Zisi A
bijeen in hun ’’stamdorp” Kloetinge
te gek
49-
erco
redac Toorenaars uit de hele wereld
SMELIESTEl
5 9
I
'hét
HERTOG VAN
BEIJERENGROEP
OP INDIANENKAMP
{DUBBELGLAS!
GRAND THEATER
-A
I
*1
weekblad voor zuid- en noord beveland
Jongeren kiezen voor het
avontuur van de Tienertoer!
TOTALE OPHEFFINGS
UITVERKOOP VAN ALLE
ZOMER- EN WINTERSTOFFEN!
Woensdag 4 juni 1986 - 38e Jaargang no. 23
1
iM’nw&huis
Bi: 21
’n huis
vol
mode
Jdi
It.
Deze week:
jLoi/erAete(
2-
16,95.. 10,—
vanaf
1
1
Zomer
stoffen!
LANGE KERKSTRAAT 44
GOES
Cipiers?
DAVID BOWIE
PATSY KENSIT
EDDIE O’CONNELL
JAMES FOX
RAY DAVIES
SADE
Zondag14.00 u.
Kindermatinee
Toegang 6.— A.L.
Mousseline
Wollen
stoffen
o.a.
flannels
Katoen-
batist
is John Book.
Vier dagen voor veertig gulden
Forse kortingen
Zwitserse
katoenen
zomer
stoffen
24,50, 22,50
Couture-
stoffen
Wereldwijd
Vuile handen
9-K
Nieuwe wollen
stoffen herfst ’86
o.a. Prince de Galles,
Pied-de-Poule, Visgraat;
Prachtige stoffen nu
spotgoedkoop
Onderzoekend
Harrison Ford Disney tekenfilm
vol spanning en
avontuur
Bij de politie
Commissaris
Vrijdag21.30 u.
Zaterdag.. 21.30 u.
Zondag21.30 u.
Maandag.. 20.00 u.
Dinsdag.... 20.00 u.
Woensdag 20.00 u.
12 jaar
Donderdag 20.00 u.
Vrijdag19.00 u.
Zaterdag.. 19.00 u.
Zondag19.00 u.
A.L
Vrijdag23.30 u.
Porno 18 jaar.
Goes 5 t/m 11 juni 01100-15165
De enige
GLASHANDEL
WITNESS
'PAKOE
I
I
i I
onzer
dan moet ik
nog even blijven
leven
de.
Levering ook via uw schilder
The Musical
p.mtr.
150 br. 20,—
150 br. 15,—
leuke
hele leuke
aanbiedingen in
jacks en pantalons
Wilhelminadorp was. Kees is ge
trouwd met Pieternella Bosse-
laar uit Oudelande (geb. 1949).
De Toorenaars (van wie velen
aan familieonderzoek doen)
hebben zich in het verleden
vaak het hoofd gebroken over
de herkomst van hun familie
naam. ”We weten het niet ze
ker. Dus het blijft specule
ren”, vertelt Kees in een boek
je over het geslacht Toore-
Dan beent hij snel bij het
doopvont vandaan. Naar de
kerktoren toe. Een echte Too-
renaar wil Kloetinge immers
óók wel eens uit de hoogte be
kijken. Of eens hoog van de
toren blazen.
Verder werd er een vlot ge
maakt, waarmee op een smal ri
viertje gevaren werd, ’s Avonds
was er een kampvuur, waarop
de welpen zelf een stokbroodje
bakten. Op de laatste dag van
het kamp volgde er een ontmoe
ting met het opperhoofd van de
Wilde Dassenstam, die de strijd
bijl wilde begraven en iedere
welp ter herinnering aan het
kamp een vredespijp uitreikte.
Foto: Goese welpen peddelen
op een riviertje.
90 cm.
breed
worden /'n Wemeldinge voor het derde jaar de Wemeldingse
Dagen gehouden. In dit nummer van De Bevelander besteden
we uitvoerig aandacht aan de festiviteiten, die tot en met ko
mend weekeinde voor heel wat amusement in het dorp aan
de Oosterschelde zullen zorgen. Er is onder meer een brade
rie, ringrijderij, de Luchtmachtkapel zal een concert geven, er
komt een bezoek van de Britse Marine en niet op de laatste
plaats zijn er muziekfeesten. Want de Wemeldingse Dagen
staan in het teken van het eeuwfeest van de muziekvereniging
OKK.
Het heetste
vrijgezellenfeest
ooit verfilmd!
115 cm. br.
n grotestads smeris
die teveel weet
'Toujours Tienertoer’ roept NS al weer geruime tijd tegen de Neder
landse jongeren. Daarmee doelend op de voordelige Tienertoerkaart,
waarmee jongeren t/m 18 jaar voor een tientje per dag 4 dagen lang
(binnen een periode van 10 dagen) kris-kras met de trein door heel
Nederland kunnen reizen. Vorig jaar gingen zo’n 150.000 jongeren
met de succesvolle Tienertoerkaart op pad. NS verwacht dat dit aan
tal dit jaar opnieuw overtroffen zal worden.
Voor jongeren die hun vakantie in eigen land willen doorbrengen valt
er in Nederland heel wat te beleven. De pretparken, musea en pop
concerten liggen als het ware voor het oprapen. Met de Tienertoer
kaart maakt NS een vakantie in eigen land voor jongeren heel voorde
lig. De vier reisdagen mogen over een periode van tien dagen ver
deeld worden, hetgeen volop mogelijkheden biedt om de vakantie
naar eigen wens in te delen. Hoeveel geld er met de Tienertoerkaart
wordt bespaard, blijkt uit het volgende voorbeeld. Iemand die in
Maastricht woont en in Amsterdam een popconcert wil bijwonen, be
taalt voor een dagretour 2e klas 52 gulden. Daarmee heeft hij zijn Tie
nertoerkaart, die 40 gulden kost, er in één keer uit. Overigens: jonge
ren die in plaats van vier dagen acht dagen willen reizen, krijgen de
tweede Tienertoerkaart 5 gulden goedkoper.
NS heeft de Tienertoerkaart nog aantrekkelijker gemaakt met de spe
ciale Extra-Pas, die gratis bij elke kaart wordt uitgereikt. Een handig
boekje dat vol kortingcoupons zit, waarmee voor minder geld leuke
dingen bezocht kunnen worden. Daarnaast wordt korting gegeven
op consumpties. Een kleine greep: f 3,50 korting op de toe
gangsprijs van Ouwehands Dierenpark in Rhenen, per boot en
stoomtram door West Friesland voor de helft van de prijs en een gra
tis portie franse frietjes bij McDonalds.
150 br. 15,—
150 br. 10,—
crêpe, jersey,
enz.
Eind mei, in ’’Amicitia” in Kloe
tinge, is Jan Toorenaar de
oudste reünie-ganger. Hij is
zelfs de oudste nog in leven zijn
de Toorenaar in Nederland. Nie
mand ziet dat overigens aan
hem af. Hij loopt weliswaar met
een stok en hij is een beetje
doof, maar waar de reüniedeel-
nemers zijn, is hij ook.
Hij volgt hen naar de kerk, hij
neemt lachend deel aan de fa
miliefoto, hij laat zich door fami
lieleden rondtoeren door Kloe
tinge, op zoek naar bekende
plekjes uit het verleden.
In het verenigingsgebouw Ami
citia denkt hij nog even terug
aan zijn profetische vaststelling
in januari die het plotseling erg
zinvol maakte, om het leven nog
even te rekken: ”Ja, toen was ik
erg ziek. Ik had vreselijke pijnen
in mijn rug. Ik dacht echt, dat ik
het niet lang meer zou maken.
Maar toen ik dat bericht over die
reünie hoorde, dacht ik: nog
even adem houden, Jan. Ik heb
veel pillen gehad van de dokter.
Nu gaat gelukkig alles weer
goed met me. Gelukkig wel”.
De Toorenaars, die op die zater
dag aan het eind van de maand
naar Kloetinge zijn gekomen,
om gezamenlijk te ervaren waar
de wortels van hun bestaan lig
gen, wonen door geheel Neder
land. En daarbuiten. Ongeveer
de helft van de aanwezigen is af-
Een familiereünie van ’'Toore
naars aller landen” mag uiter
aard niet voorbijgaan zonder
een bezoek aan de toren van
Kloetinge. Vooral voor de kinde
ren is het beklimmen van de
kerktoren een belevenis. Ze grij
pen de gelegenheid dankbaar
aan, om met vuile handen en
vuile kleren terug te komen.
In het schip van de kerk staat
Gerard Toorenaar (68) in ge
dachten verzonken bij het doop
vont. "Hier moet ik gedoopt
zijn”, zegt hij half in het Neder
lands, half in het Engels. Hij
werd geboren in de buurtschap
Eversdijk. Toen hij 6 jaar was,
vertrok hij met pa en moe naar
de Verenigde Staten. Hij heeft in
Santa Rosa (Californië) een
praktijk als psycholoog. ”lk ben
sinds mijn jeugd nooit meer te
ruggeweest in Nederland. Toen
ik de uitnodiging (met alle daar
bij behorende informatie) uit Ne
derland kreeg, werd ik vreselijk
nieuwgierig. Ik wilde graag eens
weten, waar de wortels van mijn
familie liggen. Eerlijk gezegd
ben ik een beetje overweldigd
door de historie van de familie
en hun rol in het maatschappelij
ke leven”, aldus Gerard Toore
naar uit Amerika.
in de langekerkstraat 21
goes
"Mevrouw Adriaantje Toorenaar-
Walrave (75) tegen de
achtergrond van de Kloetingse
kerktoren. Ze is de enige
Toorenaar, die nog in
Kloetinge woont.
'Voorbereidingen voor het maken van de familiefoto. Ruim 100 Too
renaars bijeen op de trappen van de Kloetingse toren.
van, ja juist... de toren van Kloe
tinge. De toren laat zich de Too
renaars (en hun commentaren)
onverstoorbaar aanleunen.
naar. "Het ligt voor de hand,
dat Toorenaar een beroeps
naam is, zoals Molenaar, Wa-
genaar, Bosselaar. Mogelijk
houdt dat beroep verband met
een vestingtoren of met een
kerktoren. Misdadigers wer
den vroeger ’’onder de toren”
opgesloten. Ook de kerktoren
van Kloetinge heeft zo’n ker
ker. Een Toorenaar zou dan
een soort cipier kunnen zijn.
Maar het blijft gissen”.
weest. De oudste van hen is Ge
rard Toorenaar (61), die als
recehrche-commissaris van de
Amsterdamse politie landelijke
bekendheid kreeg. Hij heeft nu
een eigen recherchebureau. De
jongste is Jan (54), ex-officier-
vlieger bij de Koninklijke Marine,
thans luchthavenmeester van
de marinevliegbasis in Den Hel
der. Beide zoons zijn ook aan
wezig op de familiereünie in
Kloetinge.
Terwijl veel Toorenaars zich ver
maken op de Kloetingse toren,
zwermt een ander deel uit naar
de Gasjeshoek, een doodlopend
zijstraatje van de Oostmolen-
weg. In het huis van de kersver
se Goese wethouder G.R. Hee-
rebout hebben vroeger talloze
Toorenaars gewoond. Iedere
reünieganger mag er gaan kij
ken: het gezin Heerebout houdt
open huis voor de Toorenaars.
Op exact vijf uur in de middag
staat een volgend hoogtepunt
op het programma: het maken
van een groepsfoto door de
Goese fotograaf Wim Linden
berg. En waar anders moet dat
gebeuren dan op de trappen
- De nieuwste
QEHEEL NEDERLANDS
GESPROKEN
’’Bovendien is het altijd een
klein geslacht gebleven. De
stamboom is vrij overzichtelijk.
Als op dit moment 100 tot 200
mensen de naam Toorenaar
dragen, hebben we het wel ge
had”. aldus Kees Toorenaar,
onderwijzer in Zaamslag. Hij is
een zoon van wijlen Geerard
Toorenaar, die chef, van het
Proefstation voor de Fruitteelt in
De maatschappelijke rol van de
Toorenaars: daar is veel over te
vertellen. Tot aan de laatste
eeuwwisseling waren de meeste
leden van het geslacht werk
zaam in de landbouw: als kecht,
maar ook als zelfstandig boer.
Sommigen werden zeer welva
rend, maar er zijn ook gevallen
bekend van faillissementen. De
Toorenaars woonden door
gaans in het dorp Kloetinge of in
de buurtschap Abbekinderen.
Begin deze eeuw wordt dat
beeld compleet anders. De Too
renaars slaan hun vleugels uit
buiten Kloetinge en ze beginnen
ook beroepen uit te oefenen bui
ten de agarische sector. Jan
Toorenaar (uit het begin van dit
verhaal, u weet wel: hij deed zijn
uiterste best om levend de reü
nie te ’’halen”) is daarvan een
sprekend voorbeeld. Hij werkte
als politieman bij de gemeenté-
politie in Den Haag. In 1953
wordt hij gepensioneerd. Hij is
dan brigadier van politie. Hij is
dan nog maar 57 jaar en voelt er
niets voor, hele dagen thuis te
gaan zitten. Hij treedt in dienst
bij de beveiligingsdienst van het
kabinet van de minister
president (toen Drees). Tot 1964
fungeert hij als bewaker tijdens
de nachten en de weekeinden.
Bij zijn afscheid wordt hij onder
scheiden door de Koningin: uit
handen van minister-president
Jo Cals ontvangt hij de ereme
daille in zilver, behorend bij de
Orde van Oranje Nassau.
Opa Jan Toorenaar merkt grin-
nekend op, dat zijn zoons in het
leven nóg succesvoller zijn ge-
De welpen van de Zilverslang-
horde van de Hertog van Beije-
rengroep uit Goes hebben hun
jaarlijkse kamp gehouden op
landgoed ’’Dassenberg” in
Steenbergen. Dit jaar stond het
kamp in het teken var indianen.
Al op de eerste avond vonden
de welpen een verenspoor dat
hen naar het gebied van de
’’Wilde Dassenstam” leidde.
De volgende morgen werden er
verentooien, strijdbijlen, speren
en echte pijl en bogen gemaakt.
In de buurt van het indianenre
servaat bouwden de welpen
wigwamachtige hutten.
"Overigens hoeft de naam niet
per se een beroep aan te dui
den. Men kan bijvoorbeeld ook
bij de toren hebben gewoond of
aan de bouw ervan hebben
meegewerkt”. Ook de schrijfwij
zen Torenaar en Thorenaar ko
men voor.
(Van een
teuren)
De organisator van de reünie,
Kees Toorenaar (37), legt dat
uit: ’’Waar je ook in Nederland
mensen aantreft met de naam
Toorenaar, hun voorvaderen
zijn altijd afkomstig uit Kloetin
ge. Er is namelijk in Nederland
maar één geslacht Toorenaar in
stand gebleven en dat geslacht
vindt zijn wortels in Kloetinge.
De ’’aartsvader” is Jacob Too
renaar, die omstreeks 1.625 in
Kloetinge is geboren. In 1790
verhuisde een Toorenaar naar
het (toenmalige) eiland Wol-
phaartsdijk en in 1910 bleef er
één in Venlo hangen na zijn mili
taire dienst, maar hoe je het ook
wendt of keert: alle Toorenaars
komen oorspronkelijk uit Kloe
tinge. 1. Er is aantoonbare fami
lieverwantschap. Daarom is
Kloetinge gekozen als plaats
voor deze familiereünie.
KLOETINGE - Begin dit jaar
hoorde de 90-jarige Jan
Toorenaar, dat een achter
neef van hem een familie
reünie aan het voorberei
den was. Hij moet toen de
gedenkwaardige woorden
hebben gesproken: ”Een
reünie? O, da’s leuk! Dan
moet ik nog even blijven
leven”.
ÉÉN GROTE
HARTKLOPPING.
DE FILM VAN
JULIEN TEMPLE
"Opa Jan Toorenaar met zijn beide zoons. Gerard (links) kreeg lande
lijke bekendheid als commissaris van de Amsterdamse politie. Zoon
jan (rechts) was officier-vlieger bij de marine en is nu luchthaven
meester van de marinevliegbasis Den Helder.
komstig van Zuid-Beveland. Ve
len komen ook uit de Randstad.
Er is een Amerikaanse Toore
naar (met vrouw en kind) er is
een Canadese vrouwelijke Too-
renaar (ongehuwd).
Maar waarom komen Toore
naars uit binnen- en buiten
land op het idee, om uitgere
kend in Kloetinge een familie
reünie te houden? Wat zijn de
banden met het Zuidbeveland-
se dorp, waar op dit moment
(in Abbekinderen) nog maar
één dame woont, die de naam
Toorenaar draagt?
Ze herinnert nog even aan
haar man Kees, die vorig jaar
december op 78-jarige leeftijd
overleed: ”Hij zou dit vreselijk
graag meegemaakt hebben.
Hij zou vast en zeker enorm
genoten hebben, met al die
Toorenaars om zich heen.
Maar ja, het heeft niet zo mo
gen zijn...”.
Mevrouw Adriaantje Toorenaar-
Walrave (75) verkeert tijdens de
Toorenaar-reünie in een bijzon
dere positie: ze is de enige Too
renaar, die nog in Kloetinge
woont (aan de Abbekinderense-
zandweg). Als ze overlijdt, zal de
naam in Kloetinge uitsterven.
”Het is jammer, maar het
geslacht gaat niet verder.lk heb
maar één dochter en die is ge
trouwd met Bert Soeters. Einde
dus van de Toorenaars in
Kloetinge”.
Een reünie? 0,
Wijngaardstraat 50 K
J Goes S
S Tel. 01100-27854
Levering ook via uw schilder
De 8-iarige Samuel
de enige getuige van een moord
Dne moordenaars
die nergens voor terugdeinzen
Een smeris die zijn leven waagt
om nem te redden
DE OOGGETUIGE
DIRECTED BY PETER WEIR
PRODUCED BY EDWARD S FELDMAN
A PARAMOUNT PICTURE
osrweurtDB’ u»
O
Grote Markt 6, Goes
Tel 16015^^
IN TYNE LÏNNENLOOK
C>^[kTUELE prVs
jit.
I
