s.«r
GRAND THEATER
Geniale ingenieur uit Nederland behoedde
miljoenen Japanners voor watersnoodrampen:
OPRUIMING
berco
•^=’0^0
p: J
i PILAAR
I
SmeliesteS
r
NAM
VANME
UUR FOTOSERVICE
A^rschoorë
NEDERLAND HEEFT'N NIEUW SCHATJE!
weekblad voor zuid- en noörd beveland
hans \ian den
HCNEN
haarmode
Koningstraat 8 - Goes
01100-14859
b
Orgelconcert te Kapelle
door Herman van Vliet
c>
1
2
Japanners bezoeken geboortehuis
Johannis de Rijke Colijnsplaat
I
Woensdag 29 juni 1988 - 40e Jaargang no. 26
redac-
onzer
Kolven iershof
Ook voor heren haarwerk
II
1
1111 I
KODAK EXPRES QUALITY CONTROL
Toernooi Lewe-
dorpse Boys en
s.v. Nieuwdorp
met play-back
aanbieding
voorverkoop
uitverkoop
OPRUIMING
Goes
Lange Kerkstraat 44
Havenaanleg
Aanzien
3
l EEN NEDER-
p PREMIÈRE
GOES
DE SCHOENWINKEL
VOOR DE BETERE MERKEN
Draken....
ALWEER
LANDSE
IN.
- ---
Op donderdag 30 juni begint onze
5
E
r
-uwnwdebuis
SC HOEN MODE
VD.REEPE
Nog gekend
WW
Donderdag20.00 uur
Vrijdag19.00 uur-21.30 uur
Zaterdag19.00 uur-21.30 uur
Zondag 14.00 uur-19.00 uur-21.30 uur
Maandag-dinsdag-woensdag
GOES 01100-15165
23 t/m 29 juni
20.00 uur
A.L.
-Ui
i BOUWMATERIALEN
Oij
/fF
Wï
Favoriet
(Van een
teuren)
COLIJNSPLAAT/KORTGE-
NE - In Japan is hij een
held, in Nederland heeft
bijna niemand van hem
gehoord.
Zeeuwse
Koorschool
s
Kolveniershof
Wim doet het
in een keer
alle drie van
10% tot halve prijzen
50% vanaf donderdag 30 juni
Tot ziens
op onze Dames
- Heren modes
Extra koopjes
Jonge Mode
’’JACK’S-CORNER
I1 L*
GLASHANDEL
grote markt 7, goes, tel OTIOO-1Ó159 S Tei 01100-27854
«hifOPD St. Jacobutraat 27 Vliuingen 01184 12300 s Maandagsmiddags
BEAMIX
-A 1
Geëerd in Japan
maar onbekend in
zijn geboortedorp
Colijnsplaat
b>
?n,
f'K
i
i
V
woude. Zijn superieur aldaar, ir.
Van Doorn, vertrok in datzelfde
jaar naar Japan om daar in
dienst van de keizer kust- en oe-
verwerken uit te voeren. Van
Doorn ging al na drie jaar terug,
De Rijke bleef. Dertig jaar
lang. In die dertig jaar was De
Rijke in Japan verantwoordelijk
voor het ontwerp en de uitvoe
ring van talloze waterstaatkundi
ge werken. Verder schreef hij
veel wetenschappelijk werk, dat
op de technische universiteiten
nog altijd als lesmateriaal wordt
gebruikt.
De Rijke’s specialiteit was het
aanleggen van havens voor de
grootste Japanse steden, als
mede het bereikbaar maken
van die steden over water. Hij
was rechtstreeks betrokken
bij de bouw van de havens van
Osaka en Kioto. Hij had een
belangrijke inbreng bij soort
gelijke werken in Tokio en Yo
kohama.
In 1887, ruim honderd jaar gele
den, kwam één van zijn grootste
en spectaculairste waterstaats
werken gereed, in de omgeving
van de miljoenenstad Nagoya.
Daar werd de Kiso-rivier geka-
Als een groep Japanse geleer
den (de z.g. Studiegroep Johan-
nis de Rijke) dit jaar niet De Rij
ke’s geboortehuis had bezocht,
zouden we nu nóg niet weten,
hoeveel aanzien deze geniale
streekgenoot in het Land van de
Rijzende Zon geniet.
”Tot vorig jaar wisten we ab
soluut niets van Johannis de
voor de Franse orgelcultuur. De
organist maakte vele grammo
foonplaten; tal van radio- en t.v.-
opnamen en vele orgelconcer
ten in binnen- en buitenland wer
den door hem verzorgd.
papegaaistr. 8 - goes - tel. 30796
In de gemeente Kortgene heerst
de indruk, dat ook de huidige
MODE VOOR MANNEN
korte kerkstraat 9 - goes
m
x
•o
mantels
jacks
blazers
japonnen
rokken
blouses
hoeden
etc...
W
se»
l'K
ÜCiii
aijb
bia!
Itoe
toll
Organist Herman van Vliet uit
Bodegraven zal het 5e concert,
in de serie welke de Orgelcom
missie van de Nederlandse Her
vormde Kerk te Kapelle dit
seizoen organiseert, voor zijn re
kening nemen. Op zaterdag 2 ju
li a.s. neemt de bekende
organist plaats achter de klavie
ren van het Batz-Witte-orgel en
speelt werken van J.S. Bach (o.a.
Preludium en fuga in G), C.Ph.E
Bach (Thema met variaties uit
Sonate no. V), J.H. Knecht (Fuga
over de naam B.A.C.H.), E Ba
tiste, F. Lux, M. Reger, Ch.-M.
Widor (Allegro vivace uit de 5e
Symfonie) en de organist is
20.00 uur, maar de kerk is reeds
geopend vanaf 19.30 uur. Toe
gangsprijzen: f 6,—; CJP en
65+ f 4,50 en kinderen tot 12
jaar f 3,—.
pof'il
creati
De genoemde Japanse journa
list kwam in 1986 tijdens zijn
speurtocht ook terecht bij me
vrouw A.T. de Pree (86) in Co
lijnsplaat. Zij weet veel over het
dagelijks leven, zoals zich dat
lang geleden in dat dorp af
speelde. Als kind van 10 a 12
jaar heeft ze de (toen al oude)
zusters van Johannis de Rijke
nog gekend.
Ze weet ook precies te vertel
len, waar Johannis de Rijke
geboren moet zijn. ’’Zijn ge
boortehuis had het adres
Zuidkerkstraat 46. Het oor
spronkelijk huisje is afgebro-
'Hef standbeeld, dat de Japanners vorig jaar uit Nagoya oprichtten
voor de geniale ingenieur uit Nederland. Tienduizenden Japanners
redde hij het leven door zijn waterstaatkundige inspanningen.
nabestaanden van De Rijke ’van
niets wisten’. Maar die indruk is
foutief. Vrijwel alle kleinkinderen
van De Rijke kennen het rijke
Japanse verleden van hun opa.
'Uit de krant van eind mei: Japanners op bezoek in Colijnsplaat. Ze
wilden per sé het geboortehuis van hun 'grote voorbeeld’ bezoeken.
”lk heb vroeger als kind veel te
horen gekregen van mijn ouders
over opa’s werk in Japan. Maar
ook in China legde hij grote wer
ken aan. Vaak pendelde hij tus
sen Japan en Sjanghai op en
ken. Er is later een nieuw huis
voor teruggebouwd”.
”lk heb natuurlijk Johannis de
Rijke nooit zelf gezien of ge
kend, maar ik weet nog, dat zijn
beide zusters naast hun ouders
hebben gewoond (op Zuid
kerkstraat 48). Maar dat hun
broer Johannis zo’n beroemd
heid in Japan was, heb ik nooit
geweten. Ik heb (tot twee jaar
geleden) niet eens geweten, dat
ze een broer hadden....”.
Albert Joachimkade 33 Goes
tel. 01100-15401-16402 1
Dorpsstraat 9 Krabbendijke I
tel. 01134-1441
Rijke”, vertelt ons gemeente
secretaris M. Meesen van de
gemeente Kortgene (waaron
der Colijnsplaat ressorteert).
’’Vorig jaar begonnen de Ja
panners zich plotseling druk
te maken om een man, die 145
jaar geleden in Colijnsplaat
geboren moest zijn. Ze wilden
zijn geboortehuis bezoeken.
Het kwam voor ons als een
volslagen verrassing”.
”Er had hier in 1986 wel eens
eerder een Japanse journalist in
de gemeente rondgezworven,
die op zoek was naar gegevens
over De Rijke. Maar die man
had niet verteld, wat zijn bedoe
ling was. Hij wilde kennelijk het
primeurtje voor zichzelf hou
den”. "Maar uiteraard hebben
we de Studiegroep Johannis de
Rijke (bestaande uit Japanse
milieu- en waterstaatsdeskundi
gen uit de wetenschappelijke
wereld) graag geholpen bij de
voorbereidingen van hun be
zoek aan Colijnsplaat. Ze zijn
ook door onze burgemeester
ontvangen”, aldus de heer
Meesen.
Vrijdag 5 en zaterdag 6 augus
tus wordt er een sterk bezet
voetbaltoernooi gespeeld, dat
is opgezet door de v.v. Lewe-
^4ai>aaa Dnuc An <4 a o \i KIiai ii»iI
dorp. Bovendien wordt er za
terdags een play-backshow
gehouden, waarvoor deelne
mers zich nü al kunnen aan
melden. Aan het toernooi
wordt deelgenomen door Ajax
2, F.C. den Bosch, Vlissingen,
Nieuwdorp, Patrijzen en Lewe-
dorpse Boys. Inschrijven voor
de play-backshow kan ge
schieden bij Twilight, tel.
01106 - 2513.
Herman van Vliet werd geboren
in 1941. Hij studeerde bij Wim
van der Panne en later aan het
Utrechts Conservatorium bij Cor
Kee en Stoffel van Viegen. In
1965 behaalde hij het diploma
solospel. Als organist is Van
Vliet verbonden aan de hervorm
de kerken van Oudewater en
Woerden. Herman van Vliet
werd in 1983 onderscheiden
door de Société Académique
"Arts, Sciences, Lettres” te Pa
rijs, vanwege zijn verdienste
naliseerd. Daarmee kwam voor
de bevolking een einde aan een
eeuwenlange lijdensweg van
overstromingen en verzandin
gen. Miljoenen Japanners ble
ven daardoor -in de jaren erna-
gespaard voor overstromingen
Tienduizenden Japanners wer
den bijgevolg behoed voor de
verdrinkingsdood. De Rijke
voorkwam in het gebied "Japan
se 1953’s”. In 1901 verhuisde
De Rijke terug naar Nederland.
Hij verleed er in 1913 en werd
begraven op Zorgvliet in Am
sterdam.
De 100ste verjaardag van de
voltooiing van het werk aan de
Kiso-rivier werd vorig jaar in
Nagoya groots gevierd. Er
werd een modern standbeeld
dorpse Boys en de s.v. Nieuw- van Johannis de Rijke
Q/MiAnHiAn umrrlf ai*
I
Wie was die Johannis de Rijke
dan wel? Zijn eigen geboorte
land kent hem nauwelijks,
maar in Japan liep hij in de vo
rige eeuw bij het keizerlijk pa
leis de deur plat. Hij was in
persoonlijke, vaste dienst van
de keizer. En dat konden wei
nig westerlingen hem na
zeggen.
Johannis de Rijke was een telg
uit een geslacht van dijkbazen
(waterbouwkundig ambtena
ren). De belangstelling voor de
waterbouw erfde hij van zijn
voorvaderen. Hoe lang hij pre
cies in Colijnsplaat heeft ge
woond, is niet exact bekend.
Waar hij gestudeerd heeft, is
evenmin duidelijk. Wél kan wor
den aangenomen, dat hij al op
jonge leeftijd een groot deskun
dige in zijn vak was. Op
28-jarige leeftijd was hij al
hoofdopzichter bij de bouw van
de Oranjesluizen in Schelling-
Op de 100e verjaardag van zijn
voornaamste waterstaatkundige
werk kreeg hij in Japan een
standbeeld. In Nederland ken
nen de waterbouwkundigen zijn
naam niet. In Japan legde hij
dertig jaar lang grote ’Deltawer
ken’ aan. In Colijnsplaat wist
men niet eens, dat ’s mans ge
boortehuis vlak bij onze eigen
Deltawerken stond. Sterker nog:
in Colijnsplaat heeft nooit ie
mand geweten, wie Johannis de
Rijke eigenlijk was. Totdat enke
le Japanners kort achter elkaar
naar ’hun’ waterstaatsheld kwa
men informeren. Ze wilden alle
maal een boek gaan schrijven,
om De Rijke te eren en te her
denken...
Grote verbazing maakte zich
verder meester van het ge
meentebestuur van Kortgene,
toen 30 Japanse geleerden vo
rig jaar aankondigden, dat ze
op bedevaart’ kwamen in Co
lijnsplaat. Ze wilden een be
zoek brengen aan De Rijke’s
geboortehuis in het
Oosterschelde-dorp. Of de ge
meente misschien wist, waar
dat huis precies stond. De
reactie: ’’Nóóit van gehoord!”
In Japan wisten ze wél feilloos,
waar hij geboren was: in Co
lijnsplaat. Het was óns nooit op
gevallen... Toen de kerkelijke en
gemeentelijke geboorteregisters
erop werden nageslagen, bleek
het verhaal te kloppen. Op 5 de
cember 1842 was ene Johannis
de Rijke in Colijnsplaat geboren.
In een huisje aan de Zuid
kerkstraat. Hij was het derde
kind in een gezin van zeven kin
deren. Maar dat diezelfde Jo
hannis de Rijke later een volks
held in Japan was geworden,
nee, dat wist niemand. Dat ver
meldden die geboorteregisters
immers niet...
Ook dit jaar geeft het jongens
koor van de Zeeuwse Koor
school in de vakantiemaanden
weer een serie toeristenconcer
ten in Goes en in Middelburg.
De toeristenconcerten in Goes
vinden plaats in de R.K. Kerk te
Goes, en wel op de dinsdagen 5,
12,19 en 26 juli en 2 en 9 augus
tus, aanvang 11 uur. De concer
ten in Middelburg worden gege
ven in de Koorkerk, op de don
derdagen 7, 14, 21 en 28 juli en
op 4 en 11 augustus, aanvang
11 uur. Aan de laatste concerten
in augustus op resp. 9 augustus
(Goes) en 11 augustus (Middel
burg) nemen ook leden van het
mannenkoor van de R.K. Kerk te
Goes deel. Zoals gebruikelijk
staan alle concerten onder lei
ding van dirigent Evert Heyblok.
Het internationale repertoire
voor de toeristenconcerten
bestaat uit gewijde muziek, klas
sieke muziek en volksliedjes uit
vele landen.
SORTCSNE - „Ken man
st-itsïfjisre waarde
fcWKfetenie KmarUpiMMipsB
jmrf SyWiêi ioakwW. «Mn»*!
taaar aan dé WéWaW» vtta Twki
WL veMüansiea va» Jo-
Ttaf» de Hijke, grtwa In CoHJwn-
^gen van derög Japan-
«te «ttttftesw? -tehang
Iedere week aanbiedingen
(zie onze winkel)
Bij de onthulling van
opa’standbeeld, vorig jaar in
Nagoya, waren onze zegsman
en zijn broer te gast in Japan.
"We hebben de plannen voor
die onthulling vooraf gemeld
bij het ministerie van verkeer
en waterstaat in Den Haag.
Maar daar was niemand écht
geïnteresseerd. Daarom is het
Japanse’ werk van opa De Rij
ke vrij onbekend gebleven in
ons eigen land. Wij als klein
kinderen vinden, dat daarmee
een groot Nederlander te kort
wordt gedaan”.
Eén ding was ook voor de Ne
derlandse kleinkinderen van Jo
hannis de Rijke een verrassing:
niemand heeft ooit geweten, dat
opa geboren was in Colijnsplaat.
Dat werd eind mei j.l. goedge
maakt toen twee kleinzoons van
de geniale ingenieur (t.w. de
broers Van der Bend) met de Ja
panse studiegroep meekwa
men, op ’bedevaart’ naar opa’s
geboortehuis in Colijnsplaat.
0 UXN0N GR0U> INC «EStNIHRI EEN RUIB»« «MfRl JOS»*N OtR l««ll PROOlXlt WO» MOafW
NADAVAN NIE>MARC HAZEWINKEl0Sr»lK^^Ï?^'w6M*"" '*l°
SCENARIO REGIE ♦RUUO VAN HEMERI ff
neer”, vertelt ons één van De
Rijke’s kleinkinderen, de heer
W. van der Bend uit Brielle. Veel
oosterse geschenken zijn bin
nen de familie bewaard geble
ven: een Japans bord, gouden
draken, allerlei onderschei
dingen.
Heerenstraat 1
's-HEERENHOEK
Tel. 01105-1285
Koopavond Vrijdag 19-21 uur
S Wijngaardstraat 50 K
S| Goes
9 Levering ook via uw schilder
van Johannis
onthuld.
(exclusief disk, rolfilm en rapid).
FOTO-VIDEO n® D
COMPUTERS T K r5/A' JW.
Korte Geere 17 Middelburg 01180-37772 ookopen
Lange Kerkstraat 31 Goes 01100-27324
X J ««ucewxrtA-Vn». buy* von M n-
vrm f /upusw onteins
en man v*e nu- tïco vwcr att üosr tleeni als tö oïïs ferai. -AJg
voor Japan”. Zo ’«avert var, Osafer, Tukio en Yrrköfw- jpenaen wweiert RiJ-Ke isreb
ma In 1W» verttn Oe- Krjke de 3» wn
{U- panse aletat-- ..We-wen afiweiké- BargeaseesKi'K^
tia, ïijK ean ham", aïé’ts feöiÉuö.JXiiJn van
Wdni-LSr Igl-S averbsehDé RUKe «Jat d?
g RUUO VAN HEMERTS NIEUWE FILM
- rrtl MCnCP-l
4.
ZAND CEMENT SPECIE
