BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
zeeppoeder
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 2L
50895
Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens
Ongunstige beslissing
voor Tsjechoslowakije.
FEUILLETON
Sten glimp van Canada.
Ingezonden.
vooR
VVAS eN V -
48ste Jaargang
Vrijdag 4 November 1938
Nummer 4386
ABONNEMENTSPRIJS:
Per drie maanden f 1.25. Buiten Breskens per drie maanden f 1 40
Franco per post
Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels 10.75. Iedere regel meer 10;15. Ingez. Med 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels f 0 40 (bij vooruitbetaling)
Een der correspondenten van de
N. R. Grt. meldde uit Weenen:
De uitspraak van het scheidsgerecht
is voor de vertegenwoordigers van
Slowakije op een teleurstelling uitge-
loopen, immers men had gehoopt
Kosice (Kaschau) te behouden. Voor
Sub-Karpatisch Rusland beteekent de
beslissing, die te Weenen genomen
is, een nog veel zwaarderen slag: de
twee grootste steden gaan verloren;
een arm land, vrijwel zonder verbin
ding met het Westen, blijft over.
Gisterochtend waren de vertegenwoor
digers van Tsjechoslowakije reeds
pessimistisch gestemd.
De Hongaren hadden in de bijeen
komst mee de scheidsrechters met
klem betoogt, dat de steden, die zij
opeischen oud-Hongaarsch cultuurge
bied vormden en gewezen op de
volkstelling van 1910, die een Hon-
gaarsche meerderheid in die plaatsen
aangaf.
Nu geloofde men wel niet, dat de
pleidooien van gisterochtend nog veel
aan de uitspraak zouden veranderen
en de Tsjechoslowaken hadden boven
dien tegen-argumenten genoemd. Men
had de overtuiging gekregen, dat de
Hongaarsche eischen bij de arbiters
een goed gehoor vonden. De leiders
van de regeeringen van Slowakije en
Sub-Karpatisch Rusland waren niet bij
de ochtendvergadering aanwezig, doch
tijdens de lunch hadden zij gelegen
heid met von Ribbentrop en Ciano te
spreken. Na afloop van dezen maaltijd
had ik een gesprek met Volosjin, den
minister-president van Sub-Karpatisch
Rusland. Hij zeide onomwonden, dat
het Italië was, die de regeling, zooals
die toen reeds verwacht werd, had
doorgezet.
Italiaansche journalisten waren na
afloop van de conferentie zeer vol
daan over het diplomatieke succes
van Giano. Men behoefde uit zulke
uitspraken intusschen nog niet de
conclusie te trekken, dat er in deze
kwestie oneenigheid tusschen Berlijn
en Rome heerscht of geheerscht heeft.
Juist bondgenooten zullen bij gemeen
schappelijke besluiten weten te geven
en te nemen. Het was uitermate
moeilijk om bij den strijd om de ste
den van Sub-Karpatisch Rusland het
ethnografische principe te laten gelden.
Immers de Joden vormen daar de
grootste groep der bevolking. Op het
oogenblik is het Slavische element in
28. (Nadruk verboden).
De schemering waarin Quebec lang
zaam verdween afstekend tegen het
wondere blauw der canadeesche luchten
scheen iets weemoedigs in zich te
hebben bij ons vertrek. De contouren
der stad, de wolkenkrabber dien we
altijd „de flesch" noemden, het Cha
teau Frontenac, alles schoof het zacht-
kens weg achter de bergreeks op den
zuidelijken oever. Weer gleden we
over een maanbeschenen rivier, weer
waren daar de weerkaatsingen van
het licht der verdwenen zon. Geheim
zinnig was deze weggegaan in een
sluier van purper en goud. Maar plot
seling barstte een breede stralenbun
del opwaarts als om den glorierijken
Intocht te doen vermoeden in het on
bekende rijk, waar de dagvorstin te
lang was verbeid geworden.
Langzaam doofde de glorie. Een
enkele witte ster was in het noorden
en reisde met ons mede over den
deze plaatsen grooter dan het Hon
gaarsche, onder Hongaarsche regime
was het andersom. Echter wederzijds
verwijten de partijen elkaar hun metho
den van volkstelling en immigratie.
De Hongaren hebben behalve de
steden Bratislawa en Neutra alles ge
kregen wat zij verlangden. Officieel
kunnen zij zich niet geheel voldaan
verklaren, maar zij kunnen tevreden
zijn met het bereikte. De Tsjechoslo
waken zijn zeer terneergeslagen over
de beslissing. Sub-Karpatisch Rusland
wordt volkomen afhankelijk van Hon
garije. Immers alle rivierdalen loopen
in Zuidelijke richting en een Oost-
West verbinding door het bergland is
er praktisch niet. De spoorweg gaat
verloren en in de eenige plaats van
beteekenis die overblijft wonen slechts
20.000 menschen.
De nieuwe grens tusschen Hon-
gaiije en Tsjechoslowakije, welke door
de gisteren te Weenen gevelde scheids
rechterlijke uitspraak werd vastgelegd,
heeft, naar het Duitsche Nieuwsbureau
verneemt, het volgende verloop:
Van de oude staatsgrens ten Zuiden
van Bratislava uitgaande, loopt de
nieuwe grens noordelijk langs den
spoorweg Bratislava—Neubausel, buigt
dan noordwestelijk van Nordhaesel
naar het noordoosten om en gaat
dan noordelijk van Vrable direct aan
op de spoorlijn Lewenz—Altschl. De
steden Neuhausel en Lewenz komen
bij Hongarije.
Ten Oosten van Lewenz loopt de
grens dwars door het gebied van de
Eipel, op ongeveer 30 km. ten noor
den van de tot nu toe bestaan heb
bende staatsgrens. De grens loopt dan
verder onmiddellijk ten noorden van
de steden Lutschenetz en Gross Stef-
felsdorff, die eveneens weer Hongaarsch
worden. Vervolgens buigt de grens
naar het Noordoosten, om de stad
Jolschwa. Zij nadert dan bij Rosenau
de Duitsche kolonisatiegebieden om
vervolgens naar het Noorden om te
buigen. Zij sluit Kaschau in het Hon
gaarsche staatsgebied en gaat in z.o.
richting verder tot ongeveer 30 km.
ten noorden van Satoraljauhely, een
knooppunt van spoorwegen aan de
oude Hongaarsche grens. Hierna loopt
zij precies In Oostelijke richting tot
een punt direct ten noorden van Ung-
var, dat aan Hongarije is toegewezen.
Vervolgens loopt de grens scherp
naar het Zuid-Oosten, waarbij zij ver
der langs het ten noorden van Mun-
kacs loopt. Voorts gaat de nieuwe
grens in z.o. richting. Zij bereikt ten
bergkam, verdween achter een rots
klomp, kwam weer, dook toen achter
een wolkgevaarte. De rivieroevers ver
wijderden zich van ons. We voeren
de baai tegemoet, waarover nu de
maan de heerschappij veroverd had.
Een ver eiland kwam als aangegleden
in deze zilveren oneindigheid Wat
zich in de vette had doen vermoeden
als de lage kust van een moerasland
groeide uit tot dichtbegroeide rots-
bonken, waarop donkere dennen en
sparren te droomen stonden als stille
begrijpende wezens, die even den blik
moesten gevoeld hebben van de men
schen op den voorbijsnellenden stoo-
mer.
Nieuwe bergreeksen. De plompe
ruggen vingen voor een wijle de stra
len der maan. Witte wolken dreven
aan. Ze vervormden tot schitterende
ijle vlakten waar het maanlicht door
zeefde. En daaronder week het don
kere eiland naar de verte. Op zijn
uitersten hoek flakkerde het waarschu
wende licht van een vuurtoren.
Het was genoeg voor vandaag. We
verlangden niet meer naar de gezellig
heid van salon of bar of de valsche
flikkeringen van de balzaal. De ooren
toedrukkende om de bandmuziek die
s nu was als de lach van een zot,
noorden van het Roemeensche grens
station Halmei de oude staatsgrens.
Van de betwiste steden blijven dus
de hoofdstad van Slowakije, Bratislava,
zelf, voorts de oude bisschopsstad
Neutra, zoomede in Karpatho Oekraine
de stad Sevljusch, mef omliggende
plaatsen binnen het gebied der repu
bliek Tsjechoslowakije. Hongarije zijn
de steden Neuhausel, Lewenz, Lutsch-
netz, Kaschau, Ungvar en Munkacs
toegewezen. De niewe regeling, aldus
besluit het D.N.B., brengt het geheele
aaneengesloten Hongaarsche kolonisa
tiegebied weer aan Hongarije terug.
De delegatie van Karpato-Oekraine
heeft met groote bitterheid kennis ge
nomen van het vonnis van het scheids
gerecht. Zij constateert, dat de af
stand aan Hongarije van de steden
Uzjorod en Mukacjevo, welker omge
ving bewoond wordt door Oekrainers,
niet overeenstemt met de etnografi
sche principes, die tot basis genomen
zijn van een nieuwe politiek die na
de conferentie is ingeluid. Hetzelfde
is het geval met de Oekrainsche dor
pen gelegen in andere districten. De
delegatie constateert vervolgens, dat
dit vonnis in tegenspraak is met de
rechtvaardige belangen van Karpato-
Oekraine.
De vertegenwoordiger van de Oe
krainsche organisatie in Amerika heeft
een verklaring uitgegeven, waarin hij
de beslissing een ernstig onrecht
noemt tegen Sub-Karpatisch Rusland
en tegenover het geheele Oekrainsche
volk.
Buiten verantwoordelijkheid der redactie
FINANTIEEL MANIFEST.
De Directie der Samenwerkende
Zendingscorporaties bericht ons het
volgende:
Er wordt ons meermalen gevraagd
om een meer gedetailleerd overzicht
van den financieelen toestand. Wij wil
len in het hier volgende een poging
daartoe doen.
Bij de begrooting voor het jaar 1938
werd oorspronkelijk een raming van
uitgaven goedgekeurd van f 920.000,-.
Door het verder terugloopen der in
komsten gedurende het jaar moest deze
post sterk besnoeid worden; ten slotte
werd deze teruggebracht tot f 860.000.
Tot 1 October van het loopende jaar
werd ontvangen f 410.000,-, zoodat de
niet meer te moeten hooren zochten
we onze hutten op om weg te soezen
tot den volgenden morgen, toen hut
jongen en stewardes ons wakker klop
ten. O ja, een nieuwe schuit, andere
bedienden, wien het consigne „niet
wekken'' nog onbekend was.
Door de patrijspoort duwde de zee
ons weer haar gezonde lucht in de
longen. Had het zachte wiegen van
haar lichte deining niet iets vertrouwe
lijks? En dat bruisende liedeke daar
buiten, deed het je niet opspringen
als de roep van een ouden kameraad?
En deed het je botten niet zinderen
van levensmoed en nieuwen durf?
Kom, we moesten deze schuit nog
gaan ontdekken. En nieuwe toestanden,
andere menschen waaronder nieuwe
vrienden alles nieuw. Fijnl
Ook oude bekenden lieten zich zien
op deze terugreis. De walvisschen
zwommen dwars door ons kielzog en
weer waren daar de ijsbergen in een
heele kudde. De kleinere brokjes niet
meegerekend telden wij er in twee
uren 38. Natuurlijk was alles weer
aan dek komen rennen. Kijkers wer
den gericht en camera's. Het impo
sante schouwspel boeide bovenmate.
De grillige vormen der ijsklompen
deden duidelijk zien, hoe deze van
laatste drie maanden des jaars nog
f 450.000,- aan inkomsten moeten le
veren om zonder tekort te sluiten.
Slechts indien de inkomsten in deze
periode belangrijk hooger zullen zijn
dan in het vorige jaar het geval is ge
weest, zal dit mogelijk zijn.
Voor 1939 zien wij ons genoodzaakt
onze raming tot f 800.000,- in te krim
pen; op grond van de inkomsten der
laatste jaren durfden wij niet hooger
te gaan. Maar deze inkrimping gaat ten
koste van den arbeid. De salarissen der
Zendingsarbeiders In Indiê en hier te
lande kunnen bij de stijgende kosten
van levensonderhoud niet verder meer
worden gekort (de korting bedraagt
thans 15 pCt. op de salarissen, 10 pCt.
op den kinderbijslag).
Nieuwe zendelingen worden niet uit
gezonden. hoewel er op meerdere ter
reinen een aanzienlijk tekort aan per
soneel is. Verloven worden tot het
allernoodzakelijkste beperkt. En ondanks
deze ingrijpende maatregelen zal er ver
der voor de behoeften van den-arbeid
in Indië slechts ongeveer 65 pCt. kun
nen worden beschikbaar gesteld van
de daartoe noodig geachte bedragen.
Dat beteekent dus dat de arbeid in
gemeenten, scholen en ziekenhuizen
zeer moet worden ingekrompen, dat
colportage, evangelisatie, jeugdarbeid,
opleiding van Inheemsche voorgangers
en onderwijzers veel minder dan het
daartoe benoodigde ontvangen, dat de
zendelingen hun reizen moeten beper
ken, kortom, dat er met halve kracht
moet worden gewerkt.
Naast dit pijnlijke besnoeien en rem
men van den arbeid, die gaande is,
zijn er echter nog eenige zeer beden
kelijke gevolgen van de bezuiniging,
die wij willen uitspreken. Ten eerste
dit, dat niet alleen vele zendelingen en
hun mede-arbeiders door deze onver
mijdelijke besluiten op halve kracht
moeten werken, maar zij moeten deze
halve kracht zelfs voor een deel be
steden aan werkzaamheden, die hen
alleen maar afhouden van datgene,
waarvoor de gemeente hen uitgezon
den heeft, namelijk het prediken van
het Evangelie en de versterking van
het groeiende Christelijke leven. Het
tweede punt is, dat dit, en dat blijkt
ons uit allerlei berichten, die wij krij
gen, begrijpelijkerwijze een drukkenden
invloed gaat oefenen op de zendelin
gen en hun mede-arbeiders. Zij krijgen
het gevoel, dat zij, terwijl de kansen
voor het grijpen liggen, in den steek
gelaten worden. Iedere lezer zal be
grijpen, dat dit ons met groote zorg
vervult.
Toch meenen wij dezen weg van
krachtige bezuiniging te moeten gaan
om zoo te komen tot een sluitende
begrooting en niet langer te worden
gedrukt door de telkens terugkeerende
tekorten. Wij zien dan ook deze krach
tige bezuiniging, die het werk en de
arbeiders zoo pijnlijk treft, als een weg,
die gerechtvaardigd Is, omdat wij daar
mede hopen te bereiken, dat het werk
op een gezonde financleele basis komt
en dan werkelijk in de naaste toekomst
verzorgd kan worden overeenkomstig
de behoeften, die dat werk zelf open
baart.
Wij doen een dringend beroep op
de gemeente in Nederland om ons in
de uitvoering van deze plannen te
steunen. Allereerst door alle krachten
in te spannen voor de komende zen-
dingsweek-zakjescollecte.
Indien ieder het bedrag, dat hij of
zij verleden jaar gaf met 50 pCt. wilde
verhoogen, dan zou er eeo goede kans
zijn, dat wij het jaar 1938 zonder te
kort sloten en 1939 met een schoone
lei konden beginnen.
Wij kunnen met groote dankbaar
heid constateeren, dat er de laatste
maanden vooruitgang is te bespeuren
in de inkomsten; de in de laatste jaren
steeds dalende lijn is sinds Juli eenigs-
zins in een stijgende veranderd, de
verbeterde binnenlandsche organisatie,
die zich steeds meer aan de kerkelijke
indeelingen aansluit, draagt daartoe
ongetwijfeld bij. Dit geeft ons dan ook
moed om dit plan aan de gemeente
voor te leggen. Op deze wijze Is het
SLECHTS Sct PER MK
(Ingez. Med.)
de ijsbarrlere in het hooge noorden
waren afgescheurd. Blauwe tinten ver
schenen op het smetteloos blanke
veld. Waar zich vaak onder water nog
een ijsveld voortzette, deed een licht
groene kleur het bestaan hiervan ver
moeden. Het is zulk een massa ge
weest die de zijde der Titanic open
scheurde vlak achter den boeg en
over zulk een lengte, dat de water
dichte beschotten van vier ruimen op
slag vernield werden en geen moderne
hulpmiddelen meer den ondergang
van het reusachtige schip konden ver
hoeden. Dit dieptragische gebeuren
is intusschen aanleiding geworden tot
het Instellen van een verkennings-
dienst de z.g. ijspatrouille. Zoodra
zich nu de sombere boden uit het
noorden vertoonen, wordt hun aard
rijkskundige positie vastgesteld door
de bemanning der patrouilleerende
schoeners en motorbooten en wordt
de scheepvaart draadloos gewaar
schuwd.
De ijsbergen verplaatsten zich bij
den sterken oostenwind snel west
waarts. Weliswaar blijft van zulk een
ijsmassa het overgroote deel onder
het watervlak, maar de helblinkende
rug die boven het water uitsteekt,
heeft nog genoeg windvang om een
vrij snelle vaart aan de massa te ge
ven. Als de stormwind op de flanken
beukt en de oceaanstrooming gaat
ongeveer in dezelfde richting, dan
kan zulk een gevaarte per dag 40 tot
50 K.M. afleggen.
Tegen de waterlijn is een ijsberg
gewoonlijk uitgehold door de bran
ding. Dan beukt het water in deze
gewelven. De terugspringende water
massa's door den wind gegrepen
barsten opwaarts, zoodat ze vaak het
ijzige gevaarte voor een oogenblik
doen verdwijnen voor het oog.
Voor het overige verliep deze oceaan-
tocht voor ons als elke andere. Wel
misten wij de zeer goede muziekkapel
van de „Montclare". Onze „Dutchess"
kwam t.d.o. minder goed voor den
dag. Het weinig presteerende ensemble
werd door ons al gauw „de narcotic-
club" gedoopt, omdat zijn muziek
meer slaapbrengend dan opwekkend
was, terwijl het orkest verslaafd bleek
aan: „Wien du Stadt meiner Traume".
Als er gecombineerd werd met de
kapel der eerste klasse, werd de mu
ziek dragelijk. Gelukkig dat voor dit
gemis andere amusementen in de
plaats traden onder meer een goede
bioscoop, die steeds een volle zaal trok.
Wordt vervolgd).