Breskensche Courant
De lamp in de woestijn
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Het ontwapeningswerk
gered
FEUILLETON
Bij Verkoudheid
Ons Kerstfeest
en dat der Heidenen.
o
Man en vrouw zijn één
Buitenland
42ste Jaargang
Woensdag 21 December 1932
Nummer 3792
ABONNEMENT:
pa kwartaal 1,25;
builen Breskens 1,40.
Buitenland f 6,50 pa
jaar.
Zondagsblad per kwar
taal 0,65; en buiten
Breskens 0,725Bui
tenland f 3£0 per jaar.
Verschijnt
- iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND -
Advertentiën worden aangenomen tot uiterlijk 1 uur nam.
J. C. LE BLEU.
Tel. 21
Uitgave:
Dorpsstraat 35, BRESKENS
Postrekening 70179
ADVERTENTIËN:
van 1 5 regels f 0,75;
iedere regel meer 15 ent.
Ingez. mededeelingen 30
cent per regel.
Handelsadverten tién bij
regelabonnement groote
kortingTarief op aan
vraag verkrijgbaar.
GRATIS verzekering voor de gulden bij levens- i s-\ gld bij dood wy a— gld bij ver- s~\ gld bij ver- j gld bij ver- p* gld bij ver- j gld bij verlies
mbonné's tegen ongelukkenen Jl II I lange ongeschikt- II II I door lies van een jl ies üan een 4( 5 Van ecn J ',e5 Van een I (J 0an e^en
mei voor de volgende bedragen: hcid tot werken een ongeluk hand of voet oog duim wijsvinger anderen vinger
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd bij de Ongevallen-Verzekering-Maatschappij „Fatum" te 's-Gravenhage.
o
Door erkenning van het be-
wapeningsrecht werd het Ont
wapeningswerk voorloopig ge
red. Hoe staat het met den
ontwapeningswil? Het nationa
lisme zit diep in den mensch;
internationalisme een opper
vlakkig mode-vernisje.
Juist toen in den loop van de
vorige week heel de wereld er van
overtuigd was geraakt, dat de Ont
wapeningsconferentie te Genève tot
mislukking was gedoemd, een over
tuiging, waarvan we in een artikel
blijk gaven, is het Ontwapenings
werk voorloopig nog gered gewor
den door een tour de force van
Mac Donald, die het Fransch-Duit-
sche pariteitsgeschil tot een, óók al
weer „voorloopige" oplossing bracht
door een onderlinge plechtige ver
klaring der „Groote Vijf," dat de
gelijkberechtigdheid (in bewapening)
van alle staten „leidend Beginsel"
zou zijn bij het verdere werk der
Ontwapeningsconferentie, terwijl ie
der voor zich mede nog eens na
drukkelijk vaststelde, dat zijn regee
ring er slechts aan denken kon om
eventueele onderlinge geschillen tus-
schen de staten langs vredelievenden
weg te beslechten.
Merkwaardig is het zeker wel, dat
de oogenblikkelijke mislukking van
het Ontwapeningswerk slechts voor
komen is "kunnen worden door de
erkenning van zekere bewapenings
rechten I Alleen toen dat geschied
was, is Duitschland tot de Ontwape
ningsconferentie teruggekeerd.
Voorloopig zal het vredeswerk dus
worden voortgezet en de perspec
tieven lijken zelfs heel wat gunstiger
dan ze weleer waren. Er is in Eu
ropa een tegenzin groeiende tot het
nakomen der betalingsverplichtingen
aan de Ver. Staten, maar men dient
dan toch een aannemelijk motief te
bedenken. Men mag het de Ver.
Staten niet kwalijk nemen, dat ze
op betaling blijven staan, zoolang
Europa nog milliarden uitgeeft aan
bewapening. Bovendien zal nu de
vrees voor de noodzaak van een
uiterst kostbaren bewapeningswed
loop met Duitschland, de overwin
naars uit den wereldoorlog nopen
37.
Uit het Engelsch van
ETHEL M. DELL
door
CATH. A. DERMOUT-ViSSER
O
Haar eerste gedachte, haar eerste
ingeving was geweest, daaraan on
middellijk gevolg te geven. Nu
kwam de onrust. De gedachte aan
Tommy en zijn ziekte werd nu over-
heerschend. Wist hij dat ze op weg
was naar hem toe? vroeg ze zichzelf
af. Of was hij daarvoor al te ver
heen. In die tropische wildernis was
'tsoms zoo gauw met een mensch
gedaan. Een lied dat zij jaren en
jaren geleden in haar meisjestijd had
gezongen, schoot haar te binnen en
onwillekeurig kwamen de woorden
haar op de lippen:
Als een schaduw vliegt ons leven.
Als een droom zoo snel, voorbij.
Dat laatste woord ,onk haar in
de ooren als een doodsklok.
om tot een ontwapeningsvergelijk te
komen.
Op zulke practische gronden ver
wachten we nog eenig heil van de
Ontwapeningsconferentie. Tegenover
den vredeswil, welke de wereld zou
beheerschen en de regeerders tot
ontwapening dwingen, staan we zeer
sceptisch.
Toen de vorige week de misluk
king van het Ontwapeningswerk ze
ker scheen, hebben we geschreven
en de wereld legt er zich bij neer.
We hebben daarover een opmerking
moeten vernemen. „Wij, de jongere
vredesidealisten heette het zoo
ongeveer „wij zullen ons er niet
bij neerleggen".
Men versta ons goed: als we feiten
vaststellen, dan wil dat nog geens
zins zeggen, dat we ze goedkeuren.
We hebben er alleen aan willen her
inneren dat vóór de Ontwapenings
conferentie de eventueele mislukking
van dezelve algemeen met het ban
kroet onzer maatschappelijke orde
werd gelijkgesteld. Toen de misluk
king een oogenblik een feit leek,
werd er in ons wereldje even zoo
gezellig voortgemodderd als voor
heen. Geen publieke opinie kwam
in beroering, ten spijt van het ge
voelen van een, gelukkig groeiend
aantal jeugdige en andere vredes
idealisten.
De meeste menschen meten de
merites der wereldgebeurtenissen te
zeer af naar de gevoelens, welke ze
in hun eigen omgeving levendig we
ten. In waarheid ontbreekt nog vol
komen een algemeenen, publieken
vredeswil onder de groote volkeren.
Zoowel bij de geslagen Duitschers
b.v., als bij de Fransche overwin
naars.
Als president Herriot van Frank
rijk aan de Ver. Staten de rente van
opgenomen oorlogsleeningen wil be
talen, dan komt het volk in de Pa-
rijsche straten morrend bijeen, zooals
we van de week hebben kunnen le
zen, en werpt het uit protest de
ruiten van de tramwagens in. Maar
roert het Fransche volk zich, als
de regeering veel grootere kapitalen
betaalt aan de fabrikanten van veler
lei oorlogstuig?
Diep en hecht woont in de men
schen het nationalisme, hetwelk wei
nig geschikt is om met den vredes
wil samen te huizen. Ondanks een
oppervlakkig internationaal vernisje
komt te pas en te onpas het na
tionalistisch element der menschen
„Maar Tommy!" ze kon zich
Tommy's jong leven niet zoo den
ken. Die woorden waren geschre
ven voor ouden van dagen en afge-
leefden, maar voor Tommy, neen,
duizendmaal neen. Hij was toch nog
veel te vurig en levenslustig om zoo
heen te gaan. Het was haar, of hij
jaren jonger was dan zij zelf.
En toen drong weer een andere
gedachte zich aan haar op. Zou de
Nemesis, die haar uit het verloren
paradijs had verdreven, haar nog
hardnekkig blijven vervolgen? Was
de maat van haar straf nog niet
vol? Volgde de wraak haar nog
tot in de eenzame verlatenheid? Ze
trachtte die gedachte van zich of te
schudden, maar ze bleef haar bij
als een booze droom. Ze kon zich
niet ontworstelen aan den indruk
dien ze op haar gemaakt had.
Langzaam ging de nacht voorbij.
De hitte was ondragelijk, 't Was of
ze in een stoomketel zat vol heeten
damp. De gedruktheid van de at
mosfeer lag als een last op haai
en maar altijd hield de regen aan,
kletterde op het ijzeren dak boven
haar hoofd. Ze dacht weer aan de
Nemesis, die, met haar ijzeren staf
zwaaiende, nooit haar doel miste.
Dat aanhoudende gekletter van
den regen had voor haar iets ver-
naar buiten.
Suzuki vertegenwoordigt al jaren
de Japansche socialistische arbei
dersorganisaties in de Internationale
Arbeidsconferentie te Genève. Hij
doet dat nog, maar reist op het
oogenblik tevens de wereld rond om
de publieke meening der arbeiders
kringen te overtuigen van Japan's
recht inzake de imperialistische over
weldiging van Mandsjoerije. Tegen
over een vertegenwoordiger van
„Het Volk" heeft Suzuki met groote
stelligheid ontkend, dat zijn reis zou
worden betaald door de Japansche
regeering. Hij is naar Europa ge
gaan op kosten vande socialisti
sche Massapartij in Japan!
MUNHARDT'S
SALMIAK
M,-iab/eiien
D po-s 2.Q enj5Qjyt
Om denzelfden tijd, dat de Chris
tenheid haar Kerstfeest viert, hadden
onze voorouders, Germaansche hei
denen, hun Joelfeest, gewijd aan den
zonnegod Fro. De avfond aan den
eigenlijken feestavond voorafgaande,
was de surprisenavond, in den geest
als thans ons Sinterklaasfeest. Ge
schenken werden dan onder veel ge
rucht rond gedragen en in de wo
ningen van vrienden en kennissen
geworpen. Dit gebruik en de bena
mingen Joelfeest en Joelgeschenken
bleven tot in de middeleeuwen ge
handhaafd, maar zijn toen om de
heidenschen oorsprong verboden.
Ten onzent werden zware boeten op
de overtreding gesteld, waarmee het
gestelde doel volkomen werd bereikt,
maar in Zweden en Mecklenburg
kent men het rondbrengen der Joel
geschenken nog.
Het hier en daar nog bestaande
gebruik van het Kerstblok in som
mige plaatsen van Limburg is het
b.v. in eere gebleven betreft het
bewaren van een groot stuk hout,
dat met het Kerstfeest in den haard
wordt verbrand. Dat gebruik heeft
mede een zeer oud verleden. Doode
schrikkelijks. Ze had het zich nooit
kunnen voorstellen.
In de schemering van den aan-
brekenden morgen naderde ze ein
delijk de plaats harer bestemming.
Ze had nu nog twintig mijl door
de rimboe (wildernis) te rijden, dat
wist ze. Ze vroeg zich verbaasd af,
of Monck hiermede rekening had
gehouden, of dat het aan Peter's
vaardige handen zou worden over
gelaten de noodige maatregelen te
treffen. Ze was nooit dankbaarder
geweest voor dezen volkomen be
trouwbaren bediende, dan nu ze hier
in de duisternis eenzaam en verlaten
stond in een haar onbekende wereld.
Ze voelde zich, alsof ze vertoefde
in een vijandelijk land en die indruk
werd niet verdreven door de ge
dachte aan Tommy en zijn ziek zijn.
De trein ratelde het kleine, uit
ijzer opgetrokken, station van Khan-
mulla binnen. De regen scheen nog
te zijn toegenomen, 'twas of op het
dak van het station met roeden werd
geslagen.
Daar heerschte de gewone drukte
en het onwelluidende, verwarde ge
schreeuw, maar met vreemde stem
men en in vreemde talen. Stella
pakte haar boeltje bij elkaar om het
gereed te hebben voor Peter. Toen
keerde ze zich, eenigszins stijf van
boomen mochten in de dagen van
het Joelfeest uit het bosch worden
gehaald om die in huis te verbran
den. Nog slechts honderd jaar ge
leden was het in Vlaanderen ge
woonte dat de schooljongens voor
den meester Kerstavondblokken mee
brachten waarmee deze functionaris
een vrij winterbrandje verzamelde.
De Kerstkoek vervangt eigenlijk
de van ouds bekende deuvekater,
de offerkoek bij het Joelfeest der
Germanen. Wie zich „wat deuve
kater" laat ontvallen, vloekt dus nog
als een oude heiden bij zijn offer
koek
De Kerstsprookjes zijn ontstaan bij
de oude vertellingen, sedert eeuwen
overgeleverd van geslacht tot ge
slacht, zooveel het vernuft van een
bestemoer of petemeui dat vermocht
de sprookjes van Moeder de
Gans. Wie moeder de Gans was?
De Kerstgans, die de tafel pleegt
te sieren bij de volkeren van Frie-
sche afkomst; volkeren van Saksi-
schen of Frankischen oorsprong heb
ben hun St. Maartengans. Die Kerst
gans bracht de sprookjes mee. Men
spijkerde haar kop aan den wand.
Als de kinderen zich aan het maal
te goed deden, dan keken ze dien
kop aan en riepen: „Dank je, Moe
der de Gans, het smaakt lekker,
hoorl" Ook onder het sprookjes ver
tellen waren de oogen telkens op
den Ganzekop gericht. Verschil
lende schrijvers hebben die sprookjes
tot den vasten vorm, waaronder we
ze nu kennen, ontwikkeld.
Zelfs het bekende Ganzebord
dankt haar naam aan den Kerst
gans. Als deze laatste verorberd was
kwam eerst de Kerstkoek op tafel,
daarna het Ganzebord.
De Kerstboom is sedert 100
jaar hier ingevoerd en pas ongeveer
een kwarteeuw werkelijk populair.
Sinds onheugelijke tijden echter
behoort hij tot de voornaamste Kerst
gebruiken der Duitschers. Onze
folkloristen Dr. Eelco Verwijs
en Ter Gouw o.a. om er een paar
van de oude garde te noemen
hebben zich heftig, maar tevergeefs
tegen deze „import" verzet. Vanwaar
stamt het gebruik? Men heeft er
een christelijke verklaring van ge
zocht: de boom in het algemeen,
zoo zei men, speelt reeds op de
eerste bladzijde van de geschiedenis
des menschdoms een rol en Jezus
bediend zich van hem als zinne
beeld. Passend is deze verklaring
de lange reis, naar het portier, dat
reeds werd opengedaan en voor
welks opening zich een breed ge
schouderde man vertoonde.
„Hoe gaat het u?" vroeg Monck.
Ze schrikte bij het hooren van
zijn stem. Zijn gezicht was in de
schaduw, maar in het volgende
oogenblik stonden zijn sombere
strenge trekken haar weer levendig
voor den geest. Ze wendde zich tot
hem met uitgestrekte handen.
„Hoe vriendelijk van u mij te ko
men halen, hoe is 't met Tommy?"
Hij hield haar hand een oogenblik
vast en het was, alsof er een stroom
door haar lichaam ging, alsof hij
met zijn stevigen greep haar iets
van zijn kracht had meegedeeld.
„Hij is er zoo slecht aan toe als
een mensch maar wezen kan," zeide
hij. „Ralston is den geheelen nacht
bij hem geweest en ik heb dezen
tweemans-wagen geleend om u te
halen. Laten we geen tijd verliezen".
Ze ontstelde, want die weinige
woorden troffen haar als geeselsla-
gen; er was geen antwoord op noo-
dig en ze antwoordde dan ook niet.
Wat van haar werd gevraagd was
onmiddellijke gehoorzaamheid en
daaraan voldeed ze.
Ze zag Peter staan achter Monck
en wendde zich tot hem.
zeer zeker, maar de juiste verklaring
geeft ze niet.
Men mag aannemen, dat de Kerst
boom niets anders is dan de mi
niatuur-vertegenwoordiger van den
ouden wereldboom, die bij de Ger
manen zeer heilig was, den esch
Yggddrasill, den boom des levens,
en daarom immer groen met zijn
takken en wortelen hemel en aarde
en hel omvattende. Aan den voet
van dien boom ontsprongen de hei
lige bronnen; zijn kroon overscha
duwde het heilige meer, waaruit de
drie Nomen of Schikgodinnen te
voorschijn kwamen; van zijn takken
druppelde een zoete dauw „honing-
val" genaamd. Te diep was die boom
in den volksgeest geworteld, dan dat
het dien zou hebben kunnen ver
geten en daarom werd door de ge-
loofspredikers evenals aan den Mei
boom en zooveel andere heidensche
overleveringen, een christelijke be-
teekenis aan gegeven. Het boompje,
op Kerstavond voor de kinderen ge
plant, moest uiterlijk, voor honingval,
wat lekkers en speelgoed aan de
takken dragen.
Natuurlijk interesseert dien oor
sprong ons nog slechts uit een histo
risch oogpunt. We hebben en be
houden den boom om de intimiteit,
die deze in de donkere dagen van
Kerstmis aan de huiskamer verleent,
om haar knusse optakeling met pri
mitieve versierseltjes, om de blijde
kinderpret en het fantastisch geflon
ker der lichtjes, die zoo'n sprookjes
achtige stemming verspreiden.
in hun lof over „Zij"crème. Zij is
inderdaad even onmisbaar voor de
verzorging van huid en teint der
vrouw, als voor den man die op pijn
loos, spiegelglad en onberispelijk
scheren gesteld is. In prijzen van 20-
75 cent.
Von Sleicher valt mee.
De nieuwe Duitsche rijkskanselier
Von Sleicher heeft dezer dagen zijn
aangekondigde radio-rede gehouden,
welke als een soort regeeringspro-
gram met belangstelling werd tege
moet gezien. Het is meegevallen.
Von Sleicher blijkt tenslotte maar
„Zult ge overal voor zorgen?" zei
ze. „Ge volgt ons wel, hè?"
„Laat dat maar aan mij over,
Mem-Sahib," zeide hij diep buigende
en ze vertrouwde op zijn woord.
Monck had een burnous over den
arm, dien hij om haar heensloeg
voor ze buiten het station kwamen.
Ralston's kleine wagen wierp een
helder schijnsel door de sombere
duisternis. Ze stapte in een groote
plas water, vóór ze dien nog hadden
bereikt en was een en al verbazing,
toen Monck haar zonder eenige
plichtpleging opnam en haar op haar
plaats neerzette.
De regen sloeg op de kap en ze
vroeg zichzelf verwonderd af, of ze
er erg mee zouden opschieten en ter
wijl ze daarmee nog niet in het
reine was, begon de motor te puf
fen en merkte ze, dat Monck naast
haar kwam zitten achter het stuur.
Hij zei geen woord, maar stopte
haar ferm in het plaid en voordat
ze nog tijd had om te bedanken,
waren ze al op weg.
Die nachtelijke rit was een van
de dolste dingen, die ze ooit had
meegemaakt. Monck ging er als de
wind vandoor.
(Wordt vervolgd.)