Ilona Schmit te Kattendijke:
GRAND THEATER
ZE ZIJN HIER
WINTERSPORT
i
•IK'»
Zeeuws Koperkwartet
in Kattendijke en
Stenge Heinkenszand
Deze week
weekblad voor zuid- en noord beveland
Halve Ek/
Materiaal
gevraagd
voor
binnenvaart
expositie
over de
tv
IbUu AlWI
ItlIiEUV/E
Mobe
SCKfl
3
ZO WORDT ZELF MAKEN EEN SUCCES!
GHOSTBUSTERS
If
Jlarl
32
PARFUM ERIE VAN RIEMEN
^Veronica;
F/
Seduction^
j ofGindy j
Woensdag 6 februari 1985 - 37e jaargang no. 6
1
7 t! m 13 februari
Goes
01100-15165
OM DE WERELD TE REDDEN
Het is van groot belang dat u uw huid
verzorgt en beschermt tijdens de
wintersport.
Wij hebben voor u de juiste zonnecrème’s
voor het gezicht en de lippen van o.a.
Dior
Clinique
Estée Lauder
Guerlain
Elizabeth Arden
Aramis
en
in
I I
Je bent nooit te jong
om hèt te leren
Na Porky’s en
Hot Bubblegum nü
De eerste keer
is het lekkerst.
(Van een onzer redacteurem)
KATTENDIJKE - Als een vogel, die na een lange vlucht een
tak uitkiest en de boom nooit meer verlaat. Zo streek llona
Schmit twaalf jaar geleden in Kattendijke neer. Met haar
drie kleine kinderen.
Jtei
Lange kerkstraat 44, Goes
Stoffen - Fournituren - Knippatronen
V-
if
I ««MP»
t
|ogj
U.ES
Ilona Schmit
Wim
f I
4
annelies van der poel klokstraat 10 goes 01100 27473
l
1
■u
die geen kunstenares
mocht worden
Een ruime
fournituren
kollektie!
Knopen, garens,
ritsen....teveel om
op te noemen
In de Bevelander veel aandacht voor- twee zaken die een
grote rol spelen bij wonen, werken en leven. Op de eerste
plaats treft u bij dit nummer weer een speciale Onroerend
Goed krant aan. Daarin een zee van informatie op gebied
van de woonmarkt van zowel onze adverteerders als in het
algemeen via de redactiekolommen. Verder speciale aan
dacht voor de Personenauto-RAI, die morgen donderdag,
in Amsterdam van start gaat. Adverteerders en redactie
informeren er u nader over in dit nummer.
Vrijdag
Porno
Henk Kramer - trombone
wordt in zijn trombone-studie
bijgestaan door René Passe-
nier en was geruime tijd werk
zaam als 1e trombonist in de
Rijkspolitiekapel. In 1984 nam
hij deel aan het Nationale Top-
solistenconcours, waar hij op
korte afstand van de winnaar
als hoogst geklasseerde Zeeuw
eindigde.
Evenals vorig jaar organiseert
de stichting Zeilvaart Goes ge
durende de Paasdagen een
tentoonstelling over de havens
en binnenvaart van vroeger.
Het onderwerp is "De Beve-
landse havens, toen en nu”.
Het toen slaat op de periode
van 1900-1953. De expositie
wordt gehouden van een aantal
oude binnenvaarders in de ha
ven van Goes.
Grote Markt 6. Goes
^^Tel. 16015
23.00 u.
18 jr.
Dondcrdag-vrijdag20.00 u.
Zaterdag19.00 u.
Zondag 14.00-19.00 u.
Maandag-dinsdag-woensdag20.00 u.
A.L.
Zaterdag21.30 u.
Zondag21.30 u.
Naieve Kunst. Een Schilderij
van de kerk van Kloetinge staat
ernaast.
Ilona Schmit (41) is inmiddels
gewend aan Zeeland. Ze kan er
niet meer buiten. "Het is knok
ken geweest. Mijn leven hier is
niet over rozen gegaan, maar ik
heb nooit spijt gehad van mijn
verhuizing naar Kattendijke. Ik
wil ook nergens anders meer
heen. Ik ben niet meer te ver
plaatsen. Mijn wortels zitten
hier voorgoed in de grond”.
Prachtige
stoffenkoiiekties,
modieuze
k waliteitss to ff en
voor redelijke
prijzen
llona: "Het woord naief is ver
warrend. In elk geval is naievi-
teit niet de stijl van de klunge
ligheid. Want als het moet, kan
ik in iedere stijl schilderen. Ik
kan schilderen zoals Van Gogh
het deed, maar ook zoals Ru
bens of Rembrandt het deden”.
"Naief is ook niet: primitief.
Want een naief kunstenaar kan
wel anders, maar hij wil niet an
ders. Bij een primitief is het juist
andersom: hij wil wel anders,
maar kan niet. Engelsen noe
men naieve kunst 'innocent
art’, onschuldige kunst. Dat is
de beste omschrijving: kinder
lijke verwondering over de din
gen; die er nog zijn. Altijd con-
I RSZIOKUVM A
HAR< Hl)KAMI'
Momenteel is men druk bezig
met de voorbereiding van de
tentoonstelling. Er zijn-al kon
takten gelegd met allerlei ar
chieven. Ook een aantal parti
culieren heeft medewerking
toegezegd. Graag zouden de
organisatoren van oud-schip-
pers (of anderen) materiaal wil
len gebruiken voor de tentoon
stelling. Men denkt daarbij aan
foto’s, alsook materiaal dat ge
bruikt werd bij het laden en los
sen, gebruiksvoorwerpen van
schepen enz.
Heeft U iets, wilt U het dan even
laten weten aan het secreta
riaat van de stichting Oude
Rijksweg 94-96 's Heer Arends-
kerke (01106-1714).
Het is laat in de avond, als we
tegenover elkaar zitten. Twee
koppen hete thee op de tafel,
twee lieve honden eronder. De
poes ligt elders op een zitbank
te knorren.
Meestal rookt llona Zeeuwse
pluimpjes, die ze altijd bij een
sigarenhandel in de Lange
Kerkstraat in Goes haalt. De
pluimpjes liggen nu niet voor
Nog nooit had ze serieus een
schilderkwast vastgehouden.
Haar moeder wilde pertinent
niet, dat ze ooit schilderes zou
worden. In haar jeugd werden
de potloden haar regelmatig uit
de vingers getrokken. Verftu-
bes werden consequent ver
stopt.
Toch begon ze in Kattendijke te
schilderen. Uit pure geldnood.
Het huis moest toch opgeknapt
en de kinderen moesten toch
onderhouden worden? Binnen
1 jaar had ze een expositie in
New York.
Rustig aan het werk in haar ge
zellige galerie
Ab Brouwer - trompet
studeerde trompet bij
Groot en Schoolmuziek aan het
Sweelinck Conservatorium te
Amsterdam. In 1980 slaagde hij
voor de Onderwijsakte-B Trom
pet en de akte Schoolmuziek.
Hij is werkzaam als muziekdo
cent in het Middelbaar Onder
wijs en als docent trompet aan
de Zeeuwse Muziekschool.
creet, altijd realistisch, altijd
begrijpelijk en meestal poë
tisch"
llona’s doeken worden door
gaans met minstens 10 kleurla
gen bedekt. Het raffinement
van de techniek zit in de 'kunst'
om met de laatste verflaag de
briljantie van de kleur nog weer
te vergroten, llona werkt graag
met groen: "Mijn groen is die
per dan elk ander groen van elk
andere collega".
Al haar geld had ze besteed aan
de aankoop van een woningje-
met-schuur aan de Dorpsstraat.
Mijnheer Kou en mevrouw
Tocht vormden samen een kil
ontvangstcomité "We lagen de
eerste tijd met z’n Vieren in een
bed om elkaar warm te hou
den”, herinnert ze zich.
4
Ongeveer de helft van haar
jaarlijkse produktie maakt ze in
opdracht van particulieren.
"Veel mensen weten niet eens,
dat dat nog bestaat. Vroeger
was dat anders. Vrijwel alle
grote kunst uit het verleden
(van Rembrandt tot Mozart)
werd in opdracht gemaakt. He
laas hebben overheidssubsi
dies die situatie verpest”.
De Kattendijkse kunstenares
wordt door de kunst- en cul-
tuurkenners gerekend tot de
naïeve schilderessen’.
wikkelen. ”En dat heeft me een
scheiding opgeleverd”, zegt ze
realistisch. "Maar ik heb het
bewust geaccepteerd”.
In 1973 begon het allemaal te
dringen. Ik moest gaan schilde
ren, ik moest naar 'buiten'. Mijn
man Frans wilde niet mee.
Daarom ben ik alleen gegaan,
met de kinderen. Maar de con
tacten zijn altijd goed gebleven.
Op zijn manier is hij een voor
treffelijk vader voor zijn kinde
ren”.
Waarom werd het eigenlijk Kat
tendijke? Wie had in Aalsmeer
(haar toenmalige woonplaats)
ooit gehoord van Kattendijke?
"We waren kort tevoren in Zee
land op vakantie geweest. Ik
had hier veel weldadige rust en
vrijheid gevonden. Toen de
nood aan de man kwam, heb ik
een makelaar in Goes opge
beld: zoveel geld heb ik en zo
veel wensen, wat heb je in de
aanbieding? Nou, en het was
meteen raak in Kattendijke?
De nieuwbakken Zeeuwse
(hoewel ze spreekt nog altijd
geen woord Zeeuws) leefde
drie jaar in de Beeldende Kun
stenaars Regeling. Ze paste de
regeling toe, waarvoor ze be
doeld is, nl. als tijdelijke finan
ciële overbrugging van een
moeilijke periode. Na die drie
jaar was ze volledig zelfstandig.
Ze had haar eigen markt en
haar eigen klantenkring opge
bouwd. "Ik ben één van de
weinige vrouwen, die dat ooit
gered hebben”.
Nu schildert ze 12 tot 20 schil
derijen per jaar in haar atelier
aan de Dorpsstraat. Soms klei
ne: 3 bij 5 centimeter. Soms
grote: 2 bij 2.40 meter. De prij
zen zijn niet geheim. Ze liggen
internationaal vast. ”Een doek
van 50 bij 60 centimeter kost
3200 gulden. Groter is duurder,
kleiner is goedkoper. Zo simpel
ligt dat.”
Nu is ze een van de bekendste
schilderessen van Nederland.
Er is veel vraag naar haar werk.
Haar naam (met levensbe
schrijving en artistieke beteke
nis van haar werk) komt voor in
de Wereldencyclopedie voor
Het Zeeuws Koperkwartet con
certeert op zaterdag 9 februari
om 20.00 uur in de Ned. Her
vormde Kerk te Kattendijke.
Hetzelfde concert is te beluis
teren op zondag 10 februari om
12.00 uur in "De Stenge" te
Heinkenszand. Op het pro
gramma staan werken van Ga-
briëli, Pachelbel, Bach, Beet
hoven, Schostakovitsch, Ram-
soe en Frackenpohl. In de hui
dige bezetting speelt het kwar
tet nu ruim twee jaar. Door de
gehele provincie heeft het
kwartet al concerten, kerkdien
sten en koorbegeleidingen ver
zorgd. Het Zeeuws Koperkwar
tet bestaat uit:
René Passenier - trombone/tu-
ba
'x
I
II
MAAR
AFSCHEIlT^N DE
\viNTERKOLL Zx E
In de wereld van de naieve
kunst is de waardering voor
haar werk groot. Het is haar le
vensverzekering. Maar het
liefst betaalt ze de premie in de
galerie. Daar komen binnen -
en buitenlandse verzamelaars,
maar daar komen ook de
Zeeuwse gezinnen met kinde
ren. Soms staan de dure Ja
guars voor de deur, soms ook
vier paar klompen.
”En weet je, wat ik na de ope
ning in november zalig vond?
Dat de buren kwamen kijken. Ik
heb dat beschouwd als een
vorm van erkenning als mens,
Daar wordt een ander mis
schien niet warm van, maar ik
wel”.
"Vorig jaar kreeg ik een brief uit
Italië van de Academia Italia
Delle Arti e del Lavoro. Ik had
een prachtige prijs gewonnen
(een beeldje van een Gouden
Engel), maar ik wist niet waar
voor. De prijs was met toege
kend, omdat mijn werk had bij
gedragen tot (citaat) "the im
provement of present-day so
ciety”. Maar moet ik dat nou
serieus nemen? Ik was uitgeno
digd voor de prijsuitreiking,
maar ik heb de prijs niet opge
haald. Ik heb hem ook nooit
thuisgestuurd gekregen. Ik heb
nog contact gezocht met de
Italiaanse ambassade in Den
Haag. Och, zeiden ze daar, d’r
worden in Italië zoveel prijzen
uitgereikt.
En zo keert llona Schmit vele
keren per dag terug op aarde.
Vriendelijk, zakelijk, begrijpe
lijk. Geen kunst in hoger sferen.
Waarom ook....?
(Galerie 'Langs wegen der gelei
delijkheid', Dorpsstraat 23-25
Kattendijke. Geopend: vrijdag,
zaterdag en zondag van 14 tot 18
uur. Figuratieve werken van llona
Schmit, Ans Wortel, Piet Rijken,
Sjoerd Bijlsma. Ook: beeldhouw
werken, (enige) sieraden en
prachtige planten.
De planten zijn overigens niet te
koop.
My
Tutot;
het
te
Amsterdam bij Klaas Kos. Sinds
1982 is hij solo-trompettist van
het Noordhollands Philharmo-
nisch Orkest en docent aan het
Instituut voor Kunstzinnige
Vorming te Hoofddorp.
BH
studeerde trombone bij Gerard
Velthuysen aan het Rotterdams
Conservatorium en slaagde in
1981 voor dë Onderwijsakte-B
en in 1984 voor het Diploma
Uitvoerend Musicus. Hij is do
cent aan de Zeeuwse Muziek
school en free-lance werkzaam
bij diverse symphonieorkesten.
Huug Steketee - trompet
studeerde trompet aan
Sweelinck-Conservatorium
'Een sfeervol hoekje in de galerie,
die luistert naar de naam 'Langs
wegen der geleidelijkheid'
het grijpen. Er wordt vanavond
niet gerookt. Het gesprek wordt
niet in mistige dampen geboet
seerd.
Het woninkje-met-schuur is
overigens niet meer wat het
was. Een deel van de schuur is
bij de woning getrokken. In het
overblijvend deel van de schuur
is een galerie gevestigd. In no
vember werd de galerie dras
tisch verbouwd en heringericht.
Het is nu één van de origineel
ste en gezelligste galerieën, die
ik ooit gezien heb. Je mist wat,
als je d’r nier een keertje ge
weest bent.
"De galeri bestaat al bijna 4
jaar, maar de schuur was ver
rot. Er moest nodig wat gebeu
ren. Daarom heb ik er maar wat
moois van gemaakt. Dan ben ik
er voor altijd mee klaar, dacht
ik. De naam van de galerie is
"Langs wegen der geleidelijk
heid’. Een variant op Couperus:
’Langs lijnen van geleidelijk
heid’. Want zo heeft de galerie
zich ontwikkeld. Ik heb - zakelijk
gezien - zo weinig mogelijk risi
co’s genomen. Ik wilde me naar
buiten toe persé niet duurder
verkopen dan ik ben’.
llona Schmit werd in 1943 ge
boren, in één van Hitlers con
centratiekampen. Haar pa (een
Nederlander) had in Nederland
in het verzet gezeten. Haar
moeder (een Duitse) had in
Duitsland in het verzet gezeten.
"Daarom ben ik misschien wel
zo onverzettelijk”, zegt llona.
Haar doortastendheid en ei
genzinnigheid stuiten vaak op
onbegrip bij haar omgeving.
"Naweeën van de oorlog, denk
ik. Mijn moeder had het na de
oorlog erg moeilijk in Neder
land,met haar Duitse accent en
met al haar verdriet. Ze over
leed op 43-jarige leeftijd. Mijn
zusje werd doodgereden, toen
ik samen met haar de straat
overstak. Mijn vader overleed
alsnog aan de gevolgen van de
concentratie-kamp verschrik
kingen”.
"Door die ervaringen ben ik
getekend. Ik wordt onder be
paalde omstandigheden ang
stig, maar ik kan ook erg posi
tief denken, omdat ik gauwer
blij ben dan een ander. Dertig
jaar geleden wist ik daar nog
niks van. Nu wel. Ik kan nu beter
met die gevoelens omgaan.
Geduld is daarbij het wacht
woord. Ik moet mijn verleden
mondjesmaat verwerken. In
een rustig en regelmatig
leven”.
Rustig en regelmatig. Maar dat
niet alléén. D’r was méér. Ze
wist ook al op haar 5e, dat ze
schilderes wilde worden. En ze
wist ook, dat ze ’buiten’ wilde
wonen gaan om zichzelf te ont-
Perfekte
knippatronen,
Burda en
Simplicity
Lente '85
»»i
n the
De kunstenares,
BILL MURRAY DAN AYKROYD
SIGOURNEY WEAVER
HET BOVENNATUURLIJK SUPERSPEKTAKEL
(VANRtllMAN Bl M RHfNI BtRNIt BRII I '((IN
ghusimmikv
HAROLD RAMIS RICK MORANIS
(IMIR BtRNStHN (,H< AtBIMI»-. IW ORMR IR (OHNDKOIR
t RK HARO (|X UNO BtRNII BRIUSKIN DAN AVKRC WO
IVANRHTMAN
