BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
Uit de oorlogvoerendelanden
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 50895 Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens
^emeexv\e 3voe^e-
Moreele en Geestelijke
herbewapening.
FEUILLETON
Sen glimp van Canada.
Gewestelijk Nieuws
48ste Jaargang
Dinsdag 8 November 1938
Nummer 4387
k
ABONNEMENTSPRIJS:
Per dóe maanden f 1.25. Buiten Breskens per drie maanden I 1 40
Franco per post
Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels 10.75. Iedere regel meer tO-,15. Ingez Med 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting.
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels I 0.40 (bij vooruitbetaling)
0
Steun aan kleine boeren.
Doordat de Gemeenteraad in be
ginsel besloot zijn medewerking te
verleenen in de met 1 Januari a.s. ge
wijzigde steunmaatregelen voor de
kleine grondgebruikers, worden belang
hebbenden, die meenen daarvoor in
aanmerking te komen, verzocht zich
ter secretarie op te geven vóór of op
14 November a.s.
De Burgemeester van Groede.
Gevolggevend aan den oproep van
Hare Majesteit onze Koningin, hebben
een dertigtal Zeeuwen en enkele Hol
landers met elkander nagedacht over
moreele en geestelijke herbewapening
„dien innerlijken drang, welke ook uit-
„wendigen ommekeer teweeg brengt
„en tot gevolg heeft, dat eerlijkheid,
„vertrouwen en liefde richtsnoer wor-
„den tusschen personen en volken,"
en zich afgevraagd welke „daad van
„vertrouwen, van zelfopoffering en
„zedelijken moed en van geloofthans
van hen wordt gevraagd.
Het antwoord was soms zeer een
voudig en voor de hand liggend, soms
zeer ingrijpend, doch bij nader inzien
steeds ver strekkend, en tenslotte ani-
meerend voor anderen om mee te doen.
1. Een Zeeuwsche boerin, die steeds
op haar waschdag de sfeer voor haar
zelf en haar omgeving door drukkende
gejaagdheid vergalde, heeft gezien,
dat het resultaat van haar moreele
herbewapening beteekent dien dag met
een opgeruimd gezicht te werken,
waardoor in de verhoudingen in haar
gezin een anderen geest wordt ge
bracht.
2. Een Zeeuwsche boekhoudster
heeft door haar moreele herbewapening
de relatie beseft, tusschen de leveran
ciers en haar administratie en gezien,
29.
(Nadruk verboden).
En met het nieuws uit Europa hield
de dagelijks aan boord gedrukte Cana
dian Pacific Gazette ons op de hoogte.
Zoo konden wij, toen we op Zondag
12 Juni uit de kerk kwamen, lezen
van de aardschokken te Arras, Brus
sel en Gent en vermoedden wij, dat
ook onze woonplaats allicht eeniger-
mate getroffen moest zijn.
Storm hebben wij op deze reis niet
gehad, een flinke bries mag niet als
zoodanig genoemd worden. Wel liepen
we 36 uur lang door den mist, even
wel op volle kracht. De zee had al
haar aantrekkelijkheid verloren. De
passagiers schuilden knusjes weg in
leeszaal of bar, schreven brieven, de
den een spelletje poker, onderwijl een
verwijderde kapel of de radio aan
hun ooren jengelde. En tusschendoor
nipten de goedlevers eens van de
verleidelijke cocktail, die de barhou-
der uit de meest heterogene bestand
dat zij eerstgenoemden kan dienen
door directe en accurate afwerking.
3. Een Zeeuwsche timmerman, die
vroeger met naijver jegens zijn mede
arbeiders en met vijandschap jegens
zijn werkgevers vervuld was, ziet nu,
dat hij door hulpvaardigheid en wel
willende samenwerking met zijn kame
raden hen moreele herbewapening kan
brengen, waardoor het werk prettiger
en beter gaat en hij zijn baas steunt.
4 Een arbeider in een Zeeuwsch
zaadbedrijf beseft dat moreele herbe
wapening voor hem wil zeggen, dat
de aan zijn zorgen ter ontsmetting toe
vertrouwde zaaitarwe zoo wordt be
handeld, dat de boeren hierover te
vreden zijn. zoodat hun knechts geen
onverdiend standje krijgen over slecht
zaaien en de zaadhandelaar geen klach
ten krijgt.
5. Een Zeeuwsch landbouwer ziet
ten gevolge van zijn moreele herbe
wapening dat hij zijn gezin meer ge
duld moet toonen en zich geheel moet
instellen op de belangen van zijn werk
volk, door niet te heerschen maar te
dienen, door niet steeds te willen
handelen naar eigen inzicht veelal meer
ingegeven door zelfhandhaving dan
door zakelijkheid en door met zijn volk
een werkgemeenschap en een levens
gemeenschap te vormen.
6. Een Zeeuwsche huisvrouw wil
meewerken aan moreele herbewapening
door zich bij alles te laten leiden door
de gedachte dat zij niet door God,
maar God door haar moet worden ge
diend.
7. Een Zeeuwsche onderwijzer wil
zich, moreel herbewapend, niet laten
leiden door eigen interesse voor het
vak, maar zich indenken in de belang
stellingssfeer van de kinderen en zich
hiervan iederen morgen bewust maken.
Bovendien wil hij door de ouders te
leeren kennen en te spreken de kin
deren leeren kennen.
8. Een Zeeuwsch fabrikant ziet door
moreele herbewapening de noodzaak in
zijn zaak een prijscalculatie te maken
en deze evenals de kwaliteit vast te
houden. Hij voelt zijn verantwoorde
lijkheid voor zijn personeel en hun ge
zinnen en wil door samenwerking met
hen een eenheid vormen.
9. Een andere onderwijzer weigert
privaatlessen, om daarvan werklooze
collega's te laten profiteeren en wil
door deze moreele herbewapening
meewerken tot bestrijding van de werk
loosheid
10. Een directeur van een Zeeuw
sche houtzagerij ziet door dezelfde mo-
deelen heeft samengesteld. Uit welke,
dat weet niemand. Zelfs zijn beste
klantjes kregen het geheimzinnige re
cept niet uit zijn vingers.
Schooters de hutboy zorgde best
voor ons. Ondanks zijn zwaar plichts
besef leeft hij nog. Soms brengt zijn
hollandsch hem moeilijkheden, vooral
wanneer hij het betreffende woord
alleen in het fransch kent en hij dan
lukraak vertaalt. Hij bood aan de
bovenste kooi in de hut van mijn
reisgenoote geheel los te schroeven
en weg te nemen opdat, zooals hij
het uitdrukte, mevrouw dan geen ge
vaar zou loopen haar „kop" testooten.
Het kwam feitelijk nog onverwachts,
dat op een goeden dag de uitkijk gaf:
Land in zicht 1 Werkelijk doken de
eerste bergroppen van Ierland uit de
golven op. Laat in den middag stoom
den wij de haai in, die naar Greenock
leidt. Hadden we reeds lang nu aan
stuurboord de lersche kust gehad een
paar uur, nadat het land verkend was,
waren ook de Schotsche bergen te
voorschijn gekomen. Als het machtige
hoofd van een cycloop rees voor ons
in de komende schemering een ronde
rots, het Ailsa Craig. Zijn oog flikker
de telkens met een witten straal, die
in het water weerspiegelde. Het was
reele herbewapening tegen werkloos
heid dat hij moet afzien van zijn reor
ganisatieplan, waarbij arbeiders zouden
worden ontslagen, en moet streven
naar vernieuwde inrichting van zijn
bedrijf, waardoor meer werkgelegenheid
ontstaat en dat hij hierover met zijn
personeel moet spreken.
11. Een huismoeder die niet kon
aarden In het dorpsleven, ziet door
moreele herbewapening, dat zij zichzelf
aan haar dorpsgenooten moet geven
door haar hooghartigheid te overwin
nen, en heeft met ieder die iets tegen
haar had, vrede gesloten.
12. Een Zeeuwsch kantoormeisje ziet
door moreele herbewapening, dat ge
brek aan accuratesse In haar eenvoudig
werk ernstige onaangenaamheden voor
boven haar geplaatsten kan hebben en
denkt zich nu in, in de omstandighe
den van de personen, die de verant
woordelijkheid voor haar werk dragen,
en van hen aan wie dit werk wordt
toegezonden. Zij heeft ontdekt, dat
zelfs reeds van groot belang is de
cijfers netjes onder elkaar te zetten
opdat de kassier ze dan gemakkelijker
kan optellen, daardoor met een opge
wekt humeur thuiskomt, en een vroo-
lijken geest brengt onder Vrouw en
kinderen.
13. Een Zeeuwsche burgemeester
ziet als gevolg van moreele herbewa
pening. dat hij niet door valschen
schijn moet streven naar handhaving
van eigen prestige, maar zich moet
verplaatsen in de omstandigheden van
zijn burgers en met hen de voorko
mende vraagstukken open en eerlijk
moet bespreken in wederzijdsche liefde
en wederzijdsch begrijpen en dat het
niet voldoende is zijn gemeente alleen
te beschermen door luchtverdediging,
maar dat hij ook zijn gemeente moreel
moet beschermen en geestelijk herbe
wapenen.
14. Een Zeeuwsch journalist ziet als
gevolg van zijn moreele herbewapening,
dat hij indien hij in zijn artikelen een
tendens van haat en verdeeldheid legt,
een toekomstigen oorlog bevordert,
terwijl hij zijn lezers daarentegen de
groote persoonlijke beteekeDis van mo
reele herbewapening kan bijbrengen
door hen te wijzen op de noodzake
lijke eenheid en goeden wil tot we
derzijdsch begrijpen en onderlingen op
bouw waardoor vrede wordt gesticht.
Om Iets te bereiken moet men eerst
een doel voor oogen hebben. Een plan
voor het leven, een plan voor den dag.
Daarna gaat men uitvinden hoe men
het plan volvoert. Wil de lezer daar
eens over nadenken? Er is een weg.
het licht van den eenzamen vuurtoren,
welke zelve nauwelijks zichtbaar was
tegen het geweldige schijnbaar half
ronde rotseiland.
In den avond kwamen wij voor
Greenock dat als een gordel van licht
punten tegen den berg lag. Het schit
terende bergvlak vond voortzetting in
de ontelbare lichtjes van de stad Gou-
rock, terwijl verder de rivier op een
helle lichtschijn Port Glasgow verried.
Honderd jaar geleden was de Clyde
nog een onoogelijk stroompje, waar
nauwelijks voor een platboomvaartuig
voldoende water was Sedert werd de
rivier kunstmatig omgevormd tot een
flinken waterweg, waar de grootste
oceaanstoomer kan passeeren naar
Glasgow, omzijn scheepsbouw beroemd.
Ook de raderbooten van de stoom
vaart-maatschappij „Zeeland" te Vlis-
singen, welke vele lezers zich nog wel
herinneren, werden te Glasgow ge
bouwd.
Een somber klimaat waart over dit
gedeelte van Schotland. Een wonder
mocht het waarlijk heeten, dat bij onze
aankomst in het vallen van den avond
zich een heldere hemel over de baai
welfde en het geheimzinnige licht der
noordelijke regionen zee en land hulde
in een wittig blauwen schemer. De
SPANJE.
Rechts offensief.
Het officieele legerbericht der recht
schen meldt, dat deze den opmarsch
aan het Ebrofront hebben voortgezet
en bezit hebben genomen van het dorp
Benifasset, dat"door de linksche troe
pen vóór de ontruiming in brand was
gestoken, alsmede de ten zuiden van
den Rlo Seco gelegen heuvels, De
kruising der wegen van Venta de
Campesinos naar Mora ligt onder het
machinegeweer der rechtschen. Ver
scheidene vijandelijke tegenaanvallen
werden afgeslagen. De troepen van
Franco maakten 224 krijgsgevangenen.
In het legerbericht der linkschen
wordt gemeld dat de rechtsche troe
pen, voorafgegaan door een honderd
tal vechtwagens, bij Benisanet aan den
Ebro zijn opgerukt. De gevechten
duten nog voort; de troepen van
Franco leden aanzienlijke verliezen.
BRESKENS.
Vergadering N. S. B.
Zaterdagavond had in hotel Valk
alhier een openbare vergadering plaats
van de Nat. Socialistische Beweging,
waar het 2e Kamerlid, de heer Wou
denberg van Enkhuizen het woord
voerde.
i_De opkomst was bevredigend.
Spreker had als onderwerp: Vrijheid,
arbeid, brood. De strijd van het oude
tegen het nieuwe.
Spreker, die vroeger tot de S.D.A.P.
behoord heeft, is tot de conclusie ge
komen, dat deze pattij voos was en er
van dien kant niets te bereiken was
Hij is teleurgesteld In de democratie.
Ook het Liberaal-Kapitaalstelsel is uit
geleefd. Vrijheid is niet in de demo
cratie, daar is gehuichel met woorden.
Spreker besprak de grieven tegen de
bureaucratie, vooral op het terrein der
400.000 werkloozen.
In de 60er en 80er jaren is het volk
verlaagd tot koopwaar door het Libe-
raal-kapitalisme.
De S.D.A.P. is vetburgerd en totaal
machteloos. i ZZ
Wij N.S.B.-ets willen arbeidsdienst
voor allen, samen in dienst van het
volk.
Spreker laakt de Tweede Kamer-
zeeêngte was bijna geheel door berg
toppen omgeven, waarvan de hoogste
de Ben Lomond zich met een krans
van grijze wolken had getooid, waaruit
de waardige top te voorschijn kwam
als het hoofd van een patriarch.
Verder en verder zonk de dag weg
en toch kwam er geen nacht. Uit de
schemering van den avond gingen wij
ongemerkt over in die van den morgen.
Ook de meeuwen versterkten de illusie
van den blijvenden dag'. Want op het
middernachtelijk uur zwoegden ze nog
onverdroten rond ons zeekasteel en
betwistten elkaar de hapjes, die nog
steeds in ruime mate uit de patrijs
poorten beneden ons werden gemikt
door de even kwistige als vaardige
hand van koks en stewards. Een koude
wind komende uit de groote zee viel
over den bergrug heen in de baai. Al
hadden we ook een der mooie dagen
getroffen, die Schotland's karig deel
zijn. nu kregen we het toch frisch.
Mr. Buchanan de schotsche ingeni
eur die ons weldra verlaten zou, ver
zekerde ons, dat deze streek 360
regendagen in het jaar heeft. Een
wonder mocht het heeten, dat wij in
de gelukkige vijf dagen hadden ge
trokken. De schotten zijn van de som
berheid van hun klimaat dermate over
handellngen, waar nu al het 57e[debat
over werkloosheid is gevoerd.
Maar het is niet het verlossend
woord waarop men wacht. Het is de
daad. En die komt, aldus spreker, als
Mussert aan de macht is.
Men spreekt over het onrecht In
Duitschland, waar de Joden uitgesloten
worden van het ambtenaarsleven, maar
men vergeet, dat hier de N S.B.-ers
reeds drie jaren lang van het ambte
naarsleven zijn uitgesloten.
Wij willen een herboren Nederland,
waar Vrijheid, Arbeid, en Brood Is.
Een nieuwen staat, waarin ieder, die
met zijn gaven van hoofd en hand de
volksgemeenschap dient, arbeider zal
zijn.
Van de gelegenheid tot het stellen
van vragen, werd door een paar per
sonen gebruik gemaakt.
De vergadering werd gesloten met
het staande met gestrekte arm zingen
van het Wilhelmus.
GROEDE.
Raadsvergadering.
Vrijdagavond vergaderde de raad
onzer gemeente in voltallige zitting
onder voorzitterschap van Burgemees
ter Waghto.
Na voorlezing en goedkeuring van
de notulen der vorige vergadering werd
medideeling gedaan, dat van het ka
binet van H. M. de Koningin een dank
betuiging was ingekomen voor de ge-
lukwensch bij gelegenheid van Hare
Majesteit's Regeeringsjublleom.
Bericht van Ged. Staten houdende
afschrift verkoop huisje Koster aan de
traverse.
Bericht van Ged. Staten houdende
goedkeuring begrooting.
Deze stukken werden voor kennis
geving aangenomen.
Voorts kwam in behandeling een
verzoek van P. J. Brugge voor betere
verlichting.
Besloten werd B. en W. te mach
tigen deze toestand te onderzoeken en
zoo noodig een lichtpunt aan te laten
brengen.
Een verzoek van het Comité Jeugd-
werkloosheidszorg in Z. Vlaanderen,
beoogende de belangen van de jeug
dige werkloozen te behartigen werd
gesteund en besloten toe te treden
voorloopig voor een jaar, nadat de heer
Brakman eenige vragen hierover had
gesteld.
Aan A. de Ie Lijs en P. van Driel
werd ontheffing schoolgeld verleend.
Besloten werd de overeenkomst met
de „Gekro" aan te gaan.
Besloten werd, wat betreft de steun
tuigd, dat toen een amerlkaan eens
vroeg aan een van hen: „Wanneer is
het bij jullie eigenlijk zomer" prompt
het antwoord kwam: „Ik weet het ook
niet recht, maar verleden jaar was het
op een Dinsdag! 1" Waarheid of ver
dichting. het tweede komt het eerste
toch dicht op zijde.
Lachend om mr. Buchanan's geestig
heid gingen we In de lounge een
warmen grog halen. Men was er op
dezen voor de schotten laatsten avond
aan boord lustig aan het dansen. Hier
zagen wij door een viertal paren In
een kring vereenlgd een echte schot
sche real dansen, waaraan een Palais
glide een welsche dans onder een
verfranschten naam en van eenigszins
kalmer karakter was voorafgegaan.
Maar in de zooveel pittiger Scottish
Real leeft de schot zich uit. Alleen
reeds de eentonige muziek is van
groote bekoring. Men gevoelt dat in
dezen dans de natuurmensch zich met
gebaren en kreten uiten wil, ja eens
uitbarsten, terwijl toch weer het sier
lijke beweeg als een fijne nuance door
alle woestheid geweven, een bijzonder
accent aan het geheel verleent.
(Wordt vervolgd).