BRESKENSCHE COURANT
Nieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
Verschijnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 70179. Uitgave J. C. LE BLEU v|h E. BOOM-BLIEK, Breskens
3emeexi\e 3voe^e-
Het Parelsnoer.
44ste Jaargang
Vrijdag 19 Juli 1935
Nummer 4052
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden f 1.25. Buiten Breskens per drie maanden t 1.40
Franco per post per jaar I 5.00
Buitenland per jaar f 6.50 Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels 10,75. Iedere regel meer 10; 15. Ingez. Med. 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting.
Kleine Advertenties tot Hoogstens 5 regels 0.40 (bij vooruitbetaling)
0
Verwezen wordt naar de ter Secre
tarie gedurende 3 maanden ter inzage
liggende en op heden behoorlijk af
gekondigde strafverordening
„Verordening op het kampeeren in
de duinen in de gemeente Groede".
De Burgemeester.
Luchtvaartrampen en
openbaarheid.
o
Binnen een halve week na de
ramp van de Kwikstaart wordt Ne
derland opnieuw opgeschrikt door
het bericht van een ongeluk, het
welk aan een ander vliegtuig van
de K.L.M. is overkomen, ditmaal
een toestel van het type Douglas,
dat op de terugreis van Indië naar
Amsterdam was. Gelukkig zijn hier
bij geen menschenlevens te betreu
ren, maar, voor zoover uit de, ten
deele tegenstrijdige, eerste berichten
is te concludeeren, heeft het slechts
een haar gescheeld, of er zouden
ook bij dit ongeluk personen zijn
omgekomen, schrijft de N. R. Crt.
om dan te vervolgen:
Onze nationale luchtvaartmaat
schappij wordt juist in den tijd, waar
in zij poogt de plaats, welke Ne
derland in het internationale lucht
verkeer inneemt, te behouden en te
versterken, keer op keer door te
genslagen getroffen. De ramp, welke
de Maraboe thans is overkomen, is
immers de vierde binnen ruim een
half jaar tijds.
Er is door deze opeenvolgende on
gelukken een zekere onrust bij het
publiek ontstaan. Een gevoel van
teleurstelling maakt zich meester van
de velen, die een oprechte belang
stelling voor de ontwikkeling van
onze luchtvaart koesteren. Deze
stemming, die zeer begrijpelijk is,
zou op den duur een remmenden
invloed op die ontwikkeling kun
nen hebben. Dit is zeker te ver
wachten, indien de publieke mee
ning niet zoozeer door feiten als
FEUILLETON
59
Roman van
H. COURTHS-MAHLER
met autorisatie uit het
Duitsch vertaald dooi
A. VUERHARD-BERKHOUT
0
Ze werden door Ursula gestoord
Enkele minuten later brak de heer
von Dorlach met zijn dochters op
en liet Lersen den auto voorkomen
Toen de beide heeren weer al
leen waren keek Lersen den heer
Schröter vragend aan. Deze knikte
lachend. „Frieda,? Ja, beste Ralf
ik hoop van harte dat je die vrouw
krijgt. Maar pas op voor die klei
ne, die neemt in geval va,n nood
haar toevlucht tot geweldmiddelen
om haar doel te bereiken en als
haar zuster op een goeden dag me
vrouw von Lersen wordt, dan krabt
ze je de oogen uit".
Lersen zuchtte. „Als! Wat zou ik
er niet voor geven als ik haar bij
me geborgen wist. Ze heeft zoo'n
ellendig bestaan en wordt door haar
wel door geruchten wordt bepaald.
Het publiek oordeelt snel, vooral
onder den verschen indruk van een
ramp, waarbij vliegers en passagiers
het leven lieten. De vreemdste ge
ruchten doen dan dikwerf de ronde.
Doch ook naderhand blijkt het pu
bliek, aan zichzelf overgelaten, tot
de wildste fantasieën te komen. Na
de ramp van de Uiver zijn allerlei
verhalen opgedoken, waarvoor de
ertellers geen enkel bewijs konden
bijbrengen, maar die niettemin, on
danks hun volslagen ongeloofwaar
digheid, voortwoekerden. Wanneer
men rekening houdt met de eigen
aardigheden, welke het proces van
oordeelsvorming bij de massa, ver
toont, is dit alles niet verwonderlijk.
Deernis met de slachtoffers wekl
reacties bij den mensch, welke tot
allerlei ongefundeerde veronderstel
lingen leiden. Als zoodanig door den
een geuit, worden zij door den ander
dikwerf als feiten aanvaard, vooral
wanneer zij passen in den evenzeer
op niets gebaseerden indruk, welken
de toehoorder zich van het geval
heeft gevormd.
Doch, niet alleen „the man in the
street" houdt zich er mee bezig.
Het laat ook de ingewijden niet los.
Deze komen op grond van hun er
varing en kennis tot conclusies,
waaraan deskundigheid niet is te
ontzeggen, maar die toch ongecon
troleerd blijven. Zoo wordt een vlieg
ramp steeds meer in het net van
ware en onware geruchten ingespon
nen.
Het spreekt vanzelf, dat de lucht
vaart in het algemeen, en de be
trokken verkeersmaatschappij in het
bijzonder, met dezen gang va'n zaken
niet zijn gediend. Het is daarom
in ieders belang, dat aan de vor
ming van de publieke meening van
officieele zijde leiding wordt gege
ven, door een onpartijdig onderzoek,
dat feiten oplevert en aan praatjes
den kop indrukt.
Zulk een onpartijdige enquête is
echter meer nog noodzakelijk uit een
oogpunt van veiligheid. Zoodra de
mechanisch voortbewogen transport
middelen in het maatschappelijke le
ven hun intrede deden, heeft de
overheid begrepen, dat voor haar
de taak was weggelegd, voor de
bescherming van de openbare veilig
heid op te komen. De instelling van
bet rijkstoezicht op de spoor- en
tramwegen, op de scheepvaart en
ook op de luchtvaart gaven aan deze
taak uitvoering.
Men is zelfs verder gegaan. Met
vader en zuster uitgebuit en krijgt
niets dan ondank. Wat freule Ür
sula betreft ik geef haar geen
aanleiding om iets te hopen. Het
is haar ook niet om mij, maar om
Solitude en mijn geld te doen".
„Daar ben ik van overtuigd".
0
Eenige dagen later kwam de heer
von Bingen in het opzichtershuis lo
geeren en werd door zijn vriend
Dorlach en diens beide dochters har
telijk welkom geheeten.
En het beviel er hem zoo goed
dat hij zijn vriend, ondanks alles,
zeer benijdenswaard vond.
„Ik geloof niet, beste vriend, dat
je beseft hoe goed je het hier in je
berg-eenzaamheid hebt. Hier ont
breekt het je aan niets. Ik zou graag
met je ruilen, geloof dat maar,'
zei hij, toen de beide vrienden aan
de welvoorziene ontbijttafel zaten.
De heer von Dorlach wilde er echter
niet van hooren, dat hij benijdens
waard zou zijn. Hij jammerde over
het ellendige leven dat hij leidde
en over de drukkende afhankelijk
heid van zijn dochter.
Bingen kon niet nalaten te zeg
gen; „Maar, mijn beste Dorlach,
betrekking tot scheepsongelukken is
wettelijk een openbaar onderzoek
door een onpartijdigen Raad voor
de Scheepvaart voorgeschreven, die
zich niet alleen over de oorzaken
van een ongeluk, doch ook over de
schuldvraag uitspreekt. Welk een
heilzame werking op de publieke
meening van zulk een openbare en
quête, waarbij de rijksinspectie op
de scheepvaart onomwonden haar
opinie uit, behoeft hier niet uiteen
gezet te worden.
De luchtvaart staat, vergeleken bij
de scheepvaart, nog in haar kinder
schoenen. De overheidsregelingen
dragen hiervan de sporen. Zoo ver
keert het onderzoek naar de oorza
ken van luchtrampen in nog em
bryonale phase. Evenals bij de
scheepvaart wordt het eerste onder
zoek door de ambtenaren van het
rijkstoezicht verricht, waarna de
minister van waterstaat bij scheeps
ongelukken is het een commissie
van den Raad voor de Scheepvaart
oordeelt, of een nader onderzoek
door een permanente commissie ge-
wenscht is. Het belangrijkste ver
schil is evenwel, dat openbaarheid
bij de enquête naar ongelukken met
luchtvaartuigen niet is voorgeschre
ven.
Wat dit beteekent, is gebleken bij
het onderzoek naar de ramp van de
Uiver. Het rapport van de com-
missie-Schorer is weliswaar nader
hand ten deele gepubliceerd, maar
dit deel bepaalde zich tot de op
dracht in engeren zin, n.l. een on
derzoek naar de oorzaken van het
ongeluk. De meening van de com
missie over de verantwoordelijkheid
voor het ongeluk, zoomede eenige
opmerkingen, waartoe het onderzoek
heeft geleid en die voor de toekomst
van nut kunnen zijn, zijn in een af
zonderlijk rapport neergelegd, het
welk niet openbaar is gemaakt. Zie
hier het teekenende verschil met het
onderzoek bij scheepsongelukken.
De regeering heeft reeds medege
deeld, dat een algeheele herziening
van de Luchtvaartwet in voorberei
ding is. Daarbij zal o.i. ernstig moe
ten worden overwogen de instelling
van een Raad voor de Luchtvaart,
met soortgelijke bevoegdheden en
gelijke werkwijze als de Raad voor
de Scheepvaart.
In afwachting van deze wetswijzi
ging zou de regeering thans reeds
eenzelfde procedure kunnen volgen.
De Regeling Toezicht Luchtvaart
geeft haar daartoe de bevoegdheden.
Men zou dan het Engelsche voor
beeld volgen van het onderzoeknaar
de oorzaken van de ramp van het
luchtschip R 101, dat geheel in het
openbaar is gevoerd.
Uiteraard onthouden wij ons van
elk oordeel over de rampen, die
zijn geschied. Wij bepleiten slechts
de ruimste openbaarheid, omdat o.i.
de toekomst van onze luchtvaart
hiermede ten zeerste gediend zou
zijn.
als die afhankelijkheid zoo'n lief,
goed gezicht heeft als je dochter
Frieda, dan mag je niet klagen
Alle menschen zijn toch van iemand
of iets afhankelijk. Lieve goedheid,
wat moet ik me niet schikken naar
mijn chefs. En daar zijn menschen
bij, die vroeger ver beneden me
stonden en nu posities veroverd heb
ben, waarvoor hen de noodige be
schaving en ontwikkeling ontbreekt
Zoo'n afhankelijkheid als die van
je bekoorlijke dochter zou ik me
graag laten welgevallen".
Maar von Dorlach bleef zich zeer
beklagenswaard vinden hij wist
alleen niet goed, waarom eigenlijk
Hij was altijd iemand geweest, die
alleen oogsten wilde, zonder te
zaaien.
Frieda deed haar uiterste best om
het den heer von Bingen heel ge
zellig te maken en de oude heer
glom van behaaglijkheid en ging hoe
langer hoe meer met Frieda dwe
pen. Hij vond haar bewonderens
waardig in haar dappere flinke han
digheid en haar altijd zich gelijk
blijvende goedhartigheid. Met Ur
sula kon hij niet goed opschieten
Hij vond haar kattig en grenzenloos
verwend en arrogant. Hij zei dit wel
Propaganda voor
vischgebruik.
o
In „de Nieuwe Visscherij-Courant"
komt een artikel voor van den heer
W. Scheffer, waarin hij een krachtig
pleidooi voert voor meer vischge
bruik.
Wij achten dit artikel van ge
noegzaam gewicht om het ook on
der de aandacht van onze lezers
te brengen, waarom wij het in zijn
geheel uit bovengenoemd blad over
nemen.
Wie in ons vischland een blik
visch-conserven vraagt, komt voor
een zonderling verschijnsel te staan.
Hij kan krijgen Japansche, Ameri-
kaansche, Californische, Canadee-
sche, Russische, Finsche, Portugee-
sche, Engelsche, Noorsche enFran-
sche „blikjes," in tienderlei soort
en afmeting, in rijk gevarieerde kwa
liteit en prijs maar geen Neder-
landsche. Terwijl de haring in Ne-
derlandsche pakhuizen onverkoop
baar opgestapeld ligt, eten de Ne
derlanders Amerikaansche, Engel
sche, Japansche haring in blik; ter
wijl tienduizenden ankers ansjovis
opgestapeld liggen, wordt voor Fin
sche ansjovis-conserven reclame ge
maakt in Nederlandsche winkels;
terwijl allerwege naar afzetmogelijk
heid van Nederlandsche vischsoorten
wordt gesnakt, zijn de conservenwin-
kels overvuld van buitenlandsche
„blikjes," die zeer druk verkocht
worden en een zeer behoorlijke winst
mogelijkheid bieden aan de fabri
kanten.
Hoe komt dit? Het komt omdat
het vischland bij uitnemendheid zich
voor zoover het de vischconservee-
ring betreft, de loef heeft laten af
steken door vrijwel alle andere lan
den: er zijn geen Nederlandsche
vischconservenfabrieken van betee-
kenis en dientengevolge moet er
voor meer dan een millioen gulden,
aan buitenlandsch visch worden in-
niet, maar hij praatte tegen Frieda
op een heel anderen toon. Als ik
vader van deze twee dochters was,
dan wist ik wel, wie ik het liefste
zou hebben, dacht hij. Die kleine
coquette zwartkop zeker niet, die
alleen lief is als er wat te halen valt
Mijn oude vriend Dorlach doet me
met zijn dochter denken aan Ko
ning Lear, Cordelia-Frieda vindt
geen genade in zijn oogen omdat
Cordelia alleen liefheeft en zwijgt
Frieda had in ieder geval in den
heer von Bingen een enthousiast be
wonderaar gevonden, doch ze ver
moedde dat in haar bescheidenheid
niet. Ze meende niet meer dan haar
plicht te doen. Ze was heel onrustig
die dagen. Sedert ze wist, dat Ler
sen naar Florida zou gaan, vroeg
ze zich steeds weer af, wat hem
daartoe aanleiding had gegeven. Dat
die reis verband hield met zijn plan
om zich van een drukkenden last
te bevrijden, wist ze. Maar steeds
weer plaagde haar de angst, dat hij
niet terug zou komen. Wat zou er
dan met haar gebeuren Waar moes
ten haar gedachten hem dan zoe
ken, en hoe zou ze het dragen hem
ongelukkig en wanhopig te weten
ergens rondzwervend in de wereld.
gevoerd, terwijl wij geen mogelijk
heid zien onze eigen vischproducten
af te zetten.
Hierin moet verandering komen.
Er moet getracht worden een eigen
Nederlandsche vischconserven-in-
dustrie op te bouwen, die in staat
zal zijn de eigen markt van de
eigen vischproducten te voorzien.
Welke gevolgen de stichting en de
bloei van een dergelijke industrie
voor de Nederlandsche visscherij zou
hebben, laat zich gemakkelijk raden.
Met één slag zou de binnenlandsche
vischafzet, die in de gegeven om
standigheden voor de Nederlandsche
visscherij toch wel een uiterst be
langrijke factor is en zal blijven
voor haar bloei, met een beteeke-
nend percentage toenemen. Maar
daarnaast zou de mogelijkheid op
verhoogden vischafzet naar het bui
tenland stellig ook worden bevor
derd. Kwaliteitswaar als een der
gelijke Nederlandsche industrie zou
kunnen produceeren, is een nog
steeds te zeldzaam voorkomend ar
tikel dat het zich ook op buiten
landsche markten geen plaats zou
kunnen veroveren.
Wij verwachten van de stichting
van Nederlandsche vischconserven
fabrieken niet onmiddellijk wonderen
voor de visscherij. Maar op den
duur zal er zonder twijfel een buiten-
De angst overweldigde haar bij
die gedachten zoozeer, dat haar han
den beefden en haar hart kramp
achtig ineen kromp. Vol onrust
wachtte ze op zijn afscheidsbezoek,
op de beloofde notities, 1 die het
raadsel van zijn leven zouden open
baren.
Ook Ursula wachtte op Lersen en
dat wachten maakte haar zoo ner
veus en ongeduldig, dat ze den gast
van haar vader maar met moeite
kon verdragen en zich niet van haar
beminnelijksten kant liet zien.
Eindelijk kwam Lersen.
Het was op een Zondagmorgen.
Frieda zat met een handwerk onder
de linde en plotseling, zonder dat
ze hem had hooren aan komen,
stond hij voor haar.
Bleek en zenuwachtig legde hij
een boek in het naaimandje, dat
naast haar stond en zei Tieesch:
„Belooft u me, het niet eerder te
lezen dan na mijn vertrek? Ik ga
vanmiddag met den trein van vijf
uur".
Ze verbleekte.
„Ik beloof het u en God verge-
zelle u op al uw wegen," antwoordde
ze zacht, een naaiwerk over het
boek heenleggend.