BRESKENSCHE COURANT
"llieuws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
ur
'S
ite
Het biltere erfdeel.
ferschijnt iedereo DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 70179. Uitgave J. C. LE BLEU v|h E. BOOM-BLIEK. Breskens
B
ïl
01
0
FEUILLETON
N
Een merkwaardige
uitvinding.
o
44ste Jaargang.
Dinsdag 6 November 1934.
Nummer 3982
•i
Lui
eiei
inei
fik
ABONNEMENTSPRIJS:
Per drie maanden f 1.25. Buiten Breskens per drie maanden f 1.40.
Franco per post per jaar f 5.00.
Buitenland per jaar f 6.50. Alles bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1-5 regels (0,75. Iedere regel meer f 0; 15. Ingez. Med. 30 ct. per regel
Abonnements-advertenties groote korting.
Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels f 0.40 (bij vooruitbetaling)
De nieuwe spelling.
o
Overeenkomstig een door de ver-
:niging „De Zeeuwsche Pers" vast
gesteld advies, besloten wij ten aan-
ien van de nieuwe spelling te be-
jj lalen:
Ingezonden stukken, met den
naam onderteekend, worden des-
gewenscht in de nieuwe spelling
opgenomen.
nb. Losse, onderteekende bijdragen
van medewerkers, niet tot den
vasten redactiestaf behoorende,
worden desgewenscht in de nieu
we spelling 'opgenomen.
Adverteerders zijn geheel vrij de
oude of de nieuwe spelling te ge
bruiken.
DE REDACTIE VAN DE
BRESKENSCHE COURANT.
r<i
ba:
RE
t a
epv
'UD
KE
:ren
R
roi
De put en het kalf.
ian Naar aanleiding van de maatre-
grj elen der Franschen op de grens
an het Saargebied schrijft de N.
Crt. onder bovenstaand opschrift
et volgende:
De Duitsche bladen herinneren aan
et optreden der Franschen bij ge-
genheid van de bezetting van het
oergebied. De vergelijking is on-
tist. Als de Franschen werkelijk
adden gewenscht, het Saargebied
bezetten, zooals zij in 1923 het
oergebied wenschten te bezetten,
m zouden zij de aan hun troepen
edrl trstrekte instructies niet hebben be-
end laten worden. Dan zouden zij
illetjes hebben afgewacht, tot er
ts gebeurde, waarvan zij voor hun
Dor
mor
n 4
ïf t
LE
leleinden partij konden trekken.
-Jat Wij hebben er reeds op gewezen
it van Berlijn zelf geen onvoor
htigheden te verwachten waren.
et heeft ze niet noodig, ja, kon
IIII de eigen zaak slehts mee schaden.
>ch bestond er een gevaar, dat men
Duitschland technisch het gevaar
r „Sonderaktionen" noemt, en dat
Duitsche regeering zelf nog er-
r.t, door lieden ...ter verzekering
tam n hun persoonlijke veiligheid"
2 tl
door
MARGARET PEDLER.
Uit het Engelsch vertaald door
E.C. VUERHARD-BERKHOU1
0
De brief had eenigen troost ge
acht. want Carol had zich de laat-
en dagen ondragelijk eenzaam ge
lid. Niet alleen moest ze leeren
nnen aan het onuitsprekelijk leed
Jems afwezigheid want zelfs
zag ze hem niet vaak, was het
h al iets geweest om te weten,
hij slechts een paar mijl van
ir verwijderd in Two Ways Cot-
woonde doch het vertrek
Mac uit Devonshire en van de
'ners van Windycroft naarLon-
deden haar zich nog eenzamer
Jen. De ziekte van haar man had
last nog zwaarder gemaakt,
was nu herstellende en mocht
beneden komen en Sir Francis
de rol van reconvalescent was
veeleischender dan gewoonlijk,
'endien was hij in een buiten-
toon slecht humeur een hu
„Schutzhaft" te nemen, -door onge-
wenschte buitenlanders, die zij an
ders niet te lijf kan, te waarschuwen,
dat zij „voor hun veiligheid niet kan
instaan," enz. Het komt erop neer,
dat het centrale gezag niet in staat
is, allerlei wilde hartstochten van
strijdbare nazi's in toom te houden.
Dat gevaar moest zeer acuut worden
in de dagen van het plebisciet en
vooral ook onmiddellijk daarna, wan
neer öf het plebisciet teleurstellend
voor het tegenwoordige Duitschland
zou zijn uitgevallen, öf S.A.-lieden,
op grond van de voor hen gunstige
beslissing, een voorschot zouden ne
men op de hereeniging, door alvast
met pogroms tegen alle, door hen
ongeliefde elementen in het Saar
gebied, te beginnen. Dat dit gevaar
niet denkbeeldig was, blijkt wel daar
uit, dat alle buitenlandsche waar
nemers het eens waren over de nood
zakelijkheid van een neutrale ver
sterking van de middelen tot hand
having van orde en veiligheid, die
de internationale regeeringscommis-
sie in het Saargebied ter beschik
king staan.
Het optreden der Franschen heeft
nu bewerkt, dat twee nuttige dingen
zijn geschied. Hitier heeft voor de
critieke periode ieder optreden van
S.A.-lieden in de nabijheid van de
Duitsche grens van het Saargebied
verboden. Hij heeft daar een „ge
demilitariseerde" zone voorzoover
men ten opzichte van de S.A. zoo
spreken mag afgekondigd, ter
breedte van 40 K M. Tegelijk heeft
Pirro. de aanvoerder van het Duit
sche front in het Saargebied zelf,
het toch ook niet overbodig ge
acht, zijn volgelingen nog eens kalm
te en tucht krachtig op het hart
te drukken. Dat is waarschijnlijk al
les wat noodig was. Europa kan
nu heel wat geruster de gebeurte
nissen voor, tijdens en na de stem
ming tegemoet zien, dan te voren.
Berlijn heeft soms een ruwe aan
sporing van buitenaf noodig, om de
binnenlandsche tucht ten opzichte
van de S.A. en andere Organisaties
van dien aard, met voldoende kracht
te handhaven. Wij moeten daarbij
denken aan "hetgeen er ten opzichte
van Oostenrijk is gebeurd. Rome
had herhaaldelijk te Berlijn gewaar
schuwd, dat het de Oostenrijkscche
regeering niet onder den voet zou
laten loopen. Berlijn gaf geruststel
lende verklaringen, maar het legioen
meur, dat ze zich niet kon ver
klaren. Herhaaldelijk gooide hij haar
scherpe, hatelijke opmerkingen naar
het hoofd met een verborgen betee-
kenis, die ze niet kon thuisbrengen
of weerleggen en soms, wanneer hij
schijnbaar zat te lezen, merkte ze,
dat hij haar van achter zijn boek of
courant ter sluiks onder half ge
sloten oogleden, bestudeerde, zijn
smalle oogspleten schitterend van
een soort van boosaardigen triomf,
alsof hij in het bezit was van een
geheim, waarover hij niet wilde spre
ken voor het hem schikte.
Ze had nauwelijks Jems brief vei
lig opgeborgen, toen een bediende
haar een boodschap van Sir Francis
bracht en zei, dat mijnheer gekleed
en beneden was en dat het hem
aangenamer zou zijn, als mylady bij
hem wilde komen. Ze wist wat dat
beteekende een uur voorlezen uit
het morgenblad. Haar andere brie
ven opnemend gehoorzaamde ze en
vond hem in zijn studeerkamer op
haar wachten.
„Goeden morgen, liefste". Hij
drukte een langen bedaarden kus
op haar terugdeinzende lippen. „En
hoe maakt mijn lieve vrouwtje het
van morgen? Een beetje bleekjes".
Hij hield haar een eindje van zich
af, zijn beenige handen op haar
schouders en bekeek haar gezicht
van naar Duitschland uitgeweken en
in Duitschland gewapende, Oosten-
rijksche nazi's bleef aan de Beiersch-
Oostenrijksche grens gemobiliseerd,
het heele-" spellet je ging door, tot
de Oostenrijksche bondskanselier
vermoord was. Toen rukten de Ita
lianen op naar de grens. Nu eerst
werd Berlijn actief. Het legioen werd
van de grens weggenomen en ont
bonden. Het stoken met officieele
medewerking hield op. Berlijn gaf
den Zwitsers volkomen genoegdoe
ning inzake de over Zwitsersch ge
bied in Oostenrijk binnengesmok
kelde bommen. Enz.
Was dit alles wat vroeger ge
beurd, was vóór 25 Juli het legioen
reeds ontbonden, dan zou Dollfuss
waarschijnlijk nu nog hebben ge
leefd. Het gevaar voor oorlog was
ook een oogenblik, door de Italiaan-
sche actie, veel grooter dan het nu
is door de Fransche actie. Men mag
hopen, dat de put nu gedempt is,
voor een staatsman en wellicht
ontelbaren met hem daarin ver
dronken zijn. Dit -is geen verwijt te
gen de Italianen. Dat zij gewaar
schuwd hebben zonder onmiddellijk
te toonen, dat zij de daad bij het
woord wilden voegen, moesten wij
waardeeren. De methode van direct
dreigement verdient slechts in de
uiterste noodzakelijkheid aanbeve
ling. Bovendien zou Berlijn wellicht
niet zoo onmiddellijk op het Fran
sche dreigement hebben gereageerd,
als het niet reeds zoo onaangename
ervaring met de Italianen had opge
daan. Maar hoe het zij, de verge
lijking met het optreden der Ita
lianen moesten wij maken, omdat
blijkbaar beide partijen met deze er
varing hun voordeel hadden gedaan,
en het ons leert hoezeer een over
weging van het spreekwoord van de
put en het kalf hier op zijn plaats
is.
Erg belangwekkend zal het nu
worden, te zien hoe de andere mo
gendheden deze kwestie opnemen.
De Engelschen schijnen blijk te ge
ven, de voordeden van het gebeurde
te beoordeelen, zoo^ls wij dat hier
hebben gedaan. Het Berliner Tage-
blatt wil den indruk wekken, als zou
zekere groote mogendheid te Ber
lijn reeds haar afkeuring over de
houding der Franschen hebben te
kennen gegeven. Als Engeland daar
mede is bedoeld, is het zeker on
juist. Italië misschien? Dat is een
met onbarmhartigen blik. „Je moet
beter op jezelf passen, op jouw leef
tijd moet een vrouw haar goed uiter
lijk nog niet beginnen te verliezen".
„Verlies ik dat dan?" antwoordde
ze onverschillig. Ze was zoo gewend
aan dit soort van grove hatelijkhe
den dat ze haar al lang niet meer
kwetsten. Ze voelde zich alleen on
uitsprekelijk moe in zijn gezelschap,
alsof hij alle vitaliteit uit haar haalde.
Hij liet zijn handen langzaam zak
ken en ze huiverde onwillekeurig
even van afkeer. Ze walgde van zijn
aanraking.
„Huilen om de maan is slecht
voor de rimpels," zei hij overtuigd.
„Vergeet nooit, dat de maan to
taal buiten je bereik is, totaal".
Ze antwoordde niet, doch keek
even naar de couranten, die netjes
opgevouwen op tafel lagen.
„Wil je dat ik voorlees?" vroeg
ze.
„Alles op zijn tijd, alles op zijn
tijd. Ik zie, dat je van ochtend brie
ven hebt gehad".
Ze keek naar de brieven, die ze
nog steeds in haar hand hield.
„Ja," antwoordde ze vlak. „Een
brief van Mac om te zeggen dat
hij weer terug is op Greenwood en
een paar rekeningen".
„Je hebt daar nog een vierde en
veloppe".
ander geval. Men zal zeggen:
„Frankrijk kan zich op het voorbeeld
van Italië zelf beroepen". Daar
staan echter andere dingen tegen
over. De Kleine Entente, ofschoop
verheugd over het effect van het op
treden der Italianen, heeft er later
toch tegen geprotesteerd. Zij heeft
verklaard, nooit te zullen dulden,
dat Italië in zijn eentje, zonder op
dracht van den Volkenbondsraad en
zonder overleg met de andere buren,
Oostenrijk bezette. Liefst zou de
Kleine Entente, als het noodig was,
Oostenrijk in zones bezetten. Parijs
moest zich wel tot tolk maken van
deze verlangens, krachtens zijn plich
ten als bondgenoot.
Het moge waar zijn, dat er in dit
geval geen andere buren dan Frank
rijk zijn. Maar voor Italië is toch de
verleiding groot, zich, bij wijze van
weerwraak, maar vooral ter verster
king van zijn positie bij de onder
handelingen met Frankrijk en de
Kleine Entente, die nog steeds gaan
de zijn, op den eisch van opdracht
en overleg te beroepen. Het zou
ons zeer verwonderen, wanneer de
Romeinsche diplomatieke juristen, in
dit stadium der besprekingen, niet
van deze kwestie zouden gebruik
maken om Frankrijk eenige verle
genheid te bereiden, die ten voordee-
le van Italië kan worden uitgespeeld.
Von Neurath, die een der hevigste
sceptici in Europa is ten opzichte
van diplomatieke acties der Ita
lianen, zal niet hebben nagelaten Hit-
Ier er voor te waarschuwen, dat hij
aan goedkoop vriendschapsbetoon
van dezen aard uit Rome niet al te
veel waarde moet hechten. Hitier
heeft dan ook onmiddellijk, met het
gebaar dat wij van hem kennen en
in de aangelegenheid der kerk met
eenige verwondering hebben gemist,
alle ballast over boord geworpen.
Daarmede is men diplomatiek ech
ter nog geenszins van de zaak af.
Dat zal blijken als over een kleine
drie weken de Volkenbondsraad bij
eenkomt om de laatste beslissingen
te treffen, die voor het plebisciet
in het Saargebied noodig zijn. Ita
lië heeft toch reeds, door dralen,
getoond, dat het in deze aangele
genheid de westelijke mogendheden
niet al te goedkoop terwille wil zijn.
Nu is er een prachtige aanleiding,
om deze houding te verscherpen.
„Van Herrick Waylen. Ze blijven
nog een paar dagen langer in Lon
den". Ze antwoordde als een kind
dat zijn les opzegt.
Sir Francis knikte goedkeurend.
„Lady Bridget is een verstandige
vrouw. Dat was het beste wat ze
doen kon, het meisje een poosje
hier weg houden, nadat ze dien goed-
geloovigen broer van jou voor den
mal heeft gehouden".
Carol bloosde verontwaardigd en
deed haar mond open om te ant
woorden, doch Sir Francis ging zoet
sappig voort
„En jou ook, lieve. Je dacht, dat
Beresford jouw eigen particulier ei
gendom was, .totdat die kleine flirt
uit Parijs tusschen beiden kwam en
bewees, dat hij je niet trouw was".
Een oogenblik was ze te boos
om te spreken, toen draaide ze zich
wild om, haar gewone vrees voor
hem was tijdelijk overwonnen door
een groote verontwaardiging.
„Dat is een leugen," zei ze op
zachten, heftigen toon. „En dat weet
je best. Je kunt van mij zeggen
wat je wilt ik kan het je niet
beletten, maar je zult de karakters
van mijn vrienden niet bezoedelen".
Sir Francis keek haar met kwaad
aardig plezier aan.
„Ik zou zoo zeggen, dat Miss
Waylen niet veel eh reputatie
Wij lezen hierover de volgende bij
zonderheden
In het stille Friesche dorp Wol-
vega loopen in den laatsten tijd ge
ruchten over groote plannen, die in
een uitvinding van den heer J. War
denier, thans woonachtig te Wolve-
ga, hun grondslag vinden. Om de
ze geruchten tot de juiste proporties
terug te dringen, besloot de uitvin
der de pers uit te noodigen om deze
op de hoogte te stellen van een en
ander.
De uitvinder, de heer J. Warde
nier, is thans 22 jaar en geboren
te Steenwijkerwold. Op de lagere
school blonk hij niet uit en meer
malen moest zijn onderwijzer het
hoofd over hem schudden. Steeds
verbeuzelde hij zijn tijd onder de
schooluren met knutselwerk en het
maken van teekeningen. Toen de
lagere school doorloopen was, kon
de jeugdige uitvinder naar hartelust
zijn neiging botvieren in het samen
stellen van allerlei werktuigen. Zoo
werd voor enkele jaren een beschuit-
inpakmachine uitgevonden, .die uit
nemend werk verricht en over een
paar jaar in den handel zal ver
schijnen. Voor 6 jaar kwam de heer
Wardenier op het idee om eens an
dere motoren te fabriceeren, welke
economischer zouden werken.
Vier jaar van onafgebroken en in
gespannen arbeid, met tal van proef
nemingen en mislukkingen volgden
daarop. Maar de uitvinder liet zijn
idee niet los en zette door, nacht
en dag denkend aan zijn nieuwe
plannen, die niets meer of minder
dan een geheele omwenteling zouden
beteekenen in de constructie van de
motoren.
Nu twee jaar geleden gelukte het
hem den eersten motor naar het
nieuwe idee te construeeren, maar
ze was nog niet klaar voor het ge
bruik.
Een vertrouwd ingenieur (een
geest van geheimzinnigheid blijft
voorshands nog om deze uitvinding
zweven) werd in den arm genomen.
Teekeningen en berekeningen wer
den gemaakt en thans zes maanden
geleden was men klaar.
Enkele rijksingenieurs, wien ge
heimhouding werd opgelegd, onder
weg te nemen heeft na haar be
zoek aan Beresfords villa," zei hij
zoetsappig.
Carol deinsde terug, haar oogen
gingen wijd open. Een oogenblik
scheen al het bloed uit haar lichaam
naar haar hart te stroomen en daar
heftig te kloppen. Toen stroomde
het weer weg en ze voelde zich
plotseling zwak en ontzenuwd. Ze
had het gevoel, alsof haar knieën
haar niet langer konden dragen.
„Haar bezoek aan Beresfords
huis?" herhaalde ze met moeite. „Ik
begrijp je niet".
„Niet?" Sir Francis scheen zich
dol te amuseeren. „Wil je zeggen,
dat ze je niet in vertrouwen heeft
genomen? Nee maar, en :-
vriendschap. TchI tchl" Hi
met zijn tong tegen zijn tam
of hij erg geshockeerd w;
„Mij in haar vertrouwei
men?" Carol herhaalde w
woorden. Ze voelde zelf, dz
papagaaiachtigs in die afsc!
herhaling was. „Wat was ei wc
toe te vertrouwen?"
„De reden waarom haar engage
ment af is gegaan, natuurlijk. Je
wilt toch niet beweren, dat je die
ook al niet kent?"
„Die ken ik niet," antwoordde ze
dof.
.(Wordt vervolgd).