De Burgeroorlog in Spanje
Kerk- en Schoolnieuws.
Uitwijkplaatsen
op verkeerswegen
o
Gewestelijk Nieuws
Rechtszaken.
Gemengd Nieuws
9
MINARDS SCHOUWBURG TE
GENT.
Vanaf Zaterdag 22 Aug. a.s. alle
dagen om 8 uur
PsstBLIJFT IN DE SCHREVE!
Gentsche revue 1936, van Henri Van
Daele.
Evangeline Booth naar Batavia.
De commandante van het Leger des
Hells, Evangeline Booth zal met haar
staf op 21 Januari a.s., per Marnix van
St. Aldegonde uit Colombo te Batavia
arriveeren.
PREDIKBEURTEN
Ned. Herv. Kerk.
Zondag 23 Augustus 1936.
Biervliet
9,30 uur Ds A. Vrijlandt.
Breskens
9.30 uur Geen dienst.
5,30 uur Ds Vrijlandt,
Bediening H. Doop.
Cadzand
9,30 uur Ds Visser.
Hoofdplaat
8,30 uur Ds Snijdelaar.
Nieuwvliet
11,— uur de heer van Pelt,
van Rotterdam.
Oostburg
9,30 uur Ds Faber.
RetranchemenL
9,30 uur Ds van der Ven.
Schoondijke
10.— uur Ds Snijdelaar.
Waterlandkerkje
9,30 uur Ds van Yperen.
Zuidzande.
10.uur Ds A. Th. Stegenga.
Groede
9,30 uur de heer van Pelt,
van Rotterdam.
Ev. Luth. Gemeente.
9,30 uur Da L. C. Dufour.
H. Avondmaal.
steenten hoopt men te verkrijgen
uit den graad van de polarisatie
van het door de verschillende pun
ten op de maan teruggekaatste zon
licht. Het licht zooals dat door de
zon wordt uitgestraald, is niet gepo
lariseerd. Dit beteekent het volgen
de. We denken ons het licht als een
trillingsverschijnsel, waarvan de tril
lingen plaats vinden in alle richtin
gen loodrecht op de voortplantings-
richting van het licht, loodrecht op
de „straal" zou men kunnen zeggen.
Dit is het niet-gepolariseerde licht.
Bij gepolariseerd licht vinden de tril
lingen slechts in één richting lood
recht op de straal plaats. Bij terug
kaatsing vindt nu steeds een meer
of mindere polarisatie plaats, afhan
kelijk van verschillende factoren, o.a.
van den aard van het terugkaatsende
materiaal. Door de metingen over
aard en graad van de polarisatie
zal het zoo misschien mogelijk blij
ken iets over den aard van de ge
steenten op de maan te weten te
komen.
De invloed van de maan op
de aarde-
Tot slot nog iets over den ver
meenden invloed van de maan op
aardsche verschijnselen. Bij alle vol
keren treft men steeds een groote
maanvereering aan, en wordt aan
de maan belangrijke invloed toe
geschreven op het leven op aarde.
Zeker moet dit vooral worden toe
geschreven aan den machtigen in
druk dien de maan aan den nach
telijken hemel op den mensch maakt,
gepaard aan de periodiek wisselende
schijngestalten, die voor ieder waar
neembaar zijn en de maan belang
rijker doen schijnen voor de primi
tieve volken dan de zon. De mo
derne stedelingen van de beschaafde
wereld ondervinden niets meer van
dat mysterieuze, dat de eenzame
vlakte-bewoner ondergaat, onze mo
derne straatverlichting laat geen
plaats meer helaas voor de schoone
sterrenhemel. Maar zeker .heeft dat
voortdurende wassen en afnemen van
de maan den primitieven mensch
doen gelooven aan een machtigen
invloed van de miaan op het leven
op aarde. Bijna overal vinden we de
overtuiging dat de wassende maan
een gunstigen invloed uitoefent, dat
ze groei en vruchtbaarheid bevor
dert, terwijl de afnemende maan na-
deelig is voor planten en dieren en
m'enschen, vallende ziekte veroor
zaakt of bevordert, krankzinnigheid,
enz. Bij de Grieken was de maan-
cultus zeer uitgebreid en werden tal-
looze verschijnselen op aarde in ver
band gebracht met den stand van
de maan. Men leze er het buitenge
woon interessante werkje van prof.
Roscher: „Ueber Selene und Ver-
wandtes" maar eens op na. Tot in
onze dagen is dat diepe geloof aan
een invloed van de maan bewaard
gebleven, ook in ons land. Nog
zaaien en planten de meeste boeren
slechts bij bepaalden maanstand en
zijn velen nog overtuigd van een
samenhang van het weer met den
stand van de maan. En dat de
maan grooter invloed heeft op de
gesteltenis van krankzinnigen is wel
bekend en een vaststaand feit. Wat
dit laatste betreft is echter de be
kende physioloog Hellpach van mee
ning, dat het hier niet een specifieke
invloed van het maanlicht betreft,
maar het licht des nachts zonder
meer. Met kunstlicht zou men vol
gens hem dezelfde verschijnselen te
weeg kunnen brengen.
Of m'en echter het recht heeft
een invloed van de maan op aard
sche verschijnselen zonder meer te
ontkennen blijft de vraag. Zoo heel
veel is daarover nog niet onderzocht.
Juist de hardnekkigheid waarmede
de plattelandsbevolking vasthoudt
aan het „geloof aan de maan," moet
ons aan het denken brengen of mo
gelijk toch niet de maan eenigerlei
invloed, bijv. in den landbouw, uit
oefent. Wat weten we eigenlijk van
de factoren die den groei van de ge
wassen influenceerën. Het meest on
derzocht is nog de invloed van de
maan op het weer. Daarbij is van
een redelijken invloed echter niets
gebleken. Wel influenceert de stand
van de miaan den barometerstand,
door een eb- en vloedwerking in de
atmosfeer, op dezelfde wijze als de
eb- en vloedwerking in de oceanen.
Maar het is gebleken dat daarbij
slechts drukverschillen van enkele
millimeters ten hoogste kunnen op
treden, die t.o.v. schommelingen
door andere oorzaken zeker verwaar
loosd kunnen worden. Maar deze
onderzoekingen zijn slechts in be
perkte mate gedaan. Het is trouwens
ook niet gemlakkelijk om de maan
daarbij een „eerlijke kans" te gevenl
Op ander gebied schijnen som
mige onderzoekingen van de laatste
jaren wel degelijk een invloed aan te
toonen. Zoo meent men in het la
boratorium van het landbouw-insti-
tuut te Washington te hebben vast
gesteld dat het maanlicht de ont
kieming van het zaad bevordert.
In een voor kort verschenen publi
catie deelt L. Mercier te Nice ook
eenige merkwaardige waarnemingen
mee. Een blok marmer werd gedu
rende vele jaren des nachts bloot
gesteld aan een zijde aan het man
licht, terwijl het overdag zorgvuldig
voor het zonlicht en voor mogelijke
radioactieve stralen werd afge
schermd.
Langzamerhand werd de opper
vlakte van het marmer ruwer en
scheen „uitgevreten". Ook kon hij
een inwerking vaststellen op dier
lijke en plantaardige weefsels, wol,
zijde e.d. En tenslotte meent hij
ook een ïoniseerende werking op de
hoogere luchtlagen door het maan
licht te hebben geconstateerd. Bij
de radio-ontvangst treedt het beken
de fading-effect op doordat de elec-
trisch geleidende luchtlaag hoog in
de atmosfeer, die de radiogolven
naar de aarde terugkaatst, na zons
ondergang hooger komt te liggen.
Overdag ïoniseeren de zonnestralen
de lucht op geringere hoogte. Door
metingen over den tijd tusschen uit
gezonden en ontvangen kan de hoog
te van deze geleidende laag be
paald worden. Mercier meent nu
gevonden te hebben (dat, als de
maan schijnt, deze laag des nachts
lager ligt dan bij afwezigheid van
de maan. Indien dit juist is zal de
door de miaan uitgezonden straling
tamelijk krachtig moeten zijn. Toch
zendt de maan ons nauwelijks 10
pet. van het directe zonlicht terug.
Mercier vermoedt daarom dat men
hier te maken heeft met een soort
foto-electrische werking op de maan-
oppervlakte, onder invloed van het
zonlicht. Of eventueel een omzetting
van materie op de maan, waarbij
een krachtige „karakteristieke" stra
ling zou worden uitgezonden. Dit
is alles nog zeer vaag en het is
nog moeilijk te heoordeelen wat
hiervan juist kan zijn. Maar dat de
zonnestraling op de maanoppervlakte
andere werkingen kan uitoefenen is
niet onwaarschijnlijk. Immers de ul
traviolette stralen die de zon uitzendt
worden in onze atmlosfeer op groote
hoogte geabsorbeerd door de zon-
laag. Door de afwezigheid van een
atmlosfeer op de maan kunnen daar
echter de zeer korte golven, die juist
het sterkst op de materie inwerken,
tot den bodem doordringen. Wat er
van dit alles juist is zal eerst uit
verdere onderzoekingen kunnen blij
ken. Maar met de positieve bewe
ring dat de maan zeker geen in
vloed op de aarde uitoefent, zalmen
toch eenigermate voorzichtig moeten
worden. Al is dit anderzijds zeker
nog geen reden het oude „geloof
aan de maan" weer te gaan
aanhangen!
De Afdeeling Wegen en Verkeer
van den B. B. N. schrijft
Bij een niet onbelangrijk percentage
van de ongevallen, die op de verkeers
wegen voorvallen, zijn stilstaande motor
rijtuigen betrokken. Vooral 's avonds
gevoelt de automobilist, die om eenige
reden, langs den weg gaat staan, zich
allesbehalve veilig.
Bij den aanleg van nieuwe verkeers
wegen is men er reeds toe overgegaan,
parkeerplaatsen of min of meer ver
harde bermen aan te leggen, opdat
bestuurders van automobielen de ge
legenheid hebben, hun wagen buiten
de lijn van het verkeer te parkeeren,
bijv. voor het verrichten van reparaties
e. d. Deze bermen zijn echter niet
altijd voldoende verhard, zoodat be
stuurders van zware vrachtwagens er
tegen opzien, er gebruik van te maken,
uit vrees dat hun wagen zal wegzakken.
Voor de veiligheid van het verkeer
zou het wenschelijk zijn, dat alle nieuw
aan te leggen wegen van goede uit
wijkplaatsen werden voorzien.
De B. B. N. heeft een verzoek van
die strekking tot den Minister van
Waterstaat gericht.
Het geeft voldoening, dat deze be
windsman heeft geantwoord, dat het
aanbrengen van harde bermen en
parkeerplaatsen langs Rijkswegen in het
voornemen ligt. In verband met de
hieraan verbonden kosten mag evenwel
niet worden verwacht, dat algemeene
invoering spoedig zal geschieden.
0
Engelsche ambulance naar
Spanje.
De eerste Britsche medische eenheid
gevormd door de „Spanish medical aid
committee" zal aan het einde van deze
week vertrekken naar Spanje. De am
bulance zal samengesteld zijn uit vier
artsen, acht assistenten, zes ziekenver
plegers en drie secretarissen. Voorts zal
een uitgebreid materiaal worden mee
genomen, o.m bestaande uit gasmas
kers, anti-septische middelen, levens
middelen, een vrachtauto en kampee-
rlngsmateriaal, waardoor de ambulance
in staat zal zijn op de twee oorlogs-
tooneelen te werken De tot dusverre
bijeengebrachte inschrijvingsgelden be
dragen 800 pond f 6000).
België en de Spaansche
burgeroorlog.
De Belgische ministerraad heeft in
zijn zitting van Dinsdag, na een beraad
slaging over den internationalen toe
stand en de gebeurtenissen in Spanje
besloten de onlangs uitgevaardigde ver
ordening Inzake den uitvoer van wapens
en oorlogsmateriaal naar Spanje door
een nieuwe verordening aan te vullen
Overeenkomstig de houding van Frank
rijk en Engeland zal België thans ook
den uitvoer van vliegtuigen en schepen
zoomede het transito-verkeer van oor
logsmateriaal slechts na bijzondere ver
gunning toelaten.
Uitvoer van wapens naar
Spanje verboden.
De Board of Trade heeft alle ver
gunningen tot uitvoer van wapenen,
munitie, vliegtuigen enz. naar Spanje
en de Spaansche bezittingen ingetrok
ken.
„Geen gasbommen" zegt de
Spaansche regeering.
De Spaansche gezant te Londen heeft
in een telephonisch onderhoud met den
minister van buitenlandsche zaken te
Madrid het bevel gekregen de berich
ten tegen te spreken volgens welke de
regeeringstroepen van gasbommen ge
bruik zou hebben gemaakt.
Zwitserland belet vrijwilli
gers naar Spanje te vertrek
ken.
De Zwitsersche autoriteiten hebben
een verbod uitgevaardigd om het ver
trek van een gemotoriseerde colonne,
die gevormd was door een comité te
Bazel ten gunste van het Spaansche
volksfront, te beletten. De colonne was
bestemd voor de regeeringstroepen te
Madrid. Voorts hebben gendarmes aan
de grens 13 Zwitsersche onderdanen
gearresteerd, die zich gereed maakten,
naar Spanje te vertrekken om dienst
te nemen bij de regeeringstroepen.
Dultsch schip in voile zee
aangehouden. Het Duitsche s.s.
Kamerun, dat op weg naar Genua
Cadix wilde blnnenloopen om vluchte
lingen aan boord te nemen, is op 13
mijl van de kust door den Spaanschen
onderzeeër B-6 en den Spaanschen
kruiser Libertad door drie schoten ge
dwongen bij te draaien.
Het schip werd doorzocht en ver
volgens weer vrijgelaten, maar ge
dwongen zijn koers te wijzigen en weg
te stoomen in de richting van de Mid-
dellandsche Zee.
Het aanhouden van het Duitsche s.s'
Kamerun en de doorzoeking van dit
schip door een Spaanschen kruiser
hebben in politieke kringen te Berlijn
een levende reactie gewekt. Men acht
het incident hier zeer ernstig. Officieu
ze kringen leggen er den nadruk op.
dat het incident zich voorgedaan heeft
buiten de territoriale wateren, zoodat
deze zaak in strijd is met het principe
van de vrije zee en slechts gerecht
vaardigd zou kunnen zijn in geval van
een oorlog. Men toont zich overigens
zeer gereserveerd ten aanzien van de
gevolgen, die de Duitsche regeering
aan dit Incident zal geven. Hitier be
vindt zich op het oogenblik te Berch-
tesgaden. Hij zal van het gebeurde op
de hoogte worden gebracht. Het min
ste, dat men verwachten kan, is, dat
de Duitsche regeering formeele exuses
en schadevergoeding zal eischen.
Een telegram v. d. bevelhebber.
De bevelhebber van de Duitsche
linieschepen, die ter assistentie van de
Duitsche zeestrijdkrachten naar de
Spaansche wateren zijn gezonden, heeft
aan den commandant van de Spaansche
regeerlngsvloot op grond van het op
treden jegens het Duitsche s.s. Kame
roen het volgende telegram gezonden:
De kruiser Libertad heeft gistermid
dag het s.s. Kameroen buiten de
Spaansche territoriale wateren op vrije
zee beschoten en door gewapende
soldaten doen onderzoeken. Deze hou
ding tegenover een Duitsch stoomschip
is een schending van het recht van de
vrije scheepvaart in open zee. Ik ben
niet van plan dergelijke daden van ge
weld te dulden. Ik heb mijn strijd
krachten ter zee instructie gegeven
tegen lederen ongeoorloofden daad van
geweld van de zijde uwer schepen met
geweld op te treden.
BRESKENS.
Vreemdelingenbezoek.
Het was ook gisteren weer druk van
de vreemdelingen in de Zeeuwsche
hoofdstad. Met de booten Breskens-
Vlissingen zijn 3800 passagiers en 190
auto's overgezet, tegen verleden jaar
3650 en 142.
Lijk aangespoeld.
De vorige week meldden wij dat
een 24-jarige en een 16-jarige jonge
man met een kano waren gaan varen
en de kano ledig was aangekomen in
de Zwartepolder.
Thans verneemt men dat Donderdag
morgen op het strand tusschen West-
kapelie en Zoutelande een lijk is aan
gespoeld. Uit het signalement, dat
den burgemeester ter beschikking stond,
kon worden opgemaakt, dat men te
doen had met het stoffelijk overschot
van een der beide inzittenden van de
kano, welke in den namiddag van Zon
dag 9 Augustus ter hoogte van de
haven van Cadzand omsloeg, waardoor
belde personen verdronken. De ge
vondene is gebleken te zijn, de 24-
jarige Philippe Constant, wonende te
Luik. Een oom en twee neven, die
telegrafisch ontboden waren, hebben
het lijk herkend.
OOSTBURG.
Verkooping.
Ten overstaan van Notaris J Mijs
alhier werd voor de erven Mullie een
huis en erf geveild, staande in de
Nleuwstraat. Kooper werd A. van
Overbeeke voor f 2650
AARDENBURG.
Overplaatsing.
De rijksambtenaren F. M. H. van
Opbergen uit Hoensbroek en J. M. J.
Trusch uit Sittard zijn beiden over
geplaatst naar hier.
NIEUWVLIET.
Ongeluk.
Dinsdag had alhier J. H. het ongeluk
van een voer hooi te vallen, waarbij
hij een pols brak en nog ander licha
melijk letsel bekwam
De geneesheer Jongsma uit Groede
die spoedig ter plaatse was, vond het
noodig den ongelukkige naar het
Ziekenhuis te Oostburg te vervoeren.
Zijn toestand is redelijk.
SLUIS.
Ongeluk.
Woensdagmiddag 19 dezer had de
bij den landbouwer de Badts in dienst
zijnden werkman C. alhier het ongeluk
bij het rietdekken van een graanschelf
te vallen, met het noodlottig gevolg
dat hij een been brak en enkele in
wendige verwondingen opliep. Toen
het ongeluk gebeurde was C. geheel
alleen werkzaam op een afstand van
de hofstede van den landbouwer. Om
hulp roepen had geen baat De onge
lukkige had ook nog pogingen in het
werk gesield om zijn jas te halen, doch
deze lag te ver af. Nadat C. daar
zeker een tweetal uren in de koude
had gelegen, kwam eindelijk hulp in
de vorm van zijn zoontje, die de koffie
naar zijn vader kwam brengen. Deze
liep onmiddellijk om hulp naar de hof
stede en op een boerenwagen werd
C. naar het Burger-gasthuis alhier ver
voerd, waar Dr. Staal de eerste medi
sche hulp verleende en onmiddelijke
overbrenging naar het ziekenhuis te
Oostburg noodig achtte.
Naar we verder vernemen heeft het
onderzoek in her ziekenhuis uitgemaakt,
dat de patiënt C, waarschijnlijk het
heupbekken heeft gebroken.
Vreemdelingenbezoek.
Donderdags is het vreemdelingen
bezoek aan onze gemeente op hun
doorgang naar de Mlddelburgsche
Markt zeer groot. Men schat het aantal
bezoekers, dat hier in den namiddag
komt eten op een vierduizend tal, aan
gebracht door een paar honderd auto's.
Ook op andere dagen is het bezoek
hier buitengewoon te noemen en de
belangstelling gaat dan meestal uit naar
de oude gebouwen in de Hoogstraat
en naar de oude ruïnes en bovenal
naar het monumenta le stadhuis.
De stoombootdlenst welke het ver
keer onderhoudt tusschen Sluis en
Brugge heeft zijn reizen moeten ver
dubbelen, en soms ziet men twee
booten in onze gemeente arriveeren.
Arrondissements-Rechtbank
te Middelhuro-
Falllissementen.
De navolgende faillissementen zijn
geëindigd door de verbindend gewor
den eenige uitdeelingslijstC. van
Damme, E. van Damme, A. M. Ph.
van Damme, A. van Damme, FI. van
Damme en R. L. van Damme, land
bouwers, wonende te Graauw, curator
Mr. G. Tichelman, advocaat en pro
cureur, wonende te Ter Neuzen, zon
der eenige uitkeering aan de concur
rente schuldelschers.
W. J. Hoohart, wed. van Trlphon
Groosman, koopvrouw te IJzendijke,
curator Mr W. K. H. Dieleman, advo
caat en procureur te Middelburg, met
eene uitkeering van de concurrente
schuldelschers van 2,476 pCt.
Verkeersongeluk. De 15-jarige
H. Postma, uit Zwolle, die bij zijn oom
te Oosterhout gelogeerd is en met
zi|n oom een fietstochtje deed, Is toen
hij in de St. Annastraat, onder Nij
megen, dien weg ter hoogte van den
scheidingsweg van links naar rechts
wilden oversteken om daar op het
fietspad te komen, door een naar de
stad rijdenden auto, bestuurd door R.
uit Wormerveer, gegrepen. De jongen
kwam op den bumper van den auto
en daarna op den weg terecht, doch
werd niet overreden. Hij liep een
lichte kneuzing aan een been op Na
in het Wilhelmina-ziekenhuis te zijn
onderzocht en behandeld kon hij naar
Oosterhout terugkeeren.
Inbraak te Blaricum. Een
dienstmeisje van de familie J. J. M.
Beijnes, wonende aan den Slingerweg
te Blaricum, dat Woensdag de villa
bezocht, aangezien de familie thans
met vacantle afwezig is, bemerkte dat
onbekenden zich toegang hadden weten
te verschaffen. Gepoogd is eerst een
raam te forceeren, toen dit niet gelukte
heeft men een ruitje ingedrukt. Alle
kamers blijken aan een grondig onder
zoek te zijn onderworpen. Daar de
familie afwezig is, Is thans niet vast te
stellen of er wat is ontvreemd, hetgeen
niet onmogelijk is daar een bureau is
geforceerd.
