ZELF MODE MAKEN....
REKEN
Herkomst van de Bevelandse plaatsnamen (slot)
MAAR!
41
I
Kursussen bloemschikken
en Fijne Keuken te Goes
hebben gerechten als garna
lencocktail. avocado, salades,
visgratinés en pasteitjes, kip in
wijnsaus, parfait. Boeuf Stro
ganoff. mosselen. Quiche 4 la
Lorraine (een gewaardeerd on
derdeel van een luxe borrelgar-
stichting Bevordering Onder- nituur), kaassoufflée. samen
wijs aan volwassenen. Op de- gestelde boters en bittergarni-
zelfdê datum gaat aan het Chr. tuur (warme snacks) geen ge-
o®
L28a-
H
S
F1
IX Ni K. UWE TRICOTS
T-r
k
VOOR Al I E
tü
Kursus Meer
Zelfvertrouwen
Knippatronen:
BURDA en
SIMPLICITY
met de nieuwste
modellen ’84
y
53
Woensdag 8 februari 1984 36e jaargang no. 6
ft'
4
A* i
1
i
I
I
4
6
V
B
SJAAK SONKE
F
Watergangen
CONTACTMID
DAG VOOR
Noormannen?
Nifluwfl kollflktifls,
Nieuw* kleuren
Nieuwe stoffen
LANGE KERKSTRAAT 44, GOES
I
WISSENKERKE
C^LAlRE MoDL
fe'
WEMELDINGE
V.
Tussen 5e en 10e eeuw
We keren terug naar de zeer
oude Bevelandse plaatsnamen
-inge of -ingen: Wemeldinge,
Kruiningen. Kloetinge, Bieze-
-v.. t
BACK
a’ WOLPHAARTSDIJK
DEZE WEEK
Eerste bewoners
WAARDE
BORSTKANKER-
PATIËNTEN
5-S
fl
ffV^AMwsreoj
K-2ZJ
K
if;.-
*H
H
zijn. Op één van de afbeeldin-
(SLOT).
Geraadpleegde bronnen:
Het ia de achtste keer dat deze f.
deskundige wijze te behande-
start.
"Hoe zouden Noord- en Zuid-
verbinden met
zich
beide
Sir Winston Churchitlweg 2
Het Regionaal Educatief Gon-
toorurentel 01717-2010*
ger doorsneden
1
14 00 uur; einde 16 00 uur
I
1
automobieler
I
i
f
A 1
'i y
Rijksdienst voor Oudheidkun
dig Bodemonderzoek In de
tweede helft van de jaren '60.
n
a
Ook is er een parallel te trekken
met het buitendijkse gebied
Gezien de ouderdom, het ont
staan en de ligging van deze
dorpen, is er wél wat te vertellen
land echter sterk veranderd
En dan besluiten we nu onze
alfabetische verklaring
Noord-en 7
plaatsnamen.
Voor Borssele, Goes, Yerseke
en Kats is dus min of meer be-
wijsbaar, dat er al voor het jaar
"gras". De uitgangen -sik, -siki
en -siek betekenen in het oud-,
hoogduits bovendien "water-
Zuid-Beveland, dr. C. Dek
ker
YERSEKE wordt georganiseerd door de
Het bestaan van Yerseke is aL
bracht
Na het volgen van de cursus
u o
5
"Lekker koken Is geen kunt”,
onder dat motto start op 13
maart oen kursus Fijne Keuken
in een gebouw van de LBO-
scholengemeenschap aan de
I. Bergweg In Goes. Die kursus
plezier aan kan beleven
De regels voor verhouding,
verzorging, kleur en lijnenspel
worden door de SBOV tijdens
de cursus blcemenschikken
uitgebreid behandeld Tijdens
de les worden het cursusboek-
je de bloemen en materialen
Wilhelminadorp de karakteristieke huis/es aan de Westhavendi/k
In elk geval was de omgeving
van Yerseke al zéér vroeg be
woond.
duidelijke sporen van Karolinr
gische bewoning (9e en 10e
eeuw) gevonden. De opgravin
gen werden verricht door de gen bij dit artikel zijn ze duide
lijk te herkennen aan weerszij
den van de diverse riviertjes
minapolder
Het dorp ontstond, toen er in
1812 enige verblijven werden
opgeslagen bij de ophaalbrug
over het Goese havenkanaal,
over de uitgang-Inge of-Ingen - Daar kruisten zich de Lange-
weg/ Brugstraat en de Westha-
vendijk.
j van
Zuidbeveiandse
een stuk land, dat aan of in het
water ligt Vaak is het een ei-
moet hebben gekend.
Helaas komen de namen van de
dorpen op -inge of -ingen ner
gens voor in historische docu
menten uit die tijd. Anders ligt
dat bijvoorbeeld met eveneens
zeer oude bewoningskernen
als Borssele. Goes en Yerseke
Zij worden dan al wél genoemd, dichtgeslibde
Een dorp als. Kats komt in vóór-
gesticht moet zijn door een Zeeland komt In 966 al de naam
ambachtsheer, die Wisse of
Wisso heette. Het is niet be-
kehd. wie hij is. Wissenkerke
mogt ontstaan zijn tussen 1200
en 1230. tijdens de massale pa-
rochiestichtingen op Noord- en
Zuid-Beveland De naam komt
in 1242 voor het eerst voor Het
wordt dan geschreven als Wis-'
cekerke.
Grot» Markt 8. Goes
b-- Tel Mtfriji
te beheersen 'Het
l'.
kursussen geven vooral aan dat
*‘«rvi,n4vn^'H*«nd een^gratis «en’te volgen'veil'meor’"zoë-
vertrouwen hebben gekregea.
Belangstellenden kunnen voor Er wordt gewerkt in een kleine
groep en In een gezellige sfeer
De kursus duurt totaal twaalf
avonden. De kosten bedragen
r«n_
NAMEN OP -INGE
-
Genoemd naar een kerk, dié
wikkeling door toedoen van
polderbeheerder G.J. van den
Bosch. Op diens voordracht
besloot koning Willem I tot de
naamgeving "Wilhelmina
dorp".
Pas nadat zoon I.G.J. van den
Bosch in Wilhelminadorp voor
zichzelf een woning had laten
bouwen (in 1821), kwamen er
allengs méér huizen bij
schedelonderzoek) laat hier de
historici een beetje in de steek
Over de herkomst van die eer
ste bewoners kunnen dus
slechts gissingen gedaan wor
den
UW ZEKERHEID VOOR
MODS., KV/AU TUIT SN
PEdFEKTE PASVORM Y
tering heeft het bestaan van
zeer vroege dijken uitgewezen.
De naam Wolphaartsdijk wordt
voor het eerst genoemd in 1147
en werd toen geschreven als
Wulfardsdike. Waarschijnlijk is
het dorp genoemd naar een telg
uit het geslacht Van Schenge-
(ene Wolfert), maar enig bewijs
is er niet voor.
Vergelijkend onderzoek met
soortgelijke namen in andere
delen van ons land, heeft uitge
wezen. dat er een nauwe sa
menhang is met de aanwezig
heid van geulen en riviertjes,
die een schorrengebied doors
nijden. Vermoedelijk heeft de
uitgang -inge dan ook een be
tekenis. die grenst aan onze
woorden "water”, ”geul“.' of
"riviertje". De -inge-dorpen zijn
immers alle ontstaan langs
geulen in het Middeleeuwse
echorrenlandschap
l linge., (Oud-)Sabbinge en het
Zoals zoveel plaatsnamen op
-inge is Wemeldinge naar alle
waarschijnlijkheid genoemd
naar een waterloop. Sommige
onderzoekers menen dat het
eerste lid van de plaatsnaam
verdronken Vinninge Over de
betekenis en ouderdom van de
namen op -inge heerst nog on-
zekerheid. De oudheidkundi
gen zijn het er wel over eens,
dat in Nederland de -inge-na-
men moeten zijn ontstaan tus
sen de 5e en 10e eeuw In zijn
geschiedschrijving van Zuid-
Beveland maakt dn. C. Dekker
daarbij de volgende kantteke
ning: "Voor Zuid-Beveland ligt
het ontstaan echter dichter bij
in het grasland (bi|v schor)"
betekenen
Verschillende latere bronnen
wijzen ook op het bestaan van
een waterloop met de naam
Yerseke, o m een overloper uit
1602 van het Waterschap Krui
ningen Ook heeft er een ge-
hucht Yersekedam bestaan ten
noorden van Yerseke Dat duidt -
op de afdamming vfcn een wa-
Zeeuwse Encyclopedie
- Woordenboek der Noord
en Zuldnedertandse plaats
namen, dr. J. de Vries
Op donderdag 16 februari start
In Goes wear oen kursus onder
het motto'Loer doen en zeggon
wat je denkt, zonder dat je oen
•flOwr K» WeWlo
loop" De naam kan dus geul JA
in h»t nra«innri rhiiw de ’‘l™ *ooktechmeken be
sproken en door do cursisten
tijdens de les in praktijk ge- verschaffen over de kreatieve
mogelijkheden om met bloe
men te werken en ook om ze op
x fli
solute zekerheid is daarover
niets te zeggen, maar in het al
gemeen wordt aangenomen,
dat de situatie uit de midde
leeuwen het meest wordt bena-
wen als een langwerpige ver- derd dóór bepaalde buitendijk
se schorrenlandschappen;
zoals die nu nog vóórkomen
Wolphaartsdijk was al héél
vroeg als eiland bedijkt. Het kan
zijn naam te danken hebben
aan degene, die opdracht gaf
tot het leggen van een lokale
dijk, die werd opgeworpen vóór
de vloed van 1134. Bodemkar- terloop
tr»A u in De Bevelander nadere tnftfdnatie aan over de
grote bmnanatedsffaten die op zaterdag 5 mei in doet
worden gehouden Dit met het oog op bevrijdingsdag De
Goese binnenstad rai op de 5e mei worden afgesloten
voor het verkeer en de straten en pleinen ruHen worden
ingencht tot édn groot feestefijit décor voor kraampjes,
muziek demonstraties en andere activiteiten die er een
bevrijdendedag van kunnen maken voor iedereen
Op deze middag zal mevrouw J.
van Dommelen diëtiste, spre
ken over voeding m bijzondere
omstandigheden Deze middag
wordt gehouden in het gebouw
van de P M.0 Zonnebloem-
straat 53 to Goes Aanvang
Fijne Keuken In deze cursus
gaat de'ervaren en bevoegde
"gers een. oude bijvorm van
n« nim-nnan ..ik .nu 9®«n spcif.eke ervaring
heeft met koken Vanuit de
grondbeginselen worden stap
voor stap de mogelijkheden van De kursus bloemschikken is
- bedoeld om de deelnemers wat
meer achtergrondkennis te
name met betrekking tot het 'hamen gaan gebruiken en
wMraan hebben ze deze ont
leend? We zullen het nooit ex
act weten, omdat die eerste
bewoners daarover geen ge
schreven sanwljzlngen hebben
nagelaten.
ZIJN HET OUDST
ging had vrij spel in de geulen
en de oevers werden af en toe
overstroomd Nadat de dijk
Sint-Annaland - Sint-Philips-
land werd aangelegd, is het
met het water Het dorp ónt-
wateren 'het m*dde™uwtt “ursue Bloemschikken van
oorkqpdenboek van Holland en
Gersakre voor In 980 wórdt het o**
Gersicha genoemd Ze laten
Vinh kairiA »j
leerkracht ervan uit dat de cur-
de 10e dan bij de 5e eeuw. Dat
betekent niettemin, dat deze
namen behoren tot de oudste
van het gebied Zuid-Beveland" LandSChap
Liaaina Bevelend er omstreeks het jaar
1000 hebben uitgezien?", vra-’
Zéér interessant is de. ligging gen veellezers zich af. Met ab-
van de dorpen met die oude
namen Alle dorpen op -inge,
alsmede Goes en Yerseke, lig
gen op een z g: kreekrug. Een
kreekrug moet men beschou-
hoging in het landschep, die
ontstond door slibafzetting Ze
I" komen voor aan weerszijden
van riviertjes, die tijdens de z g Kreekraksluiïen.
Duinkerkerr-ll-transgressie
vaak buiten de oevers traden
(De Duinkerken-ll-transgressie tussen Tholen en Sint-.Philips-
is de benaming voor een eeu- land. Ook daar is een schor-
wenlange hoge waterstand met rengebied te vinden, dat vroe-
bijbehorende overstromingen, ger doorsneden werd door
in West-Europa globaal geda- kleine geulen De getijdebewe-
poclgrbteden
de Poel
poclgaUefl van Kanendvfce
podBaésefl ten westen vaatversdek
Yerseker moer
ringdijk ca. 1200
Uit dit kaartje blijkt, dat de meeste plaatsnamen óp mge (zoals Bie
zelinge, Kruiningen, Wemeldinge. Vinnmge) op de grote kreekruggen in
de Brede Watering liggen (Bron Zuid Bevelend. C Dekker)
(Van een onzer redacteuren)
GOES De Zuidbeveiandse plaatsnamen, die eindigen op
-Ingefn), behoren tot de oudste uit onze regio. Door middel
van bodemkartering Is vastgesteld, dat de omgeving van
deze dorpen al vóór het jaar 1000 enige vorm van bewoning
aanzien van dit stuk buitendijks
teerd tussen de jaren 250 en
600 van onze jaartelling).
De riviertjes zelf slibden dicht,
nadat de zee zich weer had te
ruggetrokken tot het oorspron-
kelijke peil. Vanaf dat moment
raakten de kreekruggen en de
riviertjes be
groeid met gras. De kreekrug-
middeleeuwse geschriften niet gen zijn overigens in het land
voor. maar bij opgravingen in schap nauwelijks te herkennen:
de omgeving van het dorp zijn a) omdat ze soms kilometers
--- breed zijn en b) omdat de
hoogteverschillen zeer gering teruggaat op Wimold (verkorte
vorm van de eigennaam We-
rimbold) Anderen zien er de
persoonsnaam Wimmilo in. Dat
zou een verkleinvorm zijn van
Wimmo. In het "Woordenboek
der Noord- en Zuidnederlandse
plaatsnamen" wordt veronder
steld. dat het dorp Weemselo
(Ov.) en het gehucht Wemmen-
hove (Drgenoemd zijn naar
iemand met die naam.
Wat dajrvan ook waar mag Zijn:
we kunnen geen Werimbold of
Wintimilo die iets met Wemel
dinge te maken had in de tijd,
dat het dorp ontstaan moet zijn
moitmï oo'k namin als Veri^ ”e' dus 9'’“° De naam
Wemeldinge wordt in 1222 voor
het eerst genoemd
Aardrijkskundig Woorden
boek der Noderisnden,
A.J.v.d. Aa
Nbmina Geograflca Neer
landica (dtv. delen)
verdere informatie een brief
kaart sturen naar: j
Stichting Bevordering Onder-
wijs aan Volwassenen (SBOV) 60
2251 ÓX VOORSCHOTEN Het Regionaal Educatief Gan-
U kunt ook btflén^.^tijdens^kan-, tnjm 'De Bevelanden-Tholen'
voert deze kursus uit De leiding
bestaat uit Jan Roevers en En
gel Remhoudt Belangstellen
don kunnen oen gratis boekje
krijgen over de kursus Het
adres ie: Singeistrsat 7, 44él
Goes Telefoon
■»O913/W647
cursus ven start gaat De doek
nemers leren door oefening en
spel meer vrijmoedig te worden,
l*.ne'2^,ard?°I op,,rnaal beter voor zichzelf op te komen
en spanning m allerlei situaties
- - -- resultaat
daaéran is dat mensen zich* in
de omgang mot anderen op een
manier kunnen gedragen waar
ze zelf tevreden- over zijn En
niet achteraf het gevoel hebben
van eigenlijk hed ik dit moetefl
ke les wordt mee naar huis ge
nomen.
cursus beperkt zich niet tot ko- SBOV geeft ook nog do offlciéie
ken alleen, ook begrippen. Vesitingsopleiding Bloem is
achtergronden, drankenkennis
én serveren worden uitgebreid
behandeld zodat u de gerech
ten op een verantwoorde en
leuke wijze ook bij u thuis op
tafel kunt zetten
land. De -o in Waarde Is ver
moedelijk een dialectuitgang
Waarde heette aanvankelijk
De nederzetting kwam tot ont- Wilmarswaarde De bewijzen
daarvoor gaan terug lot 1222. j
In een proces-verslag van 1455
komt ook de naam Wilmar voor I
Vermoedelijk was. Wilmgr een I
zoon van één van de heren van
Valkenis^e
Nederlandse plaatsnamen,
H.J. Moorman, Nom. Qeogr.
Flsndr
Tussen afsluHdammen, deel
Noord-Bev., De Bruin on i
Wllderom
Met dank aan: JT do Ruljfer
(voorlichter gemeente Bor-
sele) on L.J. Aboimann (ar
chivaris gemeente Goes)
heimen meer voor u uitgoreikt Het resultaat van ei- döenof dat'm<>eten"zeyye< Ho
U leert iedere les nieuwe go- u-1---■- - cz51
rechten klaar te maken Deze
Op grond van tallozé (voorna
melijk bodemkundige) aanwij
zingen komt dr. Dekker töt de
slotsom, dat de eerste bewo-
1000 mensen moeten hebben -oers van 2utd-Bevoiand- zich
gewoond De historici zijn het ergens (ossen 750 en 800 hier
er overigens met over sens, geveotigd moeten hebben De
Wear die eerste bewonéfs van Wrste bewoning was echter
Noord- en Zuid-Beveland van- Spaarzaam
daan gekomen zijn Sommigen Juist deze eerste bewoners
vermoeden, dat zij afstamme- i---- -
lingen waren van Noormannen, ke, Wemeldinge, Kruiningen,
dié op Walcheren waren ge- Kloetinge en Biezeilnge ala
land eerste hebben uitgesproken.
De moderne antropologie (met Maar waarom zijn zojuist deze WILHELMINADORP
i Dit dorp is genoemd naar de
echtgenote van koning Willem
I, Frederica Louisa Wilhelmina.
Het koninklijk besluit dateert
van 8 maart 1815 Daarin werd
i ook de grote Lodewijkspolder.
die toen pas was ingedijkt
(1808). omgedoopt tot Wilhel-
Van oudsher is een "waard".
Vesitingsopleiding
Winkerfler Deze
Op woensdagmiddag IS fe
bruari a.s. houdt de After Cara-
groep" van Goes weer do
maandelijkse contactmiddag
voor vrouwen, die oen borsto-
poratie of -amputatie hebben
ondergaan
tijd nauw verbonden geweest
Lyceum aan de Goese Bergweg
spreekt venzett dot daarbij re
kening wordt gehouden met de
ander Deelnemers aan vorige
-- kursussen geven vooral aan det
opleiding zc door <3,,, serie bijeenkom-
studiegids aangevraagd kan
worden start in februari 1964
