BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
Wlnnifred de Pelskoningin.
Wreef in één dag
RHEUMATIEK weg
KLOOSTERBALSEM
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 50895 Uitgave E. BOOM-BLIEK - Breskens
EERSTE BLAD.
De strijd om het recht
o—
FEUILLETON
met den Kloosterbalsem
AKKER'S
45ste Jaargang
Vrijdag 22 Mei 1936
Nummer 4138
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden 1 1.25. Buiten Breskens per drie maanden I 1.40.
Franco per post per jaar I 5.00
Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels 10,75. Iedere regel meer 10; 15. Ingez. Med. 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting.
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels I 0.40 (bij vooruitbetaling)
Dit nummer bestaat uittwee bladen
De „Volkenbondsdag," welke, on
der leiding van de Ver. voor Volken
bond en Vrede, telken jare op den
18den Mei den datum waarop
in 1899 de eerste Haagsche vredes
conferentie werd geopend de ge
dachten concentreert op den strijd
om het recht in de internationale
staatkunde, is ditmaal getuige van
een der ernstigste crises welke het
jonge instituut van Genève, sedert
het ruim zestien jaar geleden tot
stand kwam, heeft moeten onder
gaan en overwinnen. Een zwak
bondslid is door een groote mogend
heid die zich tot eerbiediging van
andermans territoor plechtig had ver
bonden, veroverd en geannexeerd.
De collectieve bijstands-actie aan
den aangevallene is onmachtig ge
bleken om dit te verhoeden. Het
is misschien nog denkbaar, dat
voortgezette sancties Italië in eco
nomische moeilijkheden kunnen
brengen. Maar de veiligheid vaneen
zwakken staat hebben de collectieve
pogingen niet kunnen beschermen.
Niet het instituut, niet de werk
methode die daar ontworpen is, niet
de beginselen die daarbij richting ge
vend moesten zijn, hebben zich als
foutief geopenbaard, maar de fout
heeft gelegen in de weigering van
individueele bondsleden om het in
stituut tot het uiterste te dienen,
de werkmethoden ten volle toe te
passen en voor de beginselen des
noods die offers te brengen, welke
elke rechtsorde van de gemeenschap
welke zij dient, moet mogen eischen.
Wie zich neerlegt bij hetgeen er
nu uitziet als een mislukking van
de Volkenbondsidee, legt zich neer
bij de mislukking van het begin van
een internationale rechtsorde, en valt
willens en wetens terug in een sa
menleving waarbij de rechten der
zwakkeren nóg minder sterk zullen
staan dan thans, en waarbij de wille
keur der sterkeren nóg minder ge
organiseerde obstakels zal ontmoe
ten. Het is dan ook een open vraag
of diegenen die nu den.Volkenbond
willen afbreken of tot een zuiver
consultatief lichaam zouden willen
53.
Roman van
H. COURTHS-MAHLER
met autorisatie uit het
Duitsch vertaald door
Mevr. J. P. WESSELINK-v. .Rossum
0
Toen liet hij Nelli Bridge uit de
keuken komen. Zij kwam dadelijk
en keek hem met glinsterende
nieuwsgierige oogen aan. „Eerst
moet ik u nog eens danken, Mrs.
Bridge, dat u alles zoo goed voor
onze ontvangst hebt gereed ge
maakt".
„Als u maar tevreden over mij
bent, Mr. Hartau, dat is voor mij
alsof ik een ridderorde kreeg".
„Ridderorden heb ik helaas niet
te geven, anders zoudt u de hoogste
krijgen die er in Engeland bestaat,'
zei hij schertsend.
Zij lachte, dat al haar tanden zicht
baar werden. „O, ik weet welke or
de dit is, Mr. Hartau, de koning
van Engeland draagt ze zelf de
Orde van den Kouseband".
terugbrengen, hun doel: de vergroo
ting van eigen individueele veilig
heid, alsmede de verkleining van
eigen individueele risico's, daarmede
inderdaad zouden bereiken, schreef
het H.bl. de vorige week.
De basis van Versailles deugt niet,
zeggen de critici. En weinigen zul
len, bijna zeventien jaar na de her
ziening van de wereldkaart door de
overwinnaars uit den wereldoorlog,
willen volhouden, dat er destijds geen
ernstige fouten gemaakt zijn, Maar
hoe zal men de vredesverdragen her
zien? Door een „free for all fight,"
waarbij opnieuw de sterksten over
de zwaksten zullen triomfeeren, en
dan hun wil eenzijdig zullen opleg
gen, en gelijksoortige andere fouten
zullen maken? Zou, indien Duitsch-
iand den oorlog had gewonnen, een
ideale grondslag voor een Volken
bond bestaan? Of moet men -zich
niet veeleer erover verbazen, dat in
1919 een bondspact kon worden op
gesteld, dat in art. 19 de mogelijk
heid opende tot herziening van de
verdragen welke men zoo juist had
doorgedreven?
Wie de veiligheid van Europa en
daarin zijn eigen veiligheid wil be
hartigen, kan moeilijk een geweldda
dige herziening wenschen. Wat is
het alternatief? Herziening door
overleg, door verzachting van in 1919
ontstane tegenstellingen, op politiek
en economisch gebied. Daarvoor is
een apparaat noodig, en dat appa
raat is de Volkenbond. Snel zaj deze
procedure niet gaan. Geweld gaat
sneller, maar schept dat heeft
de historie geleerd bijna altijd
weer nieuw onrecht. Zie Japan, zie
Italië. En waar zou het recht blijven,
wanneer een Duitsche expansie-drift
eens tot de gewelddadige annexatie
van Oostenrijk of van „kolonisatiege
bieden" in Oost-Europa leidde?
Het scheppen van een rechtvaar
diger en algemeen aanvaardbare ter
ritoriale basis voor een georganiseer
den Volkenbond is dus geenszins ge
makkelijk, en zou zeker niet zonder
toenemend ernstig oorlogsgevaar
gaan dat diegenen die den Vol
kenbond nu willen reorganiseeren,
juist willen vermijden wanneer
het systeem van overleg met be
paalde samctievormen tegen eigen
machtige gewelddaden zou komen
te vervallen. Want door de schrap
ping van de artikelen 10 (weder
zijdsche eerbiediging en handhaving
van territoriale integriteit en poli
„U heeft gelijk, Mrs. Bridge. Hon-
ny soit qui mal y pense maar ik
heb u hier laten roepen om- u te vra
gen Mr. Salten te zeggen, dat wij
hem te acht uur graag hier ver
wachten".
„Dat zal ik overbrengen, Mr. Har
tau. Heeft u nog iets te bevelen?"
„Neen, ik dank u".
„Dan kan ik nu wel naar huis
gaan?"
„Ja, wij hebben reeds veel te lang
beslag op u gelegd".
„O, volstrekt niet, ik ben met veel
genoegen nog wat gebleven. Goeden
avond dan, Mr. Hartau en Miss
Winnifred". Nelli Bridge verwijder
de zich.
Zij vond Salten in zijn kamertje.
Hij had de laatste stompjes der kaar
sen van den kerstboom aangestoken.
Met brandende oogen keek hij toe,
hoe de een na de ander uitdoofde.
Toen Nelli Bridge binnenkwam
keek hij haar vragend aan.
„Mr. Salten, ik moest u zeggen,
dat Mr. Hartau en Miss Winnifred
u te acht uur verwachten".
Plotseling steeg het bloed hem
naar het voorhoofd. Hij sprong op
„Vanavond reeds?"
„Ja, vanavond".
„Wie heeft u dat gezegd?"
„Mr. Hartau zelf".
tieke onafhankelijkheid) en 16 (sanc
ties) zou immers het oorlogsgevaar
zelf, dat voortkomt uit bepaalde oor
zaken, niet worden verkleind. In het
beste geval zouden sommige Bonds
leden er minder snel bij worden be
trokken, aannemende altijd, dat men
inderdaad ernstige conflicten waarbij
groote mogendheden met haar wijd
vertakte ibelangen betrokken zijn,
kan localiseeren. Het voorbeeld van
den wereldoorlog van 1914 moet hier
echter tot nadenken stemmen.
Bij elk conflict zullen bepaalde
eigenbelangen zijn betrokken. Elke
wet is de erkenning van bepaalde
belangenverhoudingen. Recht en be
lang sluiten elkander dus geenszins
uit. Wanneer Nederland werd aan
gevallen, zou de verdediging van het
Nederlandsche eigen belang samen
vallen met de verdediging van het
recht: het recht op een onafhankelijk
volksbestaan. Op de gelijksoortig
heid van zulke belangen moet het
collectief systeem als rechtsorde ge
bouwd worden en correcties moeten
ordelijk worden aangebracht, indien
noodig en billijk.
Men kan die belangen en rechten
nu anders willen groepeeren dan in
den op universaliteit gerichten Vol
kenbond gebeurde. Een man als
Coudenhove Kalergi heeft aan vijf
wereldgroepen gedacht: Pan-Europa,
Pan Amerika, Oost Azië, Sowjet-
Unie en het Britsche Empire. In
derdaad is Amerika, bezig om voor
de nieuwe wereld een eigen Volken
bond te ontwerpen, onder Roose
velt's leiding. Inderdaad heeft in den
Volkenbond in de practijk het zwaar
tepunt meestal gelegen bij de verzor
ging van -den Europeeschen vrede
ondanks -den breederen opzet. En nu
zijn er -die nog verder willen splitsen,
en die in Europa de verplichtingen
tot bepaalde erkenningen en bij-
stan-dsvormen tot regionale groepee
ringen willen beperken: West Euro
pa, Centraal Europa, een Middel-
landsche Zee-groep, een Oost Euro-
peesche groep.
Maar staan zulke continentale of
regionale groepen geïsoleerd? Heeft
Engeland geen Middellandsche Zee-
belangen, hebben Frankrijk, Neder
land en Engeland geen Oost Aziati
sche belangen, hebben Nederland
Engeland en Frankrijk geen belan
gen in Amerika (West Indië, de
Guyana's, Canada)? Men kan zulke
voorbeelden zonder moeite verme
nigvuldigen. Complete isoleering van
„Het is goed, Mrs. Bridge, ik
dank u".
„Er is geen reden mij te danken,
Mr. Salten en wat ik nog zeggen
wilde ik heb Miss Winnifred ver
teld, dat u destijds dadelijk heeft
geraden, dat de meubelen en het
linnengoed van haar kwamen, maar
dat ik u had laten beloven, het haar
niet te zeggen. Aan deze belofte
behoeft u zich nu niet meer te hou
den. U kunt Miss Winnifred danken
zooveel u wilt".
Hij streek langs zijn voorhoofd
„Ik hoop, dat Miss Hartau niet boos
is, dat ik haar niet schriftelijk voor
al haar goedheid heb bedankt".
Nelli Bridge schudde levendig het
hoofd. „O neen, ik heb haar dadelijk
gezegd, dat u schriftelijk niet zoo
zoudt hebben kunnen bedanken als
u het hadt gewild. Nu kunt u het
alles mondeling zeggen. U kunt het
alles zoo mooi onder woorden bren
gen. Maak u nu echt netjes voor
vanavond, ik zal u warm water bren
gen om u te scheren!"
„Dat is heel lief van u".
„Men ziet wel geen spoor van
een baard op uw gezicht alleen
maar een donkeren weerschijn. Maar
die moet ook weg!"
„Ja, Mrs. Bridge".
„U, bent in elk geval de eerste
staten, statengroepen of continenten
is niet mogelijk, dat kan de eenige
conclusie zijn. De belangen grijpen
in elkander. Wie hen met een rechts
orde wil overkappen, kan het schoots-
eld van zijn wetgeving niet wille
keurig beperken; kan geen bepaalde
gebieden als het ware vogelvrij ver
klaren zonder zijn eigen belangen-
gebied van den weeromstuit aan het
gevaar bloot te stellen, van zelf door
anderen vogelvrij te worden ver
klaard.
Elke reorganisatie van den Vol
kenbond zal daarmede rekening
moeten houden. Het onderling ver
band der individueele, regionale of
continentale veiligheden bestaat nu
eenmaal. Misschien kunnen groeps
gewijze de wederzijdsche bijstands-
garanties, gegrond op de algemeene
regelen van wederzijdsche eerbiedi
ging, worden uitgebreid, zooals de
leidende gedachte was van het pac
tensysteem dat in Februari 1935 in
Londen werd ontworpen. Een West
Europeesch Locamo met luchtpact,
Centraal Europeesch Pact, Oost
Europeesch Pact (dat tijdens de
Stresa-conferentie anders dan nu
blijkbaar nog voor Hitier aanne
melijk heette, mits hij behalve aan
de verplichtingen van non-agressie
niet aan de verplichtingen van mili
tairen bijstand behoefde deel te ne
men). Maar het ware struisvogel
politiek om voor hetgeen in andere
„regionen" dan het eigen groeps
verband gebeurt, de oogen te willen
sluiten. De terugslag zal komen,
vroeger of later.
Er zijn er die .in het belang der
eigen veiligheid terugkeer tot alge-
heele „splendid isolation" bepleiten,
ook voor Nederland. Op de hulp
van Engeland kunnen wij immers
toch rekenen, redeneeren zij, en zij
zijn blijkbaar bereid daarop zonder
meer te gaan klaploopen. Wat
Duitschland betreft, laat zich dat
maar vastbijten in Rusland, zoolang
het West Europa met rust laat. En
desnoods ook in Oostenrijk. Wat
gaat dat alles ons aanl Aldus onge
veer deze gedachtengang. De wereld
verderop vogelvrij, wanneer wij daar
mede onze oogenblikkelijke rust koo
pen.
Maar gesteld dat dit mogelijk wa
re, hoe lang zal dan die rust duren?
Wie zal de grenzen en de richting
van den landhonger van ambitieuze
en onbevredigde volken (Japan,
Duitschland, Italië) bepalen, zoo er
pelsjager dien ik ken, die zich eiken
dag scheert. De meesten laten hun
baard groeien. Nu, zoo lang hier
pelsjagers in en uit gaan, was er
trouwens geen een, die er zoo voor
naam uitzag als u. En ik geloof
beslist, dat u ginds een heel voor
naam heer bent geweest anders
zouden Mr. Hartau en Miss Winni
fred u niet als gast uitnoodigen. Dat
is mijn meening".
Hij lachte een beetje. „U bent een
verstandige vrouw, Mrs. Bridge".
Zij knipte even met de oogen en
lachte goedhartig. „Nu, lacht u maar
een beetje over de verstandige Nelli
Bridge. Ik weet toch, wat ik weet
Mijn kaarten liegen niet".
Salten kende haar hartstocht zich
zelf en anderen de kaart te leggen
en haar rotsvast geloof in deze waar
zeggerij.
„Wat hebben de kaarten u dan
verteld?" vroeg hij met goedigen
spot.
Zij hief afwerend de handen op
„O, dat zeg ik u niet, want u spot
er slechts mee en gelooft er niet
aan. En dan komt het niet uit. Het
wordt slechts bewaarheid, als iemand
er vast aan gelooft. En ik geloof er
aan. Het zou ook doodjammer zijn,
als het niet uitkwam".
Hy greep haar hand. „Goede Mrs.
Had een pijn in z'n schouder
om tureluursch van te worden
mEn zoo in eens! Ik kon niet meer
heen of weer. Ik houd niet van tabletjes
en liet mijn vrouw mij wrijven met
Kloosterbalsem. Niet te hard, zeg ik,
want alles, ook de geheele omgeving,
deed me zeer. Zij wreef mij zachtjes
om te beginnennaderhand wat harder
en het was of er een wonder gebeurde.
Onder 't wrijven verminderde de pijn
al en toen het 's avonds herhaald was,
stond ik den volgenden morgen weer
even frisch op als altijd."
Fr. D. te G.
ORIGINEEL TER INZAGE
„Geen goud zoo goed"
Onovertrotlen bij brand- en snU wonden
Ook ongeëvenaard als wrijfmiddel bij
Rheumatiek, spit en pijnlijke spieren
Schroefdoos 35 ct. Potten: 62'/, ct. en f 1.04
niet ergens een rechtsnorm1 is en
een macht om die toe te passen?
Wie zal juist tegenover de gevaren
welke de wereld thans bedreigen,
durven volhouden, dat een vlucht uit
de collectieve vredesorganisatie een
vlucht in de veiligheid kan zijn?
Logischer, reëeler ware het om den
Volkenbond te willen versterken in
de middelen waarmede hij zijn pre
ventieve en repressieve taak kan vol
voeren. Zeker ook de preventieve,
d.w.z. de taak om- oorlogsoorzaken
langs wegen van overleg en econo
mische en politieke samenwerking
weg te nemen of te verzachten.
Dat de Bondsleden ook daarin tot
dusver jammerlijk zijn tekort gescho
ten, zal niemand ontkennen, en het
ware te wenschen, dat de op re
organisatie ingestelde stroomingen in
de publieke opinie elk haar eigen
regeeringen daarheen wilden stuwen.
Snel en krachtig. Want correctieven
zijn noodig. Maar wie gewelddadige
eigenmachtigheid als correctief toe
laat en het rechtsbeginsel uit het
oog verliest, ondermijnt goed en
kwaad tegelijk, en daarmee ook zich-
zezlf. Aan die realiteit mogen zij
die thans den Volkenbond gebrek
Bridge, ik geloof er in elk geval vast
aan, dat u het goed met mij meent".
„Dat weet God".
„Uw kaarten voorspellen mij dus
iets goeds?"
„O ja, iets heel goeds maar
langs een langen weg. Heden en
morgen komt het geluk nog niet tot
u daarvoor zijn jaren noodig.
Maar dan komt het stellig".
Met deze woorden verliet zij het
vertrek. Hij keek voor zich uit en
glimlachte.
„Het goede is er immers al
ik zie haar terug. Kan er nog meer
geluk voor mij zijn dan wil ik
«graag jarenlang dienen zeven ja
ren, zooals Jacob voor Rachel heeft
gediend".
Dit zei hij tot zichzelf.
Intusschen waren de meeste licht
jes aan den kerstboom uitgebrand.
Slechts twee brandden nog een poos
je en doofden toen ook.
Hoe goed was het, dat de kaarsen
zich goed gehouden hadden tot de
komst van Hartau. Anders zou het
hem zwaarmoedig gemaakt hebben
op zijn eenzame avonden. Vanavond
zou hij niet meer eenzaam zijn, van
avond zou er een veel mooier en hel
derder licht in zijn ziel stralen.
0
(Wordt vervolgd).