1/
I
unieke
atletiek kijk- en
doe-avond
De leeuw in het Zeeuwse wapen
klimt niet op uit de golven
Wol wil per meter.
Stoften van Zuiver Scheerwol vtxir iiiv z.clfnKiakmodc’
kiest ti bij ons. Soepele, veelzijdige wol die zo prettig is
om le verwerken. In univn de nuxüstc dessins.
HIback
AV ’56 Totaal: een
PARFUM
Jan Raas gul met
shirts bij opening
Kwantumhailen Goes
a XVöl is ervoor geschapen.
Teeu l ft
MODE N i EüV/EFJ
HERFST.
BIEMEN
I
I
L
WIMF100.-I
^•1
Tijdens de braderie
hebben we veie
aanbiedingen in
verschillende geuren.
Ned.Ver. Huis
vrouwen opent
seizoen
^Dansscnoof janvier
Maar...er moet voor gefietst
worden...
Toeschouwers in Goes kunnen meedoen
Deze IVeelr
<DER
Woensdag 29 augustus 1984 36e jaargang no. 35
n
I
1
INSCHRIJVEN DANSLES JANVIER
-
Cursussen in
wijk Goes-Oost
-
L*S°P
-
Politie Goes
wil fietsen kwijt!
Winter ÖA
’V.
i
i
(Van een onzer redacteuren)
HOEZO DE ZEE?
HOEZO ONTZWEMMEN?
De Zeeuwse vlag.
Het Zeeuwse wapen
Foto boven en onder:
Zoetend Onder moor het Provinciebestuur is er yevootigd.
v r
Zeeuws genootschap van We-
I
isws
►a
pos
M«w
'i
Stoffen - Knippatronen - Fournituren
I
fr.
viWS-W I '5 S'«M*
Drie telefoonnummers
MartaS. Gom
riiiems -dl
arrxHrÖSvanderpoel
Lk.AstiH.it 10 4461 A goes tel 01100 27473
Och, het is natuurlijk altijd een
leuke curiositeit....
Zeeuwen in vroeger eeuwen
(ten onrechte) veronderstel-
Nadat die rechte lijn In het wa
pen was verdwenen, lag de ge
dachte voor de hand, dat de
leeuw uit het water oprees. In
teren
Een kort maar hevig wedstrljd-
programma dus. met tussen-
"Ze zijn bovendien als symbool
van eenheid blijven fungeren:
eerst in de opstand tegen de
Spanjaarden, vervolgens in de
strijd tegen het water. We moe
ten hei maar zo houden".
meegegaan. Ze hebben zich
verjongd en vernieuwd, al naar
En wat de spreuk 'Luctor et
Emergo' betreft: die werd (zoals
gezegd) in 1586 voor het eerst
in combinatie met de leeuw op
een penning gebruikt Enige
relatie met de zee was er op dat
moment niet. De penning werd
namelijk geslagen ter ere van
het Verdrag «.van Nonesuch,
waarbij koningin Elisabeth van
Engeland aan de Hollanders
steun toezegde in de opstand
tegen de Spanjaarden.
L*t_?V
i y septe’
De Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen, afdeling Goes en
omstreken, opent donderdag 6
september a.s. het nieuwe sei
zoen met een koffieochtend
voor de leden en andere be
langstellenden. De ochtend be
gint om half tien in het Lunch-
café Stadhuis aan de Grote
Markt te Goes. Er zal informatie
worden gegeven over te hou
den kursussen, modeshows en
evt bezoek aan de Tweede Ka
mer
ter aan het onderste deel van
het lijf.
—J
Lange Kerkstraat 44 - Goes
da Goese Zomermarkt. In dit nummer van da Bevelander is
ar da nodige informatie over te vinden. '•Die informatie
krijgt u via deze adverteerders die van hun kant zullen
trachten de Goese binnenstad drie dagen lang gezelligheid
te laten bieden, anderzijds ook de nodige aandacht voorde
braderie met zomermarkt in de redactiekolomman. En
natuudi/k de hoop dat het drie dagen lang zomers zal zijn in
Goes, waardoor deze Zomermarkt met vee! muziek en
bloemen een bloeiend slot beleeft.
DE. VROEGE KOOP-
«TERE-.HEEL VEEL NIEUWE
ten met de 7,25 kg kogel Op
het verspringen kunt u tenslotte
genieten van Zeelands beste
springers, waarbij rekordhou-
der Bart van Haeringen en Luc
van Laere, die beiden reeds
verder dan 7 meter sprongen.
Van Goese zijde geven Gert
Zweedijk en André Verwei acte
de présence.
Het slotstuk van de avond wordt
gevormd door de 4 x 200 m es
tafette waarop ploegen van A.V.
'56, Schelde Sport en Delta
Sport een poging gaan doen
om het Zeeuwse rekord op de
ze incourante afstand te verbe- langstelling voor deze In sa
menwerking met A.V. '56 geor
ganiseerde aktivltelt.
tweeèn gedeeld. De onderste
helft is gevuld met golvende
banen. UH niets is ooit geble-
conclusie ken, dat zii de zee voorstellen
De Zeeuwse leeuw rijst dus niet
op uit het water. En de wapen
spreuk heeft niks te maken met
NOORD- EN ZIXD-BEVELAND - De leeuw in het Zeeuwse
wapen heeft niks met de zee te maken. Het dier klimt niet op
uit de golven.
sneller gelopen hebben. Daar
bij zijn Zeeuws rekordhouders
Alphons Frankevijlle, André
Verwei. Theo Dingemans. Bram
Hoogesteger en Daan van Oos
ten. Op de 1000 m. eveneens
een bijzonder sterk deelne
mersveld Arjdré Stroo van Ma
rathon krijgt daar te maken met
de dit seizoen sterk op de voor
grond tredende A V '56 atleten,
Gert van der Weele en René
Zweedijk, zodat een tijd van
onder de 2 min. 30 erin zit. Op
de 3000 m steeple gaan John
Vermeule en Kim Reijnierse el
kaar bekampen, met als inzet
het Zeeuws Rekord op die af
stand. Va Goese zijde krijgen
we hier Huib Dalebout, Johan
Smits en Rlen de Wilde te zien,
die een aanval gaan doen op
het klubrekord. Bij de werp-
nummers. speerwerpen en ko
gelstoten zijn het vooral Peter
Catsman van A.V. '56 en Bert de
Jonge van Marathon die voor
vuurwerk kunnen zorgen. Cats
man is Zeeuwse rekordhouder
op het speerwerpen, en zal de
ze avond wellicht in staat zijn
om zijn grenzen nog verder te
.\ook x®?-
door volop gelegenheid om zelf
ook iets te doen. A.V. '56 hoopt
dat velen uit Goes en omgeving
van deze unieke gelegenheid
gebruik zullen maken om ken
nis te maken met de moeder der
sporten Tevens krijgen bezoe
kers de gelegenheid om een
kijkje te nemen in de keuken
van één der snélst groeiende
verenigingen uit Goes.
Overigens ook voor gohandl- dftTaaï'wn tiets”Z'kwjjtgeraakt'
capten Is er gelegenheid om de WOrdt in de gelegenheid ge^
atlelleksport te beoefenen. Oe - steid om op vrijdag. 31 augus-
Sportclub Gehandicapten Be- tus tussen 19 00 en 21 00 uur
velend kent een groeiende be-
Begin september wil de wijk-
verenlging Goes-Oost starten
met enkele cursussen Afhan
kelijk van de belangstelling wil
men de volgende cursussen
houden: brooddeegflguren,
volksschilderkunst, trans voor
gevorderden en voor beginners
en een cursus yoga. Informatie
en opgave bij Ria van Swaal, tel.
01100-13905
\voo’
Rokken met ot nïeuwete
xtt o
bewoners en toeristen?
"Welnee", vindt dr. Scherft, die
de ontdekking deed. Hij schrijft
in het Archief 1979: "Wapen en
wapenspreuk zijn in vroeger
tore Deo, favente regina kwam eeuwen gewoon met hun tijd
later te vervallen. 'Luctor et 'meegegaan Ze hebben zich
Emergo' bleef behouden.
toen het Zeeuwse wapen later gelang de omstandigheden",
in verband werd gebracht met
de niet-aflatende strijd van de
Zeeuwen tegen de zee. werd de
werkwoordsvorm 'Emergo'
(van het Latijnse 'Emergere')
op onjuiste wijze vertaald in
'ontzwemmen'. Die eigenlijke
betekenis is 'ontkomen', 'een
goed heenkomen zoeken'.
Geraadpleegde bronnen
Archief 1979 Kon Zws Genootschap
der Wetenschappen (artikel 'Luctor
et Emergo 1586-1634' door dr P
Scherft)
Toeapraak G A de Kok bij presenta
tie boek Achter dijken en dam
men''
Zeeuwse Encyclopedie, din I en II
tenschappen) doet hij de ware
herkomst van het wapen en van
de wapenspreuk uit de doeken.
De heer Scherft vond uH, dat de
leeuw al te vinden is op pen
ningen, die werden geslagen
(in de 15e en 16e eeuw) lang
voordat de spreuk 'Luctor et
Emergo' als randschrift werd
gebruikt.
De allereerste penning, waarop
de Zeeuwse leeuw en de
Zeeuwse wapenspreuk in com
binatie met elkaar voorkómen,
werd geslagen in 1586. In die
tijd werden penningen uitslui
tend geslagen om het aanzien
van de heersende dynastie te
vergroten. Daartoe werden om.
penningen, vorstenpoftretten
en wapenkaarten gebruikt.
De volledige wapenspreuk luid
de oorspronkelijk: "Autore Deo,
favente reglna, Luctor et Emer
go - door het gezag van God
en de gunst der koningin wor
stel ik en kom ik boven). De zin
sloeg op de strijd tegen de
Spanjaarden en duidelijk niet
op de strijd tegen het water.
Hoewel wielrenner* In het algemeen, hetzij op de weg
vanwege de kleur, hetzij In onderhandellngen vanwege
de sponsor, nogal flink moeten vechten om een goed-
gekleurd en passend tricot rond de schouder te hebben,
zal Jan Raas zaterdag 8 september In Goes erg kwistig
omspringen met wlelershlrts. Dan opent Kwantumhai
len In Goes. De nieuwe zaak Is te vinden nabij de Gan-
zepoort (voorheen Jac. Hormans). En bij de opening van
Kwantumhailen daar zal Jan Raas 50 shirts uitdelen.
Overigens dient er wél voor gefietst te worden. Wie zich
zaterdagochtend 8 september om negen uur meldt bij
de nieuwe Kwantumhailen op de racefiets, maakt kans
op een shirt van de bekende wlelersponsor met wie de
Zeeuwse topcoureur destijds In zee ging. De eerste 50
"aankomenden” bij Kwantumhailen Goes krijgen op de
openlngsochtend het tricot om de schouder. Jan Raas
zal vanaf negen uur tor plaatse klaarstaan om do shirt*
aan de winnaar* uit te reiken. Dame*-op-de-raceflets
zijn daarbij uiteraard eveneens van harte welkom!
Het aantal gevonden fietsen
aan het bureau van pol H Ie te
Goes Is weer zó groot gewor
den, dat het In verband met
plaatsgebrek noodzakelijk Is
tot verkoop over te gaan.
leder die In de eerste helft van
v.d. Hoek een duo dat voorbij
de 14 meter moet kunnen sto-
Met uw leukste
vakantiefoto Doe mee
met de landelijke foto
wedstrijd bij...
r^WTOKLMWISO
V. VUan^Sr rg Goes
Do mythe over de leeuw, die uit
het water opri|«t. werd aan het gegaan in son golvende lijn.
eind van de jaren zeventig ont- -----
zenuwd door dr. P. Scherft, die
tussen 1954 en 1980 rijksarchi-
varis van Zeeland was. In het
Archief 1979 (van het Koninklijk werkelijkheid krijgt de Zeeuwse
Zeeuws genootschap van We- leeuw echter geen druppel wa-
Dinsdagavond 4 september Is
er een grote atletlek-mapifes-
tatle op sportpark "Het Schen-
ge" te Goea, aanvang zee uur.
De grote verscheidenheid aan
onderdelen van de atletlek-
sport wordt daar gepresen
teerd en de atletiekvereniging
AV '56 biedt die avond het pu
bliek alle mogelijkheid om ook
zelf eons In actie te komen.
Men demonatreert niet alleen,
maar onder deskundige bege-
- leiding kunnen jong en oud zélf
meedoen. Dat alles onder het
motto: AV '56-Totaal.
Atletiek is méér dan lopen
alléén. En AV '56 wil dat laten
zijn. De eigen leden en trainers
nodigen belangstellenden
graag uH zelf in actie te komen.
Of het nu gaat om kogelstoten,
hoog- en vérspringen of speer
werpen. Alle leeftijden krijgen
daarbij een kans Zeeuwse at
leten van naam verzorgen de
monstraties. waaronder het
steeds spectaculaire polstok-
hoogspringen (zie bijgaande
foto) Zeelands snelste lopers leggen en in de buurt te komen
komen aan de start, Zo zal er op van de 70 m
de 100 m een serie gelopen Bert de Jonge vormt met Sidney
worden met bijna allemaal lo- ---■■• -•
pers die reeds 11.0 sec. of
r toto boven en onoer
Het 'randschrift' stond In 1586 tegen het water. Is er De Abdij ven Middelburg het bestuurlijk centrum ven de provincie
overigens niet op de rand van nu reden tot teleurstelling bij
de penning. Vanwege de lengte
werd het randschrift in tweeèn
gehakt en verdeeld over de
voor- en achterzijde van de
penning. Het eerste deel ('Au-
F-
IGM» -A --
Oorspronkelijk bestond de
scheiding tussen leeuw en
golfbanen uit een rechte lijn.
0110020176 01100-30428 01100-14882
tus tussen 19 00 en 21.00 uur
en op zaterdag. 1 september
tussen 10 00 en 11 00 uur. de
opgeslagén fietsen te komen
bekijken De overgebleven fiet
sen zullen daarna in één partij
bij inschrijving worden ver
kocht.
Geïnteresseerde handelaren
krijgen de gelegenheid voor
i verkoop beschikbare fietsen te
bezichtigen en in te schrijven
op zaterdag. 1 september tus
sen 15 00 en 16.00 uur.
--T Bel een van de dne telefoonnummers voor inlichtingen
.tribal kom s middags of s avonds langs voor mschnjven (dagelnks geopend!
“A of bezoek de OPENINGSAVOND op 1 september met demonstraties
\van de finalist van de wereldkampioenschappen showdansen
lnxhrt)vti<«' 14 i«' i.« Itllluulmun IH 11. ,t 211 lliuui
mes l<xob VrtkkepWm 4
Sterker nog: ook de Zeeuwse
wapenspreuk 'Luctor et Emer
go' betekent persé niet: Tk Op de bewuste penning uH
worstel en ontzwem'. De uft- 1586 wordt echter geen enkel
drukking werd oorspronkelijk verband gelegd tussen de
dan ook niet gebruikt met be- ioeuw en het (zee)water We
trekking tot het water, maar met zullen enigq beschouwingen
betrekking tot de oorlog tegen wijden aan het beeld op het
de Spanjaarden. wapen, daarna aan de spreuk.
Het woord'ontzwemmen’is pas Zeeuwse wapen toont
In zwang gekomen' toen de (zoals dat in de wapenkunde
Zeeuwen in vroeger eeuwen h®®t) een 'klimmende leeuw,
(ten onrechte) veronderstel- Het dier is voor de helft zicht-
den, dat de golven onder in het baar, omdat het wapen doors-
Zeeuwse wapen de woelige ba- neden is, d.w.z. horizontaal in
ren voorstelden.
In deze (zomerse) periode van
het jaar is dat misschien een
ontgoochelende
Tienduizenden toeristen be
zochten immers in de vakantie
de provincie. Ze kenden alle
maal de betekenis van 'Luctor
et Emergo'. Moeten we dan nu
ineens bekennen, dat het wa
pen en de wapenspreuk niks
met water te maken hebben? Ómdat het wapen nogal klein is,
kon het met de toenmalige
technieken erg moeilijk op een
penning overgebracht worden.
De doorsnijding (met een rech
te lijn) is kennelijk door techni
sche onvolkomenheden over-
