BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
Een Schoonheidsprinses.
lot behoud der
Zeeuwsche kleederdrachten.
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 50895
Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens
47ste Jaargang
Dinsdag 26 October 1937
Nummer 4282
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden f 1.25 Buiten Breskens per drie maanden f 1.40
Franco per post per jaar f 5.00
Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels 10,75 Iedere regel meer f0;15. Ingez. Med 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting.
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels f 0.40 (bij vooruitbetaling)
De speculaties over den
oorlog van de toekomst
o
Tegen eenlge populaire illusies over
den oorlog van de toekomst is in de
afgeloopen week de Engelsche profes
sor Haldane te velde getrokken. De
Britsche geleerde, die in de Royal Uni
ted Service Institution over den „oor
log van de toekomst en de wetenschap"
sprak, is in vraagstukken der moderne
oorlogstechniek om zoo te zeggen „er
felijk belast". Zijn vader, C.S. Hal-
daen, had na de eerste Duitsche gas
aanvallen in April 1915 van de Engel
sche regeering opdracht gekregen, een
beschermend middel uit te vinden. Hoe
hij daarbij te werk ging, werd thans
door zijn zoon in genoemde voordracht
verteld. Nadat C. J. S. Haldane aan
het Fransche front had vastgesteld, dat
het door de Duitschers gebruikte gas
chloorgas was, verzamelde hij in zijn
laboratorium eenige professoren in de
scheikunde, onder wie zich ook zijn
zoon bevond.
Allen werden in een kamer opgeslo
ten, welke met een concentratie van
chloorgas was gevuld en iedere geleerde
had een ander soort beschermende kap
voor neus en mond gebonden. Zoo
werd er een week lang met de longen
van de Britsche professoren geëxperi
menteerd, tot men tenslotte het beste
beschermende middel gevonden had:
het eerste primitieve gasmasker tegen
chloorgas. m
Zal de gasoorlog van de toekomst
moordender zijn dan die van het ver
leden? Dat er nieuwe, nog verschrik
kelijker gassen uitgevonden zouden zijn,
zooals men veelal gelooft, houdt pro
fessor Haldane voor zoo goed als on
mogelijk. De ontdekkingsmogelijkhe
den op dit gebied zijn tamelijk beperkt.
Het verschrikkelijke mosterdgas, dat
in 1917 voor de eerste maal gebruikt,
is. was reeds in 1866 uitgevonden en
het recept was aan iederen scheikun
dige bekend. In de jaren tusschen 1866
en 1917 werd er inderdaad niets gru
welijkers dan dit mosterdgas uitgevon
den en naar professor Haldane meent,
evenmin in de jaren tusschen 1917 en
1937. Mogelijk is, dat reeds lang be
kende recepten nog iets „verbeterd"
werden.
Nog veel geruststellender dan over
den gasoorlog heeft Haldane zich
over den nog gevreesder „bacillenoor
log" uitgelaten. Hij is van meening,
dat men niet bevreesd behoeft te zijn
voor het afwerpen van ziektekiemen
FEUILLETON
4.
Naar het Engelsch.
Ze zegt, dat ze het in Engeland op
het oogenblik te somber vindt en dat
ze naar Monte Carlo gaat. Ze zou erg
graag hebben, dat ik met haar meega
en ze schrijft, dat ze het heel zuinig
zal aanleggen. Nu, anders zou het mij
ook in het geheel niet schikken. Maar
eigenaardig, hè, ik heb er toch altijd
aan de speeltafel de kosten uitgehaald 1
Ik zou niets liever wenschen, dan hier
de flat te sluiten en te gaan. Maar wat
ter wereld moet ik dan met jou doen
Ja, dat weet ik niet; want ik heb
heusch geen geld, om een tijdje in
pension te gaan. Ik heb alles moeten
gebruiken, om mij presentabel te maken.
Ja, ja, dat weet ik wel. En je bent
dan ook altijd heel presentabel geweest,
kindje. Maar wat nu te doen
Daar valt mij juist iets in. Ik heb
hier een brief, Narcissa stond op,
ontsloot haar casset:e en haalde er een
enveloppe uit te voorschijn, van
en bacillen van de bekende soorten
uit vliegtuigen. Hoe men kunstmatig
een epidemie zou kunnen opwekken,
is voor de wetenschap nog een on
opgelost probleem. Eerst thans, ver
klaarde prof. Haldane, begint de we
tenschap eenige ziektekiemen te ken
nen, welke in de lucht leven en door
de lucht kunnen worden overgedra
gen, zooals b.v. de pokkenbacil. Wan
neer de kennis over deze soort van
bacillen verder gevorderd is mis
schien over veertig jaren zou er een
nieuw oorlogsmiddel zijn ontstaan.
Maar op het oogenblik is het nog
niet zoo ver
Als „zuivere nonsens" zijn volgens
den Engelschen geleerde ook de ge
ruchten te beschouwen over de ont
plofbare stoffen, welke nog verschrik
kelijker zouden zijn dan de thans be
kende. Tot voor kort beschouwde
me.i de brandbommen nog als een
van de gevaarlijkste nieuwe wapens.
Maar bij de luchtaanvallen op Madrid
heeft men de relatieve ongevaarlijkheid
der brandbommen kunnen vaststellen
in het verdere verloop van den
Spaanschen burgeroorlog zijn ze dan
ook zoo goed als niet meer gebruikt
Op andere ervaringen van den
Spaanschen en Japansch-Chineeschen
oorlog is de Engelsche geleerde in zijn
voordracht niet nader ingegaan. Maar
de brandbommen zijn niet de eenige
„technische vooruitgang," welke op
het Spaansche en ook reeds op het
Chineesche oorlogstooneel in aanzien
lijke mate „teleurgesteld" heeft. Voor
de tanks geldt hetzelfde en in het al
gemeen kan gezegd worden, dat de
technische vooruitgang den aanvaller
weinig schijnt te begunstigen. De ver
dedigingswapens hebben zich minstens
in dezelfde mate ontwikkeld. De oor
log van de toekomst heeft daardoor
niets van zijn verschrikking verloren.
Maar desondanks is het geruststellend,
van deskundige zijde te vernemen, dat
er geen geheime wapens bestaan en
dat de oorlogszuchtige er riet op kan
hopen, in een korten, verrassenden
aanval allen tegenstand te breken.
Voor even overdreven houdt prof.
Haldane het gevaar van gasaanvallen
op groote steden. Men heeft uitgere
kend, dat een hoeveelheid gifgas van
10 ton voldoende zou zijn, om in een
zóne van eenige mijlen ieder levend
wezen te vernietigen en in theorie is
deze berekening ook volkomen juist.
Maar theoretisch is het evenzeer juist,
dat eenige tonnen geweerpatronen vol
doende zijn, om het geheele Britsche
leger te dooden. Evenals niet iedere
mijn vriendin, Mrs. Blake Die is een
week geleden gekomen.
Mrs. Gherstey spitste de ooren:
Als die Mrs. Blake in Londen was,
was zij meer dan eens haar oude school
vriendin, Narcissa Ivers, komen opzoe
ken en had haar dan naar den schouw
burg meegenomen. Het had Mrs.
Gherstey altijd gehinderd, dat zij haar
nooit eens gevraagd had, om kennis te
maken. Mrs Blake was een echte aris
tocrate, dat wist zij. Wat zou het een
cachet hebben gegeven aan haar flat,
als zoo terloops had kunnen zeggen:
Mrs. Blake je weet wel van de
Iersche Blake's heeft vanmiddag bij
mij thee-gedronken. Ze logeert in Ho
tel Cecil en is onderweg naar de Ri-
vièra Misschien dat ze er nu nog
wel een gelegenheid voor zou krijgen,
om dit te zeggen.
Ja, ja, mrs. Blake. antwoordde ze
geanimeerd. Ik weet heel goed wie je
bedoelt 1
Misschien zoudt u den brief wel
eens willen lezen, Mrs. Chertsey?
Graag.
Hardop las de weduwe toen:
Beste Cissa,
Ik stel mij voor, binnen veertien
dagen in Londen te zijn en dan kom
geweerkogel raakt, zou het ook niet
mogelijk zijn, dat een vijandelijke lucht
vloot haar bommen geheel nauwkeurig
neerwerpt en het gas juist daar blijft
hangen, waar men het wenscht. Aan
de griep-epidemie van 1918 en 1919
zijn in Londen 50.000 menschen ge
storven en het resultaat zou ongeveer
hetzelfde zijn, indien een vijandelijke
mogendheid het grootste deel van haar
luchtvloot bij een aanval op Londen
op het spel zou durven zetten. Maar
ook de afweer van dergelijke gevaren
welke verschrikkelijk genoeg zijn
houdt de Engelsche geleerde voor mo
gelijk. Daartoe moet in de eerste plaats
de luchtdoelartillerie versterkt en ver
beterd worden. Meer sceptisch beoor
deelt Haldane de mogelijkheid, de in
woners van een stad als Londen een
onderkomen in bom- en gasvrije kel
ders te verleenen. Men zou daartoe
10.000 van dergelijke ingewikkelde on
derstanden nooilig hebben en de bouw
kosten daarvan zouden vele honderden
millioenen ponden bedragen. Haldane
blijkt hier van dezelfde meening te zijn
als de Fransche deskundigen (o.a. ge
neraal Armengaud), die voor de groote
steden een verdedigingsmethode door
onderstanden, voorraden gasmaskers,
evacuaties, enz. voor veel minder uit
voerbaar houden dan een militair ver
dedigingssysteem (luchtdoelartillerie,
luchtnetten, schijnwerpers, patrouilles
jachtvliegtuigen), dat in de lucht in ze
keren zin eigenlijk vestingmuren op
richt.
o
Bijeenkomst van het voor-
loopig Comité.
Men meldt ons:
Dezer dagen vergaderde te Middel
burg het voorloopig Comité tot behoud
der Zeeuwsche kleederdrachten.
De voorzitter, de heer B. von Brucken
Fock, heette in het bijzonder welkom
de heeren Jac. Koppejan en C. Zandee
Az., als vertegenwoordigers van den
boerenstand in het Zeeuwsch costuum.
Spr. betuigde vervolgens dank aan de
pers in Zeeland voor haar zeer ge
waardeerde medewerking om voor het
behoud der kleederdrachten te kunnen
ijveren; verder aan rar. P. Dleleman,
voorzitter der Z. L. M., die voorzeker
ik je, zooals gewoonlijk, opzoeken.
Ik ga een paar weken naar Ierland,
naar ons landgoed in het Westen.
Sinds ik Jim heb opgepast, toen hij
dien jichtaanval had, heb ik mij niet
meer lekker gevoeld. De dokter heeft
hem een tocht op de Middellandsche
Zee voorgeschreven en mij eenigen
tijd rust in Claragh. Wat zou ik je
graag meenemen, maar dat is zeker
niet mogelijk A propos, we vinden
je foto allerliefst 1 Ik heb ze doorge
zonden aan een vriendin van mij in
Dublin, Nancy Carton. Ik weet dat
zij zoo houdt van mooie gezichtjes 1
Tot weerziens dus, wanneer ik in
eens vóór je sta 1
Als altijd de jouwe,
Aileen.
Mooi zoo I riep Mrs. Chertsey.
Jij gaat dus naar Ierland bij je vriendin
en ik ga met mrs. Bellamy naar Monte
Carlo. Nu moet je ook onverwijld aan
Mrs. Blake schrijven Och, wil je
wel gelooven, ik kan de gedachte aan
dien armen Stelfox maar niet van mij
afzetten 1 Mijn zenuwgestel is niet meer
bestand tegeD dergelijk nieuws. Maar
luister eens even, Narcissa. Je moet het
vooral zóó voorstellen, dat, zoodra het
veel invloed ten goede zal kunnen uit
oefenen en aan den folklorist, den
heer D. J. van der Ven, die verklaard
heeft, gaarne zijn krachten in dienst
van deze volkscultureele taak te willen
stellen.
Spr. noemde het een verheugend ver
schijnsel, dat hij reeds een zeventigtal
kaartjes en andere bewijzen van instem
ming had ontvangen (terwijl'er nog da
gelijks bijkomen), waarin groote vreug
de, hulde, warme Ingenomenheid volle
instemming enz. wordt betuigd met
het plan, te trachten de Zeeuwsche
dracht te behouden. Deze bewijzen
kwamen zoowel van personen uit de
hoogste kringen der samenleving in en
buiten Zeeland als uit den geringsten
boerenstand; beide worden uiteraard
gelijkelijk gewaardeerd.
Verscheidene der ingekomen brieven
werden voorgelezen, waaruit bleek de
gehechtheid der landelijke bevolking
aan het traditioneel costuum, hv een
enthousiast schrijven van een jongen
Kloetingschen boer, die er toch vooral
op aandringt, in geen geval de zaak
aan andere vereenigingen in handen
te geven, hetgeen onverantwoord zou
zou zijn, doch een flinke actieve ver-
eeniging te stichten, uitsluitend tot
taak hebbend, het behoud der Zeeuw
sche dracht te bevorderen. Verder
typische uitingen als een kaartje van
instemming van een Walchersche boerin
waarop vermeld: „Met veel liefde voor
het Zeeuwsch costuum, dat ik met
trots steeds zal blijven dragen". Voorts
een ontboezeming van een Veersche,
die schreef: „Ik vind het heelemaal niet
noodig mijn costuum, dat mij dierbaar
is, te veranderen, omdat de een of
andere winkelier zich wel eens vergist".
Ter tafel kwam verder een schrijven
van een Walcherschen boerenkleerma-
ker, die betoogde dat een confectie-
pakje voor den boerenstand veel duur
der was dan het traditioneel costuum,
een schrijven van een Veersche dame,
die te kennen gaf, dat getracht moest
worden de kleeding der meisjes wat
minder gecompliceerd te maken, enz.,
enz.
Uit al deze stukken bleek eens te
meer, hoe ingewikkeld het vraagstuk
is, dat het Comité heeft aangesneden.
Den heer Smeding gaf dit aanleiding,
op te merken, dat aan het probleem
vastzittende kanten zooveel mogelijk
belicht en bestudeerd moeten worden,
alvorens een werkprogramma zal kun
nen worden vastgesteld en men zich
definitief zal kunnen constitueeren,
waarmede alle aanwezigen accoord gin
gen. In verband hiermede werd ook
mij ter oore kwam, dat Mrs. Blake
haar verlangen had te kennen gegeven,
dat je haar vergezellen zoudt, ik mijn
plannen daarnaar geregeld heb. Maar
stel je anders niet te veel voor van
Ierland I Ik geloof, dat ze heel primitief
zijn daar in het Verre Westen. Ze
Ioopen er voor het meerendeel met
klompen aan, heb ik altijd gehoord. Nu,
ik moet morgen beginnen, mijn garde
robe na te kijken, want in Monte Carlo
wordt er wel wat meer toilet gemaakt 1
HOOFDSTUK III.
In Dublin was de stemming in het
voorjaar van datzelfde jaar natuurlijk
ook gedrukt. Daarbij kwam nog, dat
het benauwend warm was.
Mulhern, de butler in Merrion Square,
achtte het noodzakelijk, de marqulzen
neer te laten boven het bordes en ook
boven Ieder venster.
In den salon, waar Nancy haar dagen
doorbracht, stonden de drie vensters
steeds wijd open en reeds bloeiden op
het balcon de blauwe lobelia's en de
roode geraniums. Het plein was ook
één weelde van kleuren: roode en witte
hagedoorn en heggen van goudenregen.
Maar Nancy had geen oog voor die
schoonheid. De arme voorjaarszon hin
derde haar nog des te meer, omdat ze
besloten het voorloopig Comité nog
met eenige leden, waaronder vrouwen,
uit te breiden, o.a. personen uit
Zeeuwsch-Vlaanderen
De folklorist D. J. van der Ven wees
op de belangrijke plaats die de Zeeuw
sche kleederdracht inneemt in de bonte
rij der nationale kleederdrachten en
gaf een interessant overzicht van zijn
werkzaamheden op dit gebied. Naar
spreker's meening zou veel succes
kunnen uitgaan van goed voorbereide
bijeenkomsten, waarop honderden boe
ren en boerinnen, zooveel mogelijk in
kleederdracht, verschijnen en waarbij
zijn folkloristische „oogstfilm" wordt
vertoond, waarin volle aandacht wordt
geschonken aan de costuums van Wal
cheren en Zuid-Beveland, en in welke
film o.a. burgemeester Zandee optreedt.
Hierbij zou tevens een doeltreffende
propaganda voor het behoud moeten
worden gemaakt, terwijl gewenscht zou
zijn, hen die de dracht dragen, gratis
toegang te geven tot de film en hen
die „op z'n burgers" zijn, een entrée
te laten betalen.
Daar alle leden het hierover eens
waren, verklaarde mr. Dieleman zich
in beginsel gaarne bereid te bevorde
ren, dat door tusschenkomst van de
Z. L. M. deze propagandafilm op ver
schillende plaatsen van Zeeland zal
worden vertoond.
Door eenige Comitéleden Is het
denkbeeld geopperd, hetwelk ook al
reeds in de pers tot uiting is gekomen,
dat het zoo'n uitstekende propaganda
zou zijn voor het behoud van het ge
westelijk costuum, wanneer de hoogere
standen, speciaal de vrouwen,£zich, al
ware hét maar bij feesten of zoo nu
en dan, in de Zeeuwsche dracht zou
den steken. Hierover ontspon zich een
levendige gedachtenwisseling tusschen
voor- en tegenstanders, naar aanleiding
waarvan besloten werd deze zaak nog
eens in studie te nemen.
Door den voorzitter werd nog naar
voren gebracht, dat door individueele
propaganda ook veel te bereiken zal
zijn. Men moet bij alle mogelijke gele
genheden de gedachte uitdragen, dat
behoud van het Zeeuwsch costuum ge
wenscht is; men dient gren gelegen
heid voorbij te laten gaan, en anderen
ook daartoe aansporen, zijn waardee
ring en bewondering daarvoor te uiten.
Met schijnbare kleinigheden is ook een
goede propaganda te maken.
Waar gebleken is, dat de wijze van
behandeling van personen in de boere-
dracht in winkels, mede een oorzaak
is van de verdwijning der dracht, werd
het denkbeeld geopperd zich te dezer
nu telkens herinnerd werd aan de ver
zengende hitte, waaraan de arme sol
daten waren blootgesteld, die bij hon
derden langs den weg bezweken aan
typheuse koortsen.
Ze had maar een paar brieven van
Desmond ontvangen. Bij aankomst had
hij onmiddellijk een vereerende op
dracht gekregen, maar nu werd hij
belegerd in Mafeking.
Telkens schreeuwden er op het plein
krantenjongens met extra edities van
hun bladen. Zoodra de trouwe Mui-
hem begreep, dat et iets in zou staan,
dat zijn meesteresje interesseerde, ijlde
hij het bordes af en keerde terug met
een exemplaar.
Is Mafeking al ontzet, Miss
vroeg hij, nadat hij 'haar de courant
had aangeboden op een zilveren pre
senteerblad.
Och neen, Mulhern. We hebben
alweer een nederlaag geleden I
Musha I 't Zijn scherpe schutters,
die Boeren. En dan hebben zij vóór,
dat ruiter en paard daar den weg ken
nen en wij niet. Maar toch zullen we
ze verslaan. Miss i Let op mijn woor
den, of dat niet uitkomt.
Laten wij bidden, Mulhern, zei
ze met trillende stem, dat de stad gauw
ontzet wordt. (Wordt vervolgd).