BRESKENSCHE COURANT Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D. Winnifred de Pelskoningin. De Burgeroorlog In Spanje: Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 50895 Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens juliana's Verloving. o FEUILLETON o 45ste Jaargang Dinsdag 15 September 1936 Nummer 4170 ABONNEMENTSPRIJS Per drie maanden 1.25. Buiten Breskens per drie maanden I 1.40 Franco per post per jaar I 5.00 Buitenland per jaar 6.50 Alles bij vooruitbetaling. ADVERTENTIEPRIJS Van 1-5 regels f0,75. Iedere regel meer t0;15. Ingez. Med. 30 ct. per regel Abonnements-adverlenties groote korting. Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels I 0.40 (bij vooruitbetaling) De heer D. Hans, die allengs een vermaardheid heeft verworven als biograaf van ons Koninklijk Huis, heeft in de Haagsche Post een arti kel gewijd aan de verloving van Prinses Juliana, hetwelk wij onze le zers niet willen onthouden en hier weergeven Oranje in oranje-bloesem! Zoo zal het, hopen wij, over enkele maan den zijn, want op den afgeloopen Dinsdag is, als een vlam, de vreugde tijding door ons vaderland gebrand, dat onze Prinses Juliana zich had verloofd. En, eerlijk gezegd, nog vóór de nieuwsgierigheid had ge vraagd: met wien?, hadden de innige vreugde en de diepe ontroering zich baan gebroken over het feit der ver loving alléén reeds. En wie in dat uur, toen het groote nieuws publiek werd, op straat zag, zag (zonder bevel van hoogerhandl) de vlaggen aan alle kanten plotseling groeien en bloeien van de gevels en uit de ramen. Wij zagen het óók, en, ont roerd, schoot ons de heugenis te binnen aan dat heerlijke oogenblik, het uur van Juliana's geboorte, in den vroegen morgen van 30 April 1909, toen wij als bij tooversLag on der den blauwen, doorzonden voor jaarshemel de ontelbare vlaggen za gen te voorschijn komen. Zoo ging het nu weer. Straat aan straat be gon de residentie te vlaggen, en in den feilen yyind klapperden ze Hol land's vreugde uit over Holland's Vorstelijke Bruid. Want dit was toch eigenlijk het eerste wat de Nederlanders gevoel den: vreugde om de Prinses zélf, vreugde om het hoogtij-moment in haar leven, nu Oranje straks in oranje-bloesem zal staan. Hoe vurig hebben talloozen, allereerst voor haar zelf, naar dat oogenblik verlangd. Zeker, zij heeft een goede en zon nige jeugd gehad, onze Prinses, zon niger, onbezorgder, gemakkelijker dan haar Moeder, die van haar 18e jaar af, als andere meisjes nog de toekomst in lichtende vreugden zien openstaan, de regeeringszorgen moest dragen. Maar, hoe blij haar jeugd dan ook was en in de laatste jaren heeft zij ook den adel 85. Roman van H. COURTHS-MAHLER met autorisatie uit het Duitsch vertaald door Mevr. J. P. WESSELINK-v. Rossum 0 Met een verlicht hart nam hij af scheid en ging terug naar zijn moe der. In een vertrouwelijk praatuur sprak hij haar over Winnifred Har- tau, vertelde haar zijn wenschen en verwachtingen en zijn groote blijd schap over Peter Hartau's ruime denkwijze ten opzichte, vani zijn liefde. Zijn moeder luisterde met klop pend hart en kon haar vreugdetra nen niet terughouden, waardoor haar heerlijke humor toch heenstraalde. „Mijn lieve jongen, je toekomst ligt nu zoo helder en klaar voor mijn oogen. God zegene Peter Har- tau en zijn dochter. En ik hoop, dat het mij vergund zal zijn kennis met hen te maken. Nu zijn alle zor gen mij van het hart genomen en ik kan weer onbezorgd in den zon der levenssmart door het verlies van twee dierbaren ten volle gevoeld in gespannen zwijgen en vurig ho pen zag ons volk uit naar het geluk, dat thans haar deel is geworden: het geluk der liefde, het geluk der verloving en van het aanstaande hu welijk, voor elke jonge vrouw van zulk een ontzaglijke beteekenis, en zeker ook voor haar, die de laatste telg is uit een beroemde en eeuwen oude dynastie. En nu dit oogenblik, dit stralende uur, voor haar aanbrak, nu was het eerste wat haar volk voelde: diepe, innige vreugde, voor Juliana zelf. En daarom bloeiden daar eensklaps duizenden vlaggen, en wapperden en klapperden ze hun hoogste lied uit onder Holland's grijs-parelmoeren hemel. En dan vroegen belangstelling en nieuwsgierigheid: met wien? Met Prins Bernhard von Lippe-Biester- feld, geboren 29 Juni 1911 te Jena, een 25-jarigen jongen man dus. Dus een Duitsche Prins? vroeg men. Ja, een Duitsche Prins. Maar de laatste bewogen jaren heeft deze (Prote- stantsche) Prins veel in het buiten land vertoefd. Hij kreeg er natuur lijk zijn opvoeding (gymnasium en rechten-studie Berlijn), doch ver toefde later in Engeland, deed een reis naar Marokko, en toen de ge- beurtenisseji in Duitschland een eind hadden gemaakt aan de positie van het Huis Lippe, ook in maatschap- pelijken zin, zocht de jonge Prins uit het kleine vorstendom zich een levensbestaan en aanvaardde hij een betrekking bij de I. G. Farben waar voor hij werkzaam is geweest in Londen en Parijs. Hij wist dus de handen uit de mouw te steken. Zijn vrienden schetsen hem als een spor tleven jongen man; opgewekt, maar ernstig; met een sterke belangstel ling voor wetenschappelijke en cultu- reele vraagstukken; begaafd, rustig en hoffelijk. Als men deze schets hoort, is er reden om vertrouwen te stellen in den jongen man, die zijn lot nu aan onze Prinses heeft verbonden. 0 Zij zal eigenlijk pas de tweede Oranje-Bruid worden in ons vorsten huis. De gemalinnen van onze Oran je-prinsen en Oranje-vorsten waren immers geen Oranjes van zich zelf. neschijn lachen," zei zij. Maar het lachen in den zonneschijn zou haar spoedig weer worden ontnomen, die altijd dappere en welgemoede vrouw, want al was er ook geen wolkje in die dagen aan den stralenden blauwen hemel, aan den politieken hemel van Duitschland pakten zich sombere, dreigende wolken samen Het onheil, dat geheel Europa m vlammen zou zetten, brak los, toen Salten nog bij zijn moeder vertoefde. De oorlog werd verklaard. Voor Rudolf Salten was er geen keus, hij meldde zich dadelijk weer bij zijn regiment in Berlijn. Nu kon datgene, wat hem had gedrongen zijn ontslag te nemen, niet langer tusschen hem en zijn plicht staan. Maar voordat hij naar Berlijn ver trok, telegrafeerde hij naar Mon treal: „Duitschland in oorlogstoestand. Doe mijn plicht. Brief volgt. Salten". Op dit telegram liet hij dadelijk een brief aan Peter Hartau volgen, en in dezen brief sloot hij een brief je aan Winnifred. De brief aan Peter Hartau luidde: „Mijn hooggeachte vaderlijke vriend en weldoener! Duitschland is in oorlogstoestand. Er blijft mij geen keus, ik meld mij nog heden bij mijn oude jegiment. Zoo was onze Koningin in 1901 de eerste ware Bruid van Oranje en zoo wordt, 35 jaar later, onze Prin ses Juliana de tweede. Hoe veel heugenissen aan groote oogenblik- ken uit dit Prinsesse-leven bestor men mij in dit uur, nu mij de be wogenheid der blijde verlovenstijding heeft doorstroomd. Van het oogen blik harer geboorte des morgens vroeg om 7 uur, toen Baron van Geen, bleek en ontroerd, de tijding aan de in het Paleis vergaderde jour nalisten brengen kwam gewaagde ik reeds. En dan zie ik, in datzelfde jaar, de doopplechtigheid in de Wil lemskerk, toen de hofprediker dr. J. H. Gerretsen in zijn toespraak het mooie woord sprak: „Wat zouden wij z.ijn, wij allen, indien wij geen goede, trouwe moeder hadden ge had? Zonder Juliana van Stolberg geen Prins; zonder Prins geen vrij heidsoorlog; zopder vrijheidsoorlog geen Nederland". Zoo werd ge sproken in het uur van den doop. o En achttien jaar later zat ik weer in een kerkgebouw. Op den kansel stond de grijze, patriarchale figuur van ds. W. L. Weiter. Een deur gaat open, en een lange rij jonge mannen en jongevrouwen treedt bin nen, om te worden bevestigd tot lidmaat der Hervormde Kerk. Wie is de eerste, dat eenvoudige jonge- meisje in het zwart? Het is Prin ses Juliana. Tegelijk en tezamen met vele anderen treedt zij in dit plechtig oogenblik toe tot de oude vaderland- sche kerk. Sober, naar den aard van den protestantschen eeredienst, is de plechtigheid, en als de voor ganger een enkel woord tot „zuster" Juliana van Oranje-Nassau heeft ge sproken, ruischt er een zegenbede door de kerk. 's Avonds neemt de geheele Koninklijke Familie deel aan het Heilig Avondmaal. In hetzelfde jaar kreeg de Prinses haar eigen hofhouding en werd het „Huis van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Juliana" ingesteld. Ook werd zij, in een plechtige zitting van den Raad van State, op 2 Mei 1927 tot lid geïnstalleerd. Te midden van al die deftige, oude en veelal grijze heeren nam de jonge vrouw uit de Oranje dynastie fitting: het was of er een vroege rozeknop te bloeien kwam in dit vertrek van wijsheid en staats manservaring, waar de statige, afge- Met welke gevoelens ik in dezen oorlog trek, doet er niet toe. Maar al mijn zorgen gelden uw dochter Winnifred. Deel het haar zoo voor zichtig mogelijk mee ik weet, dat dit bericht haar smart zal ver oorzaken. Indien ik nog niet gewe ten had, hoe lief ik haar heb, dan zou ik het nu weten. Moge God geven, dat ik dezen oorlog ongedeerd doorkom, dan zal ik mij bij het einde bij u melden. Gelukkig, dat u (le reis niet aan vaard heeft. Mocht het lot willen, dat ik den oorlog niet overleef, dan verzoek ik u hartelijk Winnifred in- liggenden brief te geven. U kunt hem eerst lezen, opdat u weet, of het goed voor haar is, dat zij hem leest. Slechts haar geluk en welzijn heb ik er mee op het oog. Is mij echter erger beschoren dan den dood op het slagveld ik bedoel, als de oorlog van mij een verminkte maakt dan zal ik niets meer van mij laten hooren. dan wil ik voor Winnifred gestorven zijn. Zeker was te veel geluk mij toebe deeld, het was te groot om stand te houden. Misschien, naar ik hoop en wensch, wil het lot mij slechts de gelegenheid bieden van het slagveld terug te winnen, wat ik helaas ver loor. Hoe het ook zij ik draag meten Van Leeuwen zat en de pa triarchale Cort van der Linden en de grijze generaal Cool, de geleerde Fabius, en wie al niet meer. 0 Leiden zag haar eenige jaren de wereldberoemde hoogeschool bezoe ken. „Het is" sprak Huizinga toen hij haar later den doctorsbul overreikte „geen ijdele vorm of fraai vermaak geweest, deze vorste lijke studie. Al heeft daarin, naar wij wel weten, vrije vroolijkheid geenszins ontbroken. Trouwer en aandachtiger hoorderes hebben de hoogleeraren niet gehad". De bul maakte dan ook gewag van „den uitnemenden ijver, den vurigen lust tot onderzoek, het scherpe vernuft en den onafhankelijken en oorspron- kelijken geest" van de koninklijke studente. En trouwens, van haar scherpzinnigheid en begaafdheid leg gen, wie haar kennen, getuigenis af. Begaafdheid is trouwens Busken Huet heeft daarop in Het Land van Rembrandt gewezen een ken merk van de meeste Oranje's ge weest. De Prinses bezit ook een ster ken zin voor humor, een levendige spontaneïteit, een geest die tot be schouwen en onderzoek is geneigd. Zij heeft een vasten wil en een ka rakter, dat zich niet spoedig buigt; twee eigenschappen die ook haar moeder kenmerken. Meermalen is mij het voorrecht te beurt gevallen, met haar te mogen spreken; nooit ben ik heengegaan zonder onder de stille bekoring te zijn gekomen van haar eenvoud en haar vriendelijkheid en ook van haar aanvallige be schroomdheid. Oranje in oranjebloesem. Overeen paar maanden. Koningin Wilhelmina verloofde zich in October en trad in Februari in het huwelijk. Nog luttele maanden, naar den mensch uitgesproken, en onze Prinses is de Bruid. Bruid van Oranje. Bruid van Holland. Dan zal het oude woord van Vondel kunnen opgaan: 't Is bruiloft in de wei De lantslien zich verblijen, 't Prinsesje brengt ons weer Te voorschijn de oude tijen Vondel zong het op de geboorte van een oranjetelg. Wij herhalen het bij deze verloving. 0 moedig wat mij is opgelegd, want ik wil de liefde van Winnifred waard blijven. U heeft mij zoo dikwijls ge zegd, mijn vaderlijke triend, dat er zonder Gods wil niets gebeurt en dat wij niet hunnen afwenden, wat er over ons besloten is. Het zou mij innig verheugen, indien u mij nu en dan bericht zou willen geven. Adresseer uw brieven dan aan mijn moeder. Zij zal zoo goed het gaat op <je hoogte blijven van den op- marsch van mijn regiment, en mij uw brieven nazenden. De handels berichten uit Zweden zullen nu wel in uw bezit zijn en ik hoop, dat u tevreden over mij bent. Hier in Duitschland heb ik nog generlei re laties kunnen aanknoopen, ik hoop, dat ik het spoedig zal kunnen inha len. Ik heb mij met groote vreugde aan mijn nieuw beroep gegeven. Mijn innigste wenschen en mijn smartelijkste gedachten zijn bij u en Winnifred. God geve dat zij den vrede van haar hart bewaart, dan is alles goed. In dankbare toegenegenheid Uw Rudolf Salten". Aan Winnifred schreef hij: „Mijn Winni! Laat mij je eens zoo noemen, laat mij het vertrou welijke „je" gebruiken. Mijn mond zal immers stom geworden zijn, als San Sebastian gevallen. San Sebastian is int handen der rechtsche strijdkrachten. Zaterdag middag heeft het stadsbestuur in een vergadering besloten de stad over te geven. De gouverneur Orte ga heeft thans zijn hoofdkwartier gevestigd te Zumaya, een plaatsje gelegen ten Westen van San Se bastian. De regeeringstroepen heb ben stellingen betrokken nabij Orio en beheerschen vandaar uit den weg naar Bilbao. Rondom Oviedo wordt gevochten. Volgens de berichten worden de op standelingen zeer in het nauw ge drongen en bombardeeren regee- ringsvliegtuigen Oviedo. In den sector van Huesca hebben manschappen van de Catalaansche militie Sietamo bezet en verder het plaatsje Quicena. Hierdoor kan de rechterflank van de afdeeling der militietroepen, die Huesca bedreigt, geen gevaar meer loopen. Berichten, die dezer dagen de ron de deden, volgens welke onderhan delingen gaande waren tusschen de Junta te Burgos en de regeering te Madrid om tot een wapenstilstand te komen, worden door de Junta te Burgos tegengesproken. De bur geroorlog, aldus verklaarde men te Burgos tegenover een vertegenwoor diger van Havas, kan slechts eindi gen met een volledige overwinning der rechtsche troepen of met een capitulatie van de strijdkrachten van Madrid. San Sebastian is thans in handen der rechtsche strijdkrachten. In een vergadering, die Zaterdagavond on der voorzitterschap van Ortega in het paleis van den gouverneur werd gehouden, heeft het bestuur van de stad besloten San Sebastian over te geven. Slechts twee anarchistische commissarissen konden zich met dat besluit niet vereenigen. Deze twee werden gevangen genomen. Het hoofdkwartier van Ortega is naar Zumaya overgebracht. Nabij Orio, gelegen op den weg Bilbao- San Sebastian, hebben de verdedi gers van San Sebastian, na de stad te hebben verlaten, een strategische positie ingenomen, waardoor de weg naar Bilbao wordt beheerscht. Or- je deze regels ontvangt. Laat ik je eens zeggen, hoe lief ik je heb, hoe trotsch en gelukkig je mij door je liefde hebt gemaakt. Want al hebben wij het ook nooit uitgespro ken, zoo hebben wjj het toch ge weten, hoezeer wij elkaar liefhadden. En al heeft ons nu een afgunstig lot van elkaar gerukt, zoo zullen mijn laatste gedachten naar jou gaan en je zeggen: wij zullen elkaar nooit vergeten. Misschien zou ons geluk te groot zijn geworden voor ons stervelingen. Laat je niet door je smart overweldigen als ik sneuvel. Wees dapper en draag, wat het lot over je beslist. Je hebt een sterken steun aan je vader, dien ik met geheel mijn hart vereer. Doe hem niet de smart aan te blijven treuren. Een $ein portretje van je, dat ik op zekeren dag stil letjes van je heb weggenomen, draag ik op mijn hart in een medaillon, tegelijk met mijn moeders beeltenis. En tusschen de beide geliefde por tretten, ligt het verzegelde papiertje van Nelli Bridge 'je herinnert je, ik heb je verteld van haar voor spelling. Het moest mij als een talis man beschermen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1936 | | pagina 1