Oosterschelde op weg naar een nieuw onderwaterlandschap:
GRAND THEATER
VOOR EEN
LOVE GAME
Verschoore
SLECHTS ÉÉN WEEK!
Goese Rijwiel en Toer-
vierdaagse start dinsdag
COMBI BACK
GRATIS FILM,
UUR FOTOSERVICE
post
weekblad voor zuid- en noord beveland
Woensdag 26 juli 1989 41e Jaargang no. 30
nu 99."
r»
Deze week:
Ook voor recreanten
<-
Regenboogkoers
’s Heerenhoek
op 13 augustus
(Van een onder redacteuren)
GOES - De Oosterschelde heeft honger: de
stroomgeulen snakken naar zand!
Vrijdag.. 21.30 u.
Zaterdag 21.30 u.
Zondag.. 21.30 u.
Ma-dins. 20.00 u.
Woens... 20.00 u.
Sanny de Graaf
Goes,
Lange Kerkstraat 44
Romeinse tijd
James Bond staat
er alleen voor
en is op zoek naar
wraak!
O
O
u.
<3
Goes, 01100-15165
27 juli t/m 2 aug.
TIMOTHY DALTON
JAMES BOND 007^
LICENCE
TO KILL
a.l.
GROTE MARKT 7 - GOES - TEL. 16159
Gehandicaptensport
Getijdebekken
Winkels in de
kleine kernen
Donderdag20.00 u.
Vrijdag19.00 u.
Zaterdag14.00-19.00 u.
Zondag14.00-19.00 u.
Woensdag14.00 u.
Min. Braks
op Proefstation
Koningin op
werkbezoek
KODAK 35 MD
Bekende namen
Vernieuwd, vergroot en
nu helemaal compleet
met een kindercollectie
voor de jeugd van 9-12’!
Het Benetton-selzoen
’39-90 begint.
Morgen!
Achtste Orion-
Toertocht
RaabókSB
Get Uit feeling
MEEUSE
SPORT
YERSEKE
A
De geulen hebben honger!
weten-
L
1
1
1
DAT
ALTIJD BETER ALTIJD VOORDELIGER
KWALITEITSKLEURENFOTO’S KLAAR TERWIJL JE WINKELT!
Nét dat
stapje méér
Van woensdag
t/m dinsdag
zijn er voor de Oosterschelde-
geulen twee voedselbronnen.
Enerzijds zijn er de platen, de
slikken en de schorren, maar die
zouden - als ze volledig worden
opgesnoept - hooguit 160 mil
joen kuub zand kunnen leveren.
Anderzijds is er de Noordzee,
die door de gaten in de pijlerdam
elk jaar zo’n 1 'miljoen kuub zand
St Jacobsstraat 27 Vlissingen
Korte Geere 17 Middelburg
Lange Kerkstraat 31 Goes
In het Zeeuws Kunstenaarscen
trum aan de Kousteensedijk bij
de Zeeuwse Bibliotheek loopt
van 28 juli tot en met 23 augus
tus een tentoonstelling van wer
ken van Sanny de Graaf. De
opening van de expositie vindt
a.s. vrijdag 28 juli om 17 uur
plaats.
aanvoert. Een eenvoudige re
kensom leert, dat het dus 400 tot
600 jaar zal duren, vooraleer de
Noordzee de geulen met vol
doende zand heeft ’gevoed’.
Volgens de verwachtingen van
de dienst getijdewateren van
rijkswaterstaat zal het nieuwe
meer geoefende fietsers, met
name voor trimmers.
Als men de tocht heeft volbracht
ontvangt men een herinnering.
Men kan zich voor deze toer
tocht inschrijven van 08.30-12.00
uur bij Jo’s Café, Dorpsstraat 113
te Heinkenszand. Om 16.00 uur
wordt de toertocht afgesloten.
zen uit drie afstanden: 120, 60
en 30 km. per dag. Inschrijfing is
vanaf heden mogelijk bij de VVV
Goes-Borsele, de Ver. Spaar
bank aan de Markt te Goes, ter
wijl het vertrek steeds plaats
vindt bij de Hollandsche Hoeve.
De deelnemers aan de 120 km.
kunnen starten tussen negen en
elf 's morgens, de deelnemers
60 km tussen half tien en twaalf
en de 35-km. rijders tussen tien
De platen die ten offer zullen val
len aan de vraatzucht van de
Oosterschelde-geulen zijn bij
voorbeeld: de Roggenplaat, de
Neeltje Jans, de Galgeplaat, de
Slikken van Dortsman, de Mid-
delplaat, de slikken van Vianen,
de slikken van Dwars in de Weg,
de platen bij Yerseke en de Hoge
Kraayer.
Eigenlijk wordt met die ontwik
keling in de komende eeuwen
een correctie uitgevoerd op de
manier, waarop de Ooster
schelde de afgelopen tweedui
zend jaar is ontstaan.
Verondersteld wordt, dat in de
Romeinse tijd de Schelde niet in
de Noordzee uitmondde via de
Westerschelde (zoals nu), maar
via de Oosterschelde. De rivier
stroomde vanaf Antwerpen in
noordelijke richting tot Bergen
op Zoom en boog daar west
waarts. Nergens was ze breder
dan een kilometer.
Volgens shattingen van rijkswa
terstaat is de zandhonger van de
Oosterschelde enorm, namelijk
400 a 600 miljoen kubieke meter.
Het zal vier tot zes eeuwen duren,
voordat die honger is gestild....
Dat zal ten koste gaan van een
flink aantal zandplaten, slikken en
schorren in de Oosterschelde-
bekken.
GOES,
Ganzepoortstraat 9
CE
O
FOTO- VIDEO AUDIO
en één uur. De eindcontrole sluit
steeds 's middags om zes uur.
De organisatie mikt niet alleen
op deelnemers uit eigen stad en
regio, maar hoopt ook elders
vanuit binnen- en buitenland
fietsers naar Goes te halen. Re
den waarom er dan ook
kampeer-faciliteiten tijdens de
eerste Goese Rijwiel- en Toer-
vierdaagse worden geboden.
De oorspronkelijke monding van
de Oosterschelde (de Hammen
geul) werd te klein. Aanvankelijk
vrdiepte de geul zich daarvoor,
later ontwikkelde zich een twee
de afvoergeul, de Roompot. In
de 16e eeuw was de Ooster
schelde geen kleine zeearm
meer, maar een breed estuari
um, met getijdegeulen, zandpla
ten, slikken en schorren.
In de periode 1870-1960 groeide
het volume van het in- en uitstro
mende Noordzeewater nóg eens
met 15 procent. Als reactie hier
op ontstond in de monding een
nieuwe geul, de Schaar van
Roggeplaat.
Ten behoeve van de gehandi
captensport werd er ook dit jaar
een collecte in Zeeland gehou
den. Provinciaal medewerker
A.M. Westdorp uit Kortgene
meldde ons onlangs dat de tota
le opbrengst thans bekend is:
f 98.902,34. Dat is ruim 500
gulden meer dan vorig jaar. De
volgende collecte wordt gehou
den in april 1990. Men rekent
dan weer op de medewerking
van een groot aantal collec
tanten.
De Oosterschelde is een getij
debekken. Het Noordzeewater
De Kamer van Koophandel in
Noord- en Midden Zeeland
maakt zich zorgen over voorne
mens om de subsidieregeling
winkelvoorzieningen in kleine
plattelandskernen af te schaf-
Met dit soort akoestische zandtransportmeters wordt onderzocht,
hoe het zand in de Oosterschelde door de stroming wordt verplaatst.
Apparaten kunnen de stroomsnelheid, de stroomsnelheid, de stroom-
VOBdSGlbrOnncn richting, de zandconcentratie en de waterdiepte tegelijkertijd meten.
Rijkswaterstaat beschikt over twee van deze apparaten: één op de
Om deze ’zandhonger’ te stillen Galgeplaat en één op de Roggenplaat.
De Neeltje Jans Roggenplaat op het moment dat de enorme zand
plaat droogvalt bij eb. Op de achtergrond Schouwen-Duiveland. Daar
achter de Noordzee. (Foto: Slagboom en Peters. Copyright:
Rijkswaterstaat Dienst Getijdewateren.)
Oorzaak van het verschijnsel
’zandhonger’ is de aanleg van
de stormvloedkering in de mon
ding van de Oosterschelde.
De pijlerdam heeft tot gevolg ge
had, dat het getijdeverschil (dus
ook de stroming) in de Ooster
schelde met zo’n 30 procent is
afgenomen. De geulen hebben
echter een breedte en een diep
te, die nog dateert uit de tijd van
de grotere getijdeverschillen van
vroeger.
In 1982 werd zette de dienst ge
tijdewateren van rijkswaterstaat
het project Geomor op. De
naamgeving is een samentrek
king van de woorden geologie
(aardkunde) en morfologie (leer
der vormen). De mensen, die
aan het project werken, probe
ren het proces, waarmee de
Oosterschelde in zijn eigen
zandhonger voorziet,
schappelijk te volgen.
Het inschrijfgeld bedraagt voor
25 en 40 kilometer f 3,50 en
voor de afstanden 60 en 100 kilo
meter f 5,—. Deze toertocht kon
mede georganiseerd worden
door steun van Jo’s Café, Elma
Sportprijzen en Kantoorartike
len, Rijwielhandel Jacobusse en
Heineken Nederland.
BIJ INLEVERING VAN UW
VOLLE KLEURENROLLETJE.
Onze 5 sterren staan garant voor
TOPKWALITEIT
JL. ALLEEN DE GOEDE FOTO S
BETAALT U
SNEL SERVICE
GRATIS FOTO ALBUM
GRATIS NIEUWE FILM
Minister ir. G. Braks van Land
bouw en Visserij (thans demissi
onair) is uitgenodigd de officiële
opening te verrichten van een
nieuw gebouw voor klimaaton
derzoek en bewaring van fruit bij
het Proefstation te Wilhelmina-
dorp. Deze opening vindt plaats
op dinsdag 29 augustus a.s. De
officiële opening wordt mede
verricht door drs. J. Mares,
plaatsvervangend voorzitter van
het Landbouwschap. Beiden
zullen een toespraak houden tij
dens de bijeenkomst die rond
kwart vóór twaalf begint in de
Het Wilhelminahuis”. Vervol
gens wordt het nieuwe gebouw
bezichtigd.
Koningin Beatrix zal op vrijdag 1
september een werkbezoek
brengen aan Beveland, waarbij
bezoeken op het programma
staan aan de gemeenten Goes,
Borsele, Kapelle, Reimerswaal
en Kortgene. Het preciese pro
gramma voor die dag is nog niet
bekend, zo laat de Rijksvoorlich-
tingsdienst weten.
De pijlerdam doet de stroomgeu
len in het gehele Oosterschelde-
bekken ’rammelen van de zand
honger’. Maar diezelfde pijler
dam zorgt ervoor, dat het
De relatief smalle Schelde-arm
breidde zich in de tweede helft
van de Middeleeuwen verhou
dingsgewijs snel uit. Groot land-
verlies (bijv. Land van
Reimerswaal) zorgde ervoor, dat
het getijvolume sterk toenam.
fen. Binnen het terrein van de
Kamer van Koophandel van
Middelburg zou dat betekenen
dat er in 10 dorpskernen nog
slechts plaats zou zijn voor twee
levensmiddelenzaken en dat er
zelfs in negen kleinere plaatsen
helemaal geen winkelvoorzie
ning meer zou zijn. Dat wordt als
een slechte zaak voor de leef
baarheid gezien. Met klem
wordt dan ook in een brief aan
de Minister van Ec. Zaken ge
pleit de afschaffing van de voor
genomen kleine kernregeling te
heroverwegen.
Dinsdag 1 augustus a.s. gaat er
een Goese Rijwiel- en Toervier-
daagse van start. Het gaat om
de eerste editie van dit evene
ment waarbij burgemeester
Seinstra van Goes is uitgeno
digd de openingsceremonie te
ondersteunen. Dinsdagochtend
om tien uur gebeurt dat. De
Goese Rijwiel- en Toervierdaag-
se duurt tot en met vrijdag 4 au
gustus a.s. Er kan worden geko-
Met motortransport J49.-'
Hammen, Schaar en Roompot.
Voor de twintigste-eeuwse
Kadefeesten in Goes. Wie behoefte mocht hebben aan
'n frisse duik in hartje stad Goes, kunnen we adviseren
zaterdagmiddag naar de Kleine Kade te gaan. Daar
wordt wederom het boegsprietlopen beoefend. En
daarbij lopen deelnemers alle kans wat afkoeling te krij
gen en bovendien nog ’n aardig prijsje in de wacht te
slepen. In dit nummer van de Bevelander leest u trou
wens alles over de komende Kadefeesten. Morgen,
donderdag beginnen ze.
Op zondag 13 augustus wordt
de 42e Regenboogkoers te ’s-
Heerenhoek verreden. In het
voorprogramma starten om
13.00 uur de recreanten voor
een wedstrijd over 40 kilometer.
Voor deze wedstrijd is nog start-
gelegenheid. Wanneer u de
leeftijd van zeventien jaar hebt
bereikt en in het bezit bent van
deugdelijk materiaal en een val
helm, kunt u zich telefonisch
aanmelden bij de secretaris van
de organisatie, R. van 't Westen-
de te ’s-Heerenhoek (tel: 01105
- 2439).
mens zijn het stroomgeulen
geworden met bekende na
men, omdat de pijlerdam in
deze stroomgeulen is
gebouwd.
Op zondag 20 juli organiseert
handbalvereniging Orion uit
Heinkenszand voor de achtste
keer in successie een fietstoer-
tocht. Er kan gefietst worden
over 25, 40, 60 of 100 kilometer.
Met name de tochten van 25 en
40 kilometer zijn geschikt voor
gezinnen. Deze tochten voeren
langs de mooiste plekjes in de
Zak van Zuid Beveland. Ook
bestaat hierbij de mogelijkheid
om onderweg, bij een cntrole-
post, de inwendige mens te ver
sterken. De tochten van 60 en
100 kilometer zijn voor de wat
Reebok tennisschoenen. Om te beginnen staan ze ai beter.
onderwaterlandschap van de
Oosterschelde in de nieuwe
evenwichtssituatie omstreeks
het jaar 2500 bestaan uit zeer
brede, relatief ondiepe geulen.
Er zullen nog slechts weinig
zandplaten en weinig slikken te
vinden zijn.
stroomt al sinds mensenheu
genis door dezelfde opening
naar binnen en naar buiten. De
eb- en vloedbeweging schuur
de de geulen uit, maar deed
ook de zandplaten ’groeien’.
Zand en slib worden immers
aan- en afgevoerd door het
stromende water.
De geulen zijn echter altijd de
slagaders van de
Oosterschelde-
waterhuishouding geweest.
Meer dan 90 procent van het
zand- en watertransport gaat
door de geulen.
Als er minder water door een
geul gaat stromen, zal ook het
doorstroomoppervlak (zeg maar:
de doorsnee) van een geul even
redig kleiner willen worden. Dat
verschijnsel doet zich óók in de
Oosterschelde voor: de geulen
willen zichzelf gaan opvullen, ze
zuigen zand naar zich toe.
Noordzeewater met elk getij (De tekst van dit artikel is samen
nieuw zand kan aanvoeren, dat gesteld uit de publicatie 'De
zich afzet in de geulen. Oosterschelde naar een nieuw
De Oosterschelde is op weg onderwaterlandschap' van de
naar een nieuw onderwater- dienst getijdewateren van rijks-
landschap.... waterstaat.)
-
j1' Stad onder vuur
