BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 2L Postgiro 50895
Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens
WAS EN VAAT
VIN PT BIJ PRESTO BAAT
48ste Jaargang
Dinsdag 7 Maart 1939
Nummer 4420
ABONNEMENTSPRIJS:
Per drie maanden f 1.25 Buiten Breskens per drie maanden f 1 40
Franco per post
Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels 10,75. Iedere regel meer 10; 15. Ingez Med 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels f 0.40 (bij vooruitbetaling)
De terreur in Palestina-
Nadat op het eind van de vorige
week de Engelsche onderhandelaars
op de Palescijnsche conferentie te
kennen gegeven hadden, dat een op
lossing van de kwestie gezocht zou
moeten worden op den grondslag van
de beëindiging van het bestaande
mandaat en de vestiging van een Pa-
lestijnschen staat, waarin de Joden een
minderheid zouden blijven, is in den
toestand niet veel veranderd.
Natuurlijk hebben de Engelsche
voorstellen een groote opwinding ver
oorzaakt, zoowel bij de Arabieren als
bij de Joden. De Arabieren waren ver
heugd, de Joden verontwaardigd Beide
gevoelens zijn in een felle opleving
van de terreur in Palestina tot uiting
gekomen.
Dat de Joden de voorstellen voet
stoots zouden aanvaarden, was bij
voorbaat uitgesloten. Maar ook de
Arabieren hebben dat nog niet gedaan.
Zij hebben uit het geschil over de
zooeven ook van Engelsche zijde ge
publiceerde briefwisseling tusschen Sir
Henry McMahon, den toenmaligen hoo-
gen commissaris in Egypte, en sjerif
Hoesein van Mekka uit 1915-16 ge
leerd, dat men heel precies moet we
ten, wat de Engelschen nu eigenlijk
bedoelen, voordat men zich met hen
accoord verklaait, aldus ontleenen wij
aan de N. R. Grt.
Zooals men weet, willen de Engel
schen, wanneer men het nu over den
grondslag eens geworden is, in het na
jaar verder confereeren over de con
stitutie van den te stichten Palestijn-
schen staat. Intusschen zou het bestuur
dan, onder toezicht van den hoogen
commissaris, gevoerd worden door een
soort van ministerraad, waarin de En
gelschen ook Joden willen benoemen.
De Arabieren zijn daar niet van ge
diend. Zij willen niets weten van eeni-
gen maatregel, die een politieke ge
lijkheid tusschen Arabieren en Joden
zou kunnen suggereeren. Bovendien
staat het heele uitstel hun niet aan
Zij zijn bang, dat de Joden intusschen
wel eens zooveel belangstelling te
hunnen gunste, in Engeland en daar
buiten, zouden kunnen mobiliseeren,
dat de Engelsche regeering tenslotte
met een interpretatie van haar voor
stellen voor den dag komt, die in strijd
is met wat men er nu uit leest. Zij
zouden maar ineens een constitutioneele
vergadering willen kiezen, die dan
zelve een kabinet zou kunnen kiezen,
Spoorweghistorie
li
Stephenson moge dan al spoedig
de juiste richting gezien en gekozen
hebben voor de verbetering van de
locomotief, in Engeland stond men in
dien tijd over het algemeen pessimis
tisch tegenover de waarde van zijn
experimenten. Men had te veel mis
lukkingen van dergelijke pogingen ge
zien om nog waarde te hechten aan
die van Stephenson om een bedrijfs
zekere en economische locomotief te
bouwen. Ook de werktuigkundigen uit
die dagen lieten bijkans alle het nieu
we idee, dat ze een hersenschim
noemden, in de steek. Stephenson
echter heeft met een flinke dosis kop
pigheid - van het goede soort dan -
volgehouden. Intusschen was in die
tijd het koren, dus de haver, duur, en
het gebruik van paarden was dus een
vrij kostbare geschiedenis. Dat was
ongetwijfeld een omstandigheid, die
van gunstige invloed is geweest op de
ontwikkelingsmogelijkheden van de
spoorweg.
Stephenson heeft na de locomotief
eerst de spoorweg zelf aan verbete
ringen onderworpen. Zonder een goede
spoorweg kon de treintrekker niet ge
dat onder een Arabischen voorzitter
en den Engelschen hoogen commissa
ris de voorloopige regeering zou waar
nemen en intusschen de constitutie
van den toekomstigen staat zou op
stellen Aan de najaarsconferentie zou
dan geen andere taak beschoren zijn
dan te onderhandelen over een ver
drag, dat de nieuwe staat met het
Britsche rijk zou hebben te sluiten.
MacDonald is den Arabieren in den
loop van de week echrer niet nog
verder tegemoet kunnen komen. In
tegendeel. Indien hij niet wilde, dat
de joodsche afgevaardigden de con
ferentie verlieten, gelijk zij in een
Donderdagavond gehouden bijeenkomst
tenslotte ultimatief gedreigd schijnen
te hebben te zullen doen, dan moest
hij toegeven, dat de Engelsche voor
stellen nog niet het laatste woord van
zijn regeering vormden en dat andere
voorstellen nog evengoed ter sprake
zouden kunnen komen. Eerst nadat zij
deze toezegging verkregen hadden,
zijn de Joodsche afgevaardigden be
reid gebleken om Maandag rog een
informeele bespreking met de Engel
sche delegatie te hebbeD, ook al wordt
daarvan niet veel verwacht. Het schijnt
vast te staan, dat indien de Engelschen
Maandag niet zeer vergaande tege
moetkomingen kunnen doen, de Jood
sche afgevaardigden Dinsdag gevolg
zullen geven aan de algemeene roep
stem uit hun land en naar Palestina
zullen terugkeeren. Wat daarvan de
gevolgen zouden zijn voor de houding
van de Joodsche bevolking in Pales
tina, die tot dusver, op een enkele
uitzondering na, zulk een voortreffelijke
zelfbeheersching getoond hebben te
genover de uitdaging, die er in de
voortdurende Arabische terreur gele
gen was, is nog niet te voorzien.
Dat de publicatie van de brief
wisseling tusschen Hoessein en Mc
Mahon iets tot de oplossing van de
kwestie zou bijdragen, was van te
voren welhaast uitgesloten. Hoewel de
Engelsche regeering de publicatie
daarvan steeds geweigerd heeft, van
wege het openbare belang, dat er door
zou worden geschaad, was de inhoud
ons reeds lang bekend. De tegenpartij
was er nu eenmaal minder geheim
zinnig mee.
De Engelschen zitten er ook wel
een beetje mee in De Times conclu
deert, dat beide partijen een grond
van gelijk hebben en de Daily Tele
graph, die iets verder gaat door te
zeggen, dat niets in de correspondentie
in strijd schijnt met de Engelsche
bruikt worden en daarom heeft hij bij
in den beginne zeer primitieve rails
aan verschillende verbeteringen aange
bracht.
In het jaar 1819 besloten de eige
naars van de Hetton-mijn in het Graaf
schap Durham voor het kolenvervoer
een spoorweg aan te leggen. Deze
weg van ongeveer 8 mijlen werd ont
worpen door Stephenson, onder wiens
toezicht de werkzaamheden plaats von
den. De Hetton spoorweg werd in
1822 geopend en bleek uitstekend
bruikbaar te zijn. Een merkwaardigheid
ervan was, dat Stephenson slechts ge
deeltelijk als beweegkracht locomotie
ven gebruikte. Op de steile hellingen,
waarover de spoorweg op sommige
punten liep, waren de treintrekkers
niet te gebruiken. Hij nam daar zijn
toevlucht tot stoommachines, die aan
de top van de helling waren opgesteld
en door middel van touwen de trei
nen naar boven trokken. Dit systeem
van de staande stoommachines vond
nog zooveel aanhang, dat later, bij de
aanleg van de spoorweg Liverpool-
Manchester, de vraag of men locomo
tieven, dan wel staande machines zou
gebruiken, slechts met de grootste
moeite door Stephenson in het voor
deel van de locomotief kon worden
beslist.
nterpretatle, vindt toch ook wel, dat
men wat duidelijker in de geografische
aanduidingen had kunnen zijn.
Maar wat wil men In het begin van
den wereldoorlog heeft Engeland de
vriendschap van de Arabieren gezocht
als tegenmaatregel tegen een even
tueel partijkiezen van Turkije voor de
centrale mogendheden. De boodschap,
waarbij Kitchener in October 19M
sherif Hoesein van Mekka den Engel
schen steun aanbood voor het geval
hij tegen de Turken in opstand kwam,
is ook thans nog niet gepubliceerd.
Hoesein hapte niet dadelijk toe. Er
ontstond een briefwisseling, welke tot
10 Maart 1916 heeft geduurd Hoesein
begon met zeer verstrekkende aan
spraken op onafhankelijkheid van de
Arabische landen. McMahon trachtte
eerst de kwestie van de grenzen heele-
maal op de lange baan te schuiven,
maar antwoorde vervolgens, dat de
Engelschen een uitzondering moesten
maken voor de twee dis; rieten van
Mersina en Alexandretta en gedeelten
van Syrië, welke ten westen van de
districten Damascus, Homs. Hama en
Aleppo lagen, aangezien deze niet als
zuiver Arabisch konden worden be
schouwd (maar meer omdat de Ara
bische aanspraken hier in botsing
kwamen me Fransche belangen). Hoe
sein gaf daarop zijn aanspraken op
Mersina en Adana op, maar hield vol,
dat Aleppo en Beiroet zuiver Arabische
wilajets waren. Daarop moest McMa
hon wel erkennen, dat „de kwestie
van Aleppo en Beiroet zorgvuldige
overwegingen vereischte, daar hierbij
de belangen van Frankrijk betrokken
waren". Hoesein heeft daarop de on
derhandelingen niet willen laten af
springen, maar waarschuwde den En
gelschen onderhandelaar toch, dat „bij
de eerste gelegenheid na het einde
vdn dezen oorlog, wij u zullen vragen
om hetgeen wij thans In Beiroet en
aan de kust daarvan aan Frankrijk
laten."
McMahon heeft die netelige kwestie
toen maar laten rusten, maar met dat
al had Hoesein zijn aanspraken dan
toch gehandhaafd op een gebied, dat
zich volgens de kaarten van voor den
oorlog welhaast tot Jaffa uitstrekte en
o a. de belangrijke Palestijnsche steden
Haifa en Nabloes bevatte, ook al staat
daar dan tegenover, dat de Engelsche
onderhandelaar althans voor dit ge
deelte van Palestina de houding van
zijn regeering voorbehouden heeft.
Intusschen had Engeland dan ook
met Frankrijk reeds de overeenkomst
De tweede door Stephenson aan
gelegde spoorweg was die van Stock
ton naar Darlington. De rijkdom aan
delfstoffen in de onmiddellijke omge
ving van de stad Darlington in Dur
ham bracht de noodzakelijkheid mede
van een betere verbinding tusschen
deze twee plaatsen Het was mr. Ed
ward Pease te Darlington die tezamen
met Stephenson de plannen tot aan
leg van een spoorweg opstelde. Veel
tegenwerking heeft men moeten over
winnen, o m. van de zijde van de ei
genaars van het kanaal tusschen beide
plaatsen, voor de koninklijke goed
keuring op de plannen tot aanleg van
de spoorweg was verkregen. In 1821
geschiedde dit en met de grootste
spoed werd toen met de werkzaam
heden aangevangen. Stephenson werd
benoemd tot directeur der maatschap
pij en hij werd bij zijn werkzaamheden
geassisteerd door zijn zoon Robert.
De spoorweg werd geopend in
September 1825. Stephenson's locomo-
tlevenfabriek had voor deze weg een
drietal locomotieven geleverd, die op
de dag van de opening onder een
geweldige belangstelling voor het eerst
het traject bereden. De verslaggever van
een Engelsche courant uit die dagen
schrijft over deze gebeurtenis:
„Toen het teeken gegeven was.
Sykes-Picot gesloten, waarbij de belde
landen hun invloedsferen in Turkije
zagen afgebakend en waarbij in de
Fransche sfeer Clcilië en Syrië, in de
Engelsche Haifa en Mesopotamië kwa
men te liggen. Palestina, dat men dit
maal wel bij name kende, zou een in
ternationaal territorium worden. In No
vember 1917 werd het bij de verkla
ring van Balfour als Nationaal tehuis
aan de Joden toegezegd.
Het was Pamsay MacDonald, die in
1922 over de „grove dubbelhartigheid'
schreef, welke Engeland bij dit alles
betoond had.
Weliswaar hebben de Arabieren zich
moeten neerleggen bij de regelingen
die tenslotte op de vredesconferentie
tot stand gekomen zijn. Daarbij heb
ben zij ook met de vestiging van het
Joodsche nationale tehuis in Palestina
genoegen genomen, dat Hoesein en
zijn zoon Feisal, die hem op de con
ferentie vertegenwoordigde ook veel
minder interesseerde dan het gebied,
dat zich om Damascus concentreerde
en dat de Arabieren zich eveneens
zagen ontgaan. Maar op den duur is
het juist de vestiging van het Joodsche
nationale tehuis geweest, waardoor dit
gebied weer de aandacht van de Ara
bieren trekken ging, in de eerste
plaats al omdat de in Palestina zelf
wonende Arabieren de Joodsche immi
gratie als een vergaande maatschappe
lijke inmenging gingen voelen, waar
van zij de beteekenis niet hadden
voorzien en waartegen zij zich slechts
met behulp van hun onafhankelijke
broeders meenden te kunnen verzetten.
Toen kreeg het zinnetje uit de brief
van Hoesein,, waarin hij McMahon
waarschuwde, dat hij zijn kansen van
na den oorlog afwachtte, nieuwe be
teekenis. Zooals de Arabieren ook hun
aanspraken ten aanzien van Syrië nim
mer prijs gegeven hebben.
0
Esperanto-nieuws.
Officieele erkenning van
Esperanto.
Esperanto vindt in de tegenwoordige
tijd een gunstig onthaal in officieële
kringen. Dit is o.a. het geval in Bra
zilië, maar ook In Frankrijk. Daar wordt
Esperanto onderwezen in een groot
aantal middelbare scholen en universi
teiten als gevolg van een circulaire van
den Minister van Onderwijs. Doch ook
de Ministers van Oorlog, Marine en
Luchtvaart geven thans hun moreele
steun, zoodat vele militairen van land
en zeemacht en luchtvaart het Espe
ranto beoefenen.
Folder van Nagoja.
Het Gemeentebestuur van Nagoja
heeft ter gelegenheid van het 27ste
Japansche Esperantocongres een geïl
lustreerde folder uitgegeven met in
teressante bijzonderheden van deze
stad, die naar haar aantal inwoners de
3e stad van Japan is.
BOEKBESPREKING.
„Beyer's geborduurde Zomerkleeding,"
Prijs 25 cent.
In stralende kleuren ligt daar voor
ons de nieuwe uitgave „Beyer's ge
borduurde Zomerkleeding". Ons hart
gaat open als we de schattige jurken,
blouses, jasjes, enz. bekijken en we
moeten toegeven, dat er toch niets zoo
charmant en zomersch is als zoo'n
jurkje, geborduurd in vroolijke kleuren.
Bij hoeveel verschillende modellen
kunnen we de prachtige strijkpatronen
niet gebruiken! Talrijke voorbeelden
worden ons daarvan gegeven, en het
eene is aanlokkelijker dan het andere.
PRESTO ZEEPPOEDER SLECHTS 5er. PER PAK
vloog de machine weg met haar ont
zettende staart van voertuigen en zoo
groot was haar snelheid, dat zij dik
wijls 12 Engelsche mijlen in een uur
doorliep. De aankomst te Stockton
wekte een groote belangstelling en
verbazing.
Ook voor het vervoer van passa
giers heeft men de spoorlijn Stockton
Darlington spoedig gebruikt. Stephen
son bouwde daartoe een speciaal rij
tuig, die "in uiterlijk overeenkomst ver
toonde met een gewone omnibus uit
die dagen. Op de zijwand werd in het
Latijn- geschilderd: Bijzondere onder
neming ten algemeenen nutte.
Niet alleen de locomotief gebruikte
men op deze spoorlijn als trekkracht,
men liet ook veelal paarden voor de
spoorwagens loopen Zoo ontstonden
er verschillende diensten voor passa
giers- en goederenvervoer, die alle
gebruik maakten van dezelfde lijn.
De toestand werd bepaald chaotisch
omdat er geen speciale vergunning
voor noodig was om een wagen op de
spoorweg te brengen, maar ieder die
een voertuig bezat vrij van de weg
gebruik kon maken. Het was dus een
openbare weg. Helaas konden slechts
op bepaalde plaatsen twee voertuigen
elkaar passeeren, zoodat er, wanneer
twee voerlieden elkaar midden op de
weg ontmoeten, een gezonde twist
ontstond, over de vraag wie terug
moest rijden naar de dichtst bijzijnde
wisselplaats. Deze vraag zal wel niet
altijd op volkomen vredelievende wij
ze opgelost zijn.
De belangrijkste door Stephenson
aangelegde spoorweg is geweest die
van Liverpool naar Manchester. Eln-
delooze debatten zijn over het al of
niet verleenen van de concessie hier
voor in het Engelsche parlement ge
voerd. Aan de eene kant stonden als
tegenstanders van de spoorweg de
belanghebbenden bij de kanaalmaat
schappij en aan de andere kant Step
henson en verschillende industrieelen.
Ook bij het verrichten van de noo-
dige opmetingen hadden Stephenson
en zijn medewerkers weinig medewer
king ondervonden. De boeren op wier
landerijen de opmetingen gedaan wer
den, kwamen soms met hooivorken op
de spoorwegpioniers afl Ten slotte is
de concessie echter verleend en men
kon dus met de aanleg zelf begin-
Wordt vervolgd).