BRESKENSCHE COURANT Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D. Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. 50895 Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens 46ste Jaargang Dinsdag 27 Juli 1937 Nummer 4286 ABONNEMENTSPRIJS: Per dóe maanden f 1.25. Buiten Breskens per drie maanden f 1.40. Franco per post per jaar f 5.00 Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling. ADVERTENTIEPRIJS Van 1-5 regeb (0,75. Iedere regel meer 10; 15 Ingez. Med 30 cl. per r«q«l Abonnements^dvertenties groote korting. Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels I 0.40 (bij vooruitbetaling) OCTROOI van KAREL V aan het Waterschap Cadzand. Anno 18 Juni 1537 Van bevriende zijde mochten wij onderstaande officieele Brief, behelzende een Octrooi van Karei den vijfden aan het Waterschap Cadzand, ontvangen. Deze hoogst belangrijke brief dateert van het jaar 1537, dus vierhonderd jaar geleden. Wij achten het voor ons blad een groote eer onze lezers dit gewichtig document te kunnen aanbieden. (Red.) KAERLE by der GRACIEN GODS enz, Allen den genen die desen onsen brief sullen slen saluyt Wy hebben ontvangen de ootmoedige supplicatie van den gemeenen gelanden vanden poldre genaemt den poldre van Tienhondert gemeten liggende int eylandt van Casant in onsen Lande vanden Vryen, Inhoudende hoe dat den selven poldre die hier voortyts in goeden versekerthede lag midts den afnemen ende verminderen by toedoene van der see, van den Ouden Lande van Casant, aen de Oostsyde van den welckeu den poldre licht in grooten dangier van der see by t strange ende diepte van der see vaste daeraen, compt, hoe dat hemlieden supplicanten van nooden was int jaer seven ende twlntich beste den eenen nieuwen dyck by vorme van inlage daer vooren te leggen, die hemlieden coste twee ponden tien schellingen grooten op elck gemet, ende bovendien heeft hen jaerlicx t onderhoudt van dien gecost deen jaer duer danderen boven de vier schellingen groote van den gemete. Ende oock waarachtug dat t voorn, oude landt van Casant by tempeeste vander see nu inwendich bedreech int jaer een ende dertich lestleden, ende t selve weder bedyckende, wierdt daerof uytgeslegen boven deen Vyfhon- dert gemeten landts metten dycken daervoor liggende, soo dat de voorz. poldre twee hondert vyftich roeden verre buuten den voorn, ouden Lande ter seewaert inne licht als een hooft in see, ende hebben de supplicanten den dyck tusschen den voorz. poldre ende t voornoemde uytgeslegen landt dat van den dyck van den ouden Lande was, moeten verdicken verhoogen ende onderhouden t henlieden groote costen soo dat sy in langen jaeren van den voorn, poldre niet alleene geen profyt gehadt en hebben, nemaer geldt moesten toeleggen, By al t welcke den voorz. poldre noch niet buyten dangier noch gepreserveert en is nemaer ter causen van der diepte ende grondtbrexen vander see, liggende neffens den dyck van den voorz. poldre werdt van nooden van nieuwx een partie van Lande van den voorn, poldre uit te slaene ende der see toe te gevene ende een nieuwen dyck by vorme van inlag te leggene, t welke hemlieden soo groote ende excessieve somme van penningen costen soude sonder hulpe, t hebbende van den anderen Landen aen den voorz. poldre liggende als dat hemlieden niet mogelick wesen en soude te doen te furnieerene ende dat den meesten deel van hemlieden souden liever huer- lieder landt habondonneeren ende laeten varen dan den cost van den voorn, inlage te doene want sy allen saemen, om t onderhouden vanden dyck mei crammen van stroo sooden ende staken wel bedragende XIIII roeden boven de costen vander watergangen ende heulen en bruggen sonder eenige nieuwe wercken alsoo veel ende meer te coste hebben als sy van heuren Lande profyteere, t welcke niet alleene commen soude ten achterdeele van den sup plicanten, maer oock souden wy en t oude Landt van Casant ende andere polders die daeromtrent liggen ende by t onderhoudt van den voorz. polder van tienhondert gemeen gepresserveert worden, grootelicx beschadt ende geinteresseert wesen, overmidts dat de dycken van nu seere leegen syn, souden moeten seere verhoocht verdict ende jaarlicx onderhouden wesen, t welcke commen ende redonneeren soude t onsen groote ende excessieven costen ende lasten, Ende van den andere ingelanden vanden voorz. polders. Ons ootmoedelick biddende dat t selve overgemerckt sonderlinge dat groote schade ware soo groote quantiteit van Lande als van hondert gemeten ofte daer omtrent te habandonneerdt der see ende verlooren te laten gaene, ons belleven wille uyt onsen seker wetenheyt ende absolute macht te octroyerene ende makene van t geheele eylandt van Casant t welcke in als t samen groot mach syn ontrent de vyf duusent gemeten een wateringe, Overmidts dat daer by geredimeert syn soude ten voorz. Inconvenienten ende voor sin worden dat de polders van den selven eylande van Casant den andere sullen hulpen ende secoureren, Ende dat t selve eylandt van Casant in wesen gehouden sal syn ende boven des selve groote costen ende vergaderingen soo van ontvangers sluysmeesters ende andere die altemets in sulke polders meer be dragen dan de penningen die geemployeert werden int werck ofte profyt vanden dicacge by desen geschuwet ende hemlieden hierop verleenen onse behoorlicke opene briefen daertoe dienende. Doen te wetene dat Wy de voorz. saeken overgemerckt ende hier op ge hadt t advis van onsen Lieven ende getrouwen die president en Luyden van onsen Raede in Vlaenderen De welcke deur onse ordonnancie ende bevel hebben hemlieden opt t hinhouden van der voorz. supplicatie wel ende suf- fisantelick gedaen informen, Daerby geblecken is, dat t meeste getal van den Lande met ons als van personen in eene gemeene eneringe ende wateringe tot conservatie t geheele eylandt van Casant, Ende om te verhinderen de groote costen vanden ontvangers en geswoorene van alle de particuliere pol ders aldaer geconsenteert hebben, Wy om dese ende andere redenen ons daertoe mouverende genegen wesende ter beede ende begeerte van voorz supplicanten tot voorderinge ende versekeringe van den gemeenen welvaert hebben uyt onse rechter wetentheit autoriteit ende absolute macht, By rype advis ende deliberatie van onse seer lieve ende beminde suster de Conin- ginne douqugiere van Hongrien van Bohemen als voor ons regente ende Gou vernante in onse Landen van herwaerts over, Ende van Hoofden ende Luyden van onsen secreten Raedt ende finantlen neffens haer wesende van selven Lande van Casant gemaeckt ende geordonneert, Maken ende ordonneeren by desen eene gemeene nerlnge ende wateringe van alle den polders daer inne liggende, uytgedaen van St Jooris polder omlancx gedyckt, Ten ware dat de gelande van dien den streek dyck van den selven polder t souden pro beren costen als vooren suffisantelijk Verstecken Hoogen ende uytleggen wil den, Omme van nu voortan met malcanderen te geldene en contribuerende int jaarlicx reparatien Hoogen uitleggen ende versterken van allen den dycken van den selven eylande ende insaecken te legene als t noodsakelick ende profytelick wesen sal, Sluysen Heulen ende watergangen te repareren ende oock nieuwe te maeckene in inudatie van Lande elcander by te staene van t Land te helpen verschene ende kringen te willen dycken ende voort gene ralick ende specialick by alle noodsakelickheden daer toe behourende, Oc- troyerende ende accorderende voorts dat men daer toe stellen ende schicken. Op elck gemet van den selven polders indermanieren naervolgende, Te we tene den poldere van Tien Hondert ende t oude Land die beede Int meest dangier liggen ende aldermeeste cost behouvende gemet gemete gelycke, den sant poldere drie gemeeten voor een, naer advenante dat men de voorz. twee polders taxceren sal, ITEM den Knockaert polder den polder van Tien hondert besuyden den kereke van Casant, midts dat die naest liggen van den voorz. polder van Tien hondert ende oude Lande niet tegenstaende dat sy geen streckdycken en hebben jegens de see, Ende den polder van Sandtsande liggende aen den polder van Tien hondert voorz. ende wat t seewaerts, Ende van ge- leycken den Capelle polder, Bladelincx polder ende den polder van Tien hondert beoosten den Hofsteden, de twee gemeten van dien alsoo veele als een gemet van voorz. polder van Xc ende Oude lande, ITEM ende de poldre van St Jans Nieuvliet annecx de nieuw polderhuls, deen groot twintich gemeten ende dandere dertich gemeten, St Christoffel polderhuis ende t veerschene polderhuis midts dat eenege van dien binnen polders syn, Liggende ten cleenen, dangiere, Ende andere buuten polders liggende buuten wedes ende oock te cleene dangiere alsoo lange als de voorz. polders van Tienhondert ende oude lande staen ende blyven mogen, Maer de Inunderende souden wesen In grooten perycel van der see, ende omme de weerde van de Lande van dien dat de drie gemeten van elcken van selven polders betalen sullen alsooveele als een gemet van voorz. pol ders van Xc Ende oude lande, Ende midts de voorz. gemeene eveninge ende wateringe van voorz. geheelen eylande, Sullen cesse ende te meten syn, als de particuliere ontvangers ende geswoorene van elcken polder, van dien, Ende dat van nu voortaen omme t selve geheele eylandt te bewarene sullen ter nominatie van den gemeennen gelanden van dien, Wij Burgmeester ende Schepenen ons lande van den Vryen gecommit- teert wesen alleenlick een ontvanger ende vyf geswoorene, Die gehouden sullen syn alle jaere heurlieden reckenlrge te doen den selven gelanden ter presentie van twee gecommitteerde uyten name van van voorz. vanden Vryen ende alsdan de selve ontvangers ende geswoorene gecontieert ofte veranderd worden alsook oorbaar ende expedient bevonden sal wesen, Ontbieden daeromme ende bevelen den voorsitter hoofdpresident ende Luyden van onsen secreten ende grooten Raeden den voorzitter van onser flnantien, pre sident ende Luyden van onsen Raede in Vlaenderen, ende allen anderen onsen vechters officieren ende ondersaeten die dit aengaen sal, dat sy den voornoemden supplicanten van desen onse ordonnancien Octroy ende ac- coort op de conditiën ende in der manieren hierboven verhaelt. Doen laeten ende gedoogen rustelick en vredelick genletenende gebruyeken souden hun te doen noch te laeten geschieden eenich letsel ofte moeynenisse ter con- trarien, want ons also gelieft dat Toorconde hebben wij onsen segel hier aen doen hangen, Gegeven in onser stadt van Ryssel den XVIII' dach van Junio int jaer onses heeren Duust Vyfhondert sevenendertich, van onsen keyserryeke t XVIII' ende van onse Rycken van Castillien ende anderen t XVII' Dese heuren op den ploy van den keyser In synen Raede Ende ge- teeckent G. PENSART. Accordeert Toorconde de Griffier der heerlykhede van St Baafs. (get) ALLAERT. Vreemde woorden in het octrooi; supplicatie (verzoek). verininderen (verlnundeeren is ondervloeien). dangier (gevaar). supplicanten (verzoekers). gepreserveert (bezwaart). furnieerene (lusteloos maken). habondonneeren (verlaten). redonderen (terugkeeren). excessieve (overdreven). octroyerene (bewilliDge). geredimeert (verlost). Inconvenienten (zwarigheden). geemployeert (aangesteld). secoureeren (helpen). suffisantelyck (genoezaam). eneringe conservatie (beveiliging). geconenteert (overeengekomen). mouverende (genegen). deliberatie (beraadslaging). secreten (geheimen). ordonneert (bevolen). accorderende (overeengekomen). perycel (gevaar). nominatie (benoemen). gecommiteert (gevolmachtigde). presentie (tegenwoordigheid). gecontinueert (verlengd). expedient (vaardig). contrarien (tegengesteld). denploy (dienst). Het gevaar van de Japansche mythe Het nieuwe oorlogsgevaar, dat de Japansche militairen in Noord-China hadden doen ontstaan, heeft gelukkig veel van zijn dreigend karakter verlo ren. Zelfs indien het alsnog tot een oorlog zou komen, wat voorlooplg niet valt aan te nemen, zou deze „ge- localiseerd" blijven. De Europeesche mogendheden, waarschijnlijk ook Sovjet- Rusland, zouden zich er bulten hou den. Hoewel het eigenlijk latente Ja- pansch-Chineesche conflict nu weer wat van zijn actualiteit heeft verloren, valt er voor de weteld uit het gebeu ren in het Verre Oosten toch nog een 3®TOeexi\e ^vesVetv^ Aanbesteding van Onderhoudswer ken op Maandag 2 Augustus a.s. des v,m. 11 uur in het Cemeentehuis. Bestek en Voorwaarden f I,- ter secretarie verkrijgbaar. belangrijke leer te trekken. Meer en meer blijkt namelijk, dat het, om het oorlogsgevaar te bezweren, absoluut niet voldoende is, een staat, die van nature oorlogszuchtig is, te „voldoen", niet eens door middel van territoriale concessies. Terwijl japan ook thans nog. zij het voorloopig zonder oorlog, er toe overgaat van de Noord-Chi- neesche provincies een tweede Mant- sjoekwo te maken, heeft het nog niet eens het eerste, pas in 1932 verover de, behoorlijk „verteerd". Aan zijn kolonisatorische behoeften boden zich daar, in het reusachtige gebied, dat grooter dan half Europa is, voor lan gen tijd alle denkbare mogelijkheden. Anderzijds kan Japan van de verove ring van Noord-China niet de minste verlichting van zijn economische en bevolkings-polltieke zorgen verwachten. Want dit deel van China is zeer dicht bevolkt, zoodat }apan hier moeilijk een deel van zijn bevolkings-overschot kan heenzenden, terwijl ook de rijkdom aan grondstoffen in dit gebied heel wat minder groot is, dan men het in Tokio wel eens voorgeeft. De afzet van Japansche waren In Noord-China was bovendien verzekerd, zelfs zonder toedoen van de Japansche garnizoenen, die reeds vroeger in de omgeving van Peiping en Tientsin gelegd waren. Daarentegen moest de Japansche in dustrie bij een nieuwe toespitsing vaz> den toestand op een nieuwe boycot beweging in het overige China, dus met een sterke reduceering van haar export rekening houden. Voor den oorlog, dien Japan scheen te willen doen losbreken, door van de regeering te Nanking te eischen, dat zij zou af zien van haar souvereiniteitsrenten in de Noord-Chineesche provincies, be stond dus geen der economische rede nen, welke volgens de gangbare mee ning de aggressivitelt van de zooge naamde „Havenots" verklaren. Hadden de Japansche militairen hun zin gekregen, was er een oorlog uit gebroken, dan had deze slechts be schouwd kunnen worden als een pre ventieve oorlog ter bescherming tegen het verre en mogelijk slechts inge beelde gevaar, dat zich op een of an der tijdstip de legers van de Sovjet- Unie met de legers van China zouden kunnen verbinden, om de Japansche bezitting op het Aziatische vasteland te bedreigen. Dit strategische toekomstmotief Is het eenige, wat de laatste Japansche actie nog eenigszins rationeel had kun nen verkJaren. Maar het is de vraag of dit voor Japansche militairen nu wel van zoo'n beteekenis Is geweest. Ter verklaring van hun initiatief staat naast eenige binnenlandsche moei lijkheden in hoofdzaak slechts de oorlogszuchtige mythe van het huidige lapan ter beschikking, zijn eigenaardig geloof aan een bepaalde Japansche zending, de meening, dat )apan ge roepen is de heerschappij over Azië uit te oefenen. Waar een dergelijke ideologie hand in hand gaat met een enorme bewapening, waarvoor de ge heele natie moet worden uitgezogen, heeft men tot aanstichting van een oorlog geen rationeele oorzaken en

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1937 | | pagina 1