Oorlogsherinneringen, De betooverde klomp. De Overweldiging van België, Naar het brandende Visé. Pluimveeteelt. Het Lied van de Week. Voor Huis en Tuin Eventjes Lachen ft Herinneringen aan de omzwervingen van een oud oorlogscorrespondent tusschen de strijdende partijen Natuurlijk wilde ik 't belangrijke nieuws omtrent den val van de vesting Luik zoo gauw mogelijk aan mijn dagblad laten welen en daarom begaf ik me op pad naar Visé, waar ik een betrouwbaar per soon had leeren kennen, die als koerier wilde fungeeren en mijn telegrammen en brieven over de grens brengen. Ik passeer het dorp Vivignes, hetwelk op verschillende punten brandde. Uit een estaminet klinkt veel gerucht en ik vind daar een troep soldaten, welke er danig de beest uithangen. De kerels zijn alle maal dronken en ze lallen luid op de muziek van een orchestrion, hetwelk op hun bevel in werking was gesteld. Onder wijl links en rechts en boven ons tegen een hoogte aan de huizen branden. Ik slaagde er in oin een poosje met den waard te spreken en ik vraag hem naar de oorzaak van de talrijke branden. De man vertelt mC, hoe de Duitschers vele vergeefsche aanvallen op het fort Pontisse hadden gedaan, tot ze er ein delijk in slaagden om het Belgische ge schut het zwijgen op te leggen Ze had den het fort nog slechts te bestormen. Vreezende echter voor een krijgslist of een ondermijnden vóór-bodem hadden ze de bewoners van Vivignes twee dagen geleden verzameld en voor zich uit laten loopen naar 't fort. Vlak vóór de sterkte gekomen, durfden ze hef fort nóg niet betreden en dreven ze den pastoor en twaalf notabelen voor zich uif- Zóó was Pontisse tenslotte veroverd! Het was een angstige tocht geweest voor de menschen en vele vrouwen en grijsaards waren onderweg op de knieën gevallen en mceneude, dat men ze den dood bedoelde in te jagen hadden om genade gesmeekt. Deze „onwil" der men schen om vlot aan de gegeven bevelen te voldoen, had tot bestraffing geleid. Veertig van de grootste hofsteden waren op dezen morgen in brand gestoken Ik heb het verhaal later van meerdere zijden lioorcn bevestigen. De waard had ecu groot gezin, dat zich binnen in de huiskamer gezamenlijk biddend tegen de doodsangsten verzette, welke onwillekeurig in deze hel opkwa men. Ik doe wat ik kan, zei me de man, oin de soldaten goed gestemd te hou den. Ik geef ze bier en sigaren; gisteren heb ik mijn koe voor ze geslacht Een feldwebel onderzocht mijn papieren tn liet me toen verder ongemoeid- De „vreugde" der Duitschers in de streek was ingegeven door het feit, dat «He weerstand van de vesting thans was gebroken en ook de laatste forten in hun handenwaren gevallen, een nieuwtje, waar van ordonnancen aan alle troepen in de omgeving kondschap waren gaan doen. Het deed me vreemd aan, dat ik thans voor het eerst sedert verscheidene dagen den geschutsdondcr niet meer hoorde. Hei was merkwaardig stil langs den weg, be houdens dan het getier van de dronken soldaten en het geluid van de muziek, welke hier en daar, in verlaten wonin gen, door de vreemde indringers, middels piano's en andere instrumenten, werd voortgebracht- Ter hoogte van Haccourt gekomen, bemerkte ik een vreeselijken vuur- en rookgloed aan de Maas.zijde. 't Was een ontstellende aanblik, welke me de schrik- kelijkste dingen deed vermoeden; zou ViséIk ga een zijweg in, welke naar het oude stadje leidt- Een officier, bevel voerende over een troep soldaten, welke bezig is om telefoonleidingen aan te leggen, houdt me onder bedreiging met een revolver staande. Na onderzoek van mijn papieren raadde hij me beleefd aan om terug te keeren. Hij deelt me mee, dat heel Visé in brand staat er, ook bijkomstige omstandigheden het toe ven in de omgeving hoogst gevaarlijk maken. Toch ging ik- Niet uit bravour, maar onder bepaalde dramatische omstandighe den krijgt de mensch den „echten" oor logsgeest te pakken en overvalt hem de stemming van: nou kan het me óók niets meer schelen! Laat ik omwille van een juiste chro nologische volgorde thans allereerst even mCmoreeren, wét er in Vi vóór mijn bezoek was gebeurd. De bronnen, waar uit ik de noodige gegevens put, zijn ab soluut betrouwbaar en zullen den lezer uit het verdere verhaal van mijn beleve nissen wel duidelijk worden. Reeds hiervoren schreef ik en ik had zulks in de Augustusdagen van 1914 ook in mijn blad gedaan, nog vóór Visé in brand werd gestoken hoe de Duit schers in het ongelukkige stadje een waar schrikbewind uitoefenden en elke minuut van den dag zich een ernstig incident 7.011 kunnen voordoen. Dit moment brak aan in den nacht van 15—16 Augustus. Den geheelen avond reeds hadden de soldaten, ruwe gasten uit Oost-Pruisen, hun vertier in café's gezocht en in de straten hun gemeenste liederen uitgegalmd, terwijl de mecsten in een verregaanden Staat van dronkenschap verkeerden- Te ongeveer 10 uur viel eensklaps een schot. De kerels grepen de geweren, die ze in de café's tegen de muren hadden gezet of op de tafes hadden gelegd en slormden woestbrullend naar buiten onder den kreet: „Man hat geschossen!" Die het ergst dronken waren, begonnen het eerst op deuren en vensters te schieten, zoodat in het stadje, op verschillende plaatsen Iegelijk, salvo's weerklonken, welke uit de woningen een angstig gehuil van mannen, vrouwen en kinderen wekten, hetgeen de dronken en woeste soldaten nog méér opwond- Ze drongen op on gedisciplineerde wijze de woningen binnen en mishandelden de kinderen. Beangstigd door het getier, dat ze aldus zelf in de straten hadden gewekt, begonnen ze in het wilde-weg te schieten uit de vensters van de woningen, welke ze waren bin nengedrongen. Zoo groeide de verwarring van seconde tot seconde, want, waar het lichtbedrijf nog niet hersteld was gewor den, lagen straten en huizen volkomen in den donker. Verscheidene burgers, die in hun schrik de straat opvluchtten, vonden dien avond reeds den dood, maar ook meerdere dron ken soldaten vielen onder het moordend lood van hun eigen kameraden. Nadat dit wilde spel eenigen tijd bad geduurd, werden de straten door „ge ordende" troepen bezet. „Allen eruit!" klonk het bevel. Deuren en ramen wer den ingetrapt en de gezinnen werden uit haar woningen verdreven. Onderweg reeds werd een wreede scheiding voltrokken. De mannen werden tesamen gedreven en on der vreeselijk gejammer van Imn vrouwen en kinderen weggeleid. Tegelijk begonnen reeds enkele in brand gestoken huizen de tragische tafereelen te verlichten. Op open pleinen en in weiden werden de menschen tesamen gedreven en zóó moesten ze, onbeschut tegen de koude van den nacht, den komenden morgen af wachten. Er zijn dien nacht verscheidene zieken en kinderen van kou en ellende omgekomen. Eerst den volgenden morgen liet men de vrouwen en kinderen gaan. D w z. men wees ze den koristen weg naar Maas tricht. De mannen werden ten deele naar Duitschtand meegevoerd er» anderdeels In de nabijheid gevangen gehouden om dwangarbeid voor de Duitschers te ver richten, bestaande uit wegenaanleg, her stel van bruggen enz. Onder deze laat ste groep bevonden zich ook menschen, die nooit handenarbeid Hadden verricht, o.a. een geneesheer, die onder bescher ming van de Roode Kruisvlag, zich in het college St. Hadelin, waarvan ik reeds eerder vertelde, aan de verzorging van gewonden had gewijd. Hij was daar weg. gehaald geworden, terwijl hij in zijn dok- tersjas was gekleed den Roode Kruisband om den arm droeg. Door de wegvoering van dezen geneesheer Dr. Labye lagen een twintigtal gewonde Duitsche soldaten zonder verzorging in het genoem de hospitaal.... Des nachts waren nog slechts enkele huizen in brand gestoken, de algeheele verwoesting begon eerst den volgenden morgen en juist toen ik tegenover 't stadje aan den Maas-oever aankwam, was de brand over heel de bebouwde gemeente in wilden gloed verbreid. En laat ik thans overgaan tot het mede- deelen van mijn eigen ervaringen in het brandende Visé- Md. (V/ordt vervolgd.) 1 DE GEVAARLIJKE NACHTHOKKEN". Wie meenen mocht, dat langdurige voor lichting eindelijk overal de z.g. nachthok jes had weggevaagd, heeft het mis- Men vindt die iuis-kweekerijen niet alleen in stadstuintjes, maar ook buiten op het plat teland; oude opvattingen laten zich heel moeilijk uitroeien. Laten we daarom in dit artikel nog eens de nadeelen der nachthokjes noemen. Nachthokjes bouwde men. en bouwt men helaas nog omwille van de ver warming der dieren in den winter. Dat doel wordt met de kleine, donkere, slecht of niet geventileerde nachtliokjes volko men bereikt, maar een ander en hooger doel de gezondheid der dieren en dezer hooge productiviteit streeft men er mee voorbij- Kippen, althans de gebruikelijke nutras- sen, zijn hier voldoende geacclimatiseerd om de normale najaars- en wintertempe- rafuren te kunnen verdragen. Ze hebben geen behoefte aan verwarming, vragen slechts een vorst-vrije slaapplaats, welke haar in de z.g. modelhokkcn wordt gebo den. In een ruim, goed gebouwd hok, daalt de temperatuur op de hooger ge legen slaapplaatsen niet beneden 't vries punt, al bevriest ook het drinkwater, dat op den grond staat. Gelijk er meer kui kens sterven aan over-voeding, dan aan voedsel-tekort, zoo gaan .er meer kippen ten gronde door verbroeiïng, te groote warmte in onzuivere lucht, dan aan koude. Nachthokjes zijn gasoventjes, vooral wanneer des winters ook nog de schuif naar den uitloop wordt afgesloten- Steek 's morgens vroeg uw hoofd maar eens even in zoo'n appartementje. De warmte blijft hangen in zulke hokjes, d wz. de uitgestraalde lichaamswarmte, en de lucht wordt bovendien vergiftigd door de dam pen, welke opstijgen uit de ontlasting der kippen. Warme nachtliokjes vergrooten boven dien in den winterdag zeer het gevaar voorbevriezen der kopversierselen. De beesten moeten uit het broci-hokje ineens naar buiten, welke overgang, voor wat de temperatuur betreft, de groot en te schielijk is. Vandaar de bevriezing van kam en lellen. Warmte en donkerte zijn voorts gunstige factoren voor het leven en de vermenigvuldiging van on- gedierten, als luis en andere parasieten. Naclithokjes zouden dus extra-zindelijk gehouden moeten worden, regelmatig schoon gemaakt en uitgespoten- Maar dat doet men niet, omdat men in die nacht hokjes zoo uiterst moeilijk werkt; men kan overal slechts lastig bij en moet zich in alle denkbare en ondenkbare houdin gen wringen om het reinigingsproces naar bchooren te kunnen vervullen. Men ziet tegen elke schoonmaak van zulke hokken op. Nadeelen zijn dus: verbroeiïng der die. ren, met als gevolg verslapping en slechte productiviteit; be ,,'ng van besmet ting, dus optreden van ziekten; kans op bevriezing van kopversierselen in den win- ten; vatten van koude; optreden van snot en diphteritis; vermenigvuldiging van luis en ander ongedierte. Geen enkel voor deel staat er tegenover, ooi; niet het winnen van plaatsruimte. Immers, wie zijn dieren een nachthok ter beschikking stelt, moet ze daarnaast óók een overdekten uitloop geven, anders zitten de beesten bij slecht weer óf buiten in regen en wind, of ze toeven ook dan in 't donkere nachthok. Welnu, met weinig kosten méér kan men van zulk een overdekten uitloop een gesloten hok maken, waarin de die ren des daags bij ongunstig weer kunnen tieren en des nachts slapen. Met een modern, ofwel modelhok, winnen we dus juist plaatsruimte. Zoo'n hok hoort bui ten op het land voor de kippen te wor den gebouwd, maar ook in het kleinste tuintje. VAN VERRE EN VAN NABIJ. Hier 'n mijnramp, daar >n zeehoos, Menschenlevens ongeteld, Worden door de duist're machten. Bijna daag'Iijks neergeveld. Oostenrijk wil maar niet happen, Hoe zijn nabuur vriend'ljjk wenkt; 't Blijft 'n politiek gescharrel, Dat niet veel vertrouwen schenkt- Thans weer 'n kanormenzwendet Ter bescherming van >t paleis, Waar de vredes-eng'len zeetien: Wanneer wordt het menschdom wijs! Mogen tronen wank'len, vallen, Stcrv'Iing, wees niet despcraat(s)'; Tal van Schoonheidskoninginnen Komen daarvoor in de plaats- Graye, 't onbekende stadje, Viert het diamanten feest Van het werk tot heil der blinden i Zegepraal van hart en geest- Wat de sporen ook! verzinnen, 't Is misère voor en na; Zelfs de Diesel kan 't niet winnen: Leege treinen, vroeg en spa! Huurverlaging moet er komen, 'k Lees het daag'Iijks in de krant; Maar, helaas, wat ook mag dalen, Onze huurprijs blijft constant- HENRY DE MAAND OCTOBER. IN DEN SIERTU1N. In den siertuin valt deze maand nog heel wat te doen. Allereerst moeten we waken, dat er geen chaos ontstaat- Nu de dagen korter worden en het weer niet altijd even aanlokkelijk meer is, najaars stormen bovendien soms heel wat plan ten kunnen doen afknappen, kan onze mooie tuin al gauw in een wildernis ont aarden. We blijven de planten nazien der halve, welke staan opgebonden, afstervend hout snijden we af, afgevallen bladeren harken we regelmatig bijeen en door het kort knippen van grasranden, afsteken van paden en bijscheren van heggen, zorgen we, dat we netjes den winter ingaan. We merken de plaatsen, waar vaste planten staan en voorzien de Dahlia's, welke straks, als de eerste flinke nachtvorsten zijn geconstateerd, worden opgenomen, van etiquetten, opdat we in het voorjaar weten met welke soorten en kleuren we te doen hebben. Waar wc onder het gras bolletjes wil len planten, als crocusjes, moet dat nu geschieden, ook de andere bollen moe ten trouwens den grond in, alsmede lelie's. Stokrozen kunnen ter bests worden uitgeplant op on 'erlj, ;U van 40 cM VoorjaarsplanteJ Vergcet-me.nietjes, en Made!'lai men eveneens reeds op de e s zetten, als de plantjes reeds 'ncI wikkeld zijn. Men kan er ook !j» ten tot het voorjaar j Gladiolen moeten worden p o bewaart ze op droge, een it me plaats. Ook knolbegonia's di< genomen. vooi Zoo omstreeks de helft van >et als strengere nachtvorsten ga EI' ten worden, kan men ook de ?ost nog met kluit uit den tuin o ze op te potten; in de sen im kan men er dan nog lang hebben. Pelargonium (geranium)-Stek we van de verdorde en vei ren, waarna we ze in bak of rin; gen. non In het boordbed kan men v eei nu heel goed overzetten, ran wenscht mocht zijn, maar me 1CC niet mee tot het einde van als een spoedige koude.inval aer den verwacht. Dan late m< staan tot het voorjaar. n(ja Onder glas kunnen we ree j0k tyrus zaaien om vroeg in de gar ontwikkelde planten te hebba Ion in den open grond uitzetten, luui Tegen het einde van de mi 'ou we reeds de niet winter-hari r in den tuin; biad en turfmoln !,cn meest geschikt voor. Stamroz met de kroon in den grond; ,ajn struikrozen strooien we alles hal blad. Ims IN DEN C IHier is voorloopig minder In oogsten er bieten, sehorseneeiian zaaduien, kooien, selderie, he Wortelgewassen kunnen we, iin' ontdaan, in zand inkuilen; u we droog; kool kan men opaan in kelders omgekeerd aan t t d hangen. rt j Boonen worden goed nagt iur ze binnen gehaald te hebben, ooi ze eerst in het voorjaar teg uit. h€ Rabarber kunnen we thans tegen het einde van dc maJur" we ze tegen winterkoude. :ent IN DEN 1 w ïne Bestel nu aanstonds de >t i welke men wenscht, want Ide wel de meest geschikte maas ee planten; ze kunnen dan vóó^ 1 lenteweer haarwortels maker c" bereiden we al vast voor doc los te maken, 2 a 3 steek boomen hetzelfde geldt v ;tje aankomen op een tijdstip, niet direct kunnen uitplanten e j ten de wortels tegen uitdroj is beschermd, waartoe we de be: struiken tijdelijk inkuilen. Aardbeienbedden worden in terdege schoon gemaakt; alli 6 >t dorre blad worden verwijl we ruigen mest tusschen de gen, het hart echter vrij lati rt BOLLEN 0.ha Zoo spoedig mogelijk zetti °n de hyacinth-bollen op glazen ari tuur is heel eenvoudig, maar ar( vindt men telkens weer teleur jV( het maken van fouten. Men tte alleen sterke, de grootste bol trekken op glazen geschikt ter moet zóó hoog staan, daft een halve centimeter van deT* van den bol afblijft- Men pli zen niet aanstonds in het lichf ze in een donkere, koele ka kelder met een doos of kist j tot 't glas geheel doorworj duurt bijna twee maanden, mogen de glazen in een koel men, buiten zonlicht- Als de ginncn te kleuren, plaatst nu in een verwarmd vertrek en nig venster. Van tijd tot tij verdampte water aangevuld. In 1831 kwam Paganini, de beroemde violist reeds lang dc lieveling van Ita lië» de verwende gast van Engelsehe en Duitsche vorsten voor de eerste maal te Parijs. En achter hem 'n zwerm rijke nobs, rijke nietsdoeners met veel smaak, die voor hem een ziekelijke vcr- ecring, een slaafsche aanbidding hadden. Onder hen waren vrouwen, die door zijn spel in een bovenaardsche extase werden gebracht. Onder hen waren mannen, die zonder aarzeling honderd ponden neerleg den, wanneer maestro Faganini hun de eer aandeed, een van zijn grillige fanta- siën voor te spelen. Daar was een lord Beresford, die den violist zoo op den voet volgde, dat 't scheen alsof hij de scha duw van den kunstenaar was- Daar was een oudere Amerikaanscbe miss, die geen concert van den kunstenaar oversloeg. Te Parijs oogstte hij zulke lauweren, dat het hem overweldigde. Midden in zijn succes zonk hij neer. Dit had zijn zenuwen overspannen. Hij leed aan angsttoestanden, zinsbegoochelin. gen, prikkelbaarheid en zwaarmoedigheid en hij trok zich in een voornaam sanato- ruggetrokkenheid herstel zocht. Tevergeefs poogden zijn vereerders in zijn nabijheid te komen. Tevergeefs speelden sommigen de comedie, ziek te zijn, opdat ze ook in het sanatorium konden worden opge- men en in het gezelschap van den mees ter konden zijn. Paganini sloot zich op. Aan gemeenschappelijke maaltijden nam hij geenadeel- Hij koos bij zijn wandelingen in het park, dat tot het ziekenhuis behoor de, de meest afgelegen gedeelten. Een enkel bescheiden wezen, dat nau welijks iets wist van de kunst van den verpleegde, genoot zijn vertrouwen. Het was Nanette, dc brunette uit Bretange, die hem dagelijk bediende en hem rus- tig, zonder veel woorden, bijna geluid loos hielp en zijn kamer verzorgde. Wan neer hij haar slanke gestalte, haar groote onschuldige oogen en haar vroolijk gelaat zag, dan verheugde hij zich als een ken ner bij het aanschouwen van een kunst werk. Het gebeurde kort voor 't Kerstfeest, dat zij op een morgen diep bedroefd zijn kamer betrad- Ofschoon zij, naar gewoon te hoffelijk, naar zijn wenschen vroeg, zag hij dadelijk, dat haar iets kwelde en hij vroeg haar, vaderlijk, naar de oorzaak van haar bedruktheid- Toen vernam Jiij De eenigc, die zich om haar bekom merde en haar raadgever was, heette Antoine. Hij was een Parjjsche kellnier uit Bretagne, die haar beminde. Deze Antoine Possu uit Bretagne had pech. Bij de laatste conscriptie voor den mi- litiairen dienst had hij een dienstplichtig nummer getrokken. Kort en goed, hij moest soldaat worden, soldaat van Louis Philip, den burgerkoning. Hij zou drie jaar uit de nabijheid van Nanime weg gerukt worden. Het .meisje verloor haar verloofde, haar steun, haar kameraad. „Waarom 't hoofd te laten hangen," zcidc Paganini luchtig en vriendelijk- „Het kwaad kan verholpen worden. Men moet een plaatsvervanger stellendat is alles!" „Een plaatsvervanger, hoe kunt u dat zeggen," klonk het een beetje kwaad. „Weet u wel hoeveel dat kost?" „De tijd brengt raad," meende de vi olist kort en bondig en daarmede ein digde het onderhoud. En de tijd bracht een origincelen raad. Met Kerstmis geven de Franschen elkaar klompjes, om ze net als bij ons op St. Nicolaas met geschen ken te vullen. Verscheidene dagen voor het feest kreeg de kunstenaar een ge schenk van zijn vereerders, een houten viel hem een aardig Idee in. De kunstenaar, die zich in zijn vrijen tijd met houtsnijwerk bezigheid, maakte uit dien houten klomp een groote bui kige viool. Toen liet hij, wiens kunst tot droefheid van zijn vrienden, zoo lang gezwegen had, in alle bladen aankondi gen, dat hij op den eersten Kerstdag, in de Villa Lutetia een weldadigheidsconcert zou geven, waarvan het eerste deel op zijn oude bekende viool zou worden uit gevoerd, maar het tweede deel zou wor den gespeeld op een houten klomp, waar uit hij een viool had gesneden- Binnen eenige uren waren de tweehon derd plaatsbewijzen voor het concert, die twintig francs per stuk opbrachten, uitver kocht. Ofschoon Paganini, in het eerste deel van liet concert weder zijn gewone meesterschap toonde, verbleekte toch dit succes bij wat op het tweede deel van den avond plaats vond- Toen hij op zijn betooverde klomp zijn beroemde „Varia ties op de g-snaar" en zijn „Carnaval" speelde, scheen het alsof alle accoorden, trillers, passages en dubbelgrepen oen bovenaardschen glans toonden. Want Pa- ganin. speelde niet voor zichzelf- Hij, die voor een gierigaard werd gehouden, speel de. voor een arm, bedroefd meisje, dat de schoonste prestatie, welke leverd had. Het publiek was in exta: kon geen woorden genoeg vit bewondering uit te drukken- Op den tweeden Kerstdag nini ongemerkt het sanatoriuj hij Nanette den betoovcrdei kostbare viool, ten geschenk haar waarschuwde, dit curioi niet zoo goedkoop van de H Toen gaf hij haar een env€ bij hij haar verzocht, deze te openen dan wanneer hi was. In deze enveloppe bevond 11 drag van vierduizend franc, van het concert, waarmede een klein meisje van het la: een Bretagner uit den mü te houden. P-K ZIJN VERDIENDE) Zij: „ZC heeft hem «erft gewezen en toen is 7c n*j trouwd." Hij: „Zoom stijfkup

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1934 | | pagina 4