Rijke historie niet op waarde geschat
NU: ALLE KATOENEN
ZOMERSTOFFEN!
GCCO ruimt
KW
99
DANSSCHOOL
FRIE EN LOUISE
VAN
BROEKHOVEN
U kant weer inschrijven voor
oen nieuwe cursus vanaf II
juli.
M
Op I
- v
M
DANSEN MOET JE DOEN! AhT
Lid N V D Ned. Vereniging van Dansleraren jABMdlBA
Lid N A B 0 Ned Amateur Danssport Bond
uvm&ebus
Open dag
voorJaad-tn iitUilwuw
UjdMMZ
Dé landbouworganisaties
Koord en Zuid Beveland.
CB.T.B, N.C.B. en Z.L.M., orga
niseren ook dit jaar weer een
Open Dag voor land- tuinbouw,
op
zaterdag 31 juli 1902
Een vijftal bedrijven in de omge
ving van Baarland en Kwaden-
damme worden die dag openge
steld voor het publiek.
Controle vaarweg
90 en 110 cm. breed
i
kit
DA]
i:
GOES LANGE KERKSTRAAT 44
Grote Speelmiddag
to Borssele
Donderdag 29 juli 1982 - 34e jaargang no. 30
MWMiM
Anecdotes
Zware zolder
Erkenning
Napoleon op bézoek
- i
Uw gasnota te hoog?
Lees dan de
advertentie van
Warmtecentrum
Zeeland.
ra
Wedstrijd ringsteken
en tekenen In Kloetinge.
z.»
ra
WS
SS
SS
ra
:-ra
:S<
SS
ra
Braderie
I EXTRA:
ERG
Het
arsenaal
in
6
per mstsr
i
I
Sjtói’süad
b
Gou,IMMbvr|>nwnfM
is van de geschiedenis van Rilland.
Bath en Maire, vertelt, dat de controle
over de Schelde altijd werd uitgeoe
fend vanuit twee forten: Fort Lillo en
Waarschijnlijk kwam hij daarheen
niet uitsluitend voor de inspectie van
het Fort en van zijn troepen Hij dacht
ook aan afdamming van de geul tus
sen Zuid— Beveland en Noord-Bra-
bant Er werden- inderdaad in op
dracht van Napoleon plannen in die
richting gemaakt, maar door diens val
zijn ze toen niet in uitvoering geno
men
Peuterspeelzaal Borssele orga
niseert do 5 augustus a.s. een
speelmiddag voor kinderen van 2
t/m 10 jaar op het voetbalveld van
Borssele (bij regen in de gym
zaal). De entree is f2;—. Aan
vangstijd 13.30 uur. Voor peuters
is er een apart programma.
H
In diezelfde beschrijving wordt ver
meld, dat het Fort Bath behalve de
vele legergebouwen, ook 21 particu
liere hulzen telde. Enkele daarvan
werden In 1827 verkocht om er een
school, een kerk en een predlkants-
woning van te maken. Het kerkje
werd een jaar later voltooid. Het staat
(hoewel vernieuwd) nog altijd op de
zeilde plaats. Bath telde In die dagen
190 Inwoners. De omwalde fortifica
tie was echter berekend op de Mge-
ring van zo'n 2000 soldaten. Ten tijde
van Napoleon waren er 700 Fransen
Ingekwartierd
- Foto-boven: Het "vergeten arsenaal" van Bath aan do achterzijde.
- Foto midden: De voorzijde van hot arsenaal aan do ArsenaalstraaL
Het nieuwe gedeelte rechts Is In deze eeuw aangebouwd. Het Is In
gebruik bij het waterschap.
Foto onder: de kazemogebouwen voor de legering van soldaten in
Fort Bath. Napoleon gebruikte deze gebouwen als stallen... Zo staan
aan de Kazernestraat
De deelnemende bedrijven zijn:
Fam. D. Hoondert, Fransjesweg
11K wadend am me
Fam. J. de Winter, Herverkave-
lingsweg 3, Baarland
Fam. M. Smits, Westdorpseweg
3. Baarland
Fam. A. Vos, Hellenburgstraat 30.
Oudelande
Fam. Iz. van Wlngen, Striepseweg
4, Baarland
I
Ij
dagelijks van 19.00 tot 21.00 uw
met do hele week door ebbs voor;
scholieren echtparen Twens
maar u kunt ook terecht voor privéhs of wedstrijdtraining
do lessen gaan van start eind augustus
Voor goed en goedkoper dansles in en om Goes
DANSSCHOOL FRIE EN LOUISE VAN BROEKHOVEN
WIJNGAARDTSTRAAT 6 TE GOES
inl. 01100-23265
orb.g.g 01135-2134 -i—A,
Lid V B Q Ver v. Beroepsdansers
en Demonstrateurs /O
eerste deel van de Zeeuwse Ency
clopedie uitkwam, stonden daar on
der het trefwoord Arsenal" wél de^
jn^lFfRfs'ingen en
-■
Wrt Liefkenshoek, liggend op de
il^dpkjke Schelde-oever Dat was
tgWW Nederlands Grondgebied.
Toen ais gevolg van de succes-
"Er zijn mooie verhalen en kleurige
i anecdotes over het arsenaal te ver-
tellen. Het is ook in gebruik geweest De heer Jebse, die een groot kenner
bij de troepen van Napoleon. Aan de
zuidgevel staat een gemetselde re
genbak, waarin het regenwater uit de
dakgoot wordt opgevangen. Volgens
(Van een onzer redacteuren)
BATH - "Ons arsenaal heeft een véél te rijke historie om niet vermeld
te worden”. Dat Is algemepade gedachte onder de inwoners van het
W»>Ur«ch»lri»-dnm Bath
- De heer Dronkers ar. bij de regenbak, waaruit Napoleon nog ge
dronken heeft.
In het jaar 1833 - toen de Fransen al
zo’n 20 jaar uit ons land vertrokken
waren - maakte de ie luitenant eer
staanwezend ingenieur J. van der
Stok een beschrijving van het toen
malige Fort Bath. Over het behouden
gebleven arsenaal schreef hij woor
delijk: "Dit gebouw is in 1787 ge
sticht, heeft twee verdiepingen, is
lang 16 el 50. breed 8 el 20. De muren
hebben eene dikte van 34 duim of 1 h
steen. In het midden zijn twee drie els
breede poortopeningen tegenover
elkander De zolder van dit arse
naal is van een bijzonder zware con
structie Daarom waren geen moer-
gebinten nodig. Het dak is beschoo-
en en met pannen gedekt".
Een aantal gebouwen in Bath, als
mede de plattegrond van het dorp,
ademen nog de sfeer van het vroe
gere Fort Bath. Het arsenaal over
leefde de eeuwen, het kreeg erken
ning als monument, maar verdween
toch in de vergetelheid: het "verge
ten arsenaal" van Bath......
Geraadpleegde literatuur voor dit ar
tikel: -
- Rilland. Bath en Maire door de eeu
wen heen (Aarssen)
- Ons Zeeuws Verleden (A M Wes
sels)
- Zeeuwse encyclopedie, deel 1
- Zeeland door de eeuwen heen (Van
Empel/Pieters).
In het boekwerkje, "£ps Zeeuws Ver
leden" wordt een bezoek beschre
ven, dat Napoleon op zondag 11 mei
1810 aan zijn alhier gelegerde troe
pen bracht. Bij die gelegenheid be
zocht hij ook Fort Bath. De Franse
keizer kwam (op het toppunt van zijn
macht) vanaf het Sloe aan de Zuid-
Kraayert aan wal. Hij werd gebracht
met een sloep, en was in gezelschap
van keizerin MarieLouise. vier gene
raals en enkele hofdames.
Twee koetsen en 100 ruiters stonden
op hem te wachten Napoleon stapte
echter niet in één van de koetsen,
maar koos voor een snel paard Hij
inspecteerde eerste de naburige bat
terijen. liet vervolgens een maaltijd
aanrichten en ging daarna op pad
naar Bath.
De historie vermeldt daarvan: "Het
was een moeilijke tocht, maar zijn
vlugge paard liet de anderen vér
achter zich. Tot Hoedekenskerke
werd hij nog gevolgd, doch vandaar
vervolgde de onverschrokken heer
ser geheel alleen den tocht naar
Bath...
van Bath
f
l it it MM
Advertentie I.M.
5
liaiiiiiiiiii
Zuid-Beveland. "Het eigenlijke arse
naal (gebouwd in 1787) valt onder
Monumentenzorg. Die dienst heeft
helaas tegenwoordig weinig geld be
schikbaar voor dure vernieuwingen.
Anders zou ik best wel eens een
nieuw dak op het arsenaal willen
hebben. Oat is hard nodig”, aldus de
heer Dronkers sr.
Oud-burgemeester J.C.W Jobse van
Rilland-Bath (nu woonachtig in Vlis-
singen) bevestigd ook. dat het arse
naal van Bath recht heeft op een
plaatsje in een standaardwerk als de
Zeeuwse Encyclopedie. "Het niet-
noemen van het Bathse arsenaal was
me nog niet opgevallen Maar ik vind,
dat het zeker vermelding verdient.
Jammer, dat dat niet gebeurd is. Ik
houp het maar op een slordigheidje".
Op zaterdag 14 aug a s. is er tijdens
het dorpsfeest Kloetinge een ring-
steekwedstrijd Aanvang 14.00 uur
Deelnemers aan deze wedstrijd kun
nen zich opgeven vanaf 13.00 uur bij
het Koetshuis aan het Marktveld te
Kloetinge Inschrijfgeld ƒ3,50 Er zal
worden gestreden om de GROTE
HORECA GOES PRIJS 1982. aange
boden door de Goese Horeca. Verder
is er voor iedere deelnemer een
mooie herinneringsmedaille aange
boden door Delta Succes te Klóetin-
ge
Ook heeft de organisatie voor kinde
ren t/m 12 jaar een tekenwedstrijd
uitgeschreven Kinderen kunnen hun
tekening over een braderie of over
ringsteken inzenden naar Org
Dorpsfeest Kloetinge. p a Albert Jan
den Boer Postbus 2003 4460 MA
Goes Wel opsturen voor 7 aug. as.
wil je in aanmerking komen voor één
van de prijzen in de vorm van speel-
goed-kadobonnen aangeboden door
Speelgoedhandel Visser uit Goes
Ar-
r
de oude staat. Aan de oostzijde weed-
er in de loop der jaren een aanbouw
gepleegd. Dat gedeelte is nu in ge
bruik bij het waterschap Noord- en sleooriogen met Oostenrijk de zuk
- - - - delljke Nederlanden (dus ook de
belde forten) werden afgestaan aan
Oostenrijk, moest er vervanging ko
men. Daarom werd In de Jaren 1786
on 1787 het Fori Bath gebouwd op de
noordelijke Schelde-oever. Eén van
de gebouwen In dat fort was het ar
senaal. Déér werd door de gebrui
kers van het fort altijd de munitie op
geslagen.
Het Fort Bath zélf had verscheidene
doeleinden. Het "bewaakte" (of be-,
lammerde) de scheepvaart van en
naar Antwerpen, het moest uostelijk
Zuid-Beveland beschermen tegen
aanvallen via het toen nog niet afge
sloten Kreekrak én het was de zetel
voor het comptoir van ontvangst van
inkomende rechten (zeg maar: het
douanekantoor).
De schattingen over de afmetingen
van het fort lopen uiteen. Het vier
kante fort was naar alle waarschijn
lijkheid 250 meter lang en 250 meter
breed. Binnen de wallen van het fort
groeide het dorp Bath. De vierkante
vormen van het "fort-dorp" zijn In de
contouren van het huidige dorp nog
duidelijk te herkennen. Het arsenaal
is nog terug te vinden aan de Arse-
naalstraat, enkele manschappenge
bouwen (door Napoleon vermoede
lijk gebruikt als stallen) staan nog aan
de Kazernestraat.
Vrijwel alle sektoren binnen de
landbouw zijn vertegenwoordigd.
Een folder met een kaartje van het
gebied en een beschrijving van de
bedrijven en verdere informatie is
te verkrijgen bij de V V V. te Goes,
bij bankinstellingen in Heinkens-
zand en 's-Gravenpoider en op de
opengestelde bedrijven.
’’vergeten
Westerschelde-dorp *ath.
Toen enige maanden geleden het 'de overlevering heeft Napoleon
daaruit vele keren gedronken, toen
hij in mei 1810 hier zelf enige dagen is
r.-mm si— g8W!0VR>'
s aftenafen vermeid vanTfifcingen ér? Overigens is hef arsenaal (aart i
Veere. Het monumentale gebouw In "Seneaistraat) niet helemaal mi
Wissenkerke
Op vrijdag 30 en zaterdag 31 juli is er
in Wissenkerke (Noord-Beveland)
weer de jaarlijkse braderie Vrijdag
middag om 14 00 uur opent Burge
meester Wisse van Wissenkerke de
braderie. Ook vrijdagmiddag kunnen
kinderen hun eigen spulletjes verko
pen Zij kunnen dan naar da Voor
straat komen en een kleed uitleggen
met daarop hun te verkopen speel
goed e.d. Vrijdagavond zal muziek
vereniging Apollo’ uit Wissenkerke
het gebeuren muzikaal opluisteren
Vrijdagavond om 21 uur stopt die dag
van de braderie. Zaterdag 31 juli be
gint de braderie weer om 14.00 uur
Om 15.30 uur verzorgt Sportschool
W Geelhoed een judo/jiu jitsu de
monstratie Beide dagen kunnen de
bezoekers het gewicht proberen te
raden van een varken wat op de bra
derie aanwezig is Diegene die het
juiste gewicht heeft, of het dichtst bij
het juiste gewicht zit krijgt een half
varken diepvriesklaar thuisbezorgd
Verder zijn er nog 5 rollades te win
nen De uitslag wordt zaterdagavond
om 20 00 uur na afloop van de bra
derie bekendgemaakt in Café De
Kroon aan de Voorstraat. Verder nog
vele koopjes en verrassingen in de
kramen!
Bath wordt echter Qiet vernoemd én
dat heeft aldaar wél voor gefronste
wenkbrauwen gezorgd <Van._diyersyJM
zijden zullen de samenstellers VwHJI®
nieuwe Zeeuwse Encyclopedie deze
zomer op het manco gewezen wor
den. met het verzoek in volgende uit
gave de fout te herstellen.
"Ik vind het erg jammer, dat men het
arsenaal van Bath over het hoofd
heeft gezien bij de samenstelling van
de encyclopedie. Misschien komt dat,
omdat Bath zo uit de koers ligt. Ik krijg
wel eens vaker de indruk, dat Zuid-
Beveland ophoudt bij de voetbalvel
den van Rilland", zegt de heer Dron
kers sr. (77 jaar) desgevraagd. Hij is
aannemer in zijn dorp. Lang geleden
heeft hij ooit het arsenaal gekocht.
Het is sinds die tijd altijd in gebruik
geweest als opslagplaats en werk
plaats.
NOG VOLOP
ZOMERK OOPJES
IN KWALITEITS-
KLEDINGI!
Grote Markt 6, Goes
Tel. TB015_^
VOORDELIGE
RESTANTEN IN
ROKKEN.
JAPONNEN,
ENZ. ALS
AANVULLING
VOOR UW
WINTER-
GARDEROBE
