BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
Luchtbeschepmingsoefening
in Zeeland.
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 2L Postgiro 50895
Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens
3®weexv\e ^vesVexv^
Arbeidsdienstplicht
in Nederland.
FEUILLETON
len glimp van Canada*
HETHOOGST IN
HET LAAGST
IN PRIJS
48ste Jaargang
Vrijdag 14 October 1938
Nummer 4380
f
ABONNEMENTSPRIJS*
Per drie maanden f 1.25. Buiten Breskens per drie maanden f 1 40
Franco per post
i Buitenland per jaar f 6.50. Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRUS
Van 1-5 regels 10,75. Iedere regel meer 10; 15. Ingez. Med. 30 ct. per regel
Abonnements-edvertenties groote korting.
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels I 0 40 (bij vooruitbetaling)
Burgemeester en Wethouders van
Breskens, zullen, behoudens goedkeu
ring van H.H. Gedeputeerde Staten
van Zeeland, op Dinsdag 25 October
1938, des namiddags 2,30 uur ten
Gemeentehuize aanbesteden: het maken
van bestratingswerken met trottoir en
bijkomende werken op de Boulevard,
Bestek en teekeningen a f 1,50 ter
Secretarie verkrijgbaar.
Aanwijzing volgens bestek.
Het Aprilnummer van „Ons Leger"
bracht in herinnering het schrijven van
den Generaal Graaf von Gneisenau aan
den Koning van Pruisen, waarin ge
noemde Generaal de aandacht van zijn
Vorst vroeg voor de beslissende rol
van het Nedetlandsche leger bij Quatre-
Bras.
Dank zij het standhouden bij Quatre-
Bras in den avond van den 15en Juni
1815, tegen de orders van Wellington
In, door den Nederlandschen Generaal
de Perponcher, is den volgenden dag
aan Ney het voortrukken over Quatre-
Bras belet kunnen worden en hierdoor
ls het Pruisische leger na de nederlaag
bij Ligny aan vernietiging ontkomen en
is het Blücher mogelijk geweest om
den 18en Juni bij Waterloo op het
laatste oogenblik de kansen te doen
keeren.
Voor ons Nederlanders heeft Quatre-
Bras een diepe, symbolische beteekenls.
Het is de historische roeping, en het
zal altijd de roeping blijven van ons
volk, om de strategisch zoo belangrijke
positie te blijven beheerschen, welke
ons grondgebied tusschen dat der drie
groote Westersche Mogendheden in
neemt. Wat wij doen of nalaten
om ons zelf in onze positie te hand
haven, zal bij botsingen tusschen de
drie groote Mogendheden steeds van
overwegend groot belang zijn en dik
22.
(Nadruk verboden).
Want op de velden zagen wij be
halve een paar merels en wat zwarte
kraaien haast nooit vogels. Ik weet
niet of hier verband te zoeken is met
het feit, dat in Canada zoowat ieder
die een geweer koopt, daarmee door
het veld schavieren mag. Doch in de
parken waren de groote bruine lijsters,
die zich geregeld de opgedolven wor
men lieten ontstelen door de kleinere
merels, welke als echte gauwdieven
vanuit de boomen loerden om op het
juiste oogenblik neer te schieten om
hun rooverij te volvoeren. Spreeuwen
waren er en natuurlijk was de straat
jongen onder de vogels de musch,
flink vertegenwoordigd, gewoonlijk vuil
en zwart als een kolentremmer. Op de
parkvijvers huisden allerlei wilde zwem
vogels. Vele toornen zwommen er rond
van de canadeesche ringnekeend,
welke iets grooter is dan onze smient.
wijls van beslissenden Invloed op de
zelfde wijze als het al dan niet stand
houden bij Quatre-Bras van beslissen
den invloed is geweest voor het daarop
volgend treffen bij Waterloo.
Dat ook in 1915 de Nederlandsche
maatregelen van grooten Invloed zijn
geweest op het krijgsgebeuren is des
tijds door onzen tegenwoordigen Com
mandant van het Veldleger, Generaal
Baron van Voorst tot Voorst, op mees
terlijke wijze aangetoond in zijn bro
chure „De manoeuvre om Limburg".
Op onomstootelijke wijze heeft Gene
raal van Voorst tot Voorst vastgesteld,
dat het Ie Dultsche Leger onder von
Kluck twee dagmarschen meer heeft
moeten maken om zijn plaats in België
op den Duitschen rechtervleugel te
bereiken, omdat het in stede van recht
uit over Roermond te marcheeren, bui
ten onze geheele provincie Limburg
heeft moeten om trekken.
Geheel in het midden latende welke
waarde we overigens aan de onthulling
van het z.g. „plan-von Epp" moeten
hechten, is het niet overdreven wan
neer we in die onthulling lezen, dat
volgens von Epp Dultschland in Au
gustus 1914 in Nederlandsch Limburg
den oorlog heeft verloren. Immers
doordat von Moltke van den marsch
over Roermond heeft afgezien en wij
onze strategische positie ongerept heb
ben kunnen handhaven, is tijdens den
Duitschen opmarsch in Augustus en
September door België en Noord-
Frankrijk, aan de Duitsche legerleiding
het gebruik van alle door Nederland
loopende verbindingen en spoorwegen
ontzegd gebleven. En het is wel zonder
eenlgen twijfel, dat onder de vele Im
ponderabilia, welke op het verloop der
krijgsgebeurtenissen van beslissenden
invloed zijn geweest, juist de onder
vonden moeilijkheden bij de verbindin
gen en den aan- en afvoer, de meest
belangrijke plaats innamen.
Wanneer we dus mogen aannemen,
zooals uit von Moltke's nagelaten ge
schriften valt op te maken, dat het
Moltke's inzicht omtrent de door Ne
derland voorgenomen maatregelen was,
hetwelk hem van den marsch over
Roermond deed afzien, dan hebben wij
alle reden om den invloed van die
maatregelen te vergelijken met den in
vloed van het Nederlandsch optreden
bij Quatre-Bras. Maar dan is niet,
zooals in de onthulling van het z.g.
plan-von Epp staat, ln Augustus 1914
door Duitschland in Limburg de oorlog
verloren, doch het was in de jaren
voorafgaande aan 1914 dat de Neder
landsche Generale Staf den slag om
De jongen waren als donzen balletjes
ter grootte van een okkernoot.
Vreemd genoeg maakte eiken avond
boven de parken een geitenmelker zijn
opwachting, azende op de torren. Zijn
bruin vederkleed was in de schemering
moeilijk te onderscheiden, maar zijn
kreet, niet meer dan enkele snerpende
rs achtereen verried hem, alsook zijn
eigenaardige vlucht. Hoewel de diertjes
niet in volle vrijheid verkeerden, kre
gen we nog de vier soorten patrijzen,
welke in Canada voorkomen, te zien.
Hierbij is de spierwitte sneeuwpatrijs,
voorts de grouse, die met zijn ge
krulde halsveeren den indruk maakt
van een nijdige haan en nog een an
der soort met een slanke kuif van wel
10 c.M. lang.
Vreemde zaken deed Canada ons
zien op allerlei gebied. Wat wij ech
ter nergens aantroffen, mede dingen
van tamelijk uiteenloopenden aard wa
ren: bedelaars, puntdraad, draaiorgels,
plusfours, goede aardappelen en zwaar
décolleté.
Gezellige zitjes op het terras van
een café of iets dergelijks zal men er
ook niet gauw vinden. In restaurants
zit men achter hooge vensterkozijnen
en bloemen verscholen. Een enkel
ondernemend eigenaar van een restau-
Limburg heeft gewonnen, den slag om
Limburg, die geen bloed heeft gekost I
Quatre-Bras Waterloo, Limburg
de Mame.
Is het niet met recht dat wij wijzen
op de diepe, symboliscne beteekenis,
die Quatre-Bras voor ons Nederlanders
heeft
En dat hiervoor reden te over is,
wordt nog duidelijker wanneer we na
den hier voorafgaanden blik op het
verleden, onze positie op heden en in
de toekomst in oogenschouw nemen.
Want dan springt onmiddellijk in het
oog, dat door de ontwikkeling van het
luchtwapen, de strategische positie,
welke ons grondgebied tusschen dat
der drie groote Westersche Mogend
heden inneemt, van nog ontzaglijk veel
grooter belang is geworden.
De Britsche Premier Baldwin heeft
de bekende woorden gesproken, volgens
welke de blik van hen, die voor de
veiligheid der Britsche eilanden moeten
waken, niet meer op de krijtrotsen van
Dover, maar op den Rijn gevestigd
moet blijven.
Ook hier in Nederland moet de blik
van hen, die voor onze veiligheid moe
ten waken, niet slechts naar één zijde,
maar naar alle zijden, ver buiten de
eigen grenzen gevestigd blijven. Ja
meer dan dat: wij moeten de wacht
betrekken, in de lucht en op den grond,
posten uitzetten en alarm bereid zijn,
met front naar alle zijden. De betee
kenis, die het wegenknooppunt van
Quatre-Bras In 1815 voor Blücher,
Wellington en Napoleon heeft gehad,
heeft thans heel Nederland voor
Dultschland, Engeland en Frankrijk.
De historische roeping van het Ne
derlandsche volk komt in een nieuw
licht, en wij moeten waken, ook tegen
de gevaren, die anderen zouden be
dreigen, indien gebruik gemaakt zou
worden van de luchtwegen boven ons
land of Indien een vreemde macht hier
op ons gebied haar luchtbases zou
vestigen.
Volgens de groote lijnen der moderne
oorlogvoering zal de nieuwe slag van
Quatre-Bras, de nieuwe slag om Lim
burg, om Nederland geleverd worden,
en alles moeten wij er op zetten, dat
ook de slag om Nederland door ons,
zonder bloedvergieten, gewonnen zal
worden.
Het is In dit verband, dat wij willen
wijzen op een zaak van het allergroot
ste gewicht.
Elkeen weet, dat de steeds verder
voortschrijdende toepassing der tech
niek bij de oorlogvoering in veel groo
tere mate dan aan den aanval, aan de
verdediging ten goede komt. Elkeen
weet, dat het dank zij de moderne
strijdmiddelen mogelijk is om ook met
geringe krachten gedurende langen tijd
weerstand te bieden tegenover zeer
aanzienlijke en geheel modern uitge
ruste overmacht.
Maar ook weet elkeen, dat bij de
verdediging de moderne strijdmiddelen
alleen dan volkomen tot hun recht
kunnen komen, wanneer de verdedi
ging zoo zorgvuldig mogelijk is voor
bereid en wanneer de verdediger het
enorme voordeel, hetwelk hij boven
den aanvaller bezit, geheel kan uitbuiten:
de mogelijkheid om te voren met aller
lei technische hulpmiddelen de dekking
te verbeteren, welke het terrein zelf
hem reeds biedt, zijn eigen kwetsbaar
heid daardoor te verminderen en zijn
krachten ook in het gevecht te sparen
Wanneer men komt in België, in
Frankrijk, in Zwitserland, in Italië of in
Tsjecho-Slowakije, dan ziet men overal
in de nabijgeld der grenzen de gebe-
tonneerde gevechtsopstellingen, al dan
niet omringd door versperringen, ge
reed voor de troepen, welke daar weer
stand zullen moeten bieden. En vol
gens de krantenberichten zijn in
Duitschland duizenden en nogmaals
duizenden met koortsachtigen haast aan
't werk om dergelijke opstellingen ook
in Duitschland te maken.
Wij hebben thans in Nederland onze
grensbataljons, die bij een overvalling
weerstand zullen moeten bieden en een
gevecht om tijdwinst voeren, ten einde
het mobiliseeren van het eigenlijke leger
(Ingez. Med.)
rant heeft het eindelijk aangedurfd
zijn gasten te bedienen op een lief
klein terras. Het publiek heeft aan
vankelijk om deze bezoekers gewoon
weg gegicheld. Doch langzamerhand
proefde puritelnsch Montreal bij kleine
teugjes van de verleiding. En nu be
treden zijn brave burgers vastberaden
het terras. De exploitant heeft gewon
nen spel.
Op een zeer mooien avond verlieten
wij Montreal met een der stoomers
van de Canada Steamship Lines een
rivierboot van de grootte als de sche
pen der lijn Vllssingen—Folkestone.
Voor ons vertrek liepen we nog even
aan in het reuzengebouw van de Ca
nadian Pacific om voor de derde maal
nogeens de keurverzameling voortbreng
selen te zien, welke deze maatschappij
met zooveel smaak en goede zorg ten
toon stelt in hooge glazen kasten.
We konden er Herr Schmidt die ons
in Windsorhotel nogeens opzocht, at
tent op maken. Hij was op zijn her
haalde bezoeken aan de „Pacific"
nooit gepasseerd langs dien vleugel
van het gebouw, waar de prachtver
zameling zich bevond en was ons wel
dankbaar. Men zag er alles, wat Ca
nada's bodem voortbracht aan ertsen
en mineralen, alles wat de akker aan
koren en peulvruchten oplevert, al wat
leeft op de eindelooze prairies en in
de sneeuwwoestijn. Tusschen schoven
gerst, haver en tarwe met blanke
krachtige stengels en zwaar gevulde
ouwen stonden twee voet hooge bo
kalen met perzikken, pruimen en drui
ven onder een conserveerende heldere
vloeistof. Tusschen dit alles lachte
het goudgele fruit. Een kunstig opge
zette lynx zou U doen gelooven, dat
hij leefde. Op een stuk rots koesterde
zich een zwaan, de vos loerde, over
het mos sloop de marter. In bewon
dering blijft de toeschouwer er voor
staan, zooals hij zich geboeid zou
voelen door een schilderij, aan welks
samenstelling met uitsluitend propa
ganda ten grondslag ligt.
Thans week Montreal reeds weer
naar de verte. Als laatsten bekende
begroetten wij den vlak aan den ri
vieroever staanden radiomast. Het sta
len gevaarte van 200 meter hoogte
rust op een voetstuk van17 c.M.
dik.
De service aan boord van den rivier-
stoomer was voorbeeldig. De hutten
waren kraakzindelijk. Den kok komt
wegens zijn buitengewone capaciteiten
een ridderorde toe
In het heldere maanlicht dat den
daardoor mogelijk te maken. Maar wij
hebben voor die grensbataljons geen
gebetonneerde opstellingen, waarin zij
bij hun gevecht voor zichzelf dekking
vinden, noch schuilplaatsen, waarin ze
tijdens gevechtspauzen nieuwe krachten
kunnen verzamelen.
Honderdduizenden werkloozen telt
men in Nederland. En ter bestrijding
van de werkloosheid wordt in sommige
kringen het plan geopperd om het con
tingent dienstplichtigen uit te breiden
en de vredessterkte van het leger op
te voeren- Maar zou het niet beter zijn
om eerst de dekking te verbeteren van
hen, die onze grenzen moeten verde
digen voor we nieuwe krachten voor
die verdediging in het veld zenden?
Wanneer men naar werkobjecten
zoekt, laat men dan kijken wat nog
voor de landsverdediging gedaan moet
worden, in 't bijzonder bij onze grens-
verdedlging, die, vergeleken bij de
eischen, welke elders daaraan gesteld
worden, bij ons nog slechts in het
allereerste stadium van ontwikkeling ls.
„Jong Nederland roept om werk" is
een slagwoord, waarop het antwoord
gemakkelijk gegeven kan worden. Want
bij de grensverdediging, daar ligt op
jong Nederland het werk te wachten 1
0
Na den slag van Quatre-Bras en den
slag om Limburg moet n u de slag om
Nederland geleverd worden.
En om die te winnen, óók zonder
bloedvergieten, zou dat niet elke
krachtsinspanning waard zijn?
Arbeidsdienstplicht ls het wat wij
daarvoor noodig hebben. Maar zonder
dralen en voor 't te laat is.
Donderdag 27 October zal fn onze
provincie een oefening in de Luchtbe
scherming gehouden worden, waarbij
alle gemeenten zijn betrokken.
In verband hiermede had Woensdag,
onder voorzitterschap van den Com
missaris der Koningin, jhr. Mr. Quarles
van Ufford, een persconferentie plaats
te Middelburg.
In zijn openingswoord wees de Voor
zitter er op, dat bij de vorige oefening
in 1936 kleine fouten zijn gemaakt.
Men heeft nadien niet stil gezeten. Op
verschillende bijeenkomsten ter zake
heeft spreker de leiding gehad.
laatsten schijn der verdwenen zon
zachtjes verdrong, scheen de kalme
rivier als een sprookje. In een lange
baan spiegelde het witte licht in het
effen watervlak. De zijden van dien
witten weg vielen ln sluiers uiteen,
maar de kern was als zilver. Donkere
scheepsrompen met zwaren opbouw
dreven snel voorbij of werden achter
haald en telkens als die duistere ge
daanten in het helverlichte veld wer
den opgenomen, schenen ze plotseling
slankere vormen aan te nemen. De
schilderachtige stadjes welke wij een
week geleden bij dag gezien hadden,
stonden nu met duizend vriendelijke
lichtjes naar ons te pinkoogen,
Twee havenplaatsen werden nog
door ons aangedaan. De vele goede
ren welke werden gelost, gaven een
eigenaardigen kijk op de industrie
dezer streken. Dan ging het weer in
snelle vaart verder stroomafwaarts.
Na een nacht van zalige rust maak
ten vele stemmen en het vlugge be
weeg van voeten aan dek ons wakker.
Een blik door de patrijspoort zei me,
dat het schip reeds gemeerd lag
te Quebec.
(Wordt vervolgd).