Op vakantie in het buitenland:
r
Nu weer inschrijven
voor de nieuwe
PILAAR
15.-
cursussen
In de gekste uithoeken
van de wereld
spreekt of verstaat
de bevolking
Nederlands
Halve eeuw brandweer
te ’s Heer Arendskerke
I
I
Speciale clubs voor:
scholieren, echtparen, 65 4-
mensen met wisselende werktijden.
Ook voor tapdansen en rock roll
JOGGING-STOFFEN
160-180 cm. breed
ASJEMHKMJ!
l
I
®OED
Jbl&EUWS
‘DansschoolJanvier'
nu ook te Vlissingen
in Hotel Britannia
a
I
Deie Week
Woensdag 22 augustus 1984 36e jaargang no. 34
i
I
t
•INDONESIË
r
•SRI LANKA
Nieuwe aktuele
I'
4
V
I
r
INSCHRIJVEN DANSLES JANVIER
i
•ENGELS GUYANA
•ZUID-AFRIKA
-.
•JAPAN
V
ZEN V
I BOUWMATERIALEN
Moe MEER -jj
COED NFeuWSI
•NEDERLANDSE
ANTILLEN
•BRAZILIË
Uitreiking
Culturele Prijs
gemeente Goes
Vrijdagavond om half acht be
gint er in de trouwzaal van het
Stadhuis aan de Grote Markt te
Goes een bijeenkomst, waarop
de culturele prijs 1983 van de
gemeente Goes wordt uitge
reikt aan de heer Jac.den
Toonder uit Kloetinge Brass
band '’Excelsior" uit Kloetinge
__^2orgt voor de muzikale omlij
sting van het geheel en tevens
is men in de gelegenheid de
onderscheidene, die zich vele
jacen heeft ingezet op gebied
van fanfare- en brassmuziek, te
feliciteren.
BELGIE
r
--
LUXEMBURG
Tel. inlichtingen/inschrijvcn
01100-23265 of van maandag
t/m vrijdag tussen 19.00 en 1
21.00 uur, Wijngaardstraat 6
te Goes.
f.
En dan
hoor je
kueniHa aam al toen
toch
4
Neder
lands
1134-1441
P<*
or
I
X.
01100 201 7»
1 1 HO
Drie t» ’Ipfooniiummer
weer
Lange kerkstraat 44, does
Stoffen - Knippatronen -
Fournituren
gesproken, maar de algemene
omgangstaal is er het Papia
mento.
- Friedrichtstedt Ja gelooft het
niet als je het hoort, maar de au
tochtone burgerij spreekt en ver
staat er Nederlands Dat is niet
verwonderlijk, als men weet, dat
het plaatsje ip 1621 door Neder
landse remonstranten werd ges
ticht. Er wordt zelfs nog in het
Nederlands gepredikt
maken we onre lezers er afvast op attent dat op 30 on 31
augustus, alsmede 1 september de Goese Zomermarkt
gehouden wordt Deze zomermarkt pest in de traditie van
de braderie te Goes aan het einde van de zomer. Dit zo-
merfestifn wordt wat vroeger gehouden dan de gebruike
lijke braderie en in dit nummer van De Bevelander geeft al
wat informatie over de Zomermarkt, die in het teken ral
staan van levende muziek op straat en bloemen.
Het Nederlands is altijd een
zeer vooraanstaande taal ge
weest in Zuid-Afrika De Kaap
provincie werd even na 1650
gesticht door Jan van Rle-
beeck Nederlands sprekende
boeren en Engelsen vochten
bloedige oorlogen uit. Uit-
Grote Markt 6, Goaa
Tri ieois_^
(Van een onzer redacteuren)
GOES Onrlngd zijn door mensen, die jouw taal niet
spreken. Dat geeft veel Nederlanders het gevoel dat zo flink
ver van huls zijn.
- Zelfs aan verre, exotische kusten
hoor je soms Nederlands spreken
In bepaalde kringen op Sri Lanka
(het vroegere Ceylon) is bet Ne
derlands nog enigszins gangbaar
helft van de vorige eeu was het
Nederlands de enige vreemde
taal, die de Japanners beheer
sten. Dat kwam hoor de kleine
Nederlandse vestiging in Decl-
ma en het handelsmonopolie,
dat we de 17e tot en met de 19e
eeuw in Japan hadden. Tot op
die dag van vandaag bestaat er
in Japan een traditie van Neer
landistiek. Maar ook hier: uit
sluitend in wetenschappelijke
kring.
Engels Guyana is het westelijk
buurland van Suriname. Langs
de rivier de Berbice wonen en
kele Bosneger-stammen. die
heden ten dage nog een ver
basterd soort Nederlands spre
ken De stammen sterven ech
ter uit.
- De ligging van Friedrichstadt in
Slees wijk Holstein (Noord- Duits -
land)
Een toerist zal in Japan niet zo
gauw meer met Nederlands te
recht kunnen. Maar tot in de 2e
ff
- KanteWurWT"’
Diverse types in
verschalende uitvoeringen
en afmetingen
per meter
si-
derlandse Periode’ geopend,
dat gevestigd is in het wees
huis. R
Wie ooit op Sri Lanka komt, kan
in bepaalde wetenschappelijke
kringen (en dan met name
onder historici) met Nederlands
terecht. Dat komt ook, omdat
talloze historische documenten
op het eiland in onze taal ges
teld zijn.
r
van de Boeren (het Afrikaans)
en het Engels naast elkaar bes
taan Het is wat overdreven om
te zeggen, dat het Nederlands
een wereldtaal is Maar tijdens
vakanties kun je op de meest
onverwachte plaatsen In de
wereld Nederlands horen spre
ken of je met Nederlands ver
staanbaarmaken. Zo kom je
nog eens voor verrassingen te
eindelijk bleven het Nederlands staan
Albert Joechimikede 33 Goes
tel 01100-15401-18402
I Dorpsstraat 9 Krabbendijke
V-t
MODE kWALiTEfr, EN...
ZEER REDEYE. PRYZEtI
in onze nieuwe -J
HE RFST KOLLEKTi ES Y
De positie van het Nederlands
op de Antillen is tanende, hoe
wel de eilandengroep nog altijd
behoort tot het Koninkrijk der
Nederlanden. Het Nederlands
is op de 6 eilanden uitsluitend
de ambtelijke en de officiële
taal. De voertaal van de burgers
op de Bovenwinden (Saba. Sint
Maarten, Sint Eustatius) is En
gels. Op de Benedenwinden
(Aruba, Bonaire en Curacao)
•DUITSLAND word< le,s méér Nederlands
U zukt uw oren niet gelöven, als
u in het Duitse stadje Friedrich
stadt (Sleeswijk-Holstein) de
autochtone bevolking gewoon
Nederlands hoort praten, (nou
ja... gewoon...) Friedrichstadt is Ook Indonesië is een voormalig
een Oudhollands stadje (3300
inwoners) met trapgevels en
grachten. Het ligt aan de sa
menvloeiing van de Eider en de
Treene.
Het stadje werd In 1621 ge
bouwd door Nederlandse re
monstrantse vluchtelingen, die
in ons land vogelvrij verklaard
waren. Veel straatnamen
(Doesburgerstrasse, KaneeL
strasse) herinneren nog aan
Nederland. Boven het portaal
van de remonstrantse kerk
staat een Nederlands opschrift.
De remonstrantse gemeente
van Friedichstadt is te klein ge
worden voor een eigen predi
kant. Éénmaal per maand komt
de vrouweüjke predikant van
het Nederlandse Doesburg er
de dienst leiden. In het Neder-
4
Bel een van de dne telefoonnummers voor mhchbngen. w I
kom s middags of s avonds langs vtxx inschnjven (dagelijks geopendI
of bezoek de OPENINGSAVOND op 1 september met demonstsahes
^van de finalist van de wereldkamptoensc happen showdansen V
IwxlwiMeB Uer» 14 loc I? (O uur ven 3Ó uw
lx*' Jec ob V<tk krpiv>n 4of
lands, want dat verstaan de
kerkgangers evengoed als het
Duits...
In dé Braziliaanse kustprovincie
Espirito Santo streken zo'n 150
jaar geleden Nederlandse
volksverhuizers neer uit West-
Zeeuws-Vlaanderen Velen
vestigden zich in een dorp, dat
ze Holanda noemden. Omdat er
op de duur teveel mensen wa-
req, (en te weinig landbouw
grond) verspreidden velen zich
MET MEDEWERKING VXN
ONZE MERKTARéi KANTEN
KUNNEN wV
Nlmxf^QBLLEKTiE
Z<
modUuxe kwalIteItw.
Klad trie. VOOR ZÈÈR
Dat geeft voor hen ook de
charme aan een buitenlandse
vakantiereis. Je stapt in de
auto*, op de boot of in het vlieg
tuig en enkele uren later hoor je
de mensen om je heen Duits,
Engels. Frans of Spaans spre
ken.
Wij Nederlanders vinden dat
prachtig. Wij zeggen altijd, dat
we pas echt met vakantie zijn,
als we niet hele dagen Neder
lands horen spreken. Het meest
rampzalige dat ons in een va
kantie kan overkomen, is het
ontmoeten van andere Neder
landers. Tenminste dat zeggen
Kennelijk zijn we dus niet zo
trots op onze taal Dat kan wel
kloppen, want we leren met het
grootste gemak Duits, Engels
en Frans. Op de televisie volgen
we de Spaanse of Italiaanse les
van Teleac.
We vinden dat gewoon, omdat
Nederlands zo’n onbekende
taal is. Maar Is dat wel zo? La
ten we oen eenvoudig voor
beeld bij de kop pekken. Ne
derlanders vinden het alleszins
begrijpelijk dat Iemand bij-
voorbeeld oen taal als het
Zweeds leert. Maar toch Is dat
hoogst merkwaardig, want het
Nederlands wordt immers door
méér mensen ter wereld ges
proken dan alle Scandinavi
sche talen bij elkaar...
We zullen in dit artikel een
overzicht proberen te geven
van de (vaak opmerkelijke) uit
hoeken in Europa en in de
wereld, waar men onverwacht
Nederlands kan horen spreken
door de plaatselijke bevolking.
Dat méér dan de helft van alle
Belgen een vorm van het Ne
derlands (Vlaams) spreekt, be
hoeft geen betoog. De Vlaams-
Franse taalgrens loopt vanaf
Maastricht via Brussel naar het
Frans-Vlaanderen. De taal
grenzen worden gevormd door
de rivier de Aa, de Noordzee, de
Belgische grens en de rivier De
Leie. Het valt ongeveer samen
met het arrondissement Duin
kerken. Het Is circa 1442 vier
kante kilometer groot en er wo
nen ruim 300.000 mensen. Zo’n
120 000 van hen zijn Neder
landstalig.
Aangezien de gestudeerden
meestal buiten dit gebied hun
werk moeten zoeken, bestaat
de bevolking vrijwel uitsluitend
uit boeren, pendelende arbei
ders en kleine middenstanders.
Het contact met de Nederland
se cultuurtaal is verloren ge
gaan, maar voor velen is het
Nederlands toch nog de volk
staal. De invloed loopt echter
terug.
Frans-Vlaanderen telt 119 ge
meenten: 66 daarvan zijn offi
cieel Nederlandstalig. 40 twee
talig en 11 Franstalig. De voor
naamste gemeenten zijn Duin
kerken. Sint-Winoksbergen,
Sint-Omaars, Broekburg,
Steenvoorde en Poperingen-
Belle
Weinig Nederlanders weten,
dat het eiland Sri Lanka (het
vroegere Ceylon) in de Indische
Oceaan, ten zuidoosten van In
dia, door de Nederlandse
koopvaarders intensiever is ge
koloniseerd dan welk ander
brandweermensen van het
eerste uur leven nog on heb
ben dus een halve eeuw tang
de verrichtingen van het korps
van nabij kunnen volgen Het
gaat om de heren G van
Damme en Z Priester. Het
korps uit ‘s Heer Arendskerke
heeft in de voorbije periode
noga! eens deelgenomen aan
landelijke wedstrijden Men
werd tien maal afgevaardigd
naar de Nederlandse kam
pioenschappen en twee maal
werd een eerste plaats be
haald
Het op 11 november 1934
opgerichte korps had in de
eerste /aren heel wat minder
om handen dan tegenwoordig
het geval is. De eerste /aren
verliepen erg rustig, niet veel
branden, oefenen deed men
toen nog niet zo druk: een op
zetstuk plaatsen en wat slan
gen uitrollen. 1 of 2 keer per
jaar een oefening met de
püchtsbrandweer Want die
had men nodig, omdat men in
die tijd nog met de handpomp
werkte
In 1946 werd de eerste mo
torsport aangeschaft, merk
"Dennis". In 1950 kwam de
trekkermanschappenwagen,
die in 1964 werd vervangen
door een gesloten wagen
merk "Commer". In 1975
kwam weer een verandering
Er werd een gecombineerde
hoge- en lagedrukvkagen. een
'Mercedes Benz 608" aan
geschaft Deze is nog steeds
in 's-Heer Arendskerke aan
wezig Ook is er een losse
pomp en een P250 poeder-^
aanhangwagen
Verhuizing kwam vele malen
voor Naast de pastorie was
de eerste plaats, toen in "Het
Witte Huisdaarna de schuur
in het dorp, waar men in de
stal kwam, daarop jn de wa
genschuur. toen m een houten
barak en eindelijk naar een
echte kazerne naast het "Sa
menspel"
Zaterdagavond houdt men dus
een feestavond En men hoopt
dat deze avond een goed ver
trekpunt is voor de volgende
50/aren.
Razendsnelle Foto
service Vandaag
gebracht en morgen al
klaar In de zomer
periode ook in het
weekend! Dat kan bij.
FOTO-FAM'VIOeO
h|back
over andere aangrenzende
streken. De kleine, geïsoleerde
gemeenschap van Holanda Is
eigenlijk altijd Zeeuws geb
leven wteft spreekt er een ge
brekkig Zeeuws-Vlaams, dat
vooral onder de ouderen nog
de moedertaal Is. Ooit gewe
ten?
Noordfranse Boulogne De
meeste Walen verstaan overi
gens ook uitstekend Neder
lands (als je maar laat dóór
schemeren. dat je Nederlander
bent en geen Vlaming...).
Hoewel Luxemburgers het Ne
derlands niet van oorsprong
spreken, maken we toch even
een uitzondering. En dan met
name voor de winkeliers in het
Noord-Luxemburgse stadje
Clervaux. Daar komen elk jaar
zoveel Nederlanders, dat de
Duitsspekende winkeliers er
veelal vloeiend Nederlands
spreken. In elk geval kunnen ze
het uitstekend verstaan
•NOORD-FRANKRIJK
In de uiterste noordwest-hoek
van Frankrijk wordt ook nog
Nederlands gesproken. Stelt u
zich daarbij overigens geen
keurig net Nederlands voor. Het
gaat hier méér om een moeilijk
verstaanbaar soort Vlaams
Het gebied, waarin dit "Neder
lands" nog gebruikt wordt, heet*SURINAME
De taal- Dat weet Surinamers Neder
lands verstaan en spreken is
geen verrassing. Suriname was
tot 1975 een Nederlandse kolo
nie. In de multiraciale samenle
ving van het Zuidamerikaanse
lapd fungeren het Sranan Ton-
go (een soort Neger-Engels) en
het Nederlands als omgangsta
len.
Het onderwijs in Suriname, dat
naar verhouding goed was,
zorgde sinds de vorige eeuw
(vanaFongeveer 1870) voor een
vernederlandsing. Daardoor
werd het Nederlands voor veel
Surinamers dé omgangstaal.
De brandweer van 's Heer
Arendskerke viert zaterdag
avond 25 augustus feest Het
vrijwillige brandweerkorps
bestaat namelijk vijftig jaar en
ter gelegenheid daarvan wordt
eeri grote feestavond belegd
in het bedrijfspand van de fir
ma Piemens
Er zijn ongeveer 400 brand
weermensen met hun dames
en andere bij de brandweer
betrokken gasten uitgenodigd
voor het feest. Deze komen uit
de hele regio Goes. Zoals be
kend. werd vorige zaterdag
tijdens de braderie van 's Heer
Arendskerke een grote regio
nale brandweerwedstrijd ter
plaatse gehouden en daaraan
namen elf korpsen deel.
Het korps onder leiding van
commandant M. Nijsse bes
taat momenteel uit 1 7 man
schappen De hoer Nijsse
daarover "We hebben een
'erg hechte groep die collegiaal
en vriendschappelijk met el
kaar omgaat Bovendien is het
een dynamische ploeg en dat
werkt erg positief" Twee
Aziatisch land dan ook. Er vond
een veel grotere vernederland
sing plaats dan elders
Ceylon ging in de jaren van de
Franse Revolutie voor ons land
verloren, maar de Nederlandse
taal en cultuur handhaafden
zich tot ver in de vorige eeuw.
Op kerkhoven kan men op de
grafzerken vaak Nederlands
aandoende namen lezen.
Een klein aantal Sri Lankezen
houdt een Nederlandse traditie
in stand. In februari van dit jaar
werd in de hoofdstad Colombo
nog het 'Museum voor de Ne-
Nederlands wingewest. De po
sitie van de Verenigde Oostin-
dische Compagnie was zo
sterk, dat het Nederlands er
eeuwenlang de schrijf- en
spreektaal was. Sinds de onaf
hankelijkheid gaat de kennis
van het Nederlands overigens
snel achteruit. De regering pro
beert de^Bahassa Indonesia in
gang te doen vinden als natio
nale taal.
