1
Hartewens van dr. ir. Herman Lok ging in vervulling
Yerseke
NAAR
tit
w
op het Schenge
Aanstaande zondag wordt er op het
Schenge in Goes oen voetbaltoernooi
afgewerkt Het toernooi van organisa
tor Rinus Steenhard van WC.Z. begint
óm 11.30 uur. Do w Goes Is oen van
de deelnemende verenigingen. Ver
der komt er naast teems uit Zs stand
waaronder R.Z.B. uit Vlissmgan ook
een team uit Den Haag. Dit E.8.G.
spelend in do hoofdklasse van de
afdeling Don Haag, won vorig Jaar do
beker.
^anssciiooC Janvier- rn>
VAN
I
Voetbaltoernooi
de halve prijs!
19.50
(100% katoen)
f DANSSCHOOL
I FRIE EN LOUISE
VAN
HBROEKHOVEN
U kart weer inschrijven tear
een nietiwo carsns vanaf 15
•5
OosNerae-^’®3
Nieuws
Skadoc op
wereld nivo
voortrekker
onderwater
techniek
VRAAGT U TEN DANS
7'
tam
Trimloop In
WolphaartsdIJk
Op zaterdag 21 augustus organiseert
de Goese atletiekvereniging A.V. ‘56
een trimloop In Woiphaartadijk. Deze
loop speelt zich af tlfdens het dorpa-
feest Keuze uit de volgende afstan
den: 3,5 km (2 ronden), 7 km (4
ronden) of 10,6 km (6 ronden).
DANSEN MOET JE DOEN!
<4
re.j
-
9
LANGE KERKSTRAAT 44, GOES
Dagelijks van 14-17 an van 18.30-20.30 uur
Jacob Valckeplein 4 - Goes
niet van de grond,
geen opdracht voor
BEL 01100-20176 - 30428
^8
4
HM
(Van een onzer redakteuran)
YERSEKE - „Met de bouw
van dit onderwatervoertulg
la een hartewena van me In
vervulling gegaan. Het la al
tijd mijn stokpaardje ge
weest, maar de bouw van
het eerste exemplaar kwam
alamas'
omdati
'was”.
B.V. Ribfluweel
te 15 medetiatoa
154 ca breed
I
Onderwater*
4
->
De laatste^*
zomap5^Xn,
n^Aemaal voor
de eerste modestoffoa herfst ’12,
voor wie m al iets winters
aan de garderobe wi tMveegoa,
hebben we hoe! mooie kwa
stoffen voor héél redelijke
Leuke, katoenen
stoffen
nu 6s— por motor
(90 en 115 cm. breed,
nog veel dessins)
dagelijks van 19.M tot 21.00 eer
mot do hole week door clubs voor;
ocholimren echtparen
maar n kant ook terecht voor privétes of wodetrijdtraining -
de lessen gaan van start eind aagnstns
Voor goed en goedkoper dansles in en om Goes
DANSSCHOOL FRIE EN LOUISE VAN BROEKHOVEN
WIJNGAARDSTRAAT 8 TE GOES
inl. 01100-23265
of b g g. 01135-2134.
Op 21 augustus, aanstaands zaterdag dus,
wordt In Yerseke weer de gebruikelijke
mosseldag gehouden. De traditionele mop-
selmaaltijd en een rondvaart over de
Oosterschelde worden er voorafgegaan
door tal van aktivitelten.
d^LAÏOt-MODE op YH mat
T»« caaetlM. juwM.it m paxxxn.
C^ARAMEXLO uh oexalaYoow
noolCuXL TfttCOTS uit paw'A
vooa rx veoapt koop.
STEM VAN MO Dl EU X£
KWALtTKtTS to-EDlHG J
ieJUuiDS-KOLLlK-nE BERFST-
wJhtew'81 WEL tVZH iets AHOERsJ
IMoc mthNiivws|
Da pwvzaït vallen gewoon mu.I
OtAiRE.JEUNESSE hog
3OMGLH EN ELEGANTER.
b
Fl
skaooc aornx owmzk
a
O Een onderwater-sleepboot voor berging»- en pljploidingsmaatachappijen.
r •-
o
O Dr. Ir. Herman Lof, diekteumgenaar van Skadoc, in zijn kantoor omgeven
door foto's van zijn „zelfgemaakte" onderwater-apparatuur.
Dat z«
dlrektt
Om de reaultaten van het „kijken en
voelen" op de funderingamatten vanaf
de zeebodem naar het schip „Wijker-
rib" te kunnen doorgeven, is de
„Portunua” via een lange navelstreng
verbonden met de Wljkerrib. Zestig
gebundelde draadjes zorgen In die
zware kabel voor de elektronische
uitwisseling van gegevens, beelden
en opdrachten.
Het omhulsel van de „navelstreng" ie
gemaakt uit een (ook) speciaal ont
wikkelde vezel, die niet alleen vol
komen waterdicht Is, maar bovendien
het 8 ton zware onderwatervoertulg
vanaf do zeebodem kan optillen naar
de waterspiegel. „Die kabel kan wel
40 ton tillen. Dat ia in de onderwater-
technologie nog nooit vertoond", al
dus dr. ir. Lok.
In een eerder stadium maakte
Skadoc voor Smit Internationale de
„Smit Sub 1000", een rond werk
station voor onder water, dat voorzien
Is van een werkarm en dat zichzelf op
de zeebodem kan verplaatsen.
Een ander onbemand vaartuig
was de Stable Observation Platform j
(SOP), dat óók via een kabel met het
werkschip is verbonden en van daar
af wordt bediend. Dit vaartuig kan
zichzelf met propellors In elke richting
verplaatsen.
Ten behoeve van bergingsmaat-
schappijen en pijpieidingmaatachap-
pijen werd een onderwater-sleepboot
Inschrijven is mogelijk vanaf 18.00
uur in de „Griffioen" aan de Oost-
kerkestraat. Er wordt gelopen over
binnenwegen In de omgeving van
Wolphaartsdljk. Het startschot klinkt
om 17.00 uur.
Allo deelnemers ontvangen aan do
finish een herinnering en tevens wor
den er prijzen verloot onder de deel
nemers van de trimloop.
De algehele toemooileiding op hof
Schenge is zondag In handen van
Rinus Zoutewollo.
PW
voertuig
komt uit
In het begin van de laren "70 ontstond
Skadoc in Yerseke als een eenmans
bedrijfje van de heer Lok (53). Hij Is
van origine werkbouwkundig inge
nieur. Hij promoveerde op het onder
werp „afdichting in hoge druk tech
niek". Diverse werkkringen had hg al
achter de rug, toen hij zo’n 15 jaar
geleden In Yerseke neerstrook om
voor zichzelf te beginnen. Zo kon hij
van zijn werk optimaal zijn hobby
maken. Of andersom. Op het industrie
terrein van Yerseke verrezen gaande
weg een teken- en rekenkantoor en
(aan de overzijde van do weg) enkele
werkplaatsen voor de praktische rea
lisering van de ontworpen. Op dit
moment telt Skadoc 8 tot 10 perso
neelsleden. van wie de meeaten
(gespecialiseerde vaklui!) in de werk
plaats werkzaam zijn.
moet door Mn persoon worden be
mand. Dit vaartuig kan zware appa
ratuur (lae-apparatuur) meenemen
naar onder water om daar te werken.
De nieuwe opdracht van rijkswater
staat (voor de „Portunua") was voel
Ingenieuzer, maar daardoor ook veel
uitdagender. „Bouw een onderwater-
voertuig, dat bij een stroming van
4 knopen en een zicht onder water
van nul centimeter, Inspektie- en
obeervatietochten over de zeebodem
kan maken".
„Later ontwikkelde de ondprwater-
tochnlek zich in de richting van onbe
mande voer- en vaartuigen, met name
om persoonlijke ongelukken te voor
kómen. Al vrij snel hebben wij ook
ingespeeld op die tendens naar
onbemande zeebodem-auto’s. De Por
tunua is daarop een logisch gevolg".
O Een onderwatervoertulg op rupsbanden, dat Skadoc enkele jaren geleden
voor rijkswaterstaat maakte, om „ritjes" te maken vanaf het strand cirka 1 km
ver de zee in.
Skadoc heeft de afgelopen vijftien
jaar „submersible systems" (onder
water-apparatuur) gemaakt allee on
der z.g. Lloyd’s keur. De eerste voort
brengselen waren bemande duikboot-
jas In de jaren zeventig brak Skadoc
een wereldrecord door een (bemande)
observatiekamer te bouwen voor gro
te dieptes, namelijk tot 750 meter. In
de omgeving van Malta in de Middel
landse Zee werd het buitenaards
aandoende brok zeeuwae techniek
(onbemand) beproefd tot op een
diepte van 1000 meter. Geen pro
bleem!
En de naam Skadoc? Waar komt die
vandaan? De heer Lok: „Het woord
Skadoc betekent niets Helemaal
niets Het woord Is goed uit te
spreken, daarom heb Ik het gekozen
als naam voor het bedrijf. Het is nèt
als met het woord Kodak, dat bete
kent óók niks maar het Hgt wM ge
makkelijk in het gehoor, en dat laatste
Is belangrijk voor de vele buiten
landse relaties’.
Kortom: Skadoc behoort tot Mn van
die kleinere, nederlandae bedrijven,
die een hoogwaardige technologie in
huis hebben on op grond daarvan
apparatuur kunnen maken die In ons
land (en soms In de wereld) zijns
gelijke niet heeft Maar de hoor Lok
vergeet niet, dat Rijkswaterstaat do
afgelopen jaren daaraan veel hoeft
bijgedragen mot de opdracht voor de
bouw van de Portunua. „De Oooter-
schelde-afsluitlng ontmoet de laatste
tijd veel kritiek, vooral omdat het werk
erg duur wordt Maar daar staat
tegenover, dat er voel nieuwe dingen
on technieken worden ontwikkeld. Die
apparatuur en die kennis kunnen we
als nedorta n^is b^i^lrijfeteven wr^i^ir
exporteren Er mag van mij boet
kritiek zijn bp do OOStomcboide-
aiaicnung. Maar men mag toen ook <m
positieve kanton van de zaak niet over
het hoofd zien", zegt hij tot slot.
GOCS - MIOOCLBUM - ZISRIKZSt
De heer Lok haalde zijn stokpaardje
van stal. „Wij zijn In Nederland, on Ik
denk wel In heel Europa, de enigen
die dit speciale voertuig kunnen
maken. We hadden bij Skadoc als
enigen de kennis In huis om het met
eigen handen te bouwen. De elek
tronica en de besturing liggen echter
bulten ons vakgebied. Daarvoor zijn
we een samenwerkingsverband (ge-
naamd Necos) aangegaan met enkele
andere bedrijven, allemaal halve of
hole dochters van de Bos Kalis
Westminster Dredging Group".
De hoogwaardes technologie, die nocSg
waa voor hot ontworpen en bouwen
van oen onderwator-lnapektiovoertulg
kwam uiteindelVk ?4otutt het verre
Amerika, maar uit Yerseke. Het 8 tot
10 man sterke bedrijfje (ingenleurs-
buro annex werkplaats) van Skadoc
had rijkswaterstaat al eerder als klant
gehad. Toen was een „rupsauto” ont
worpen on gebouwd, die voor de
nederlandae kust het zeebodempro-
fiol moest meten. Hot wagentje word
bestuurd vanaf het strand. Het reed
vanaf het strand ruim 1 km ver de zee
In. De metingen moesten inzicht
geven in het proces van aanzanding
voor de kust.
dr. Ir. Herman Lok, eigenaar/
van Skadoc In Yerseke. Het
bedrijf 'ontwierp het onderwatervoer
tulg „Portunus”, dat bij de bouw van
de stormvloedkering in de Ooster-
achelde-mondlng te zijner tijd de
funderingsmatten mpet Inapekteren.
De „proefritten” zijn in volle gang.
Wat voor bedrijf is Skadoc In Yerseke
eigenlijk? Hoe kon het zich ontwikke
len tot Mn van 's werelds voorhoede-
bedrijven in de ontwikkeling van
onderwatervoortuigon? De aard van
het bedrijf omschrijft do hoer Lok als
volgt: „We ontwikkelen, bouwen
beproeven apparatuur voor werk on
der water. We doen niks anders.
Regelmatig hebben we aanvragen
voor andersoortig denk- en ontwikke
lingswerk gehad. Die hebben we altijd
Het futuristisch uitziende voertuig
kent zijns gelijke In de wereld niet.
Het rijdt rechte trajekten op rups
banden (tracks), maar bij het keren
drukt het zichzelf omhoog op een
pantal formule-1 autobanden. De rups
band kan zodoende de matten niet
beschadigen.
De „Portunua" blijkt oo dit moment
-MMMRBIo voiooón. Me^MMhe-
mingen verlopen tot tevredenheid. De
„onderwaterauto" wordt bediend van
af het schip de „Wljkerrib", waaraan
het verbonden is met een zware kabel
Het ontwerp.'de bouw en het uitpro
beren bevestigen de heer Lok In zijn
aanvankelijke mening, dat er voor
een soortgelijk onderwatervoertulg
voor inspektie en observatie op de
zeebodem (een z.g. sea bottom crawler)
veel werk is in de wereld. „Alleen
wilde niemand tot op heden opdracht
geven voor de bouw, omdat iedereen
eerst zeker wilde weten, of hij goed
werkte. Nou, die garantie kan Ik
natuurlijk nooit vooraf geven. Dat
werd anders, toen rijkswaterstaat een
Inspektievoertuig nodig had voor de
funderingsmatten van de pijlerdam.
Vier of vijf amertkaanse firma's zijn
naar Zeeland gekomen om hun vin
dingen aan te prijzen, er zijn ook
ettelijke RCVs (remotely controlled
vehicles op afstand bediende voer
tuigen voor onder water) ter plekke
gedemonstreerd. „Maar de enorme
Stroming in de Oosterscheide-monding
deed ze steeds de das om. Ze lieten
het gewoon afweten”, aldus de heer
Lok.
Lid N.V.D.: Ned Vereniging van Dansleraren
lid N.A.B.O.. Ned Amateur Danssport Bond
Lid V.B.D Ver v Beroepsdansers
en Demonstrateurs
O De diepzee onderweterkamer
„Peeping Tom’ bestemd voor een 2-
koppige bemanning. Do kamer kan tot
750 meter diepte zakken. De verbin
ding met het werkschip blijft gehand-
fhasfd via aan zware kabel
«een WW» WMOCTO
O Hot onderwatot'voertuig „Portunus", gebouwd in opdracht van rijkswater
staat. Hot wordt .gebruikt om de funderingsmatten van de pijlerdam te
inspekteren. Hot Ajentje kostte 7 miljoen gulden.
Grote Markt 6. Goes
Tol. 1601S
«ePIHG TU
