GRAND THEATER
IVD^nsx^oolJanvier'
ANSA
r
HALVE PRIJS!
."GDONlES
auto adria
JAN BURGER
BEL NU 01100-23265
INL VooR. H EEL
ALLE WINTERSTOFFEN
f
DONALD DUCK'S
PARTIJTJE
HALVE PRIJS!
TBAFIWG
SCHOOL
l
Albert Heijn Goes,Kolveniershof 44 en
Yerseke, Paardenmarkt 8.
weekblad voor zuid- en noord beveland
Maandag 30 december 1985 - 37 Jaargang no. 52
voor:
3e week
Schoonheidsspecialiste
alb<
T
7 tl m 8 januari
01100-15165
Goes
Aan vang nieuwe curus
in januari 1986
WENSTU EEN
VOORSPOEDIG 1986
ANNELIES ARENDSE-
WAGENAAR
20.00 u.
Alle Leeftijden
O.a. champagne - bloem
rozijnen - olie enz. enz.
beginners
gevorderden
rock 'n roll
jongelui - echtparen
Woensdag14.00 en 19.00 u.
Donderdag19.00 u.
Vrijdag19.00 u.
Zaterdag19.00 u.
Zondag14.00 en 19.00 u.
Maandag, dinsdag,
woensdag
BLoeses
EXTRA: OOK ALLE
SIMPLICITY
KNIPPATR.
Van de makers
van Police Academy
en Bachelor Party.
AHe medewerkers van
^anssc/ioolJanvier-
wensen U een gelukkig en
voorspoedig 1986
GEHEEL NEDERLANDS
GESPROKEN
k MS G MN fiesaita
MWJMÏ-MSW
Populierenstraat 13 - Goes -
Tel. 01100-30060
Deze film
is opgedragen aan
en hun leerlingen.
Moge de
Rem met u zijn!
kleurenfoto's vandaag klaar
4le|Z75.-/7Z7|
Autoshop
Vierstraat 14 Yerseke
tel. 01131-3073
SPORTUITLATEN
Kindermatinee
Toegang: 5,-
Alle leeftijden
De leukste tekenfilms
van Donald Duck
Op zijn partijtje zijn al zijn
vriendjes aanwezig.
Kwik, Kwek en Kwak;
Oom Dagobert, Katrien,
Oma Duck,
Knabbel en Babbel en alle
andere bekende figuren.
I I
alleen bij foto Verschoore
5,-, 7,50,10,- en 12,50 p.m.
90-140-150 cm. breed
Nieuwe maan: nieuwe
maand
Een jaar van 8 jaar
11 dagen korter
ADVERTENTIE
voor
kinderen van 8 tot 13 jaar
scholieren
twens
echtparen
ook voor mensen met wisselende werktijden
en cursussen
rock en roll
tapdansen
voor inlichtingen en inschrijven
Dansschool
Frie en Louise van Broekhoven
Wijngaardstraat 6
Goes
Niks te zien....
Onze kalender
67 dagen te vroeg...
t heijn
Is)ANG geleden dat
Kwaliteïts kleding «y
zo moordeljg was Y
dag op 100 jaar
De namen
Donderdag. 14.00 u.
Vrijdag14.00 u.
nf**
OLIEBOLLEN Q Q|-
APPELBEIGNETS Qq
en nog vee! meer
Direktie en medewerkers van het Grand Theater
wensen u een voorspoedig 1986!
Woensdag.. 21.30 u.
Donderdag. 21.30 u.
Vrijdag21.30 u.
Zaterdag.... 21.30 u.
Zondag21.30 u.
Alle leeftijden
Vrijdag23.30 u.
Porno
Toegang: 18 jaar.
Ij De geheime grotten.
De oude vuurtoren.
De verdwenen kaart
De bedriegelijke hinderlagen.
ET*’ Maar vooral de verborgen schat
En griezel Sloth....
t Ga op in het avontuur. Volg.....
Km
f Zij noemen zich
CF
JAAR IN JAAR UIT
DE BEKENDSTE KALENDERS
JULIAANSE
Januarius
31
Aprilis
29
Februariüs
28/29
Maius
Martius
31
31
29
Aprilis
30
Junius
Quintilis
Maius
31
31
Sextilis
Junius
30
29
September
Julius
31
29
Augustus
October
31
31
September
November
29
30
December
29
October
31
Januarius
November
30
29
Februarius
28/23
December
31
Dansles
BRON-
Hoe kwam onze kalender tot stand?
Deze week
extra voordeel
Zie onze aankondigingen
en uitstallingen in de winkel.
ROKKEN
jaarwisseling is immers niet
meer dan een door mensen in
gestelde overgang van het ene
kalenderjaar naar het andere.
Slechts een streep in de tijd...
Jacob Valckeplein 4, Goes 01 100-201 76-30428
Kanaalweg 34, Middelburg 01 180-38370
Een beeld van de Grote Markt te Goes omstreeks het jaar 1900. (Foto
afkomstig uit de Historisch-Topografische Atlas van het Gemeentear
chief Goes.).
GERAADPLEEGDE
NEN:
Grote Winkler Prins Ency
clopedie
Grote Larousse
Encyclopedie v.d. Universi-
teit voor Zelfstudie
Maandblad Onze Taal ja
nuari 1983.
z
bij:
westhavendijk 150 4463 AE goes 01100 20440
DANSEN IS PLEZIER VOOR TWEE
I-:-?:-:-:-: :-:-: :-:-»:-:-: :-:-: :-:-: ’-:
Afgedrukt op het beste papier en in de b jste chemicaliën ontwikkeld.
\io:aa\
!E:DO \üE:OP\
-Grote Markt 7, Goes, 01100-16159
Een afbeelding van de Romein
se god Janus, naar wie onze
maand januari is genoemd. Hij
was de god van alle begin. Janus
wordt doorgaans af geheeld met
twee (bebaarde) gezichten, omdat
hij in het verleden en in de toe
komst kon kijken.
De dubbele Januskop kwam het
eerst voor op Romeinse munten.
Ook wij spreken nog van een
"Januskop", als we doelen op
iemand met twee gezichten, een
dubbelhartig ienand.
De afgebeelde munt dateert uit
235 v. Chr.
Immers, buiten in de natuur is
er niks van te zien. Het begin
van de lente of van de winter
kun je zien en je kunt het voe
len. Maar het begin van het
jaar? Het enige, dat je buiten
hoort of ziet, is vuurwerk.
Het is dan ook niet vreemd, dat
oude volken er vroeger een ge
heel andere tijdrekening op na
hielden. De Joden en de Isla
mieten doen dat nu nog. De
meeste kalenders zijn afgeleid
van de maandstanden. Ons
woord "maand” is dan ook af
geleid van "maan”. In oor
sprong hebben beide woorden
te maken met ’’meten”. Het be
gin van een nieuwe tijdperiode
werd vroeger veelal vastgesteld
aan de hand van het zichtbaar
worden van een nieuwe maan
sikkel aan de hemel in het wes
ten (Nieuwe Maan).
De oude Grieken deelden hun
"kalender” in in periodes, die
ogdoas heetten. Dat waren pe
riodes van 99 maan-maanden,
in onze rekening ongeveer 8
jaar.
De Joodse kalender berust op
een onbeperkt doorlopende
reeks van tijdstippen van Nieu
we Maan. Deze jaartelling be
gon in de nacht van 6 op 7 ok
tober van het jaar 3760 v. Chr.
Om de paar jaar wordt een 13e
maand tussengevoegd om sei
zoen en zonnestand met elkaar
in overeenstemming te bren
gen.
De Islamitische kalender ziet er
héél anders uit, omdat de Koran
het inlassen van een schrikkel
dag of schrikkelmaand uitdruk
kelijk verbiedt. Het Islamitisch
jaar bestaat uit 12 achtereen
volgende periodes van Nieuwe
tot Volle Maan. Dat noemt men
een "jaar”. Daardoor is het
Islamitische jaar 11 dagen kor
ter dan het Europese jaar. In
China wordt tegenwoordig de
westerse tijdrekening gebruikt,
maar tot 1912 gold daar nog het
principe van de jin-jang-li. Men
wist dat het zonnejaar ongeveer
365'4 dag duurde. Het jaar werd
verdeeld in 12 maanden van 29
of 30 dagen. Af en toe werd een
extra-maand toegevoegd om
tijdverschillen recht te trekken.
In het afgelopen jaar zijn veel
mannen geslaagd om uit de
enorme kollektie van Wim Robijn
iets passends te vinden.
Ook het komend jaar zal het aan
goede en bijzondere mode bij
Wim Robijn niet ontbreken.
Tot ziens en een gezond en ge
lukkig 1 986 toegewenst door An
toinette en Wim Robijn.
EEN FORD ESCORT KOOP JE NU
1500,- voordeliger
Uit dit statistiekje blijkt, dat in
het oudromeinse Rijk aan het eind
van het jaar werd "geschrikkeld".
Februari was oorspronkelijk im
mers de laatste maand van het
jaar. In 44 v. Chr. werd dat veran
derd door Julius Caesar.
ROMEINSE
Ibegin nieuw jaar
Martius 31
(Van een onzer redacteu
ren)
NOORD- EN ZUID-BEVE-
LAND De tijd kruipt voort.
Het restant van het oude jaar
is nog slechts uit te drukken
in uren.
Het beslag voor de oliebollen
staat al klaar. De omroepgids is
al gespeld, om te weten of het
met Oudejaarsavond op de buis
wel ’’leuk” zal worden Het
vuurwerk ligt klaar. Alles staat
ztogezegd op scherp...
De gebruikelijke vragen komen
weer aan de orde: wat halen we
in huis, wat zullen we op Oude
jaarsavond eten en wat drinken
we erbij? De kinderen zeuren
op de gebruikelijke manier:
"Mag ik opblijven?” ”Hoe lang
mag ik na twaalven nog televi
sie kijken?”.
Oudejaarsavond heeft een bij
zondere sfeer. De meeste Ne
derlanders genieten er met vol
le teugen van. Anderen laten
het maar over zich heen komen:
ze worden er niet warm of koud
van. En dan is er ook nog een
categorie Nederlanders die on
gevoelig is voor al die senti
menten en die lekker om tien
uur onder de wol kruipt...
Eigenlijk handelen deze men
sen niet eens onlogisch. De
STEVEN SPIELBERG Presents THE GOONIES” A RICHARD DONNER Film
“KSTEVEN SPIELBERG !™tCHRIS COLUMBUS DAVE GRUSIN
K” STEVEN SPIELBERG FRANK MARSHALL KATHLEEN KENNEDY
"—“RICHARD DONNER-HARVEY BERNHARD ‘""CRICHARD DONNER
Het vaststellen van de lengte
van het bij ons in gebruik zijnde
zonnejaar was voor de cultuur
volken een moeilijke opgave.
Daarvoor moesten ze nauw
keurige astronomische waar
nemingen kunnen doen. En dat
konden ze vrijwel geen van alle.
De Oudromeinse kalender,
waaruit onze jaartelling is
voortgekomen, stamt af van
een kalender die in de 6e eeuw
vóór Chr. ergens in het Ro
meinse Rijk in gebruik was bij
de plaatselijke bevolking. Het
was een maankalender van 355
dagen. Om de seizoenen op
hun plaats te houden, werd
eenmaal per twee jaar een pe
riode van 27 of 28 dagen tus
sengevoegd. De laatste 5 da
gen van de maand Februarius
vielen daardoor uit.
Erg nauwkeurig was de kalen
der niet, want zes eeuwen later
(onder het bewind van Julius
Caesar in 46 v.Chr.) viel het
begin van de lente 67 dagen te
vroeg. Julius Caesar voegde
daarom 67 dagen toe aan de
kalender om het begin van de
lente weer op de juiste plaats te
krijgen.
In het jaar 44 v. Chr. voerde Ju-
Alle aanbiedingen geldig tl m 31 december zolang de
voorraden strekken.
"augare” vermeerderen).
Ned.: oogstmaand.
SEPTEMBER. 9e maand (ou-
drom.: 7e maand). Van het la-
tijnse woord "septem” ze
ven). Ned.: herfstmaand.
OKTOBER. 10e maand (ou-
drom.: 8e maand). Van latijns
"octo” (=acht). Ned.: wijn
maand.
NOVEMBER. 11e maand (ou-
drom.: 9e maand). Van latijns
"novem” negen). Ned.:
slachtmaand.
DECEMBER. 12e maand (oudr.:
10e maand). Van latijns ’’de
cern” tien). Ned.: winter
maand.
lius Caesar op advies van
Egyptische astronomen een
kalender in op basis van de
lengte van een zonnejaar
(365,25 dagen). De benodigde
schrikkeldag plaatste hij tussen
23 en 24 februari. Bovendien
liet hij het jaar voortaan begin
nen met de maand januari en
niet meer met de maand maart.
De kalender bevatte nog wat
onnauwkeurigheden met be
trekking tot de schrikkeldag,
maar die werden kort voor be
gin van onze jaartelling door
keizer Augustus gecorrigeerd.
Julius Caesar had in 44 v. Chr. de
maand Quintilis al van naam ve
randerd en naar zichzelf genoemd
(Julius). In het jaar 9 na Chr. werd
de maand Sextilis omgedoopt tot
Augustus. Bovendien pikte hij
twee dagen weg bij andere maan
den, en gaf Augustus 31 dagen.
Hij wilde niet dat "zijn" maand
minder dagen had dan de maand
van zijn voorganger JuHu.s Cae
sar.
Toch bleek in de Middeleeu
wen, dat elke eeuw volgens de
Juliaanse kalender dag te
lang was. In de 16e eeuw was
de afwijking al opgelopen tot 10
dagen. Paus Gregorius XIII
hervormde de kalender door te
besluiten, dat na 4 oktober 1682
onmiddellijk 15 oktober 1582
zou volgen. Een verdere cor
rectie was, dat alle schrikkelja
ren bij een eeuwwisseling, die
niet door 400 deelbaar is, zullen
vervallen. Het jaar 1900 was dus
géén schrikkeljaar, 2000 zal dat
wél zijn, 2100 weer niet. Daar
door wordt de gemiddelde
lengte van het Gregoriaanse
jaar 365,2425 dagen. Het ver
schil met de werkelijke lengte
van een astronomisch zonne
jaar (365,2422) dagen is zó ge
ring, dat er pas in de verre toe
komst weer eens een dagje zal
moeten uitvallen.
In het voorgaande is al duidelijk
geworden, dat de 12 maanden
van het jaar vaak op de
vreemdste manieren aan hun
namen zijn gekomen. Hier
onder volgt een overzichtje.
JANUARI. In onze tijdrekening
de eerste maand van het jaar.
Op de oudromeinse kalender
was het de 11e maand. De
maandnaam ’’januari” is afge
leid van de naam van de Ro
meinse god Janus, de god van
de openbare doorgangen en
poorten, maar ook de god van
alle begin. Hij beschermde de
aanvang van iedere maand. Het
is overigens niet duidelijk,
waarom de Romeinen destijds
de 11 e maand naar hem noem
den. Nederlandse naam voor
januari: louwmaand (nevenvorn
van looimaand).
FEBRUARI. 2e maand (ou-
drom.: 12e maand), afgeleid
van lat.: februare reinigen. In
deze maand werden van 11-28
februari de grote reinigings- en
verzoeningsfeesten van de Ro
meinen gehouden. Ned..
sprokkelmaand. Bij Sprokkel
maand noeten we niet denken
aan ’sprokkelen’. Oorspronke
lijk heette februari immers
sporkelmaand. Dat woord is af
geleid van het latijnse 'spurcus’
smerig, vuil). Spurcalia was
het scheldwoord, dat de katho
lieke hoogwaardigheidsbekle
ders aan de maand februari ga
ven, omdat in het begin van die
maand een (zogenaamd) on
tuchtig vrouwen- en vrucht-
baarheidsfeest werd gehou
den, nog stammend uit de Ger
maanse tijd.
MAART. 3e maand (oudrom.:
1e maand), v. lat.: Martius men
sis maand van Mars). Mars
was bij de Romeinen de god
van de oorlog. Ned.: lente
maand.
APRIL. 4e maand (oudrom.: 2e
maand), van lat.: mensis Aprilis.
Afleiding onduidelijk. Tot de
kalenderhervorming door Ju
lius Caesar had ze 29 dagen,
daarna 30. Ned.: grasmaand.
MEI. 5e maand (oudrom.: 3e
maand). Van Jupiter Maius. In
het Romeinse volksgeloof nam
deze maand van de godin Haia
een belangrijke plaats in als
maand van de vruchtbaarheid
en de groeikracht. Vandaar.
Ned.: bloeimaand.
JUNI. 6e maand (oudrom.: 4e
maand). Naar de godin Juno of
naar Lucius Junius Brutus, de
eerste consul van Rome. Aflei
ding is niet geheel duidelijk.
Ned.: zomernaand.
JULI. 7e maand (oudrom.: 5e
maand). Deze maand heette op
de oudromeinse kalender oor
spronkelijk Quintilis (van lat.:
quinque vijf). Julius Caesar
noemde de maand naar zichzelf
(Julius), omdat hij in deze
maand geboren werd. Ned.:
hooimaand.
AUGUSTUS. 8e maand (ou
drom.: 6e maand). Ook deze
naangeving heeft een eigen
verhaal. Bij de kalenderhervor
ming van 44 v. Chr. had Julius
Caesar zijn geboortemaand
naar zichzelf genoemd. Keizer
Augustus kon het in het jaar 8 v.
Chr. niet verdragen, dat Julius
Caesar wél een "eigen maand"
had, en hij (keizer Augustus)
niet. Ook hij wilde een "eigen
maand”. Hij koos daarvoor de
6e maand, die tot dan Sextilis
heette.
Keizer Augustus koos die
maand uit voor zijn naamge
ving, omdat hij in deze maand
consul van Rome was gewor
den (in 43 v. Chr.) en omdat hij
in deze maand vaak overwin
ningen boekte. Tot aan de ka
lenderhervorming van 44 v.
Chr. had Sextilis 29 dagen,
daarna 31. De naam van keizer
Augustus (en dus ook van de
huidige maand augustus) hangt
samen met het latijnse woord
10 stuksUjvJ
5 stuksVjvv
I,
w
Grote Markt 6, Goes
Tel. 16015
□üRKEN
PAKOES
vesten
broeken
