5.98
COCODN
GRAND THEATER
dag, de spekclubs,
en de huisslachtingen
l
e
NU EEN OCCASION
HALEN EN 1 MEI 1986
PAS BETALEN. -4
MELIESTE
weekblad voor zuid- en noord beveland
•Va
Yerseke, Paardenmarkt 8.
Sr!
Albert Heijn Goes,Kolveniershof 44 en
s
Ar
cX'
een
brillant
geschenk
uit
de
exclusieve
wereld
van
de
parfum
PARFUMERIE
VAN
BIEMEN
Tl
LUKVOC
-AANBOD.
Woensdag 27 november 1985 - 37e jaargang no.48
alb<
heyn
Jl DRAAIENDE VOORZETRAMEN
Pa
jAlülTlOl iDlAlGlElvlOlS] iFlljAlf]
a
wj
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Maandag...
Dinsdag
Woensdag
Beleef het mysterie...
Ontdek het geheim.
klokstraat 10
goes
annelies
van der poel
Af en toe nog
Blank spek
ALBI
De realiteit van hun wereld
blijft voor ons nog ’n droom.
3
AH HUISMERK
WASMIDDEL
20.00 u.
19.00u.
19.00 u.
19.00 u.
20.00 u.
20.00 u.
20.00 u.
A.L.
Goes Tel. 01100-15165
28 nov. t/m 4 dec.
Verwisseling
onderschriften
bij bidprentjes
’’Vosse soppen”
Zo’n 200 kilo
Verse worst
r
Schrappen
Krijsend
Veel werk
9°
F)
IJ
(Glanzend va^onne
Voor dit VEESTELykE.
PAKOE IN CHARLESTON.
STYL
i..z4r.
GLASHANDEL
o
'es
ró
O
Fiat aanbieding (vanaf bjr. 81)
November was
X'
de slachtmaand
V.
Deze week
extra voordeel
Vroeger kwam de slager aan
huis. Volgens een woordvoer
der van de rijkskeuringsdienst
voor vee en vlees komt dat héél
af en toe nog voor, ook op
Noord- en Zuid-Beveland: ”Er
zijn nog enkele doordouwers,
die van geen ophouden weten.
Ze zweren bij het vlees van een
zelf geslacht varken en eerlijk
gezegd kan ik me dat goed
voorstellen”.
Het thuisslachten is wèl aan een
aantal strenge regels gebon
den. Die betreffen de hygiëne,
maar ook de commercie. Zo
mag er alleen aan huis geslacht
worden dooreen slager, als ”de
vlees- en worstoogst” uitslui
tend bestemd is voor het gezin
van de particuliere varkens
houder.
Daarna ging de kop van de keu
eraf. Die werd in tweeën gekapt
en de hersenen werden in een
pannetje gelegd. De delen wer
den met een grote haak aan een
boomtak gehangen. Met het
scherpste mes werd dan de rug
overlangs opengesneden, zo
dat de speklaag bloot kwam.
Vervolgens werd de rugges
treng van voor tot achter aan
beide zijden van de ribben los
gehakt.
Als de keu helemaal open op
het stro lag, gingen de inge
wanden eruit, heel voorzichtig
om niet te morsen op het blanke
spek. Het hele varken werd dan
verder in stukken gesneden, de
hammen het eerst. Die werden
door de baas op beide armen
naar de schuur gedragen en op
De baas had intussen het vlees
van de kapbak tweemaal door
de worstmolen gedraaid. Voor
het stoppen van de worst werd
de darm op een koperen trech
ter gestoken en het vlees door
de wijde opening naar binnen
gestopt. Eerst proefde echter
zowel de slachter als de vrouw
en de baas of het vlees goed
gepeperd en gezouten was.
Intussen hadden de vrouw of de
meisjes de messen schoonge
maakt en na zijn geld contant te
hebben gebeurd, kon de slach
ter naar het volgende knorren
de slachtoffer gaan.
Wanneer de witte, verse worst
klaar was, kwam de vrouw met
het gekookte spul, de longen,
het hart, de lever en het keel-
stuk voor het maken van de le
verworst.
Bij Fiat
Aktiedealer
Kuijperlaan 287 (bij T.V. toren). Tel. 01100-31280
het vet te smelten. Uit de pot
werd telkens het gesmolten vet
afgeschept tot alleen de kaant
jes overbleven.
Als het spek, de hammen, de
schouderstukken en de ribbet
jes één dag op de zolder had
den liggen opstijven, konden
die worden gezouten. Na het
zouten werd de spekstander
klaargezet - een speciaal voor
dat doel gebruikte ton - met een
laagje zout op de bodem. Daar
in gingen achtereenvolgens de
hammen, het grote spek en het
kleingoed, dat ’t eerst werd op
gegeven. Drie weken bleef het
in de ton en daarna werd elk
stuk schoongewassen en bui
ten aan een haak te drogen ge
hangen. De hammen kwamen
dan gedurende veertien dagen
in de keuken te hangen, waarna
ze - eerst in papier gewikkeld -
in een linnen zak op de zolder
gehangen werden.
De rest was intussen in de
spekkist, een houten kist met ij
zeren beslag, in de kelder ge
zet. Daar bleef het maanden
goed.
ons verse worst en 5 karbo-
naadjes te gaan kopen. Dat is
wat anders dan 200 kilo keu in
één keer in huis te krijgen
November slachtmaand? No
vember was de slachtmaand....
totaal pak
a 2 kg
van 7.29 voor
Een foto uit het begin van de /aren '30 Het varken ligt opengesneden
op het stro De kop is er al af De slachter staat klaar om de keu in
stukken te snijden. In de houten kuip achter hem liggen de lever, het
hart, de longen en het keelstuk van het varken: de boerin zal deze gaan
koken voor het maken van de leverworst
(Foto 's afkomstig uit Zeeuwse Encyclopedie).
geschikt vooralle soorten ramen
in ieder jaargetijde aan te brengen
inbraakpreventief
•- sterk woonkomfort verhogend
waardevermeerdering van Uw huis
lange levensduur
Op de avond van keutjesdag
was het op veel plaatsen ’vosse
soppen' eten. Een deel van het
verse kleingoed werd daartoe,
samen met peren, rapen en
aardappelen gekookt en soms
werden ook de oren en poten
gebakken en met brood daarbij
gegeten. Hier en daar werden
ook de hersenen en kleine bal
letjes worst in een pannetje wa
ter en azijn gekookt en gegeten
met soms nog een stukje lever
worst erbij.
Maar die tijden zijn voorgoed
voorbij. Het huisslachten is
(een enkele uitzondering daar
gelaten) verdwenen. Iedereen
stapt nu bij de slager of bij de
supermarkt binnen om daar 4
een deur gelegd, die daarvoor
klaar stond. De kinderen moes
ten erbij blijven om de katten
ervan weg te houden. De reuzel
kwam aan het reuzelhaakje
naast de kop in de boom te
hangen; de grote stukken spek
werden op een laken op de zol
der gelegd»
De slachter was dan klaar en -
we hebben het niet precies bij
gehouden - het zoveelste bor
reltje ging erin.
Een verbeten politieman wil
Chinatown van de misdaad zuiveren,
maar hij loopt stukop z*n gevoelens
van liefde en haat.
MICKEY ROVRKE
JOHN LONK ARIANE
ooi-o-. ~~qr
geproduceerd door Dino de Laurent Us
slachter zette dan de knie op de
kop, trok zijn mes en sneed de
strot door. Als de bloedstroom
was opgehouden werd het
beest nog eens dooreenge-
schud om de laatste druppel
eruit te krijgen.
Voor dat werkje gebruikte hij
een tweede deur als werkbank.
De stukjes vlees en spek, die bij
dat netjes passnijden van de
hammen en de schouders
overbleven, werden verder op
de kapbak kleingesneden voor
de verse worst, net als alles wat
daarna nog overbleef, behalve
de ribbetjes. Dan ging de
slachter met de ingewanden
naar de mesthoop om de dar
men schoon te maken, vooral
de dunne darm, want die was
voor de worst bestemd.
,-■■■
De varkenshouderij-aan-huis
was in Zeeland vanouds be
perkt tot landbouwers en lan
darbeiders. De gemeste var
kens werden in november
doorgaans geslacht bij een le
vend gewicht van ca. 200 kg.
Het slachten ging met enig ce
remonieel gepaard: Op ’’keut
jesdag” werden gezinsleden
en buren getracteerd.
In sommige dorpen bestonden
z.g. Spekclubs: een aantal
mensen hield meerdere var
kens. Via een bestelling kon
men dan iets méér of iets min
der dan een compleet geslacht
varken in huis halen.
Bij de onderlinge varkensver-
zekeringen (varkensfondsen)
waren particuliere varkenshou
ders aangesloten, die zich in
dekten tegen het risico, dat het
keutje vóór november door
ziekte of anderszins stierf. Want
dan ging ook de wintervoorraad
worst en vlees verloren!
In de Zeeuwse Encyclopedie
(deel II) staat beschreven hoe
het in het verleden toeging op
de dag, dat het keutje geslacht
moest worden.
In de herfst, als het varken goed
vetgemest was met wat extra
krielaardappelen, erwten ger-
stemeel werd de slachtdag
vastgesteld. Dat was altijd een
heel geprakkiseer, want het
varken mocht niet 'bronstig'
zijn en de slacht mocht niet sa
menvallen met de menstruatie-
periode van de vrouw of één
van de meisjes.
Nadat de keu schreeuwend het
kot uitgehaald was en naar de
juiste plek was geloodst, waar
op van tevoren vers droog stro
was neergelegd, kreeg hij een
touwtje rond zijn achterpoot.
Dan greep de slachter hem bij
een voorpoot, de eigenaar trok
aan dat touwtje en het krijsende
beest duikelde omver. De
In ons nummer van vorige week
heeft bij het artikel over bid
prentjes per abuis een verwis
seling plaatsgevonden van
onderschriften.
In één geval heeft die verwis
seling geleid tot een combina
tie van bidprentje en onder
schrift die zeer pijnlijk was voor
de betrokken nabestaanden.
We bieden daarvoor onze ex
cuses aan.
De redactie
De nieuwe explosie van
MICHAEL CIMINO,
maker van”The Deerhunter”
HET JAAR
VAN DE DRAAK
«YEAR OF THE DRAGON»
(Van een onzer redacteuren)
NOORD- EN ZUID-BEVELAND Op de oudromeinse ka
lender was november de negende maand. Novem betekent
dan ook ’’negen”.
In ons land heeft november al
tijd een tweede naam gehad,
namelijk slachtmaand. Ge
woonlijk werden in november
de varkens geslacht, die in de
landelijke gebieden door de
gezinnen in een hok werden
gefokt. Het keutje leverde een
vleesvoorraad voor bijna de
gehele winter.
Maar de tijden veranderen. No
vember is niet meer de negende
Als alles binnen was, kreeg de
slachter zijn tweede slokje,
waarna hij de hammen en de
schouders klaarmaakte, die
dan ook naar binnen konden.
Vrijdag21.30 u.
Zaterdag....21.30 u.
Zondag21.30 u.
12 jr.
Aanbieding is geldigt/m zaterdag a.s.
ZEER LAAG IN PRIJS
snel en gemakkelijk zelf aan te brengen
ook Uw schilder doet het voor
verbluffend lage prijs (lage loonkosten!)
geen hak- en breekwerk aan bestaande
situatie
optimale koude/warmte isolatie
werkt sterk geluid- isolerend!
Een beeld van een vroegere huisslachting Het varken wordt open-
gesneden Direct daarna wordt de traditionele borrel geschonken.
maand. Op onze kalender is het
de elfde maand geworden. En
november is ook niet meer de
slachtmaand, want er wordt bij
na niet meer "aan huis" ge
slacht
In dit artikel willen we stilstaan
bij het tweede aspect: novem
ber als slachtmaand. Het zelf
houden van een varken in een
hok bij het huis is in onze streek
overigens nog niet helemaal
verdwenen. Het verschil met
vroeger is, dat het varken
tegenwoordig in november
naar de slager wordt gebracht
om in de vorm van worsten en
karbonades in het huisgezin te
rug te keren.
Dan werd het varken, gesteund
door een paar stenen, op zijn
rug gelegd en schoongebrand
door het eronder liggende stro
aan te steken. De baas zorgde
intussen, dat er een teil water
klaar stond om het varken
schoon te schrappen: de
slachter schraapte vooral bij de
oren en de poten en de baas
goot water over diens handen.
Als de keu dan netjes met zijn
vier poten opzij lag, kwam de
vrouw met de fles en het eerste
slokje ging de slachter in.
De vrouwen bleven dan met een
heleboel werk achter. Eerst
moesten de testen worst, soep-
kluiven en lapjes weggezet
worden en ondertussen stond
MIKIH ClNlURï (Dl iANUCf !l» HOM COM 00N *M( (Hl
MWINIIï HUMfCRONVN BRIANDINNIHï JACKGHIORD SMOIIIMC MAüRflNSIAPKION
KIMIMf GOfflON HfflAWARI HW MMI
OONHIIM I0MIMI OAVIOSAPfRSUIN .iltWMI
IIIIIIOI® RONHOWARC tn-.- j^\
2. DELlG
trr
Grote Markt 6, Goes
Tel. 16015
SS/. n
Wijngaardstraat 50
Goes
Tel 01100-27854
C7
MODE VOOR MANNEN
korte kerkstraat 9 goes
A
