BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
BOEKENWEEK
1-8 MEI 1927
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 50895 Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens
Klaasje Allemansverdriet.
Binnenland.
46ste Jaargang
Vrijdag 16 April 1937
Nummer 4228
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden f 1.25. Buiten Breskens per drie maanden 1.40.
Franco per post per jaar f 5.00
Buitenland per jaar f 6.50 - Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels 10,75. Iedere regel meer I0;15. Ingez. Med. 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting.
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels f 0.40 (bij vooruitbetaling)
TWEEDE BLAD.
Het testament van den
Hertog van Bourbon (1830)
fi
ll.
De Orleansen waren hem even
nabij, maar Bourbon kon niet ver
geten, dat het een Orleans was, die
het eerst voor den dood van Lode-
wijk XVI in de Nationale Conventie
stemde. Toch heette het een oogen-
blik als zou zjjn erfenis ten deel
vallen aan dfn hertog van Nemours,
welk bericht spoedig werd tegen
gesproken. Mevrouw de Feuchères
zag er echter terecht een belang in,
dat het testament, hetwelk haar toe
komst verzekerde, tegelijk belangen
bood voor de koninklijke familie.
En zij is het geweest, die den prins,
ondanks zijn aanvankelijken afkeer
van de familie Orleans, ertoe wist
te brengen, dat hij'den hertog van
Aumale. den jongsten zoon van
Louis Philippe (op dat oogenblik
nog geen Koning van Frankrijk)
tot zijn universeelen erfgenaam en
tevens tot den drager van zijn anders
uit te sterven titel maakte. Zij han
delde met vrouwelijk overleg "en met
diplomatieke listigheid. Van den
brief, dien zij den hertog van Bour
bon ,over deze zaak schreef, zond
zij tegelijk een afschrift aan de her
togin van Orleans, die als een „goe
de en zorgzame moeder" niet on
verschillig kon zijn voor het groote
fortuin, dat op deze wijze aan haar
jongsten zoon in de schoot werd
geworpen. De hertog van Orleans,
op het punt staande om voor een
tijd naar Engeland te vertrekken,
wilde in deze omstandigheden zulks
niet 3oen alvorens een bezoek aan
zijn oom want dat was de hertog
van Bourbon te hebben gebracht.
Of deze laatste aanvankelijk met het
plan was ingenomen, deed nu min
der ter zake; hij kon het onderhoud
met den Hertog niet weigeren. Wel
speelde deze de nobele rol; verzocht
zelfs aan de baronesse om bij den
hertog van Bourbon niet te willen
aandringen op eene beslissing, die
de oude man moeilijk scheen te
kunnen nemen het stond reeds
vrijwel vast, dat ten gunste van den
Hertog van Aumale zou worden be
slist. Wat inderdaad geschiedde.
Het testament was nauwelijks een
jaar oud, toen het moest worden
geopend. Want toen men in den
vroegen ochtend van 27 Aug. 1830
als gewoonlijk aan 'de deur van de
slaapkamer van den hertog van Bour
bon gelijk hij zich was blijven
noemen ook nadat tengevolge van
den dood van zijn vader de titel van
prins van Condé op hem was over*
gegaan —aanklopte, kwam er geen
antwoord. Men waarschuwde aan
vankelijk de edellieden van den her
tog; men waarschuwde daarna me
vrouw de Feuchères; men was ten
leste genoodzaakt om met een bijl
de aan den binnenkant gesloten deur
>n te slaan. Daar zag men een droe
vig schouwspel; de grijsaard had
van een der afsluitingen van de
vensters gebruik gemaakt om zich
aan een zakdoek op te hangen;een
nabijstaande stoel was blijkbaar door
hem weggeschoven. Niets in de laat
ste dagen had een dergelijk voor
nemen verraden; wel had hij een
fjner. bezoekers met groote harte
lykheid de hand ten afscheid ge
schud; wel had hij kort tevoren de
huldebetuigingen, hem ter gelegen
heid van zijn verjaardag gebracht,
met evenveel verwondering als er
kentelijkheid aanvaardwel ook had
de Revolutie te Parijs hem uit zijn
evenwicht gebracht maar overi
gens was er niets, dat dit einde deed
veronderstellen. De hertog had de
gewoonte om des avonds bij htf
naar bed gaan, zichzelf te helpen;
de deuren van zijn overigens kleine
slaapkamer sloot hij aan den bin
nenkant af; de ramen waren even
eens goed gesloten, en niets, geen
enkel uiterlijk teeken, deed zien, dat
men was binnengedrongen. Niets in
zijn kleeding noch in zijn bed, noch
in de kamer was in wanorde; alle
kenteekenen waren aanwezig, dat
van misdaad geen sprake kon zijn;
niets ook hadden de mede-inwo-
nenden gehoord. Dat werd geconsta
teerd door allen, die verschrikt in
het vertrek binnenkwamen; door den
plaatselijken magistraat; door de ver
tegenwoordiger:. van de arrondisse
mentsrechtbank; tenslotte door de
justitieele vertegenwoordigers, die
Koning Louis Philippe onmiddellijk
na het vernemen van de tijding,
herwaarts zond. Misdaad was, zoo
meende men, geheel uitgesloten, niet
alleen omdat men meende, dat nie
mand belang bij den dood van den
grijsaard hebben kon, doch tevens,
omdat elk uiterlijk spoor ontbrak
en practisch de mogelijkheid van
misdaad niet bestond.
Slechts luttele dagen na den dcod
van den hertog werd diens testa
ment geopend. En dit gaf aanleiding
tot niet geringe verrassing, die voor
het overgroote deel van de omge
ving van den hertog niet aangenaam
was. Immers, wel wist men, dat dé
hertog zijn neef Aumale tot univer
seel erfgenaam had benoemd. Dat
bleek ook uit het testament. Maar
een som van twee millioen francs
werd bestemd voor mevrouw de
Feuchères, die tegelijkertijd St. Leu
en het kasteel van 'dien naam, Bois-
sy met geheel de omgeving, ja zelfs
het uitgestrekte woud van Montmo
rency en het domein van Monfon-
taine verkreeg. -Zelfs het pavilloen
dat door haar en de.haren werd be
woond in het paleis Bourbon te Pa
rijs, waar de hertog zijn intrek nam
wanneer hij zijn functies aan het
hof uitoefende, werd haar gelega
teerd, terwijl tegelijkertijd werd be
paald, dat te Ecouen een school zou
worden gesticht voor dc kinderen
en kleinkinderen van de vroegere
officieren en soldaten van het leger
van Condé en van de Vendee, waar
van aan mevrouw de Feuchères het
directoraat werd opgedragen. Aan de
overige leden van zijn hofhouding
en omgeving liet de hertog niet an
ders na dan het volle bezit, gedu
rende hun geheele leven gegaran
deerd, van de inkomsten, die zij
in zijn dienst hadden genoten, tot
bedragen, in dalende lijn afgaande
naarmate zij korter in dien dienst
hadden doorgebracht. Men denke
niet gering over een fortuin als dat
van dezen laatsten Condé, die een
bedrag van twee millioen francs met
al de daarbijbehoorende bezittingen
voor mevrouw de Feuchères afzon
derde aan zijn hofhouding dan toch
in elk geval tractementen voor het
leven toezegde, die de interest van
een zeer behoorlijk kapitaal verte
genwoordigden, en die, na aftrek
van dit alles, zijn neef Aumale tot
een der rijkste edelheden van Frank
rijk maakte. Fortuinen van dien
aard, wjj hebben ze in Holland
nooit gekend, en wij mogen ons
democratisch land gelukkig prijzen,
dat het zoo is. Want gaat men na,
hoe deze fortuinen zijn bijeenge
bracht, dan danken zij hun ont
staan in den regel aan jammer en
ellende van vele duizenden ter wille
van één.
Toen het testament bekend werd.
brak het schandaal los. Aanvankelijk
binnenskamers. Mevr. de Laville-
comtier, die tijdelijk in Bretagne ver
toefde, kwam vandaar met een extra
post aansnellen om madame de Feu
chères te vragen bemiddelaarster te
zijn bij den Koning, als voogd van
den minderjarigen Hertog van Au
male, opdat deze alsnog voor de
leden der hofhouding van den Her
tog van Bourbon, die zich door dit
testament deerlijk teleurgesteld voel
den. iets, zoo mogelijk veel te doen.
Toen mevrouw de Feuchères jie
stoutmoedigheid, noem het ook de
fierheid had te weigeren, zweeg men
niet meer. Verschillende geschriften
zagen bet licht, rechtstreeks tegen
haar gericht, en waarin men niet
aarzelde te spreken van immoreele
pressie, die zij op den ouden hertog
zou hebben geoefend, en waarin
zelfs het woord misdaad tusschen
de regels door te lezen viel. Een
dezer geschriften werd haar door
den uitgever in proef toegezonden
met cle mededeeling. dat het over
veertien dagen in druk zou verschij
nen! Mevrouw de Feuchères ging.
terecht, niet op deze stilzwijgende
uitnoodiging in.
(Wordt vervolgd).
BIJ ELKEN AANKOOP VAN I 2 50
„RONDOM HET BOEK"
ALS GESCHENK
Kon. Boekhandel
E. Boom-Bliek, Breskens,
Roem Ande.
o
Zuster Bokma, die zuster Glastra ge
durende haar verlof vervangt in het
hulpziekenhuis Roem Ande te Korido
(Nieuw-Guinee) heeft daar een maze
len-epidemie meegemaakt, die de gehee
le kust langs ging en vele slachtoffers
eischte. Gelukkig kwamen de men-
schen uit Kotido en omstreken op de
polikliniek. De ernstigste gevallen
werden opgenomen en het ziekenhuis
bleek al spoedig te klein te zijn. Men
was dan ook genoodzaakt twee bed
den tegen elkaar te schuiven en daar
vier kinderen een plaats te geven. Zulke
toestanden lijken zeer af te keuren,
maar dit was nood en men moest zich
redden zoo goed men kon.
Alles was beter, dan de patiënten in
die woningen boven het water zonder
de meest noodzakelijke zorg te laten
In het ziekenhuis werden alle kinde
ren en zuigelingen aangetast, evenals
een deel van het personeel.
Na de mazelen-epidemie volgde een
sterke opleving van de malaria-tropica,
hetwelk door den zeer verminderden
weerstand der kinderen ook in Korido
enkele slachtoffers eischte.
Gedurende de volgende maanden
verliep alles vrij rustig en normaal.
Een paar maal deed zich duidelijk
31.
Klaasje Allemansverdriet had ter
stond de vlucht genomen, en het was
maar goed dat Loekie de Pet niet
zoo flauw was. Die liaalde gauw een
touwtje uit zijn zak en bond dit
om den poot van het aapje.
32.
Nu kreeg ook Klaasje Allemans
verdriet weer moed.
„Laat mij hem ook eens vasthou
den," zei hij tegen Loekie Pet.
„Alsjeblieft," zei Loekie, „als je
maar oppast, dat je hem niet laat
schieten".
het gemis van een dokter voelen. Uit
zeer veel gevallen bleek, dat zuster
Glastra het vertrouwen van de men-
schen heeft gewonnen en het terrein
open staat voor een dokter. Een cou-
sultatle-bureau voor zuigelingen zon
ook geen overdaad zijn. De zuigelin
gen-sterfte is zeer groot, men heeft niet
de minste idee van hygiène en komt
om hulp als het te laat is. Vooral bij
de oudere vrouwen bestaat op dit ge
bied veel wantrouwen.
Uit dit alles blijkt, dat er nog veel
werk blijft liggen en dat er nog heel
wat bereikt kan worden.
Zooals een ieder, die belangstelt in
het werk op Nieuw-Guinee wel weet,
zijn de verbindingen zeer ongeregeld
en zelden. Alle vervoer, uitgezonderd
eens per twee maanden de K.P.M.-
boot, gaat van en naar Korido per
prauw. Door groote welwillendheid
van de K.N l.L.M. maakten de bewo
ners van Korido een zeer modern zie-
kenvervoer mee De tocht duurde één
uur; per prauw doet men er vier of
vijf dagen over, afhankelijk als men is
van weer en wind.
Het personeel bij de Stoomtram
Mij. Breskens—Maideghem.
Op de vragen van den heer van
Braambeek in verband met het perio
diek buiten dienst stellen van personeel
door de Stoomtramweg-maatschappij
BreskensMaideghem, te Breskem,
heeft de minister van waterstaat geant
woord:
De N.V. Stoomtramwegmaatschappij
Breskens—Maideghem heeft in januari
en Februari van dit jaar, gedurende
een tijdvak van vijf weken, telkens zes
leden van haar personeel een week
lang buiten dienst gesteld, zonder be
taling van loon, op grond van naar
zij hoopt tijdelijke vermindering van
vervoer. Zij was van meening, dat deze
handelwijze in het belang van haar per
soneel, de voorkeur verdiende boven
ontslag aan een aantal leden van haar
personeel.
Deze handelwijze is ten aanzien van
personeel, waarvoor het reglement
dienstvoorwaarden van toepassing is, in
strijd met dit reglement.
De minister zal bevorderen, dat her
haling worde voorkomen, doch meent
nu de maatschappij, met voorkennis
van haar personeel, vermeend in ver
band met haar moeilijke financleele
positie, op de aangegeven wijze nog
het beste de belangen van het perso
neel te dienen, zich te moeten onthou
den van aandrang tot restitutie, wegens
de daarvan te duchten nadeelige ge
volgen.
Boekbespreking.
Bij de Uitgever J. Philips Kruseraan
te 's-Gravenhage verscheen:
Mignon G. Eberhart „Het huis op
het dak".
Ingen. f 2,15. Geb. f 2,90.
In deze Roman wordt een zeer bij
zonder huwelijk gesloten. Niet uit liefde,
maar uit nood. Mary Monroe, de be
woonster van het huisje op het dak
van een flatgebouw, wordt plotseling
neergeschoten, terwijl het jonge meisje,
Deborah Cavert, haar bij een lied be
geleid. Zij wordt door Anthonv Wyatt,
een jonge man, aangetroffen bij de
doode. Om niet als de daderes te
worden aangezien is er maar één red
middel voor hun beider veiligheid om
niet onschuldig ter dood veroordeeld
te wordentrouwen. Man en vrouw
mogen voor het gerecht niet tegen
elkander getuigen Is alles voorbij, dan
kunnen zij weer scheiden. Het is een
huwelijk voor den vorm.
Hoewel ze niet als getuigen tegen
elkander opgeroepen worden ontsnap
pen ze toch nauwelijks aan de handen
van den werkelijken moordenaar. Een
werkelijk boeiende roman.
0
Frank Robertson. „De uitdaging"
Ingen. f 2,25. Geb. f 3,25.
„Dove Smith", de nieuw gekozen
sheriff, heeft in deze ingewikkelde ge
schiedenis geen gemakkelijke taak. Hem
was opgedragen de schuldige op te
sporen, die heele kudden vee deed ver
dwijnen, daarbij gesteund door de no
tabelen.
Niettegenstaande Delsa Delmar, het
heldhaftigste, onbevreesde meisje, hem
steeds beleedigd, wenscht hij haar te
trouwen.
Een boek van de wilde en harde
jaren van vroeger, zooals het door
weinigen beschreven is.
0
E. W. Savi. „Gekluisterde Vrijheid".
Ingen. f 2,15. Geb. f 2,90.
Dit is de geschiedenis van een
jongeman, Jasper Hillyard genaamd, die
als twaalfjarige jongen, wegens de
wreedheid van zijn stiefmoeder, van
huis wegloopt. Zijn familie houdt hem
voor dood, zoodat hij, als hij na een
afwezigheid van twintig jaren terug
keert, door niemand herkend wordt.
Hoe zijn haat en wraakzucht ver
dwijnt en een romantische liefde hem
geheel doet veranderen, vormt de in
houd van dit boek, dat ons boeit en
ons verplaatst in exotische kleurige
Oostersche omgeving.
Het is een van de meest interessante
romans van deze bekwame schrijfster.