Breskensche Courant
(feneesévnverttfiaaié de huid
\W\
Het geheim der Visschershut.
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
^\atv otvxe a\>owcie'^.
^)e c\JoWs\eW\xv3.
FEUILLETON
40ste Jaargang
Woensdag 24 December 1930
Nummer 3592
ABONNEMENT:
per kwartaal 1,25
buiten Breskens 1,40.
Buitenland 6,50 per
jaar.
Zondagsblad per kwar
taal f 0,65; en buiten
Breskens 0,725Bui
tenland f 3,50 per jaar
Verschijnt:
- iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND
Advertentiön worden aangenomen tot uiterlijk 1 uur nam.
Uitgave:
J. C. LE BLEU, Dorpsstraat 35, BRESKENS
Tel. 21 Postrekening 70179
ADVERTENTIÈN:
van I 5 regels f 0,75;
iedere regel meer 15 ent.
Ingez. mededeelingen 30
cent per regel.
Handclsadocrtcntièn bij
regelabonnement groote
kortingTarief op aan
vraag verkrijgbaar.
GRATIS verzekering voor de gulden bij levens- "t 8^ bij dood gld bij ver- r* bij ver- /4 7~\ 8^ bij ver- s* gld bij Ver- 1 8^ bij verlies
qbonné's tegen ongelukkenen Jljll lange ongeschikt- IIJII door lies van een lies oan een 4() lies van een J J lies Van een l() üan
wel voor de volgende bedragen: hcid tot werken s \y \y cen ongCiuf hand of voet oog duim wijsvinger anderen vinger
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd bij de Ongevallen-Verzekering-Maatschappij „Fatum" te s-Gravenhage.
In verband met het Kerstfeest
zal ons nummer van Vrijdag a.s.
niet verschijnen.
Het nummer van Dinsdag 30
dezer zal een dag later uitkomen op
Woensdag 31 December.
Advertentiën daarvoor kunnen
slechts tot des voormiddags 10 uur
worden aangenomen
Adm Br. Crt.
Binnen enkele dagen zal op de gebee-
le bevolking van Nederland een beroep
warden gedaan om mee te werken aan
de elfde Volkstelling. Het Centraal Bu
reau voor de Statistiek doet ons daar
omtrent onderstaande mededeelingen.
Wanneer men ze bewaart en de volgen
de week naast de in te vullen kaarten
legt, dan zullen ze het werk gemakke
lijker kunnen maken.
Het ondeelbare moment, waarop het
jaar 1931 zijn voorganger opvolgt, is
het tijdstip der elfde volkstelling. Dit
wil zeggen, dat deze telling beoogt(
een overzicht te krijgen van de bevol
king, zooals zij op dat middernachtelijk
tijdstip is samengesteld.
Het bevolkingscijfer, dat bij benade
ring wel bekend is, zoo nauwkeurig
mogelijk vast te stellen, is noodzake
lijk, omdat bet den wettelijken grond
slag vormt voor de berekening van de
bijdragen van het Rijk in de kosten
der gemeentelijke huishoudingen.
De bevolkingsregisters vormen een
niet genoeg te waardeeren bron voor
de kennis van dit steeds veranderlijke
cijfer, maar geen menschenwerk is on
feilbaar en de bevolkingsregisters zijn
afhankelijk van de nauwgezetheid,
waarmee de bevolking de voorgeschre
ven aangiften doet. Een controle eens
in de tien jaren is niet te veeL
67.
De jonkheer legde zijn hand op den
schouder van zijn zoon en zeide: „Kom
mee, Adolf, laat ons beneden verder
praten. Dit gesprek is hinderlijk voor
je moeder. Je bent in staat om haar
verwijten te doen en je zelf te verge-
tea, en dat past hier allerminst. Kom
mee".
„Neen, ik ga niet voor dat ik
meer weet," riep de jemker heftig, ter
wijl hij zijn .vader's hand van zich
afschudde. ^Wanneer is zij weggegaan
uit Strandwijk aldus wendde hij zich
weder tot zijin moeder. ,,Hoe lang was
zij hier? Ik wil weten, wat u tot haar
gezegd hebt".
Deze woorden wekten 'bij de jonk
vrouw een gevoel van gekrenkte waar
digheid. .Jk wil niet aldus toegespro
ken worden, Adolf," sprak zij koel,
Je vergeét, dat ik reeds genoeg en te
veel voor je gedaan heb in deze zaak.
Hoe kan ik weten, wanneer en waarheen
zij gegaan is, Moet ik voor haar zor
gen T'
,|Neen, u hoeft niet voor haar te
Maar bovendien heeft de nauwkeurige
vaststelling van het bevolkingscijfer nog
ander practisch en ook wetenschappelijk
belang, en wordt in alle landen
de Volkstelling benut om enkele gege
vens te verzamelen over de samenstel
ling der bevolking, hare samenwoning,
de beroepen, welke hare leden uit
oefenen en zoo meer. Voor het ver
krijgen van gegievens voor belasting
aanslagen dient de Volkstelling niet.
In de laatste dagen van December
worden de Volkstellingkaarten huis aan
huis afgegeven, in omslagen, welke er
één bevatten voor afzonderlijk levende
personen, een aantal voor gezinnen.
Aan de gezinshoofden in dit laatste
geval de taak om ze in te vullen.
Is een lid van het gezin afwezig, dan
vult het gezinshoofd niettemin diens
kaart in. Heeft hij gasten of tijdelijk
inwonenden, dan worden heni| behalve
de gele en witte kaarten (mannen en
vrouwen), ook oranje en (of) 'rose
kaarten voor tijdelijk aanwezigen uit
gereikt.
Begin Januari worden de kaarten
weer opgehaald. De invuller heeft dus
een paar dagen tijd om te doen, wal
van hem verlangd wordt. Zoo dik
wijls hij zich voor een vraag gesteld
ziet, waarop het antwoord niet eens
voor al vaststaat, 'moet hij nagaan:
hoe is de toestand op 31 December te
middernacht; wie maken op dat mo
ment deel uit van mijn gezin; wat
zijn op dat moment de beroepen van
mij en van mijn gezinsleven en zoo ver
der. Ziehier de beteekenis van het .[tijd
stip der telling," het nul uur nul tus-
schen oud en nieuw.
De kaarten bevatten drieërlei.
Op de vooTzij'de, heel bovenaan, staan
vragen, welke reeds door het'Gemeen
tebestuur zijn beantwoordmen moei
ze nazien en, waar noodig, duidelijk
zichtbaar verbeteren. Alleen de leef
tijd moet er nog worden bijgezet.
Aan denzelfden kant 'is, onder de
dubbele streep, een reeks vragen ge
steld, waarop antwoord moet worden
gegeven. Vragen beantwoorden is las
tig, maar vragen stellen niet minder.
Om een en ander te vergemakkelijken,
zijn aan de achterzijde der kaarten toe
lichtingen gegeven.
De eerste vragen betreffen het gezin.
zorgen, dat zal ik wel doen," antwoord
de de jonker, die nu al zijn zelfbe-
heersching verloren had. „Ik weet wel
dat gij tegen haar zijt en dat gij haar
niet als schoondoch ter begeert. Zij is
u te gering, en gij zult haar zooveel
gezegd hebben, dat zij het wel als een
misdaad moet beschouwen om mijn
vrouw te worden. Maar ik ga heen
om haar te zoeken, al moest het ook
zijn tot de einden der wereld. Zij zal
mijn vrouw worden, al moest ik haar
ook uit het slijk ophalen, al was zij
ook minder dan de minste. Zij en an
ders geen".
Na deze woonden ftp hartstochtelij
ken toon uitgesproken te hebben tegen
de protesten van zijn vader in, draaide
hij zich om en liep Weg. Een paat
minuten later was hij met groote stap
pen op weg naar Strandwijk, naar het
huis van schipper Luca.
o
HOOFDSTUK XIX.
Ben Schokkende ontdekking.
Eu was een droeve schaduw gevallen
over het huisgezin van Bram Luc^,
niet alleen door Lien's heengaan, maar
ook door dê verwijdering die er ont
staan was tusschen de twee echte
lieden,
Uit de toelichting blijkt, dat gezin is
op te vatten als .huishouding". Met
inwonend" dienstpersoneel wordt be
doeld personeel dat nachtverblijf heeft
in het huis van het gezinshoofd. Voor
inwonende familieleden wordt door hel
gezinshoofd opgegeven in welke betrek
king ze tot hem staan (moeder, schoon
zuster, enz.).
Bij den burgerlijken staat moeten ge
huwden, ook als ze niet in dezelfde
woning wonen, invullen „gehuwd". Zijn
ze krachtens rechterlijke uitspraak .ge
scheiden van tafel en bed," dan vullen
ze dit laatste in.
Bij de vraag naar de kerkelijke ge
zindten is een reeks officieel bekende
kerkgenootschappen en zelfstandige ker
kelijke gemeenten in de toelichting op
gegeven. Daaraan moet nog worden
toegevoegd het na het afdrukken van
de kaarten bekend geworden, kerkge
nootschap Gereformeerde Kerken in
hersteld vérband". In geval van twij
fel omtrent den juisten naam van het
kerkgenootschap, waartoe men behoort
kan men opgeven, bij wien men ter
kerke gaat of wtelke kerk men be
zoekt; de Gemeentesecretarie zal er dan
den juisten naam bij kunnen zetten,
Wie niet tot een kerkgenootschap ge
rekend wil worden, geeft op: ,,geen
kerkgenootschap". Wie tot den Kring
der Christenen zonder Kerkgenoot
schap" behoort vult in: Christen zon
der kerkgenootschap. Beantwoording
met .onverschillig" kan tot misver
stand aanleiding geven, invulling mei
een streepje tot twijfel. Het een noch
het ander is geoorloofd.
De beantwoording der vragen naar
de bezetting der beschikbare woon
ruimten vereischt oplettendheid en juist
inzicht.
De eerste van deze vragen is alleen
voor gezinshoofden bestemd; bij de
aantallen, in het antwoord in te vullen,
en aangevende de samenstelling van
het gezin; hebben zij zichzelf mee te
tellen. De volgende vragen zijn zoo
wel voorgezinshoofden als voor al
leen-wonende personen.
Onder de voor bewoning bestemde
vertrekken moeten slaapvertrekken wel
worden meegeteld, die dan ook nog
eens afzonderlijk" worden opgegeven,
doch mogen bijvoorbeeld bergzolders
Het was de eerste breuk sinds hun
bijna 30-jarige huwelijk; De schipper
was diep teleurgesteld in zijn vrouw.
Hij was in alle opzichten een goed
echtgenoot, wel eens te goed, zoodat
zij zich met de jaren de baas in huis
was gaan voelen, waarvoor de schip
per zich soms had gebogen.
Doch ditmaal boog hij niet. Hij was
streng rechtvaardig, en hoezeer hij ook
zijn vrouw liefhad, was hij overtuigd',
dart zij tegenover Lien schuld had en
dit liet hij haar duidelijk voelen.
Toen hij teruggekeerd was van het
kasteel, had hij geen woord, goed nöch
kwaad tegen haar gesproken en haar
niet het minst verteld van hetgeen hij
gehoord had. Deze houding van haar
man deed Hanna (.heel veel pijn en
kwetste haar zeer, doch zij was te
trotsch om iets te vragen. Misschien
was zij ook een weinig bevreesd, want
zij had haar echtgenoot nooit in zulk
een stemming gezien. Wat Willem be
treft, hij bewoog zich als een zwijgende
leeuw door het 'huis. Zijn gedachten
waren vol bitterheid en wraakzucht,
want de gedachte, dat de ,,fijne, deftige
jonker" hem Lien ontroofd had en zij
wellicht zijn vrouw zou zijn geworden,
als hij met zijn mooie gezicht en zijn
praatjes niet tusichenbeide gekomen
en -kelders niet woéden meegerekend,
zelfs al is men door gebrek aan vol
doende woonruim e gedwongen zoo'n
bergzolder of -keider als woon- of slaap-
ruimte te gebruiken. Men vindt in dit
geval twee afzonderlijke vragen daar
voor aam het slot van deze rubriek.
Gangen, portalen vestibules zijneven-
min voor bewoning bestemde vertrek
ken; dwingt te krappe behuizing bij
voorbeeld een portaal 'als nachtver
blijf in te richten; dan geldt hiervoor
weer hetzelfde als voor de bergzolders.
(Daarentegen moeien een badkamer
waarin geslapen wordt of die als lin
nenkamer wordt gebruikt, of een ser
re die tot slaapvertrek dient, wel bij
de woonvertrekken meegeteld. Het on
derscheid is hier niet zoo groot als
bij een bergzolder of -kelder.
In het algemeen tellen badkamers
mee als woonvertrek, tenzij ze slechts
bestaan in een afgeschoten ruimte b.v.
onder een trap.
Bedsteden, welke als kast of zoo
warden gebruikt, tellen niet mee.
Een voorbeeld: een gezinshoofd heeft
voor zich en voor zijn gezin beschik
king over 3 voor bewoning bestemde
vertrekken, waarvan er '1 dient als
slaapvertrekin zijn woning is 1 bed
stede, als zoodanig in gebruik. Boven
dien heelt liij beschikking over 2 eigen
lijk niet voor 'bewoning bestemde ruim
ten, welke echter noodgedwongen toch
bewoond moeten woéden en wel 1 daar
van als slaapvertrek. De opvolgende
vragen geven gelegenheid al deze cij
fers in de genoemde volgorde in te vul
len.
Tot de lastige vragen behooren die
welke het beroep betreffen, omdat zich
op dit gebied zooveel verscheidenheid
voordoet en het te doen is om een zoo
gespecialiseerd mogelijk overzicht te
krijgen van alle beroepen welke in ons
'land worden uitgeoefend.
Beoogd wordt bijvoorbeeld .ten aan
zien van hen, wier werkzaamheid ligt
op het gebied van zaken, ondernemin
gen, bedrijven of instellingen een split
sing te maken in 4 zoogenaamde be
roepsposities
a. personen, die in hun beroep als
..zelfstandigen" moeten worden be
schouwd; dit zijn zij, die eigenaar zijn
van een zaak, een onderneming, een
was, wekte haatgevoel in hem.
Kort nadat de schipper teruggekeerd
was van het kasteel was hij met Willem
naar het schip gegaan en beide mannen
hadden den geheelen dag hard gewerkt
om de schade te herstellen, die de storm
aangebracht had. Zij waren slechts
thuisgekomen om te eten en om te
zwijgen.
Ondanks de verslagenheid over 'de
ramp, die enkele huisgezinnen getrof
fen had door den storm, was 'het ver
dwijnen van Lien niet onopgemerkt
gebleven en leverde geschikte stof tot
drukke gesprekken in het dorp. Men
wist plotseling dat Lien op het punt
had gestaan met Willem Luca 'te trou
wen, en anderen vertelden er nog bij,
dat zij door den jonker ontvoerd was,
Avonds van de haven terugkeerend,
waren kapitein Bram en Willem een
groepje pratende visschers voorbijge
gaan en een der jonge visschersmaats
had de onbeschaamdheid gehad om te
zeggen: „Nou Willem, dat valt je ook
niet mee," daarmee doelende op Lien.
De jonge Luca keek den onvoorzich
tige een oogenblik aan als een getergde
beer, trad zwijgend op hem toe en
velde hem dan met één slag van zijn
ontzettende vuist tegen den grond, ter
wijl hij hem kalm toevoegde; ,,Daat
bedrijf of een instelling of die voor
eigen rekening zonder personeel hun
beroep uitoefenen;
b. personen, die als bedrijfshoofden
rijn te beschouwen, b.v. Directeuren
van Naamlpoze Vennootschappen, in
het algemeen dus personen die aan het
hoofd van zaken enz. s-taan, zonder dat
zij daarvan eigenaar zijn.
c. personen, die in meer ondergeschik
te positie in een zaak enz. werkzaam
zijn en belast zijn met toezicht over het
gewone personeel (b.v. bedrijfsleider,
opzichter, meesterknecht, depót- of fi
liaalhouder, winkelchef ed.)
d. personen, die als het gewone
personeel zijn te beschouwen en dus
geen der onder a, b en c beschreven
posities innemen (arbeiders, waaronder
ook voormannen, employés, beambten
en dergelijke in een zaak enz. werk
zaam).
Om het mogelijk te maken de ver
schillende door de bevolking uitgeoefen
de beroepen in een aantal groote be-
drijfsklassen en deze wederom in klei
nere bedrijfsgroepen in te deelen, wordt
voorts gevraagd den aard van de zaak,
de onderneming, het bedrijf of de in
stelling op te geven waarin men werk
zaam is. Vermelding van de afdeeling
waarin men werkzaam is, is in vele ge
vallen onmisbaar om een juiste kennis
van den aard van het opgegeven be
roep te verkrijgen, b.v. in een suiker-
wericfabriek de technische afdeeling.
Opgave van de bijzondere in gebruik
zijnde benaming van de werkzaamheid
strekt al mede om het juiste inzicht
in den aard van het beroep te bevor
deren.
Naam en adres van de zaak, waar
men wierkzaam is, worden gevraagd om
gelegenheid te openen tot het vragen
van nadere inlichtingen, ingeval de be
antwoording onvoldoende is voor een
juiste rangschikking.
BearrhVoording met algemeene be
woordingen als „arbeider" of „werk-
mlan'? is het blijkt wel uit het
bovenstaande geheel onvoldoende.
Wederom een voorbeeld: een expe
diteur in de suikerwenkfabriek NJV.
,,Sucra" heeft op te geven dat hij is
expediteur; m dienst van een ander?
«jn" en wel bij „de N.V. Sucra te
Breskens, suikerweikfabriek," afdeeling
schreeuwbek, dat valt zeker ook niet
mee".
De geslagene krabbelde verbijsteijd
op en bleef op een afstand, zonder een
woord te zeggen, terwijl de visscheés
Willem verstomd aanzagen. ;Zoo iets
waren zij niet van den goedigen, vreed-
zamen zoon van 'Luca gewoon. Nie
mand zei een woord, want allen hadden
respect voor de vuisten en het grim
mige gelaat van den jongen visscher,
die uitdagend bleef staan, al scheen
hij bereid om elkeen, die er naar ver
langde, zulk een tuchtiging toe te die
nen. Doch zijn vader troonde hem mee,
pn vermaande hem zijn driften te teu-
gelen. met de opmerking, dat hij niel
zulke sterke armen had gekregen om
iederen man neer te slaan, die wat van
hem en Lien zeide, want dat hij ander»
wel dagwerk zou hebben.
Een sombere stemming heerschte er
in het huisgezin van deri schipper,
waar anders altijd licht vrede en geluk
hadden gewoond. Achter het masker
van haar onbewogen gelaat droeg Han
na een gevoelig hart, en zij leed zeer
ofschoon zij niets liet blijken. De koele
ongenaakbaarheid van haar man en jon
gen was bitter als gal voor haar. En
van all«s gaf zij Llen de schuld.
(Word* vervolgd)i j