BRESKENSCHE COURANT Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D. Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 2L Postgiro 50895 Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens WAS EN VAAT VIN PT BIJ PRESTO BAAT 48ste Jaargang Dinsdag 7 Maart 1939 Nummer 4420 ABONNEMENTSPRIJS: Per drie maanden f 1.25 Buiten Breskens per drie maanden f 1 40 Franco per post Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling. ADVERTENTIEPRIJS Van 1-5 regels 10,75. Iedere regel meer 10; 15. Ingez Med 30 ct. per regel Abonnements-advertenties groote korting Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels f 0.40 (bij vooruitbetaling) De terreur in Palestina- Nadat op het eind van de vorige week de Engelsche onderhandelaars op de Palescijnsche conferentie te kennen gegeven hadden, dat een op lossing van de kwestie gezocht zou moeten worden op den grondslag van de beëindiging van het bestaande mandaat en de vestiging van een Pa- lestijnschen staat, waarin de Joden een minderheid zouden blijven, is in den toestand niet veel veranderd. Natuurlijk hebben de Engelsche voorstellen een groote opwinding ver oorzaakt, zoowel bij de Arabieren als bij de Joden. De Arabieren waren ver heugd, de Joden verontwaardigd Beide gevoelens zijn in een felle opleving van de terreur in Palestina tot uiting gekomen. Dat de Joden de voorstellen voet stoots zouden aanvaarden, was bij voorbaat uitgesloten. Maar ook de Arabieren hebben dat nog niet gedaan. Zij hebben uit het geschil over de zooeven ook van Engelsche zijde ge publiceerde briefwisseling tusschen Sir Henry McMahon, den toenmaligen hoo- gen commissaris in Egypte, en sjerif Hoesein van Mekka uit 1915-16 ge leerd, dat men heel precies moet we ten, wat de Engelschen nu eigenlijk bedoelen, voordat men zich met hen accoord verklaait, aldus ontleenen wij aan de N. R. Grt. Zooals men weet, willen de Engel schen, wanneer men het nu over den grondslag eens geworden is, in het na jaar verder confereeren over de con stitutie van den te stichten Palestijn- schen staat. Intusschen zou het bestuur dan, onder toezicht van den hoogen commissaris, gevoerd worden door een soort van ministerraad, waarin de En gelschen ook Joden willen benoemen. De Arabieren zijn daar niet van ge diend. Zij willen niets weten van eeni- gen maatregel, die een politieke ge lijkheid tusschen Arabieren en Joden zou kunnen suggereeren. Bovendien staat het heele uitstel hun niet aan Zij zijn bang, dat de Joden intusschen wel eens zooveel belangstelling te hunnen gunste, in Engeland en daar buiten, zouden kunnen mobiliseeren, dat de Engelsche regeering tenslotte met een interpretatie van haar voor stellen voor den dag komt, die in strijd is met wat men er nu uit leest. Zij zouden maar ineens een constitutioneele vergadering willen kiezen, die dan zelve een kabinet zou kunnen kiezen, Spoorweghistorie li Stephenson moge dan al spoedig de juiste richting gezien en gekozen hebben voor de verbetering van de locomotief, in Engeland stond men in dien tijd over het algemeen pessimis tisch tegenover de waarde van zijn experimenten. Men had te veel mis lukkingen van dergelijke pogingen ge zien om nog waarde te hechten aan die van Stephenson om een bedrijfs zekere en economische locomotief te bouwen. Ook de werktuigkundigen uit die dagen lieten bijkans alle het nieu we idee, dat ze een hersenschim noemden, in de steek. Stephenson echter heeft met een flinke dosis kop pigheid - van het goede soort dan - volgehouden. Intusschen was in die tijd het koren, dus de haver, duur, en het gebruik van paarden was dus een vrij kostbare geschiedenis. Dat was ongetwijfeld een omstandigheid, die van gunstige invloed is geweest op de ontwikkelingsmogelijkheden van de spoorweg. Stephenson heeft na de locomotief eerst de spoorweg zelf aan verbete ringen onderworpen. Zonder een goede spoorweg kon de treintrekker niet ge dat onder een Arabischen voorzitter en den Engelschen hoogen commissa ris de voorloopige regeering zou waar nemen en intusschen de constitutie van den toekomstigen staat zou op stellen Aan de najaarsconferentie zou dan geen andere taak beschoren zijn dan te onderhandelen over een ver drag, dat de nieuwe staat met het Britsche rijk zou hebben te sluiten. MacDonald is den Arabieren in den loop van de week echrer niet nog verder tegemoet kunnen komen. In tegendeel. Indien hij niet wilde, dat de joodsche afgevaardigden de con ferentie verlieten, gelijk zij in een Donderdagavond gehouden bijeenkomst tenslotte ultimatief gedreigd schijnen te hebben te zullen doen, dan moest hij toegeven, dat de Engelsche voor stellen nog niet het laatste woord van zijn regeering vormden en dat andere voorstellen nog evengoed ter sprake zouden kunnen komen. Eerst nadat zij deze toezegging verkregen hadden, zijn de Joodsche afgevaardigden be reid gebleken om Maandag rog een informeele bespreking met de Engel sche delegatie te hebbeD, ook al wordt daarvan niet veel verwacht. Het schijnt vast te staan, dat indien de Engelschen Maandag niet zeer vergaande tege moetkomingen kunnen doen, de Jood sche afgevaardigden Dinsdag gevolg zullen geven aan de algemeene roep stem uit hun land en naar Palestina zullen terugkeeren. Wat daarvan de gevolgen zouden zijn voor de houding van de Joodsche bevolking in Pales tina, die tot dusver, op een enkele uitzondering na, zulk een voortreffelijke zelfbeheersching getoond hebben te genover de uitdaging, die er in de voortdurende Arabische terreur gele gen was, is nog niet te voorzien. Dat de publicatie van de brief wisseling tusschen Hoessein en Mc Mahon iets tot de oplossing van de kwestie zou bijdragen, was van te voren welhaast uitgesloten. Hoewel de Engelsche regeering de publicatie daarvan steeds geweigerd heeft, van wege het openbare belang, dat er door zou worden geschaad, was de inhoud ons reeds lang bekend. De tegenpartij was er nu eenmaal minder geheim zinnig mee. De Engelschen zitten er ook wel een beetje mee in De Times conclu deert, dat beide partijen een grond van gelijk hebben en de Daily Tele graph, die iets verder gaat door te zeggen, dat niets in de correspondentie in strijd schijnt met de Engelsche bruikt worden en daarom heeft hij bij in den beginne zeer primitieve rails aan verschillende verbeteringen aange bracht. In het jaar 1819 besloten de eige naars van de Hetton-mijn in het Graaf schap Durham voor het kolenvervoer een spoorweg aan te leggen. Deze weg van ongeveer 8 mijlen werd ont worpen door Stephenson, onder wiens toezicht de werkzaamheden plaats von den. De Hetton spoorweg werd in 1822 geopend en bleek uitstekend bruikbaar te zijn. Een merkwaardigheid ervan was, dat Stephenson slechts ge deeltelijk als beweegkracht locomotie ven gebruikte. Op de steile hellingen, waarover de spoorweg op sommige punten liep, waren de treintrekkers niet te gebruiken. Hij nam daar zijn toevlucht tot stoommachines, die aan de top van de helling waren opgesteld en door middel van touwen de trei nen naar boven trokken. Dit systeem van de staande stoommachines vond nog zooveel aanhang, dat later, bij de aanleg van de spoorweg Liverpool- Manchester, de vraag of men locomo tieven, dan wel staande machines zou gebruiken, slechts met de grootste moeite door Stephenson in het voor deel van de locomotief kon worden beslist. nterpretatle, vindt toch ook wel, dat men wat duidelijker in de geografische aanduidingen had kunnen zijn. Maar wat wil men In het begin van den wereldoorlog heeft Engeland de vriendschap van de Arabieren gezocht als tegenmaatregel tegen een even tueel partijkiezen van Turkije voor de centrale mogendheden. De boodschap, waarbij Kitchener in October 19M sherif Hoesein van Mekka den Engel schen steun aanbood voor het geval hij tegen de Turken in opstand kwam, is ook thans nog niet gepubliceerd. Hoesein hapte niet dadelijk toe. Er ontstond een briefwisseling, welke tot 10 Maart 1916 heeft geduurd Hoesein begon met zeer verstrekkende aan spraken op onafhankelijkheid van de Arabische landen. McMahon trachtte eerst de kwestie van de grenzen heele- maal op de lange baan te schuiven, maar antwoorde vervolgens, dat de Engelschen een uitzondering moesten maken voor de twee dis; rieten van Mersina en Alexandretta en gedeelten van Syrië, welke ten westen van de districten Damascus, Homs. Hama en Aleppo lagen, aangezien deze niet als zuiver Arabisch konden worden be schouwd (maar meer omdat de Ara bische aanspraken hier in botsing kwamen me Fransche belangen). Hoe sein gaf daarop zijn aanspraken op Mersina en Adana op, maar hield vol, dat Aleppo en Beiroet zuiver Arabische wilajets waren. Daarop moest McMa hon wel erkennen, dat „de kwestie van Aleppo en Beiroet zorgvuldige overwegingen vereischte, daar hierbij de belangen van Frankrijk betrokken waren". Hoesein heeft daarop de on derhandelingen niet willen laten af springen, maar waarschuwde den En gelschen onderhandelaar toch, dat „bij de eerste gelegenheid na het einde vdn dezen oorlog, wij u zullen vragen om hetgeen wij thans In Beiroet en aan de kust daarvan aan Frankrijk laten." McMahon heeft die netelige kwestie toen maar laten rusten, maar met dat al had Hoesein zijn aanspraken dan toch gehandhaafd op een gebied, dat zich volgens de kaarten van voor den oorlog welhaast tot Jaffa uitstrekte en o a. de belangrijke Palestijnsche steden Haifa en Nabloes bevatte, ook al staat daar dan tegenover, dat de Engelsche onderhandelaar althans voor dit ge deelte van Palestina de houding van zijn regeering voorbehouden heeft. Intusschen had Engeland dan ook met Frankrijk reeds de overeenkomst De tweede door Stephenson aan gelegde spoorweg was die van Stock ton naar Darlington. De rijkdom aan delfstoffen in de onmiddellijke omge ving van de stad Darlington in Dur ham bracht de noodzakelijkheid mede van een betere verbinding tusschen deze twee plaatsen Het was mr. Ed ward Pease te Darlington die tezamen met Stephenson de plannen tot aan leg van een spoorweg opstelde. Veel tegenwerking heeft men moeten over winnen, o m. van de zijde van de ei genaars van het kanaal tusschen beide plaatsen, voor de koninklijke goed keuring op de plannen tot aanleg van de spoorweg was verkregen. In 1821 geschiedde dit en met de grootste spoed werd toen met de werkzaam heden aangevangen. Stephenson werd benoemd tot directeur der maatschap pij en hij werd bij zijn werkzaamheden geassisteerd door zijn zoon Robert. De spoorweg werd geopend in September 1825. Stephenson's locomo- tlevenfabriek had voor deze weg een drietal locomotieven geleverd, die op de dag van de opening onder een geweldige belangstelling voor het eerst het traject bereden. De verslaggever van een Engelsche courant uit die dagen schrijft over deze gebeurtenis: „Toen het teeken gegeven was. Sykes-Picot gesloten, waarbij de belde landen hun invloedsferen in Turkije zagen afgebakend en waarbij in de Fransche sfeer Clcilië en Syrië, in de Engelsche Haifa en Mesopotamië kwa men te liggen. Palestina, dat men dit maal wel bij name kende, zou een in ternationaal territorium worden. In No vember 1917 werd het bij de verkla ring van Balfour als Nationaal tehuis aan de Joden toegezegd. Het was Pamsay MacDonald, die in 1922 over de „grove dubbelhartigheid' schreef, welke Engeland bij dit alles betoond had. Weliswaar hebben de Arabieren zich moeten neerleggen bij de regelingen die tenslotte op de vredesconferentie tot stand gekomen zijn. Daarbij heb ben zij ook met de vestiging van het Joodsche nationale tehuis in Palestina genoegen genomen, dat Hoesein en zijn zoon Feisal, die hem op de con ferentie vertegenwoordigde ook veel minder interesseerde dan het gebied, dat zich om Damascus concentreerde en dat de Arabieren zich eveneens zagen ontgaan. Maar op den duur is het juist de vestiging van het Joodsche nationale tehuis geweest, waardoor dit gebied weer de aandacht van de Ara bieren trekken ging, in de eerste plaats al omdat de in Palestina zelf wonende Arabieren de Joodsche immi gratie als een vergaande maatschappe lijke inmenging gingen voelen, waar van zij de beteekenis niet hadden voorzien en waartegen zij zich slechts met behulp van hun onafhankelijke broeders meenden te kunnen verzetten. Toen kreeg het zinnetje uit de brief van Hoesein,, waarin hij McMahon waarschuwde, dat hij zijn kansen van na den oorlog afwachtte, nieuwe be teekenis. Zooals de Arabieren ook hun aanspraken ten aanzien van Syrië nim mer prijs gegeven hebben. 0 Esperanto-nieuws. Officieele erkenning van Esperanto. Esperanto vindt in de tegenwoordige tijd een gunstig onthaal in officieële kringen. Dit is o.a. het geval in Bra zilië, maar ook In Frankrijk. Daar wordt Esperanto onderwezen in een groot aantal middelbare scholen en universi teiten als gevolg van een circulaire van den Minister van Onderwijs. Doch ook de Ministers van Oorlog, Marine en Luchtvaart geven thans hun moreele steun, zoodat vele militairen van land en zeemacht en luchtvaart het Espe ranto beoefenen. Folder van Nagoja. Het Gemeentebestuur van Nagoja heeft ter gelegenheid van het 27ste Japansche Esperantocongres een geïl lustreerde folder uitgegeven met in teressante bijzonderheden van deze stad, die naar haar aantal inwoners de 3e stad van Japan is. BOEKBESPREKING. „Beyer's geborduurde Zomerkleeding," Prijs 25 cent. In stralende kleuren ligt daar voor ons de nieuwe uitgave „Beyer's ge borduurde Zomerkleeding". Ons hart gaat open als we de schattige jurken, blouses, jasjes, enz. bekijken en we moeten toegeven, dat er toch niets zoo charmant en zomersch is als zoo'n jurkje, geborduurd in vroolijke kleuren. Bij hoeveel verschillende modellen kunnen we de prachtige strijkpatronen niet gebruiken! Talrijke voorbeelden worden ons daarvan gegeven, en het eene is aanlokkelijker dan het andere. PRESTO ZEEPPOEDER SLECHTS 5er. PER PAK vloog de machine weg met haar ont zettende staart van voertuigen en zoo groot was haar snelheid, dat zij dik wijls 12 Engelsche mijlen in een uur doorliep. De aankomst te Stockton wekte een groote belangstelling en verbazing. Ook voor het vervoer van passa giers heeft men de spoorlijn Stockton Darlington spoedig gebruikt. Stephen son bouwde daartoe een speciaal rij tuig, die "in uiterlijk overeenkomst ver toonde met een gewone omnibus uit die dagen. Op de zijwand werd in het Latijn- geschilderd: Bijzondere onder neming ten algemeenen nutte. Niet alleen de locomotief gebruikte men op deze spoorlijn als trekkracht, men liet ook veelal paarden voor de spoorwagens loopen Zoo ontstonden er verschillende diensten voor passa giers- en goederenvervoer, die alle gebruik maakten van dezelfde lijn. De toestand werd bepaald chaotisch omdat er geen speciale vergunning voor noodig was om een wagen op de spoorweg te brengen, maar ieder die een voertuig bezat vrij van de weg gebruik kon maken. Het was dus een openbare weg. Helaas konden slechts op bepaalde plaatsen twee voertuigen elkaar passeeren, zoodat er, wanneer twee voerlieden elkaar midden op de weg ontmoeten, een gezonde twist ontstond, over de vraag wie terug moest rijden naar de dichtst bijzijnde wisselplaats. Deze vraag zal wel niet altijd op volkomen vredelievende wij ze opgelost zijn. De belangrijkste door Stephenson aangelegde spoorweg is geweest die van Liverpool naar Manchester. Eln- delooze debatten zijn over het al of niet verleenen van de concessie hier voor in het Engelsche parlement ge voerd. Aan de eene kant stonden als tegenstanders van de spoorweg de belanghebbenden bij de kanaalmaat schappij en aan de andere kant Step henson en verschillende industrieelen. Ook bij het verrichten van de noo- dige opmetingen hadden Stephenson en zijn medewerkers weinig medewer king ondervonden. De boeren op wier landerijen de opmetingen gedaan wer den, kwamen soms met hooivorken op de spoorwegpioniers afl Ten slotte is de concessie echter verleend en men kon dus met de aanleg zelf begin- Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1939 | | pagina 1