Breskensche Courant
25
De strijd eener vrouw
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ordonnantie van Willem V, hertog van
Kleef, voor de heerlijkheid Breskens.
FEUILLETON
Provinciaal Nieuws
Gewestelijk Nieuws
41ste Jaargang
Woensdag 20 Juli 1932
Nummer 3748
ABONNEMENT:
per kwartaal 1,25
bulten Breskens l ,40.
Buitenland 6,50 per
jaar.
Zondagsblad per haar
tooi f 0,65; en buiten
Breskens 0,72Bui
tenland 32)0 per jaar.
Verschijnt
- iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND -
Advertentiën worden aangenomen tot uiterlijk 1 uur nam.
Uitgave:
J. C. LE BLEU. Dorpsstraat 35. BRESKENS
Tel. 21 Postrekening 70179
ADVERTENTIËN:
van 5 regels f 0,75;
iedere regel meer 15 ent.
Ingez. mededeelingen 30
cent per regel.
Handelsadüertentièn bij
regelabonncmenl groote
korting. Tarief op aan
vraag verkrijgbaar.
GRATIS verzekering ooor de s-\ rr\
abonnës tegen ongelukken, en li i
9el Ooor de volgende bedragen:
gulden bij levens- 1 8^ bij dood r** gld bij oer- r* f~\ 8^ bij ver- /4 ver~
lange ongeschikt- 11 II I door H lies van een J van een ^cs üan ecn
heid tot werken een ongeluk hond of voet oog duim
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd bij de (Ongevallen-Verzekering-Maatschappij „Fatum" te s-Gravenhage.
gld bij ver
lies van een
wijsvinger
gld bij verlies
JIJ van eiken
anderen vinger
I,
Door vriendelijke bemiddeling van
den heer Streefkerk alhier bekwa
men we onderstaande overdruk uit
de Verslagen en Mededeelingen van
de Vereeniging tot uitgave der bron
nen van het Oude Vaderlandsche
Recht. Vijfde deel. No. 1.
Daar het ons bekend is dat velen
belang stellen in de geschiedenis on
zer gemeente, nemen we deze over
druk gaarne op.
Red. Br. Crt.
0
De schorren van Breskenszand
werden door Philips den Schoone,
als graaf van Vlaanderen, en keizer
Maximiliaan, als zijn voogd, ter be
dijking gegeven aan Philips van
Kleef, heer van Ravestein, bij akte
van Maart 1487 (uitgegeven door
A. E. Gheldolf in: Bijdragen tot de
oudheidkunde en geschiedenis van
Zeeuwsch Vlaanderen, VI blz. 352);
maar het duurde tot 6 April 1510,
eer Philips van Kleef aan verschil
lende personen vergunning tot be
dijking gaf op de voorwaarden, die
door J. H. van Dale in zijne ver
handeling over de heerlijkheid Bres
kens (zie Bijdragen II, blz. 136)
zijn medegedeeld. Zoo kwam de nieu
we heerlijkheid tot stand, wier ver
houding tot het Vrije van Brugge,
waarin zij gelegen was, door den
lateren keizer Karei V 6 September
1517 werd vastgesteld (aldaar, blz.
146). Daarbij werd o.a. aan denl heer
van Breskens het hoog, middelbaar
en laag rechtsgebied toegekend.
Philips van Kleef stierf 15 Ja
nuari 1528, en zijne bezittingen ver
erfden op zijn neef Johan III. hertog
van Kleef, Gulik en Berg, na wiens
dood, in 1539, zij overgingen op
diens zoon, hertog Willem V, die
een korten tijd getracht heeft zich
als opvolger van Karei van Egmond
in Gelderland te handhaven. Deze
is de heer, die de achterstaande or
donnantie voor Breskens heeft uitge
vaardigd. Daar het slot der ordon
nantie en daarmede de dateering ont
breekt, kan slechts in het algemeen
worden vastgesteld, dat zij is ge
geven nog tijdens de regeering van
Karei V, daar van het recht van
den keizer als graaf van Vlaanderen
54.
(Honor Bricht)
door
L. G. MOBERLY
met vertaling van
Mevr. De Vry ObreenBreda
Kleynenberg.
„Als dat zoo is, laten we dan
afspreken, dat we 't er nooit meer
over hebben," was 't kalme ant
woord.
„We hebben je gered uit de
klauwen van die beesten, dat is de
hoofdzaak. Je bent nu veilig erf nooit
zullen de ellendelingen je terug
zien".
„Het was hun bedoeling om mij
cadeau te doen aan hun lievelings
god „Ju-Ju," en ik nou, ik wil
er niet meer over spreken".
't Gezicht van den zieken man
kreeg een zoo griezelig angstige uit
drukking, dat Mark zoo gauw moge-
lyk 't gesprek 'n aangenamer wen
gesproken wordt, dus tusschen 1539
en 1555, of liever, want 'hertog
Willem, die zich in de akte geen
hertog van Gelder meer noemt, zal
haar wel niet vóór het verdrag van
Venlo uitgevaardigd hebben tus
schen 1544 en 1555.
Het stuk wordt hier uitgegeven
volgens een handschrift, dat in 1901
op een publieke verkooping te Groe-
de ten behoeve van het Zeeuwsche
rijksarchief werd aangekocht. Het
register, waarvan dit handschrift een
deel uitmaakt, bevat bovendien af
schriften van de bovenvermelde akte
van 1510, van eene memorie namens
den heer van Breskens tot de ge
committeerden der Generaliteit ge
richt, dd. 18 Juni 1723, en van den
omlooper van Groot- en Klein-Baar-
zande. Het grootste gedeelte van
het deel is onbeschreven gebleven.
De omlooper is in 1808 afgeschreven
door Adriaen Dircksen Jacobus'-
zoon; de beide eerste stukken zijn
respectievelijk in 1766 en 1770 ge-
copiëerd door diens vader Jacobus
Dirckx, die zich zoowel op fol. 2
als aan het einde der ordonnantie,
fol 8, noemt. Op den titel van zijn
handschrift deelt hij zelfs nauwkeu
rig mede, dat hij de keur van hertog
Willem den len November 1766
heeft overgeschreven.
Het ware wel te wenschen, dat
onze copiïst, van wien mij overigens
niets bekend is, in alles even nauw
gezet ware geweest. Dat scheelt ech
ter veel. De door hem geleverde
copie is buitengewoon slecht. Hij
kon het stuk, dat hij afschreef, niet
lezen, loste blijkbaar de afkortingen
niet op, zoodat hij „van", „e", „t"
schrijft, waar blijkbaar: „van den",
„en" en „tsy" stond, las de afkor
ting voor „en" als „s" en zoo meer.
Hij begreep dan ook blijkbaar niet,
wat hij schreef1); het is dus niet
te verwonderen, dat hij, vóór hij
gereed was, het copiëeren staakte
Ik moet dan ook verschooning
vragen voor het gebrekkige dezer
uitgave; het was mij niet altijd mo
gelijk na te gaan, wat in het oor
spronkelijke kan hebben gestaan.
Had ik een beter handschrift ge
kend, ik zou er mij zeker van heb
ding gaf en in 't vervolg deed hij
alles om te vermijden, dat de ge
dachten van den patiënt teruggingen
naar de verschrikkelijke ondervin
gen, die hij doorstaan had.
„Wat we 't liefst zouden weten,"
zei Mark opgewekt, „is allereerst
je eigen naam en ten tweede, de
achternaam van de vrouw, waar je
't steeds over hadt, toen je ijlde,
we zouden haar zoo mogelijk graag
bericht over je zenden. Je sprak
veel over haar, en je noemde haar
Honor, maar meer dan haar voor
naam hoorden we nooit. Kan je er
ons niet meer van vertellen, kan je
ons haar adres geven? Ik zou haar
verbazend graag laten weten,hoe
't met je gaat".
„Honor," een ploselinge glans
gleed over 't magere uitgemergelde
gezicht, „dit is Honor's portret".
Hij trok 't van onder zijn kussen
vandaan en bekeek 'tmet een soort
hongerigen blik in de diep wegge
zonken oogen. „Zoodra ik terug
kwam, zouden we gaan trouwen en
ik" hij trok z'n wenkbrauwen
samen „ik weet heelemaal niet,
wat er in al dezen tijd gebeurd is
heb zelfs geen idee in welken
tijd van 'tjaar we leven, welke
maand hebben we eigenlijk? Ik kan
me niet herinneren, hoelang ik uit
ben bediend. Maar in het archief
der gemeente is er geen aanwezig,
en ook de geleerde uitgever der
Coutumes des petites villes et seig-
neuries enclavées du quartier de Bru
ges, de heer L Gilliodts van Se-
veren, berichtte mij, dat de ordon
nantie hem onbekend is.
R. FRUIN.
1) De menigvuldige gevallen, dat
in de copie volgens de Zeeuwsche
uitspraak aan het begin van een
woord een ,,h" is geplaatst of weg
gelaten, zullen dan ook niet aan
Dirckx te wijten zijn, maar reeds
in het door hem nageschreven stuk
hebben gestaan.
(Wordt vervolgd).
Belangstelling voor de Restau
ratie van Veeres Raadhuis in
Oost-Indië.
De Restauratiecommissie voor het
Raadhuis van Veere, die onlangs
den Commissaris der Koningin in
Zeeland den eersten afslag in zilver
der door haar toedoen, ten behoeve
van het herstel van dit bouwwerk,
geslagen Bouwptnning heeft aange
boden, deed thans ook in Ne-
derlandsch lndic So.u zïsh hooren
Mevrouw L. van Dam van Isselt
heeft n.l. een, door alle leden van
het werkcomité onderteekende schen
kingsoorkonde vervaardigd, waarbij
een afslag in zilver van dezen bouw-
penning den Gouverneur-Generaal
ten geschenke werd aangeboden, en
de vertegenwoordiger voor Indië van
de Kon. Begeer (die den penning
sloeg) heeft dezen thans, naar wij
vernemen, op een speciale audiëntie
overhandigd.
De Gouverneur-Generaal betuigde
zijn ingenomenheid met den fraaien
penning en Z.Exc. schonk het Restau
ratiefonds een zeer gewaardeerde
bijdrage.
Naar men ons mededeelt, is het
werk der Commissie in Nederland
tot dusverre niet zonder succes ge
bleven en verschillende, soms be
langrijke giften, kwamen bij haar
binnen; daarvoor werd steeds, zoo
zij boven dë f 6 waren een bronzen
boven de f 25 een zilveren bouw-
penning toegezonden.
Engeland weg ben, 't lijkt me wel
den duur van eenige levens, maar
ik heb niet 't flauwste vermoeden,
hoe lang 'tin werkelijkheid is".
„We zullen je er nu gauw genoeg
terug kunnen brengen en in ieder
geval zal 't je weldra te binnenl schie
ten, hoe lang je weg bent geweest.
Je bent nou nog te slap om je veel
te herinneren, maar heusch, 'tkomt
alles weer gauw tot je. Maar vertel
me intusschen even den naam en
't adres van die knappe jongedame,
dan zal ik haar telegrapheeren. Ze
kon wel eens erg in ongerustheid
over je zitten".
„Maar noch haar naam, noch haar
adres kan ik me herinneren," zei de
zieke man zielig. „Het lijkt héél
gek, maar ik kan 'tniet. Ik; heb mijn
hersens afgepijnsd en afgepijnsd,
echter mijn eigen naam, zoowel als
de hare zijn absoluut uit mijn ge
heugen weggevaagd en hoe meer
ik tracht me beiden te herinneren,
hoe hopeloozer 'tme schijnt, er nog
ooit achter te komen. Telkens heb
ik 't gevoel, „ziezoo nu heb ik "t,"
en dan is 'tweer weg, mijn hersenen
schijnen niet meer in staat goed
te werken. Ik denk," en hij sprak
héél langzaam, „ik denk dat ik er
gens een flinken slag op mijn hoofd
moet hebben gehad, maar ik kan. me
Dreigend conflict in
ZeeuwschVlaanderen West?
Men schrijft ons:
In aansluiting met ons bericht van
vorige week omtrent het dreigend
arbeids-conflict te Biervliet, kunnen
wij thans nog meedeelen dat de
Hoofdbesturen van de Algemeene-,
de Christelijke- en de Katholieke
Landarbeiders Bonden, den toestand
in Zeeuwsch-Vlaanderen ernstig heb
ben besproken en zij gezamenlijk
tot de slotsom zijn gekomen, dat,
waar de toestand in de andereplaat
sen vrijwel gelijk is aan die te Bier
vliet, verzet van de zijde der Vak
bonden geboden is.
Inmiddels kunnen wij ook be
richten, dat de Rijksbemiddelaar zich
tot het Gemeentebestuur heeft ge
wend om inlichtingen, waaruit wij
dus opmaken, dat deze zich met de
zaak gaat bemoeien.
Het is te hopen, dat het hem
moge gelukken een bevredigende op
lossing te vinden, daar een staking
over het geheele Westelijk Deel,
gezien het groote aantal georga
niseerde landarbeiders over alle
plaatsen wel zeer goed mogelijk moet
worden geacht, doch zeker door een
groot deel van ons publiek, niet zal
worden gewenscht.
Er heerscht een goede geest van
samenwerking bij de verschillende
organisaties.
SLUIS.
Wederom is een stukje oud-Hol
land gedoemd te verdwijnen, om
plaats te maken voor den modernen
motor. Wij vernemen n.l. uit goede
bron, dat, behoudens onvoorziene
omstandigheden, de oude molen
„De Brak" in den loop van dit jaar
nog zal worden afgebroken. Ieder,
die Sluis bezocht heeft, zal den
prachtigen molen opgevallen zijn, die
zich direct achter de oude stads
wallen bij den Zuidelijken ingang
van het stadje bevindt. De molen,
die gebouwd is- in 1739, en het ei
gendom is van den heer IzJ Sanders,
trekt jaarlijks dp belangstelling van
de vreemdelingen, en men mag het
dan ook beschouwen als een der
attracties voor de buitenlanders die
vanuit de Belgische kust deze ge
meente bezoeken. Van de gelegen
zelfs niet te binnen brengen, wan
neer dat gebeurd is en door wie.
Eerlijk gezegd weet ik heelemaal
niets tot 't moment, dat ik me zelf
in handen vond van die schurken,
waaruit jij me bevrijd hebt. Alles
daarvoor is een nachtmerrie van
duisternis voor me, tenminste een
lange tusschenruimte, die me alles
heeft doen vergeten. Ik herinner me
uit Engeland te zijn gegaan, ik her
inner me dingen, die gebeurden
vóór 'k 't verliet, maar dan komt
er een leegte, en weet ik niets meer".
„Heb je eenig besef, wanneer je
weg bent gegaan uit Engeland?" in
formeerde Mark, „ik ben benieuwd
of je kunt nagaan, hoe lang je al
weg bent" en hij noemde de datum
en 'tjaar dat ze hadden.
Eenige seconden staarde de man
in 'tbed hem sprakeloos aan, toen
zei hij langzaam:
„Maar, als dat zoo is, moet ik
meer dan twee jaar weg zijn ge
weest! Het lijkt haast ongelooflijk!
Meer dan twee jaar en al dien tijd
heeft zij op me gewacht". Hij zei 't
droomerig, als tot zichzelf. „Ze zal
gewacht hebben, want ze beloofde
te zullen wachten. Ze is een mensch
van eer, op en top en ik wil geen
oogenblik meer verliezen van den
kostbaren tjjd, ik moet onmiddellijk
heid om den molen, die een der
mooiste van ons land is, van binnen
te bezien tegen een klein entrée,
maken er veel gebruik. De redenen,
die tot den afbraak leiden, zijn: ten
eerste de omstandigheid, dat het be
drijf zwaar gehandicapt wordt door
de hooge boomen, die rondom den
molen staan, en verder de hooge
kosten, die noodig zijn om den mo
len in goeden bedrijfsstaat te hou
den. Zou hier geen mogelijkheid be
staan voor de vereeniging tot be
houd onzer molens, om te trachten
te redden wat te redden is?
SLUIS.
Op iniatief van het Gemeentebestuur
alhier werd Donderdag 14 Juli onder
tamelijke belangstelling opgericht een
Vereeniging tot bevordering van
V reemdelingenverkeer.
Tot bestuursleden werden gekozen
de heeren J. Berkers, voorzitter, P. v.
Hootegem, secretaris, W. Hoegen,
penningmeester en tot gewone leden
de heeren H. van Mazijk, F. Hiller,
P. de Hullu, H. Goderis, F. van den
Bossche en A. Wemaer. Reeds dade
lijk werd er werk van gemaakt en
besloot men het volgende programma
op te stellen:
21 Juli: Muziekgezelschap van
Ostende met 250 uitvoerders.
24 Juli: Harmonie van Thielt, onder
leiding van J. Tinei.
31 Juli- Om 5 uur Gemengd Zang
koor uit Brugge.
Aan den internationalen zwem
wedstrijd Damme-Brugge, een afstand
van plm. 5'/i K.M. werd o. a. deel
genomen door 2 leden van Sluissche
zwemvereeniging namelijk de heeren
R. Grahame en J. Wage, welke dezen
afstand zwommen resp. in 1 uur 30
min. en 1 uur 35 min. Deze prestatie
valt zooveel te meer te waardeeren,
omdat zij zich moesten meten met
zwemmers als de Belgische kampioen
Boone c. a. Ook moet in aanmerking
genomen worden, dat het ongeschoolde
zwemmers zijn, die heelemaal geen
zwemles hebben genoten.
IJZENDIJKE.
Tot Ontvanger-Griffier van den
Magdalenapolder te Biervliet werd
benoemd de heer G. Hendrikse, alhier.
Tot Ontvanger-Griffier van den
Grooten Jonkvrouwpolder (bezuiden)
IJzendijke, werd benoemd de heer A.
G. Calon, alhier.
naar haar terug gaan. Alleen"
en met een diep wanhopende uit
drukking zag hij Mark aan, zóó dat
'tdeze in z'n hart greep „al
leen, ik kan me noch haar naam,
noch den mijnen herinneren, hoe,
in vredesnaam, zal ik haar ooit te
rug vinden? Welke mogelijkheid zou
er kunnen bestaan, haar te vinden,
als ik niet eens haar naam weet?"
0
HOOFDSTUK XXIII.
Huwelijkstoebereidselen.
„Natuurlijk kan niemand je ver
hinderen, te doen wat je zelf wilt,
maar men zal het nog al zonderling
vinden, als je van hier weggaat, om
op je zelf te gaan wonen in een
klein dorpje in de Downs, en daar
te trouwen in plaats van uit ons
huis, wat toch een héél natuurlijke
zaak zou zijn".
Molly keek ontevreden naar haar
schoonzuster, ze had zich al heele
maal ingedacht in 't gezellige, druk
ke gedoe van een bruiloft in haar
eigen huis en ze was erg teleur
gesteld, maar Honor's mooi, ver
moeid gezicht, bleef vastberaden.
.(Wordt vervolgd.)