Arie Jongejan (47) uit Kamperland
wilde huurling worden bij Jungle Commando
QCCO
1
JASMIN
"Oh,mijn lievelingsbonbons.Van die grote
zalige knoepers... eh... twee doosjes graag!"
a
111
GRAND THEATER
V
Introduktiedag
technika 10 Zeeland
hobbyclubs voor meisjes
FOTO Grote Markt 7, Goes I
Verschoore
Vijf jubilarissen bij
”Ons Genoegen”
We hebben onze prijzen nog lekkerder gemaakt
weekblad voor zuid- en noord beveland
Woensdag 25 februari 1987 - 39e Jaargang no. 9
Orgelconcert
te Rilland
KWALITEITS
KLEURENFOTO’S
KLAAR
terwijl U winkelt
uwnü&huis
IbUiEUWE
’n huis
vol
ode
Extra matinee
Xatetdag
Zat.... 21.30 u. J
Zon.... 21.30 u. 3
16 Ir- J
Deze week:
1
U.00 u-
Goes
Lange Kerkstraat 44
Gruwelijkheden
Karnaval op de Bevelanden. Nadat vorige week in De
Bevelander al uitvoering werd gemeld wat er in Goes
met karnaval zal zijn te beleven, geven we ook een in
druk van karnaval in de regio, waarbij vooral in de Zak
van Zuid-Beveland weer 't nodige karnavalsgedruis zal
zijn te horen en zien. Verder in deze Bevelander weer
nieuws op onroerend goed en autogebied, theater-
nieuws en zakelijke informatie van en over onze adver
teerders.
Veel vermisten
MICKEY ROURKE
KIM BASINGER
Dodelijke wraak
Kastanjes
Grieks specialiteiten restaurant
Magdalenastraat 5, Goes, tel. 01100-15715
geopend vanaf 17.00 uur.
Stroom
op Kodak 2001 hightech papier j
Aspirant-huurling
Op drift
Vrij.... 21.30 u. S
Kersen-, Brusselse, Antwerpse of Gentse bonbons.
(Van een onzer redacteuren)
KAMPERLAND - Het begin van het verhaal doet een beet-
jee denken aan een liedje van Toon Hermans: ’’Vader
gaat op stap’’.
GOES 01100-15165
26 feb. t/m 4 maart
S Vrijdag19.00 u.
j Zaterdag14.00-19.00 u.
9 Zondag14.00-19.00 u.
Maandag-Dinsdag20.00 u.
S Woensdag14.00-20.00 u.
OP BEZOEK BIJ BRONSWIJK
Nieuwe collectie!
95
Een film van ADRIAN LYNE
koLLEKVlE KWALiTEÏ
Kleding
en modebewuste
3once. vrouwen
Op 28 februari a.s. organiseert
de orgelcommissie van Rilland
een concert t.b.v. de restaura
tie der orgels in de Ned.
Hervormde- en de Gerefor
meerde kerk.
Aan dit concert zullen meewer
ken: Dick de Koning gitaar,
Sjoerd Naura gitaar, Kora den
Boer dwarsfluit, Anton den Boer
Orgel. Dick de Koning studeer
de gitaar aan het Rotterdams
conservatorium bij Doek Hoge-
veen. Als gitaar leraar is hij
werkzaam in Goes en Zierikzee.
Sjoerd Nauta studeert gitaar
aan het Tilburgs conservatorium
bij Sanderink.
Kora den Boer studeerde dwars
fluit bij Jan de Vente en Lilian
Jooss.
Anton den Boer studeerde orgel
bij Theo Faber en sinds 1979 bij
Folkert Grondsma. Hij werd in
1985 winnaar van het Adriaen
Willaert concours in Roeselaere
(België). Hij is organist in Her
vormd Centrum ”Den Donck” in
Ridderkerk.
Zij zullen deze avond de volgen
de werken spelen: Sonate voor
fluit en orgel - Jean-Marie Le
Clair. Partita voor orgel - Georg
Böhm. Sonate voor fluit en gi
taar - J.B. Loeillet de Gant. Duet
voor twee gitaren - Carulli. So
nate nr. 3 in A voor orgel - F.
Mendelssohn Bartholdy, en vier
bewerkingen voor twee gitaren
van Zuid-Amerikaanse volkslie
deren. Het concert begint om
20.00 u. in de Hervormde kerk te
Rilland. Entree vrij en in de pau
ze is er koffie.
woon meegevochten. Dat maakt
me niks uit. Ja, je loopt het risi
co, dat je soldaten van Bouterse
overhoop moet schieten. Jam
mer natuurlijk, want het zijn ook
maar jongens, die voor hun
nummer in dienst moeten. Maar
ja, je trekt partij en ik kies voor
Brunswijk”.
Arie Jongejan was in Saint
Laurent (op de Franse oever
van de Marowijne), toen aan
de overkant van de rivier het
dorp Albina door Bouterse-
troepen in brand werd gesto
ken. De bewoners werden ge
dood, of ze ontkwamen in het
oerwoud. Dagen later begon
nen ze in Saint Laurent binnen
te druppelen. Nu zijn ze met
duizenden.
Die vluchtelingen brachten ook
aangrijpende verhalen mee over
terreur van Bouterse-troepen in
andere dorpen. In Jongejan’s
dagboek staat te lezen: ”Van
een lid van het Jungle Comman
do vernam ik, dat er zondag bij
Moengo 28 vrouwen en kinde
ren (allen boslandccreolen) zijn
doodgeschoten door soldaten
van Bouterse”. "Het moet een
afschuwelijke moordpartij zijn
geweest. Een vrouw die in ver
wachting was, riep aan de solda
ten ’’niet schieten, ik ben in ver
wachting”. Ze werd toen in haar
buik geschoten. Een andere
vrouw stond met een klein kind
op haar arm. Ze werden beiden
gedood, doordat de soldaten het
kind in de mond schoten”.
mitief hutje aan de haven en op
een bed heb ik al die weken niet
geslapen”.
Aanbieding geldt van 25 t/m 28 februari,
zolang de voorraad strekt.
En hoe moet dat nu verder met
Suriname? De avontuurlijke
Noordbevelander voorziet nog
veel strijd en veel menselijk
leed: ”Er zijn ontzettend veel
vermisten. Pas na de guerilla,
als dictator Bouterse is ver
dreven, zal blijken, wat er met
hen gebeurd is. Ik vrees, dat
er in het geheim veel moord
partijen en mishandelingen
plaatsvinden. Maar later zal de
waarheid wel uitkomen. Nu
krijgt niemand er een vinger
achter”.
Tot slot nog een paar passages
uit Jongejans dagboek, dat hij in
één ruk achtereen op papier zet
te, toen hij eenmaal thuis was.
"Als ik alles nog eens op een
rijtje zet, de tijd dat ik hier ge
weest ben, dan kom ik tot de vol
gende conclusie: de boslandcre
olen worden onderdrukt en ze
vechten voor een eerlijke zaak,
n.l. de democratie. De bosland
creolen, met wie ik kennis heb
gemaakt (vluchtelingen in Saint
Laurent - red.) zijn allemaal aar
dige, gastvrije mensen. Ze wil
len allemaal graag naar hun
land terug, wanneer de oorlog
over is. Alleen is de vraag: wie
moet die democratische rege
ring vormen?”
een huurwoning in het dorp ge
vonden.
Grote Markt 6. Goes
Tel 1R015
Zij spelen een gevaarlijk spel,
balancerend op de grens
tussen hartstochten haat.
derdrukken. Dat leeft sterk bij
ze”.
Opwindende muziek oa van John Taylor
Joe Cocker. Bryan Ferry. Eurythmics
EN SPRANKELEN DE.
VOOR Pr/s_...
Arie Jongejan: "Het zijn altijd de
bewoners van de jungle, de
bosland-creolen, die het slacht
offer worden van de terreur van
Bouterse. De boslandcreolen
hebben openlijk partij gekozen
voor Brunswijk. Ze moeten het
dodelijk bezuren. Al maanden”.
"Boslandcreolen hebben een
groot gevoel voor rechtvaar
digheid. Ze zullen Bouterse
nooit meer steunen. Ze heb
ben altij tegen mij gezegd: we
zijn eeuwen geleden in Surina
me aangevoerd als slaven. We
laten ons nooit meer knech
ten, we laten ons niet meer on-
’’Ronnie Brunswijk en zijn
aanhangers, die de kastanjes
uit het vuur halen, kunnen het
land niet regeren. Dat willen
ze ook niet. Dus zullen er alle
maal mensen van buitenaf,
met name uit Nederland, naar
hier moeten komen en op een
belangrijke post azen, maar
valt men dan niet in herha
ling....?”
De reden, dat de Kamperlandse
ex-aannemer uiteindelijk nog
een week eerder terugkeerde
dan zijn vliegticket toestond,
was een toevallige ontmoeting
met ’’luitenant” Michel van Rey,
de uit Nederland overgekomen
"coming man” van het Jungle
Commando. Op de dag, dat Arie
Jongejan met een korjaal over
de Marowijne naar Langetabbet-
Zonder boe of bah te zeggen,
verliet Arie Jongejan (47) zijn ge
zin in Kamperland. Een paar da
gen later zat hij in de bushbush.
In het grensgebied van Surina
me en Frans-Guyana dacht hij
een paar weken niet aan de pro
blemen in Holland. Hij wilde zich
aanmelden als lid van het Jung
le Commando van Ronnie
Brunswijk. Wekenlang ging hij
vriendschappelijk om met de
krijgers van Brunswijk, die in
Frans Gyana kwamen passagie
ren of inkopen kwamen doen.
Maar de guerilla-bases van
Brunswijk, in het Surinaamse
oerwoud, bereikte hij nooit. ”Als
ik Langetabbetje of Stoelmans-
eiland had kunnen bereiken,
had ik me best willen aansluiten.
Als ze me een wapen in de han
den hadden geduwd, had ik ge-
Kom eens gezellig bij ons eten, wij bieden u graag uw
eerste glaasje ouzo aan. (Reservering is mogelijk.)
i """i
Als hij zijn vier weken in de
jungle (waarin hij voornamelijk
verbleef in Saint Laurent aan
de Marowijne-rivier, tussen de
aanzwellende stroom van
vluchtelingen uit Suriname)
nog eens overziet, zegt hij:
"Het was een hele ervaring,
maar ik kan niet veel voor de
opstandelingen doen. Ze heb
ben massale steun uit Neder-
Arie Jongejan, gefailleerd aan
nemer in Kamperland, onbezol
digd aspirant-huurling in Surina
me, is inmiddels weer terug op
Noord-Beveland. Het leven
heeft weer een beetje zijn ouwe
gangetje hernomen. De zakelij
ke ellende is nog niet voorbij.
Maar hij is inmiddels weer aan
het werk in zijn oude vak, in Vlis-
singen. Nu niet als baas, maar
als arbeider. Het maakt hem niet
veel uit. Als hij maar niet hoeft
stil te zitten.
Technika 10 Eindhoven. Het
tweede gedeelte zal besteed
worden aan diskussie, het con
tacten leggen tussen belangstel
lenden en het mogelijk sa
menstellen van regionale en/of
plaatselijke Technika groepen
die het idee Technika 10 in hun
omgeving verder zullen uitwer
ken. Technika 10 is een landelijk
initiatief van de N.F.J.J.,
Y.W.C.A. en M.V.M.; in Zeeland
overgenomen door het Service
bureau Zeeland en Z.O.O.S..
Het doel is meisjes van 10 tot 12
jaar te stimuleren zich in hun
vrije tijd meer met technische
hobbies bezig te houden, op een
leeftijd die gunstig is in verband
met de schoolkeuze en de keu
ze van een vakkenpakket in het
voortgezet onderwijs. Het uitein
delijke doel is dat meisjes daar
door geïnteresseerd raken in
technische beroepen c.q. be
roepsopleidingen, in en om het
huis zelfstandigheid kunnen ont
wikkelen en mee kunnen praten
over technische problemen.
Door middel van korte cursus
sen, geleid door vrouwen geïn
teresseerd in technische hob
bies, kunnen meisjes met Tech
nika 10 bezig zijn. Technika 10
kan bijvoorbeeld in buurt- en
clubhuizen of scholen plaatsvin
den, maar ook op elk particulier
initiatief. Voor de introductiedag
Technika 10 Zeeland worden
mensen uitgenodigd die geïnte
resseerd zijn in het idee, zin
hebben een hobbyclub voor
meisjes te leiden (na een trai
ning) en/of willen meehelpen
met project Technika 10 in Zee
land meer gestalte te geven.
Kosten van de bijeenkomst zijn
f 7,50 inclusief lunch, brood
maaltijd.
Na opgave en overmaking van
de deelnamekosten wordt een
uitgebreide documentatiemap
toegestuurd. Na de introductie
dag zal deze documentatiemap
te bestellen zijn voor f 10,bij
het contactadres Technika 10
Zeeland. Deelneemsters/ers
kunnen zich opgeven bij con
tactadres Technika 10 Zeeland,
p.a. Roozenburglaan 89a, Mid
delburg. Telefoon:
01180-23475.
Hoe komt een Noordbeveland-
se ex-aannemer, getrouwd,
vader van 5 kinderen, op de
onwaarschijnlijke gedachte
het guerilla-leger van Ronnie
Brunswijk in Suriname te gaan
versterken?
”Ons Genoegen” zette afgelopen vrijdag 20 februari vijf trouwe
leden in het zonnetje. De huldigingen vonden plaats tijdens de
jaaruitvoering. De jubilarissen zijn: Jan de Wijze (40 jaar lid),
Henk Snoep (35 jaar lid), Cees Burger, Ab Brouwer en Chris
Nijssen (allen 25 jaar lid). Zij ontvingen van de voorzitter van de
K.N.F. Zeeland, Cees Schout, hun welverdiende speldjes met
bijbehorende oorkondes. Hij dankte de leden namens de vereni
ging voor hun getoonde inzet en sprak de hoop uit met hen nog
vele muzikale jaren te kunnen samenwerken. ”Ons Genoegen”
daar zit muziek in!”
Het Zeeuws Servicebureau
voor Jeugd- en Jongerenwerk
en Z.O.O.S. Zeeuwse Organi
satie ter Ondersteuning van
het Sociaal Cultureel Werk,
willen in een tweetal bijeen
komsten het project Technika
10 introduceren. Er is gekozen
voor twee bijeenkomsten om
de bereikbaarheid voor ieder
een zo goed mogelijk te ma
ken en een keuzemogelijkheid
te geven aangepast aan per
soonlijke omstandigheden.
je gevaren zou worden, ver
scheen Van Rey ten tonele in
Saint Laurent, samen met enke
le medestanders. Hij schopte
Jongejan bij wijze van spreken
de korjaal uit en eiste het vaar
tuig voor zichzelf op. Voor Arie
Jongejan was de lol er toen af,
hij keerde terug naar Nederland.
In Kamperland was zijn stamca
fé Havenzicht de eerste pleister
plaats: "Weten jullie, waar mijn
vrouw en kinderen intussen wo
nen?” Ze hadden inderdaad
Arie Jongejan wil er best wel wat
over zeggen, maar niet teveel.
Uit zijn verhaal komt naar voren,
dat hij min of meer uit vrije wil
aan het zwerven is geraakt. Zijn
aannemersbedrijfje kwam in de
problemen door plotselinge
belasting- en btw-schulden uit
1983. Het bedrijfje ging failliet,
zijn woning aan de Veerweg
moest hij verlaten omdat er
beslag op was gelegd. "Als ex-
zelfstandige kun je in Nederland
vrijwel geen huurwoning krijgen
in de sociale sector. Ik heb het
overal geprobeerd, het lukte
niet. Toen heb ik tegen mijn
vrouw gezegd: ik ga maar een
tijdje weg, naar het buitenland.
Een vrouw met 5 kinderen, die
door haar man in de steek wordt
gelaten, helpen ze misschien
eerder. En daarin kreeg ik
gelijk”.
land nodig, maar ja, van onze
overheid hebben ze niks te
verwachten”.
"Het legertje van Brunswijk is
goed georganiseerd en goed ge
motiveerd. Ik heb de bevoorra
ding 's avonds en 's nachts,
goed kunnen observeren. Als ze
geschikte wapens zouden heb
ben (bijvoorbeeld anti-tank-
wapens, met name bazooka’s)
dan was het binnen 2 tot 4 we
ken gedaan. Dan was het
Bouterse-regiem snel verdre
ven”. Op de vraag waarom hij in
de weinig uitnodigende Zuida-
merikaanse jungle op bezoek
ging en bijvoorbeeld niet koos
voor de blonde stranden van de
Canarische Eilanden, zegt hij:
”lk had veel over de situatie in
Suriname gelezen. Ik dacht:
daar kan ik me wellicht nuttig
maken. Maar dat valt tegen. De
mensen zullen er allervriende
lijkst, maar voor de rest is het er-
een armoedig zootje”. "De
mensen van Brunswijk moeten
in de jungle de eindjes aan el
kaar knopen. Ik heb steeds wel
wat eten en drinken van ze ge
had, maar ik woonde in een pri-
-De introductie-bijeenkomst Sas
van Gent, 12 maart van 10.00
uur tot 14.00 uur is in de Rose-
laer, Noordstraat 5, Sas van
Gent, telefoon: 01158-1844.
-De introductie-bijeenkomst
Middelburg, 12 maart van 18.00
uur tot 22.00 uur is op het Servi
cebureau, Roozenburglaan 89a,
te Middelburg, telefoon:
01180-23475. Het programma
van de twee bijeenkomsten is
hetzelfde. Het eerste gedeelte
bestaat uit een lezing van de
coördinator van het landelijk ini
tiatief Technika 10 en een lezing
van een lid van de Stuurgroep
I
I
BELGISCHE
BONBONS
4
Ronnie Brunswijk, leider van
het jungle commando, de gewa
pende opstandelingen in Su
riname.
*Arie Jongejan, bij zijn houten
hutje in Saint Laurent. Hij was
enkele weken als sympathisant
te gast bij Brunswijk’s jungle
commando (Foto: De Tijd).
Arie Jongejan, terug in Kamperland. Aan de oever van het Veerse Meer, zoals hij in de jungle ook vaak
aan de oever van de Marowijne stond.
L
I
CANNON GROUP INC m GOLAN-GLOBUS «o. n.»<<BOAZ DAVIDSON ..m DUTCH TREAT
THE DOLLY DOTS DAVID LANDSBERG LORIN DREYFUSS
wwmNH> LORIN DRfYFUSS ™ll«ill».MENAHEM GOLAN»»YORAM GLOBUS non. BOAZ DAVIDSON
CANNON TVSCHINSKI Mt IV ft
