RESKENSCHE COURANT !uws- en Advertentieblad voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen W. D. «(lood van Hindenburg, Iet bittere eifdeel. U jaargang jujnt iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND. Telefoon 21. Postgiro 70179. Uitgave J. C. LE BLEU v|h E. BOOM-BLIEK, Breskens FEUILLETON 1 de n Dinsdag 7 Augustus 1934 Nummer 3956 ILlf ABONNEMENTSPRIJS Per drie maanden 1.25. Buiten Breskens per drie maanden f 1.40. Franco per post per jaar f 5.00 Buitenland per jaar f 6.50. Alles bij vooruitbetaling. ADVERTENTIEPRIJS Van 1-5 regels fO,75. Iedere regel meer f 0; 1 5. Ingez. Med. 30 ct. per regel Abonnements-advertenties groote korting. Kleine Advertenties tot hoogstens 5 regels f 0.40 (bij vooruitbetaling) deft •ent hetgeen na het overlijden i Rijkspresident heeft plaats met betrekking tot de ver- tg van Hitier tot Rijkspresident de Berlijnsche correspondent |"ï(le N. R. Grt. aan zijn blad het "nde mede r heel Duitschland hangt nog de schaduw van Hindenburg's De politieke gebeurtenissen, e zich dezer dagen hebben vol- ;en, zijn mede door deze scha- bedekt, maar daarom zijn zij minder belangrijk. Haar over- elijkheid is eenigszins vermin- door het feit, dat het Duitsche iet twee verschillende beslui- welke logisch bijeen behooren, een d^g tusschenruimte in twee rscheiden zittingen heeft geno- tengevolge waarvan de situatie, ils die door de eerste kabinets- ig was geworden, een dag later een aanzienlijke wijziging heeft I Afgaan. Ag vóór dat zulks was geschied, |t in De Toestand in het avond van gisteren bij wijze van mo- leid aangekondigd en tegelii- bij voorbaat reeds in korte den geanalyseerd. Daar willen -an uitgaan, stond: ,,Zai men nu misschien raf nog de verheffing aan de ring van het volk onderwer- Het zou een vreemde proce- zijn. Want men bedenke: Die effing moest door het volk ge en, om waarde te hebben. Zij niet op één peil worden be- ;ld met de uittreding van den enbond, die niet wachten kon, ie een daad was van de uitvoe- ierc le macht, die ook elders eerst eiD (eraf aan de beslissing van de liflii svertegenwoordiging zou zijn on- U 1 lorpen". ,1 vrij algemeene verwachting volksstemming, at verwachtten ook de in politiek ^cht eenvoudigen van geest. Er I immers in de grondwet: (arti-" 41) ,,De Rijkspresident wordt het heele volk gekozen". Door ichtige deining, welke vroegere itemmingen hebben veroor is de indruk daarvan bij de des volks nog niet uitgewischt door MARGARET PEDLER. it het Engelsch vertaald door ft C. VUERHARD-BERKHOUT 0 "oe niet idioot, Billy, niemand wt „met opzet" met den verkeer man of de verkeerde vrouw,' "li ?afbara wijs. „Ze doen het bij [issing of gedwongen door de Meligheden of zooiets. En ze nooit vooruit, dat het zoo M zal afloopen, als het altijd ■dag» 10 I 'CI zweeg en ging toen bezorgd r} „Ik hoop maar, dat Mac en ytck nu niet den boel in de war M. Menschen die verliefd zijn wel hoe langer hoe dommer PR( *?r^en- üK iWat bedoel je, o, eigenwijze, jon lie tfj'touw?" vroeg Billy. dacht, dat dat nogal duidelijk i ze^s voor een onontwikkeld 0pjl -lect als het jouwe," antwoordde dml« p hoogte. ,,Mac is verliefd Mrrick en Herrick is verliefd en zonder zich rekenschap van de staatsrechtelijke veranderingen, wel ke de machtigingswet heeft teweeg gebracht, te geven, waren voor het groote publiek de begrippen „nieuwe Rijkspresident en volksstemming" eng, ja haast vanzelfsprekend met elkaar verbonden. Op grond van haar machtiging, welke haar uitdrukkelijk de bevoegd heid geeft, om zelfstandig alle wetten uit te vaardigen, en zelfs een heele constitutie bij eenvoudige verorde ning af te kondigen, behoefde de regeering aan deze verwachting niet te voldoen. Maar had niet Hitier zelf verkon digd, dat hij elk jaar eenmaal een beroep zou doen op het volk? En waren er niet tal van argumenten (wij behoeven ze niet nogmaals op te sommen) op grond waarvan het in de tegenwoordige omstandighe den wenschelijk kon schijnen* Hitler door het heele volk tot aanvoerder te doen benoemen? Maar neen, dadelijk na het af sterven van den generaal-veldmaar- schalk wordt bekend gemaakt, tot welke regeling bij kabinetsbesluit den vorigen avond reeds is besloten. On middellijk treedt de wet in werking. Wie nog had kunnen twijfelen of men hier te doen had met een defi- nitivum, die werd daarvan overtuigd toen bekend werd, dat de eed van de weermacht op den leider per soonlijk (een eed, dien Hindenburg nooit heeft verlangd) reeds onmid dellijk was afgelegd. In den loop van iden dag ver nam men toen uit verschillende mi lieux, die doorgaans meer weten dan anderen, dat- de idee van het referen dum toch niet geheel van de baan was. Het zou echter de nieuwe grondwet betreffen, waarvan dan deze regeling over het president schap een onderdeel zou vormen. Deze lezing was op gronden, die wij dadelijk zullen aangeven, niet erg waarschijnlijk, maar in zoover was er toch iets waars aan, als het ka binet in een tweede zitting, een dag na de eerste, het besluit, dat het den vorigen dag had getroffen en de wet, welke het niet alleen had afge kondigd en in werking laten treden, maar waaruit het onmiddellijk reeds de meest verstrekkende en onher roepelijkste consequenties had ge trokken (de eed van de weermacht) nu achteraf toch nog weer aan een op Mac „Hoe weet jij dat?" viel Billy haar in de rede. Ze glimlachte. „Ik weet niet hoe ik dat weet, maar ik wéét het. Dus waarom ge dragen ze zich nu niet als verstandi ge menschen en engageeren ze zich niet? Ik wou dat ze het deden," voegde ze er hartelijk bij. „Alles op zijn tijd, kindje. Je wil alles zoo overhaasten". „Ik geloof, dat er in dit geval haast bij is," zei ze kortaf. „Ik voel, dat Gair een spaak in het wiel zal steken. Hij zet altijd zijn zin door. Tusschen twee haakjes, hij is van middag met Herrick uitgereden". Billy lachte. „Ik moet zeggen, dat hij en de ouwe Mac op twee honden lijken die om hetzelfde been heen draaien,' zei hij. Barbara keek bezorgd. „Ja, dat is zoo en ik benijd het arme, kleine beentje niet". „Wie is het arme, kleine beentje in kwestie?" vroeg een opgewekte stem en Alec Fane stak een ver waaid hoofd door de half open deur „Hallo, vader," riep Barbara ver rast. „Ik verwachtte u nog zoo gauw niet terug. Is de arme, ouwe Car- tright dood?" ging ze ernstiger voort. referendum ging onderwerpen. Een referendum, gehouden vóór de gevallen beslissing, en natuurlijk eerst recht vóór de voltrekking der voornaamste daaruit voortvloeiende consequenties, zou wel is waar ook slechts een betrekkelijk beteekenis hebben gehad; het ware echter in wezen en in uitwerking zoowel op het buiten- als ook op het binnen land iets geheel anders geweest dan wat nu komt, nu stellige maat regelen, die, om zoo te zeggen, met de handrem zijn vastgezet, die niet meer omkeerbaar zijn, aan het volk ter goedkeuring worden voorgelegd, dat niet te kiezen krijgt tusschen twee mogelijkheden, maar alleen tus schen het eene wat is enhet volslagen niets. Want wie tegen stemt, stemt voor niets, voor een chaos. Zijn er in deze omstandig heden nog een aanzienlijk getal lec- ge, ijdele, volslagen nuttelooze pro teststemmen te verwachten? Ernstige buitenlandsche beoordeelaars ver moeden dat niet, en zij bevroeden, dat een verpletterende meerderheid voor de goedkeuring van iets, dat evenmin kan veranderen als het feit, dat de zon ook morgen in het Oos ten zal opgaan, toch ook wel indruk op het buitenland zal maken, waar de publieke opinie misschien hierin toch wel een maatstaf zal zien yooi de meening van het Duitsche volk, meer dan eigenlijk gewettigd is. Waarom nu ineens toch weer een volksstemming achteraf en geen volksstemming vooraf? Van na- tionaal-socialistische zijde wordt dit als volgt beredeneerd: Indien men het volk de vrije keus laat tusschen twee mogelijkheden, dan geeft men het de beslissing in handen. Dat is tegen het leidersbeginsel, dat is geen zuiver nationaal-socialisme, dat is veeleer ouderwetsche democratie Het leidersbeginsel verlangt, dat de leiding de beslissing treft, maar de leider wil de voeling met zijn volk niet verliezen en dat krijgt daarom de gelegenheid achteraf zijn instem ming te betuigen. En als het nu eens van deze gelegenheid, theoretisch veronder steld, door wegblijven van de stem bus in grooten getale geen gebruik zou maken? Dan zou het daardoor het hewijs leveren, dat het van de nationaal-socialistische idee nog niet doordrongen is, ja, het zou daardoor een anti-nationaal-socialistische, een „Welnee," antwoordde Alec. „Hij had een hartkwaal, net als altijd, en dacht dat hij uitkneep. En daar om liet hij me, ook als gewoonlijk halen om hem te helpen vrede te sluiten met den hemel. Het bleek dat hij heel wat op zijn geweten had waar hij vanaf wou komen een paar koppels vogels van Kenyons jacht, een kleine historie met een lammetje, dat hij op een nacht van de kudde van farmer Marvin gegapt had en een flink pak slaag, dat hij zijn vrouw een paar dagen geleden gegeven heeft. Hij dacht, dat dat alles hem in de andere wereld kwaad zou doen". „Hij voelt zich nu zeker veel be ter, nu dat van zijn hart is," zei Billy. „En of". Fane knikte lachend. „Er bestaat geen twijfel meer aan of hij zal weer heelemaal beter wor den en zijn gappen en stroopen weer con amore voortzetten. Dan zal hij na verloop van tijd weer een hart attaque krijgen, zoodat hij zijn ge weten weer kan ontlasten. Cartright probeert uit deze en de komende wereld te halen wat er uit te halen is net als een hoop andere men schen doen. Hoe staat het met de thee, kindje?" ging hij tot Barbara voort. „Je krijgt er dorst van als je tracht andere menschen te overtui revolutionaire betooging houden, waar de regeering noodzakelijker wijs met tegenmaatregelen zou moe ten reageeren. Alles goed en wel, maar het ka binet heeft zich toch bedacht, dat het dit zeer geringe risico, althans tegen de kans van een geslaagden propaganda-veldtocht, op zich kon nemen, beter dan het risico, dat het mopperaarsfront door het geheel weglaten van elke volksraadpleging zou worden vergroot. Waarom, dat is een tweede vraag, nu niet ineens de heele constitutie tot onderwerp van een volksstem ming gemaakt? Daarop luidt het ant woord: De constitutie ligt wel ge reed, maar ten opzichte van eenige niet onverschillige onderdeelen, zijn toch nog geen definitieve beslissin gen genomen. Wij willen als voor. beeld nu niet eens de steeds nog onbesliste staatsrechtelijke positie van de joden noemen, die aanstaande 19den Augustus nog mede zullen mogen stemmen. Maar hoe is het met de eventueelie opvolging van Hitier? Die kan in de constitutie toch niet ontbreken, als zijn positie overigens daarin is verankerd 1 Moet er een permanente commissie wor den aangewezen, een kiescollege, een soort keurvorstensysteem worden in gesteld? Alles nog.open vragen, van daar dan toch maar liever weer de benoeming van Hitier en niet de heele constitutie aan een referendum onderworpen. Hierbij moet in herinnering wor den gebracht, dat onder een groot deel van het volk waarde gehecht wordt aan hetgeen wordt verteld maar niet te controleeren is, over het bestaan van het testament van Hindenburg, waarin deze zich zou hebben uitgesproken, theoretisch voor de monarchie, practisch voor de regeering Hitler, maar daaraan zou hebben toegevoegd de wensche lijkheid om het volk ovèr de kwestie van de staatsregeling te raadplegen. Zooals gezegd, wat hiervan waar is, is geenszins te controleeren. Nog is interessant, dat over een voor de beoordeeling van den toe stand belangrijk vraagstuk twee diametraal verschillende meeningen worden verkondigd, welke misschien bij nadere beschouwing niet zoover van elkander afstaan als het opper vlakkig schijnt. De eene meening is blijkbaar overgenomen door vrij wel de geheele Engelsche ochtend pers. Wij weten dat nu de macht van de rijksweer enorm vergroot is, dat Hitier afhankelijk, ja, eigenlijk de gevangene zou zijn geworden van de rijksweerofficieren. Hoe nu?, zoo luidt de andere meening, juist het tegenovergestelde is het geval. Heb ben dan soms ide officieren en massa hun ontslag genomen, toen hun de nieuwe eed werd bevolen? Neen, dat is niet gebeurd, geen enkele offi cier heeft ontslag genomen. Niet de rijksweer is de baas van den lei der geworden, maar de leider is via von Blomberg de baas van de rijks weer en de hoogere officieren, aan wie men een stille oppositie toe schreef, ook zij hebben allen zonder aarzeling den eed afgelegd. Aldus de andere meening. Ook wordt er nog op gewezen, dat nu tevens een gebrek aan even wicht, ai was het dan ook slechts een formeel of een schijnbaar ge brek aan evenwicht tusschen de po sitie van Goering als hoofd van de politie en alle semi-politioneele strijdkrachten, en Hitler is opgehe ven, nu Hitler chef van de rijksweer is geworden. En hoe vat het volk dit alles op? Wie peilt het met zekerheid? Men weet, de stemming des volks wordt voor het oogenblik beheerscht door oprecht betreuren van den dood van Hindenburg, maar is voor het ove rige, voor zoover het niet geldt het deel des volks, dat uit overtuiging alles bewondert wat van boven komt, resp. heimelijk tot een tegengestelde, radicale richting behoort, over het algemeen lijdelijk, berustend of vrij wel onverschillig. De Eerste Nederlandsche Scheldevlucht. o— Zaterdag heeft van het vliegveld Vlissingen af de eerste Nederland sche Scheldevlucht boven Zeeland plaats gehad. Een vijftal Neder- landsche sportvliegers namen hier aan deel om een kansje te wagen naar de Wisselbeker „De Zilveren Scheldemeeuw". (Een tropee be schikbaar gesteld door den Voor zitter van de Zeeuwsche Vereeniging voor de Luchtvaart, de heer Van gen van hun dwalingen". Ze knikte lachend. „Ik zal er gauw voor gaan zor- gen," zei ze. „Het is vandaag Jan ets uitgaansdag. Jij kunt ook meegaan Billy en de toast maken". Ze voegde de daad bij het woord, Billy volgde haar en liet haar vader alleen om na te denken over de eigenaardig heden van de menschelijke natuur, zooals die door de Cartrighs van deze wereld werden gemanifesteerd. Kort daarop klonken bedrijvige ge luiden uit het keukendepartement en die culmineerden eindelijk in het verschijnen van heerlijk geurende thee en brosse, geboterde toast. „A propos, waar is Gair?" vroeg de dominee eindelijk, toen de gou den stapel toast aanmerkelijk ge slonken was onder den driedubbelen aanval. „Is hij nog niet thuis?" „Nee," antwoordde Barbara. „Hij is na de lunch naar Windycroft ge gaan om Herrick af te halen. We spraken juist over hen toen u thuis kwam". Haar vader glimlachte spottend. „Hij was toch zeker niet 'het „ar me/ kleine beentje," waarovejr ik jullie hoorde spreken?" Billy schaterde het uit. „Niet waarschijnlijk," antwoordde hij vroolijk. „Nee, Herrick was het been," legde Barbara uit. „En Gair en Mac vechten om haar". „Zoo". Fane bleef langen tijd zwij gen na dezen korten uitroep, zijn oogen stonden zeer nadenkend. „Ik schijn merkwaardig blind te zijn geweest," zei hij eindelijk, zijn wenkbrauwen grappig optrekkend. Barbara keek hem toegevend aan. „Lieve, ouwe schat, dringt 'het nu pas tot u door, dat Mac zijn zin niet zal krijgen als Gair er iets aan kan doen? Dat weet ik al sedert den dag dat Herrick door het ijs zakte en Gair er haar uit haalde". Alec knikte. „Misschien heb je gelijk," gaf hij toe en bracht toen handig het ge sprek op wat anders. In stilte dacht hij er echter nog over na hoe de hypothese, dat een bepaald iets het geval is, je blind kan maken voor de gedachte, dat iets anders ook mogelijk is. Geen aanwijzingen ma ken dan eenigen indruk. Alleen als de andere, niet vermoede moge lijkheid zich voordoet, krijgen de voorteekenen, die je eerst genegeerd hebt, plotseling beteekenis, krijgt elk détail met onmiskenbare juistheid zijn plaats, passen ze in elkaar als de verspreide stukken van een leg- kaartpuzzle, die door een meester hand wordt opgelost. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1934 | | pagina 1