1/ereeniging „Het Hoogeland1'
«Mls&saïi
sjux
Ordonnantie van Willem V, hertog van
Kleef, voor de heerlijkheid Breskens.
Buitenland
Looze streken van Snoekie en
Bolleboks*
SCHOONDIJKE.
Geslaagd voor Mercurius-diploma
boekhouden de heer J. Versprille,
ambtenaar ter secretarie te Ter Neu
zen, vroeger alhier.
Overgangsexamen R.H.B.S.
te Oostburg.
Bevorderd zijn van de le naar de
2e klasse: L. Becu, Cadzand; A
de Beer (m.) en M. de Beer (m)
beiden te IJzendijke; J. Boeltjes (m)
Oostburg; J. Boogaard, Schoondijke;
I. de Bruijne, Cadzand; M. Daansen
(m.), Aardenburg; L. van Dalsum en
M. Fabe (m.), beiden Oostburg; J
Henry (m.Aardenburg; P. Lako
Zuidzande; S. Lemaire, Schoondij
ke; I. Luteijn, Zuidzande; B. Odinlc,
Schoondijke; J. van der Plank en G.
Prins te Oostburg; Ph. Wieme, Aar
denburg; A. Brevet, Cadzand; P.
Dhont, IJzendijke; C. de Hamer (m.)
RetranchementS. Huizinga, Water
landkerkje; J. Huyssen (m.), Sluis;
M. Jansen (m.), Breskens; Ebr. de
Koster, IJzendijke; C. de Putter, Re
tranchement; G. Salomé, Breskens
J. Serlé, Waterlandkerkje; E. de
Smet, St. Kruis; P. de Visser, Bres
kens; J. Vogelaar, Biervliet; A. Wa
genaar, Breskens; N. de Wilde (m.),
Sluis, R. Wijffels, Aardenburg; J.
van Donk, Breskens, en H. Guison,
IJzendijke.
Van de 2e naar de 3e klasse:
J. Brakman (m.), Nieuwvliet; I. de
Bruijne, IJzendijke; J. Dierkx, Zuid
zande; C. Goedhals, Schoondijke; A.
Gosseije, Oostburg; A. Haartsen,
Breskens; D. van, [.eeuwen, Oost
burg; S. Lijk (m.j, Breskens; D.
Moggré, Schoondijke; E. de Poorter,
Waterlandkerkje; P. Quaak, IJzen
dijke; J. Risseeuw, M. de Wilde
(m.) en B. van der Worp (m.), te
Oostburg; A. Lannoye, Aardenburg;
J. Bron, Breskens; J. Buijsse (m.),
Zuidzande; P. van Eldik Thieme
(m.), Oostburg; J. van der Gouw,
Aardenburg; M. Heijnsdijk, Cad
zand; J. den Hollander :(m.)„ IJzen
dijke; A. de Hullu, Groede; G. van
Laecke, Sluis; G. van Leeuwen (m.),
W. van Mazijk (m.), Sluis;
loek, Breskens; A. de Rid-
and; T. F. van der Werff,
J. van Oers, IJzendijke
in Deth (m.), Breskens.
e 3e naar de 4e klasse:
H. Beun, Sluis; T. Faber (m.-) en
N. Goetheer (m.) te Oostburg; D.
van der Hooft, IJzendijke; A. Klaaij-
sen (m.), Aardenburg; F. van Leeu
wen (m.), Oostburg; A. Maat, Groe
de; R. van Mazijk (m.), Sluis; A.
van Melle en A. Rijnberg te Bres
kens; A. D. Risseeuw, Zuidzande;
A. Termont, IJzendijke; J. Weijk-
man (m.), Breskens; P. Allaart,
Oostburg; M. Babijn (m.), Sluis; P.
Brakman, Oostburg; C. Bouwens
(m.), Nieuwvliet; Fr. van der Hooft,
Knocke; J. van Meenen, Groede; J.
Risseeuw, Cadzand; Z. Salomé, Bres
kens, en.D. van Wiel, Aardenburg.
Van de 4e naar de 5e klasse:
S. Buyze (m.), Zuidzande; I. van
Dale, Sluis; C. Hol (m.), Aarden
burg; P. van Kampen, Oostburg en
S. Lako, Zuidzande.
Van 4A naar 5A: D. de Bruijn,
Aardenburg; K. van Eldik Thieme,
H. Legrand en L. Vleugel te Oost
burg.
Ned. Herv. Kerk.
Zondag 24 Juli 1932.
Biervliet v 9,30 u ds Vrijlandt
Breskens v 9,30 ds W. H. Kelderjr.
n 1,30 Zondagsschool.
n 5,30 u ds W. H Kelderjr.
In beide Godsdienstoefeningen bij-
dere collecie voor de Generale Kas.
zand v 9 30 u ds Visser
ede v 9.30 u ds van Kooten
fdplaat n 2 u ds van Kooten
wvliet vil u ds van Kooten
burg v 10 u ds Faber
ondijke v 10 u ds Snijdelaar
:rldk. v 9,30 u ds Huizinga
■jzciidijke n 2 u ds Huizinga
Ev. Luth. Gem. Groede.
v 9,30 u Mej. Da Dufour.
Hoogwatergetij Breskens.;
DAGEN
vm j nam
Zaterdag 23 Juli 6,05 6,29
Zondag 24 6,40 7,04
Maandag 25 7 25 7,49
Dinsdag 26 8,10 8,34
Laatste Kwartier Maandag 25 Juli om
15,01.
li.
De tekst luidt dan:
Van Godes genade wy Willem,
hertoge(l) tho Cleve, Gulick en Ber
ge, grave tho der Marcq ende Ra-
vensbergh, heere tot Ravestijn, Wy-
nendale ende Breskenssant etc.,
condt eenen iegelijken. Alsoo onsen
lieven neven wylen(2) Philips, heere
van Ravenstijn, in magt der octroy,
hem van onzen harden gedugtigen
heer keyser wylent Masimiliaaii ende
ook onse harde gedugtige heer de
coninck Philips van Castiliën, wiens
ziele (by) Godt zy, by hunne(3)
opene besegelde brieven gegeven en
de geconsenteert, gemaakt, opgestelt
ende doen onderhoude(n) hadde
eenige (ordo(n)nantie, keure, sta-
tuyten ende voorgeboden in syner
heerlyhede van Breskenszant voor-
seyt, omme uyt kracht ende vol
gende dien te mogen regieren en
onderhoudene(4) die dyken van de-
selve lanedn, ook regt, weth en ju-
stitiet doen (5) administreren, soo-
wel den ondersaten en inwoonders
van dien als ock die aldaar ver-
keeren en frequenteren zullen, met
reservatie van die altoos te mogen
veranderen, te mersene ende te min
deren tsiner beliefte, naar dat oor-
boorlijk wesen zoude; ende soo wy
wel ende ten vullen geïnformeert zijn
van onse gecommiteerde van (den)
noden, dat(6) di(e) voorschreven or
donnantie (7), keuren, statuyten en
voorgeboden verandert, gemeerst,
geminde» ende by ons geappro-
beert(8) en van nieus geordoneert
wèerdejn), zoo is{, dat wy, omme
den oirboir, nutschap, profijt en on
derhout van denzelven onse landen
ende heerlijkheyt van Breskenszant
ende van den gemeenen inwonde-
ren en ondersaten van dien, die
voorscreven(9) ordonnantie, keure,
statuyten ende voorgeboden, met ad-
vijs (van) onsen raden, daertoe ge-
committeert, ook onsen balliu en wet-
houderen van dien, in rnagt (van)
desen onsen brieven hebben voir(10)
ons, onsen erven(ll) en nacomelin-
gen, heeren ende vrouwen van Bres
kenszant, tallenteyt(12) in al behou
dende dien hoogheyt, zouverainiteyt
en preëminentie onser aldergenadig-
ste heeren skeysers, als graaf van
Vlanderen, onse zouvereyn heer, doen
veranderen, corrigeren, meerderen en
minderen in der manieren hierna
volgende:
1. In den eersten soo wie uyt (en)
land en heerlijkheyt van Breskens
zant comt metter woonste, sal mogen
doen ende useren van alsulken am-
bagt, als hy kan ende weet, be
houdens dat goed werekman zy en
van goede naame en fame.
2. Item(13) men sal intselve lant
useren (ge(e)n maaten(14), gewigthe
en elle(n), anders(15) als ruste(n)
in handen van den gerechte ofte
wet van desen landen(16), conforme
den mate en gewigte van de steede
van Aardenburg.
3. Item den balliu, schoout ende
schepenen zullen mogen ommegaan
en bezoeken alle maten, gewigte en
de elle(n), binnen Breskenszant, alsoo
dickwils als hunlieden goedunken en
beliven zal.
4. Item soo wie bevonden worde
eenige maate ofte gewigte ofte alle
ende diergelyke in sijn huys of op
sijn verkoopstede (te) hebben, anders
soot voorseyt is, die verb(e)urt de-
selve maate, gewigte en elle, ende
voor(t)s ses ponden Parisis(17) ter
eerste reyze, ter tweede reyse twin-
tigh ponden Parisis; en die bevon
den wert ter derde reyze van die-
zelve stukken, sal verbeuren sestigh
pondt Parisis en bovendien gecorri-
geert wesen ter discretie(18) van
schepenen.
5. Item ende desgelijks soo wat
tonne, met bier gevult, binnen de
landen ofte heerlijkheyt van Bres
kenszant gebrouwen ofte gebragt
werden om eelders te verkoopen,
waar(19) de tonne houdende min(20)
dan toe sestigh stopen, die sullen
verbeurd weesen; en bovendien zal
de verkoper van eiker suiker tonne
betalen (20) drie ponden Parisis al
ten profyten van den heer.
6. Item die backer(s), die daar
backen, sullen gehouden wesen te
back (en) op tloot ende gewigte, zul-
ken als henlieden bie die van de
wet beweesen zal worden, na den
prijs van (den) graanen, op correctie
van schepen-en.
7. Item soo wat broot minder of
te lichter bevonden sal worden, sal
verbeurt zijn, en daertoe boete (n)
jegens den heere vijf schellingen Pa
risis van den stukken.
(1) Het Hs. heeft: horloge".
(2) Het Hs. heeft: ,,henensheyligen'
(3) Het Hs. heeft: „heroes".
(4) Het Hs. heeft: „onderhoudenie'
(5) Het Hs. voegt hier in: „en".
(6) Het Hs. heeft: „dant".
(7) Het Hs. 'heeft: „ordondantie".
(8) Het Hs. heeft: „gegeapprobeert"
(9) Het Hs. heeft: „voortsn".
(10) Het Hs. heeft: „van".
(11) Het Hs. heeft: „hoverheyt".
(12) Het Hs. heeft: „galliteyt".
(13) Het Hs. heeft hier en herhaal
delijk elders: „itum".
(14) Het Hs. heeft: „mauter".
(15Het Hs. heeft: „sullue".
(16) Het Hs. heeft: „den Zeeland".
(17) Het Hs. heeft hier en meerma
len elders: „Paradis". Soms
komt ook „Parasis" of „Par-
rasis" voor.
(18) Het Hs. heeft: „dioretie".
(19) Het Hs. heeft: „voor".
(20) Het Hs. heeft: „nu".
(21) Het Hs. heeft: „lent".
(Wordt vervolgd).
Wat zou de ongelukkige reiziger,
die in een onbestuurbare luchtballon
door een vliegenden storm over on
bekende landen-strekend wervelend
werd meegevoerd, antwoorden op de
vraag: waar ga je heen? Niet veel
waarschijnlijk. De journalist, die zich
in deze dagen gedwongen ziet een
overzicht te schrijven over de ont
wikkeling der buitenlandsche gebeur
tenissen, bevindt zich in een vrijwel
gelijke positie als onze veronderstel
de luchtreiziger, met dit nadeel dan
nog, dat hij zich niet kan beperken
tot een kort en krachtig antwoord,
maar trachten moet zich nog zoo
goed mogelijk te oriënteeren. En wat
zien we dan, terwijl de gebeurte
nissen onder ons voortijlen in nau
welijks te achterhalen tempo?
Wat de internationale onderhande
lingen betreft, voor zoover deze er
op gericht waren de economische
crisis te bestrijden, een jachtig her
en der loopen, een confereeren hier
en daar en eindelijk een punt: Lau
sanne. Wat hier bereikt werd hebben
wij de vorige week besproken, al
thans voor zoo ver de herstelbetalin
gen betreft. Deze zijn geregeld, maar
alleen zóó voorloopig, dat het er
allen schijn van heeft, dat nog niets
geregeld is. Het beste wat men van
Lausanne zeggen kan is nog steeds:
als alles heel goed gaat, zal ook dit
in orde komen, wat al een zeer vaag
en bedroevend weinig zekerheid ge
vende constateering is. En dat 'alle
maal, dank zij het gentleman's agree
ment, dat de heele herstelregeling
weer op volkomen losse schroeven
stelde. Bovendien echter heeft men
in Lausanne nog wat anders tot
stand gebracht, n.l. een Fransch-
Duitsche overeenkomst tot samen
werking op zeer verschillende pun
ten, waarvan niemand nog eigenlijk
weet wat te denken. Polen is er in
tusschen bij toegetreden. Duitschland
en België hebben de uitnoodiging
daartoe ontvangen. Duitschland re
serveert zijn houding, omdat het nog
niet goed begrijpt, waartoe het is
uitgenoodigd, vooral omdat Herriot
en Macdonald in de interpretatie van
de overeenkomst het alles behalve
eens bleken te zijn.
Wanneer men het oogenblik zoo
beschouwt, waren de tijden der ge
heime diplomatie voor den buiten
stander nog zoo kwaad niet. Toen
wist hij heelemaal niets, nu weet hij
een heeleboel, maar kan er geen
wijs uit, weet niet wat met dit alles
is bedoeld en is nog verder van huis
in den wirwar van al te vage be-
woordigingen. Een ding schijnt in-
tusschen, wat deze overeenkomst be
treft vast te staanhij is' niet bedoeld
als een eenheidsfront van Europa
tegenover Amerika in de kwestie der
oorlogsschulden, waarin zooals men
weet, Amerika met de debiteurlan-
den elk afzonderlijk wil onderhande
len. Amerika voelt zich dan ook, wat
dat aangaat, weer gerustgesteld. Wij
voor ons weten niet of het gemis
aan een eenheidsfront in deze aan
gelegenheid wel zoo toe te juichen
is Dit wat de Fransch-Engelsche
overeenkomst aangaat.
In Duitschland naderen met rasse
schreden de rijksdagverkiezingen,
hetgeen ditmaal niet alleen blijkt uit
Onderwijl stoven onze twee vrien
den nog steeds voort over den weg.
Maar Bolleboks was het rijden nog
niet zoo erg gewend en de gevolgen
bleven niet uit. Bij een gevaarlijke
bocht vloog het karretje den berm
op, de helling af, sloeg over den
kop en kwam holderdebolder met
allebei z'n berijders in de breede
sloot terecht. Klok-klok, ging het;
breede kringen verspreiden zich over
het water en de brooden dreven naar
alle kanten weg. En ach, de ham,
de heerlijke ham, verdween spoor
loos in de diepte! Ja, gestolen goed
gedijt niet!
Gelukkig, Snoekie en Bolleboks
slaagden er beiden in, aan den over
kant weer op den wal te klauteren.
,,'t Is toch zonde van het kostelijke
brood!" zei de lange mistroostig.
Maar toen viel hem iets in. „"Nat
brood?" riep hij uit, „da's het prach
tigste deeg om visch mee te van
gen!" Hij diepte 'neind touw en 'n
vischhaak uit z'n zakken op, bond
die aan Snoekie's wandelstok, pikte
een brood uit het water op, en ging,
dit als aas -gebruikend, aan het hen-
gelen. Snoekie zond terwijl lange
snork-halen de lucht in.
een overvloed van redevoeringen;
massa-betoogingen e.d. maar meer
nog in een wassende stroom van
bloed. Sedert het uniform- en de
monstratie--verbod werd opgeheven
door von Papen c.s. is binnen zeer
korten tijd Duitschland tot een hoogst
onveilig land geworden. Vooral de
Zaterdag en Zondag worden er den
laatsten tijd besteed voor het uit
vechten van politieke veten en bloed
wraak. Het aantal gewonden, dat
in dien tijd gevallen is heeft de dui
zend reeds verre overschreden en
het aantal dooden wordt ook reeds
met drie cijfers geschreven.
o
Met verwijzing naar de adverten
tie, voorkomende in dit nummer be
treffende het houden van een speld
jesdag op Dinsdag 26 Juli a.s., te
Breskens, willen wij gaarne een klein
overzicht geven van het werk der
Vereeniging.
Over 1931 bedroeg het aantal ver-
pleegdagen 41760
Totaal aantal verpleegden 276
Nieuw opgenomenen 164
Door de Vereeniging werden in
de maatschappij teruggeplaatst 69
personen van wie tevens het
patronaat werd geregeld.
Door het Reclasseerings-bureau
der Vereeniging werden in
behandeling genomen 194
gevallen.
Door den Reclasseerings-ambte-
naar der Vereeniging werden 132
personen bezocht in Huizen
van Bewaring, afgehaald en
naar de kolonies gedirigeerd.
Het Reclasseerings-bureau werd
bezocht door 91
personen, aan wie hulp en ad
vies werd gegeven.
Door de afdeelingen van Ons
Drie Cents Fonds werd voor 31
gevallen opname in de kolo
nies gevraagd.
Buiten de kolonie-gevallen werd
aan 528
personen een warme maaltijd
strekt.
Nachtlogies werd verstrekt aan 33
personen.
Aan 71
personen werd voor een be
langrijk bedrag aan kleeding,
schoeisel, gereedschappen en
reisgeld verstrekt.
Het aantal aanvragen voor op
name in de kolonies, dat we
gens plaatsgebrek moest wor
den afgewezen, bedroeg 201
0
Van de verpleegden behoorden tot:
de Ned. Herv. Kerk 177
de Roomsch-Katholieke Kerk 58
de Geref. Kerken 25
de Doopsgezinde Kerk 5
de Luthersche Kerk 3
het Israëlitisch Kerkgenootschap 3
de Chr. Geref. Kerk 1
het Leger .des Heils 1
Niet behóorende tot eenig kerk
genootschap of Godsdienstige
richting 4
De verpleegden waren afkom
stig uit:
Groningen 22
Friesland 38
Drente
Overijsel
Gelderland
Utrecht
Noord-Holland
Zuid-Holland
Zeeland
Noord-Brabant
Limburg
Ned.-Indië
Duitschland
14
19
50
8
32
67
14.
7
1
1
3
Uit bovengenoemde cijfers blijkt
duidelijk, dat door de Vereeniging
„Het Hoogeland" een zeer algemee-
ne arbeid wordt verricht, dat per
sonen van ALLE gezindten en uit
ALLE provincies des lands in hare
drie kolonies worden opgenomen en
dat getracht wordt dezen weer in de
maatschappij terug te brengen of,
zoo noodig, hun een blijvende plaats
in de kolonies te geven.
Den 2den December a.s. zal het
veertig jaar geleden zjjn, dat de
Vereeniging „Het Hoogeland" ha
ren arbeid heeft aangevangen; toen
werd de eerste kolonie voor bede
laars, landloopers en drankzuchtigen
in ons land gesticht te Beekbergen
bij Apeldoorn.
In deze veertig jaren heeft de
Vereeniging zich onafgebroken met
de maatschappelijke en geestelijke
verheffing van de z.g.n. paria's der
maatschappij bezig gehouden.
Voor duizenden onzer mede-men-
schen is deze arbeid tot een vèr-
strekkenden zegen geweest.
Reeds lang wordt echter de drin
gende behoefte gevoeld aan een af
zonderlijke inrichting voor ouden van
dagen, lichamelijk en geestelijk on-
volwaardigen, de vele blijvers, die
niet meer in de maatschappij terug
geplaatst kunnen worden.
Zal de verpleging van deze onge
lukkige en zoo zeer hulpbehoevende
personen tot haar recht komen, dan
is hiervoor noodig een afzonderlijk,
in dit geval een nieuw verpleegge-
bouw.
Een langen tijd is deze zaak bij het
Bestuur der Vereeniging een punt
van ernstige overweging en bespre
king geweest: hoe kan de verple
ging van de vele ouden van dagen,
die in de bestaande kolonies achter
blijven, en van de lichamelijke en
geestelijk onvolwaardigen, die aan
de zorg der Vereeniging zijn toe
vertrouwd, tot haar recht komen en
hoe kunnen er meer geholpen wor
den?
Dit is alleen mogelijk door het
bouwen van een afzonderlijke in
richting.
Om tot bovengenoemd doel te ko
men is een Centraal Jubileum-Comité
gevormd en door het geheele land
worden pogingen aangewend om
voor het a.s. Veertigjarig Jubileum
der Vereeniging een bedrag van min
stens f 60.000.- bijeen te brengen
voor het bouwen van een eenvoudig
verpleeggebouw naast de bestaande
kolonie „Het Hoogeland" te Beek
bergen.
Voor dit doel houdt het Comité
te Breskens een (Speldjesdag.
Wij vertrouwen, dat men dezen
arbeid in ruime mate zal steunen
door het koopen van een 'Jubileum-
speldje tegen den minimum-prijs van
slechts 10 cent, als dit door de da
mes van het alhier gevormd plaatse
lijk Comité zal worden aangeboden.
