Wandelaars uit het hele land verdedigen Kruiningse
organisator van Zeeuwse wandeldriedaagse
SEX-PRET
t
STALLOKE
COBRA
DE!
Reizende expositie
uit Goes: ’’zegetocht”
over de gehele aardbol
±4
Sneeuw
arco
EMPO
MOND-OP-MOND BEADEMING
REDT 225 KINDEREN PER JAAR
1
witje
en de 9
GRAND THEATER
weekblad voor zuid- en noord beveland
Woensdag 16 juli 1986 - 38e Jaargang no. 29
1
DE TECHNIEK
VAN HET
BEADEMEN
ZZZ-
i
Walt Disney's
uwnwctehuis
Deze week:
20.00
Porno 18 jr.
Vrijdag 23.30
Exclusieve
handgemaakte
fietsen.
Op de teentjes
getrapt.
(Van een onzer redacteuren)
KRUININGEN - ”Zo af en toe doe ik mee. Ik doe mee om
tot rust te komen van het jagende tempo in de bedrijven
anno 1986. Ik praat met een boerin in Biezelinge, met een
boer in Koudekerke. Ik mediteer tussen de bamboepijpen
aan de boulevard in Vlissingen. Of ik maak een voettocht
naar Veere tussen lange rijen meidoornhagen’’.
kunnen we in De Bevelander weer de welbekende Goe-
se Kadefeesten aankondigen. Donderdag, morgen, be
ginnen de feestelijkheden en ze worden vrijdag en za
terdag voortgezet. In dit nummer van uw weekblad ge
detailleerde informatie over de Kadefeesten en het pro
gramma dat de stichting Goese Kaden heeft te bieden.
Verder in deze Bevelander weer nieuws over enkele
nieuwe of heropende zaken in Goes en regio.
de dolkomische
avonturen van
een versierder
Erkend
Rijwielhandel
Wim den Boer,
Marconistraat 7A
Goes, tel.
01100-15565.
Donderdag
Vrijdag-Zaterdag
Zondag19.00-21.30
Maandag-Dinsdag20.00
Woensdag14.00-20.00
Zuurstof:
levensnoodzaak
Mond-op-mond
beademing
Gegriefd
Voorkomen beter
dan genezen
30 Kunstwerken
RB
Geen massa-gekrioel
”Uit de voeten”
RKEARMVAN DE WET
Z,:;A„
Zondag14.00
Kindermatinee
Toegang 6,—
A.L.
Onverstoorbaar
Ten voeten uit
Zeven
Dwergen
Buitenland
-
Goes 17 t/m 23 juli 01100-15165
GEHEEL NIEUWE
NEDERLANDS GESPROKEN
EN GEZONGEN VERSIE!
1
z
Jan v.d. Parel voelt zich
voor de voeten gelopen
*Jan van de Parel.
"A
Canada tentoon-
Blijvend letsel kan hierdoor ont
land Nagasaki Village.
Vrijwel alle briefschrijvers na
men het in felle of verfijnde be-
Het is duidelijk: de wandelaars
uit de rest van Nederland voel
den zich door de Zeeuwse
pers op hun teentjes getrapt
en ze namen massaal de ver
dediging op zich van Jan van
de Parel. Zeg maar: van de fa
milie Van de Parel. Plus verde
re organisatoren.
doodsoorzaken
het verdrinken.
Dat is Jan van de Parel. Ten
voeten uit. Enige tijd geleden
voelde hij zich verongelijkt.
Dat gevoel is inmiddels wat
gezakt, ook al heeft het heel
wat ’voeten in de aarde” ge
had. Maar ja, dat komt ervan,
als je een sympathiek en er
kend wandel-organisator voor
de voeten loopt....
Technicolor®
©Will O’inay Production*
Om te kunnen leven heeft elk
mens zuurstof nodig. Bij bijna
verdrinken is er altijd sprake van
gebrek aan zuurstof. Dit kan ont
staan doordat water in de lon
gen komt of door een kramp in
het strottenhoofd. In het eerste
geval spreekt men wel van ’’nat
te” verdrinking. De tweede si
tuatie wordt "droge” verdrin
king genoemd. Droge verdrin
king komt vaak voor in ijskoud
water en door de kramp komt er
geen water in de longen. Omdat
de hersenen niet 'lang zonder
zuurstof kunnen, heeft elke
drenkeling zeer snel hulp nodig.
De manier om een drenkeling
snel van zuurstof te voorzien is
mond-op-mond beademing. Bij
deze ademhaling blaast men uit
geademde lucht in de mond van
een drenkeling. Sommige men
sen denken ten onrechte dat in
de uitademing geen zuurstof zit.
wS'i
Jan van de Parel voelde zich
duidelijk voor de voeten gelo
pen. ”lk was gegriefd”, zegt hij
zelf”. Al 35 jaar organiseren we
de Luctor et Emergo-
wandeltochten. En al 23 jaar de
Zeeuwse Wandeldriedaagsse,
vanuit Kruiningen. Dit jaar heb
ben we een record-aantal deel-
nemerss (44) het naar de zin
kunnen maken. En dan zal een
of andere steenezel je wel even
vertellen wat er allemaal niet
deugt. Nou, dan word ik nijdig”.
”De meeste deelnemers zijn en
thousiaste wandelaars, die hele
maal voor hun sport leven. Ve
len willen een kranteknipsel
over een meerdaagsse tocht,
voor hun plakboek. Die sturen
we dus trouwhartig op. Als ik
Natuurlijk geldt ook bij verdrin
kingen: voorkomen is beter dan
genezen. Want ook al is iemand
weer bij bewustzijn gebracht,
dan kunnen long- of hersenoe
deem of een gebrekkig werken
van de nieren, nog optreden.
zwemmen zal zonder meer hét
aantal verdrinkingen doen afne
men. En het omheinen van met
name particuliere zwembaden,
is zeker voor kleine kinderen
een noodzaak.
Er zit altijd voldoende zuurstof in
om iemand die bijna verdronken
is, weer tot leven te wekken. De
mond-op-mond beademing kan
door iedereen gegeven worden.
Hef verloop gaat eenvoudig.
Overigens zit de Wandeldrie
daagse met 440 deelnemers
wèl aan haar plafond: "We
kunnen d’r niet méér hebben.
We kwamen nu al slaapplaat
sen tekort. Tussen Rilland en
Goes waren alle lege bedden
bezet. Waren er maar méér
aanbiedingen van particulie
ren om ons te helpen”.
De motor voor de Zeeuwse
Wandeldriedaagse van volgend
jaar is intussen alweer op gang
gekomen. ”Ze zeggen wel eens,
dat ik die motor ben. Dat kan
best, maar zonder stuur en wie
len rijdt die motor niet. De ande
re organisatoren zijn mijn armen
en benen. Zonder al die vrijwilli
gers kan ik niets uitrichten”,
zegt Jan van de Parel.
wine aan boze brieven van de
Driedaagse-deelnemers. ”Het
valt me op, dat er ineens veel
serieuzer onder dit onderwerp
wordt geschreven. Kennelijk
is men gaan begrijpen, dat een
wandeldriedaagse iets anders
is dan het massa-gekrioel bij
de intocht van een avondvier
daagse. Bij ons staat de spor
tieve prestatie voorop”.
HOOFD ACHTEROVER
Het slachtoffer moet eerst op zijn
rug op de grond gelegd worden.
De hulpverlener knielt met beide
knieën naast zijn hoofd. Zijn ene
hand legt hij onder de nek en zijn
andere op het voorhoofd van het
slachtoffer. Van de drenkeling
dient het hoofd altijd zo ver mo
gelijk naar achteren gebracht te
worden. Zijn mond valt daardoor
open en de ademhalingsweg
komt vrij.
NEUS DICHTKNIJPEN
Met de hand die op het voor
hoofd rust wordt met duim en
wijsvinger de neus van het
slachtoffer dicht geknepen. En
de hulpverlener haalt een keer
diep in en uit.
ADEM INBLAZEN EN KIJKEN
Als hij opnieuw diep inademt,
plaatst hij zijn mond wijd open
om de mond van de drenkeling.
Hij blaast zijn uitademing krach
tig naar binnen en kijkt of de
borst omhoog komt. Bij kleuters
dient minder lucht en met minder
kracht naar binnen geblazen te
worden.
LATEN UITADEMEN
De hulpverlener haalt zijn mond
weg en laait de neus van het
slachtoffer vrij. De drenkeling
ademt nu uit. Gekeken dient te
worden of zijn borst weer terug
veert. De neus van het slachtof
fer wordt weer dichtgeknepen en
de mond-op-mondbeademing
begint opnieuw. Deze duurt net
zo lang, totdat het slachtoffer
weer zelf kan ademhalen.
MEER INFORMATIE
Over mond-op-mond-beademing
heeft de 'Maatschappij tot red
ding van drenkelingen’ een spe
ciale sticker gemaakt. Deze stic
ker is verkrijgbaar op het secre
tariaat, Postbus 3530, 1001 AH
te Amsterdam, tel. 020-241763.
Op 16 juli besteedt Socutera
(Nederland 1-20.28 uur) aan
dacht aan het redden van dren
kelingen. In opdracht van de
’Maatschappij tot redding van
drenkelingen’ is een nieuwe film
gemaakt over een van de meest
j voorkomende
bij kinderen:
Jaarlijks verdrinken in Neder
land 4 op de 100.000 kinderen
tussen 0 en 15 jaar. Dat bete
kent elk jaar ongeveer 76 kinde
ren. In bad, wanneer het gaat
om baby’s. Voor kinderen tot 2
jaar is een teil of emmer gevaar
lijk speelterrein. En in zwemba
den, open water en de zee, ver
drinken de meeste kinderen die
ouder dan 2 jaar zijn. Zou er
geen mond-op-mond beade
ming worden toegepast, dan
zou het aantal verdrinkingen
veel hoger zijn. Per jaar komt bij
bijna 225 kinderen de redding
nog net op tijd.
Mr
”Zo herstelt zich de spankracht woordingen op voor de leider en
en ben ik daarna weer bereid
om m’n werk op een grote chi
rurgische intensive care afde
ling van een Academisch Zie
kenhuis op te nemen. Ben ik
weer bereid om het School
bestuur te leiden. Ben ik weer
bereid om te werken voor een
orgel in de kerk, waar Nicolaas
Beets dominee was”.
Zó beschrijft Piet Graaff zijn er
varingen in de Zeeuwse Wan
deldriedaagse, die ook dit voor
jaar weer is gehouden. Piet
Graaff is internist/hartchirurg in
het Academisch Ziekenhuis in
Amsterdam. Als hij even tijd
heeft, reist hij rondom Hemel
vaartsdag af naar Zeeland om
daar deel te nemen aan de Wan
deldriedaagse. Doorgaans (J.v.d. Bos, Zoetermeer).
brengt hij dan een collega uit
Groningen mee. Maar dit jaar
was de Zeeuwse Wandeldrie
daagse (in internationale wan-
delsportkringen bekend als de
"Wandeldriedaagse van Jan
van de Parel”) anders dan an
ders. Ten eerste waren er veel
meer deelnemers dan ooit te vo
ren. En dat was plezierig. Maar
ten tweede was de nasleep van
de driedaagse tocht nogal
stormachtig. En dat was minder
plezierig. In een regionale krant
werd over de Wandeldriedaagse
(de 23ste) nogal laagdunkend
geschreven. En dat joeg grote
groepen deelnemers hevig in
het harnas. Er volgde een ware
stortvloed van ingezonden stuk
ken. Een kettingreactie in pro-
testvorm. Vrijwel alle protest
brieven kwamen varubuiten Zee
land.Er lopen nu eenmaal min
der Zeeuwen dan niet-Zeeuwen
mee in de Zeeuwse wandeldrie
daagse...
De tekeningen en aquarellen
werden oorspronkelijk door
Pitman-illustrator Rino Visser
gemaakt ten behoeve van het
Zeeuws Platenboek, dat eind
1983 verscheen als een geza
menlijke uitgave van Pitman-
Goes en Fanoy-Middelburg. Het
Platenboek zelf bevat enkele
honderden honderden grote en
kleine afbeeldingen in kleur en
in zwart-wit. De reizende exposi
tie bestaat uit 30 groot uitge
voerde tekeningen en aqua
rellen.
het organisatiecomité van de
enige overdag-
wandelmeerdaagse die Zeeland
kent: Jan van de Parel (58) uit
Kruiningen. Er werden uitlatin
gen gebruikt als "Fraai parcours
en perfecte organisatie vanuit
Kruiningen. Onze waardering:
Uitmuntend” (fam. Van Hoorn,
Delft), "Fantastische verzorging
van de familie Van de Parel”
(fam. Adema, Emmeloord),
’’Goede verzorging, goed uitge
zette routes, goed gekozen rust
punten” (J. van Honk, Ouden-
bosch) en ’’Zeeland mag blij zijn
met zo’n wandel-evenement.
Zeer goed georganiseerd. Alle
hulde aan de heer Van de Parel
en zijn staf van medewerkers”
Volgens de kruiningse
wandel-enthousiast (in het da
gelijks leven werkvoorberei
der bij Philips Roosendaal)
hebben de Zeeuwse kranten
tóch lering getrokken uit de la-
een buitenlandse tocht loop,
vraag ik hetzelfde. Zo werkt dat
nu eenmaal. Tja, in die situatie
kun je als krant boze brieven
verwachten, als de wandelaars
zich in de berichtgeving geklei
neerd voelen”.
De Zeeuwse Driedaagse Wan
deltochten (de officiële bena
ming) wordt elk jaar op Hemel
vaartsdag én op de twee daar
opvolgende dagen gehouden.
Afstanden 30, 40 en 50 km.
Deelnemers: uit h^l Nederland,
maar dit jaar ook uit Amerika,
Noorwegen, België, Frankrijk,
Duitsland en Zwitserland.
Slaapplaatsen: in scholen, in ho
tels, op campings, bij particulie
ren in de wijde omgeving van
Kruiningen. De geroutineerde
wandelaars (want dat zijn ze
zonder uitzondering) maken
zich elk jaar, op min of meer de
zelfde manier, "uit de voeten”.
De eerste dag stappen ze altijd
rond in de gemeente Reimers-
waal. Jan van de Parel kiest
daarvoor graag ook ongebruike
lijke paadjes, die niet altijd even
goed begaanbaar zijn. De twee
de dag is ’’verrassingsdag”.
Dan lopen de deelnemers buiten
Zuid-Beveland: Walcheren,
Zeeuws-Vlaanderen of Schou
wen. Op de derde dag wordt al
tijd gekozen voor een bloesem
rijke omgeving: Kapelle, Bieze
linge, ’s-Gravenpolder. Organi
sator Jan van de Parel (hij was
tot 1974 ook 20 jaar secretaris
van de Zeeuwse Wandelsport-
bond) durft best een provoce
rende opmerking te laten vallen:
”De verzorging in onze Wandel
driedaagse is uniek voor ons
land. We beginnen elke morgen
De tekeningen en aquarellen
uit het Zeeuws Platenboek be
ginnen een soort ’’zegetocht”
over de wereld.
De kunststukjes uit Goes wer
den de afgelopen maanden door
toedoen van het ministerie van
buitenlandse zaken op diverse
lokaties in
gesteld.
Inmiddels heeft de Nederlandse
ambassade in Parijs laten we
ten, dat er ook in Frankrijk grote
belangstelling bestaat voor de
tekeningen en aquarellen, die
een beeld geven van het leven
en werken van de Zeeuwse
mens.
In oktober a.s. zal de expositie
te zien zijn in de "Ecole supé
rieure estienne des arts et in
dustries graphiques” in Parijs.
Ook het stadhuis van de weste
lijke voorstad Reuil-Malmaison
heeft om de reizende ten-
toonstelling van de Zeeuwse af
beeldingen gevraagd.
Inmiddels heeft het ministerie
van buitenlandse zaken aan de
eigenaar van de tekeningen en
aquarellen (t.w. Pitman in Goes)
gevraagd, of de reizende expo
ook aangeboden mag worden
aan de diverse consultaten-
generaal van Nederland in
Frankrijk.
met soep. Dat is hoogst onge
bruikelijk. Maar die 70 a 80 liter
soep gaat elke morgen schoon
op. Gedurende de rest van de
dag bieden we elke 6 km iets te
eten of te drinken aan. Dat wordt
nergens vertoond”.
”En dan het Rode Kruis. De
hulptroepen uit Reimerswaal.
Die zijn uniek in Europa. Dat
staat na 23 jaar wel vast. Als er
iemand op een onbegaanbaar
pad stilvalt, nemen ze de puk
kel op de schouder en dan
stiefelen ze d’r onverstoor
baar op af. Kan niet bommen
hoe ver het is: ze gaan. Dat
heb ik nog nooit ergens mee
gemaakt. En ik heb in mijn le
ven al wel duizend wandel
tochten gelopen”.
De aanwezigheid van de Rode
Kruis kolonne is onvoorwaarde
lijk vereist, omdat er met de
Zeeuwse wandeldriedaagse
Hij gaat eens verzitten in zijn
tuinstoel, neemt een slokje fris
uit het glas dat naast zijn stoel
op de tegels staat en kijkt min
zaam lachend naar mijn nu
dichtgeslagen aantekenbloc.
”lk kan lange afstanden lopen
maar ik kan ook urenlang stilzit
ten en zomaar wat voor me uit
kijken. Roerloos ben ik dan.
Maar mijn gedachten staan
nooit stil. Nooit”.
Het Zeeuws Platenboek werd
destijds in het Nederlands op de
markt gebracht, maar ook vanuit
het buitenland was de belang
stelling zo groot, dat kort daarop
ook een Engelstalige uitgave het
licht zag.
Overigens gaat de reizende
expositie volgend jaar maart
op transport naar Japan. Ze is
dan te bezichtigen in het Hol
land Nagasaki Village. S|aan Als a||e kinderen kunnen
een zeedijk of een stuk strand.
Een échte wandeldriedaagse
mag nooit vanuit een auto uitge
zet worden. Dan komt er vol
gend jaar geen hond meer
terug”.
FOTO: Pitman-illustrator Rino
Visser aan het werk tijdens het
maken van de afbeeldingen voor
het Zeeuws Platenboek (ar
chieffoto).
doorgaans nogal veel ouderen
en gehandicapten meedoen.
Over de laatste categorie zegt
Jan van de Parel: "Gehandicap
ten zijn doorgaans bij geen en
kele teamsport welkom tussen
de niet-gehandicapten. Maar in
een lange wandeltocht (tot 50
km per dag) leveren ze door
gaans een formidabele indivi
duele prestatie”.
”ln wezen geldt dat voor iedere
deelnemer. De één komt voor
zijn ontspanning, de tweede
voor de sportieve prestatie, de
derde voor de natuur. Iedereen
moet daarin aan zijn trekken ko
men. Daarom zet ik altijd een
parcours uit, dat Zeeland op zijn
mooist laat zien. Ik ben nét een
soort reisbureau, dat zijn klan
ten op plaatsen brengt, waar an
deren nooit komen. Soms over
een boeren-erf, dan dwars door
een boomgaard, dan weer over
MISDAAD IS EEN ZIEKTE.
HIER IS HET MEDICIJN.
L. Vorststr. 9
GOES
01100-27166
Grote Markt 6, Goes
Tel 1R015
MET DE STEMMEN VAN O A
ROBERT LONG. COEN FUNK EN JULES CROtSET
