Breskenssche Courant TWEEDE BLAD vft\eressaxv\e ipacjvtva. xneu-fle ^evx'xe. De jacht op Paradijsvogels, van de Zaterdag 13 December 1930. .No. 3589. I Reza Klian schept een moderne staat. In de laatste vijf of zes jaar heeft Perzië een merkwaardiger, soms bijna ongelooflijken bloei beleefd. Wij meenden onze le zers het volgeode belangwekken de artikel niet te mogen onthou den, en geven gaarne Rosita For bes het woord: De invoering der Westersche ideeën en gebruiken heeft in geheel Perzië een groo'e vooruitgang teweeggebracht Door een net van belangrijke wegen is het land open gelegd, het invoe ren van Europeesche kleeding heeft een zindelijkheid tengevolge gehad, die er tot nu toe onbekend was en het af schaffen der kleederdrachten der af zonderlijke districten bevorderde de een heid van het land. De hoofdstad Te heran is verfraaid door nieuwe open bare gebouwen, breede lanen en kunst zinnig aangelegde piarken. Ook 1de hoofdsteden der provincie', die tevens knooppunten zijn van de smalspoor, worden snel gemoderniseerd ëoqr het aanleggen van breede, good verlichte Straten, garages en eenvoudige hotels. De karavanen van kameelen en muil ezels zijn teruggedrongen naar de woes tijnen en naar de ontoegankelijke berg streken inplaats daarvan ziet men op de nieuwe straten automobielen. De Perzische jeugd wordt volgens de Westersche principes opgevoed. De regeering bouwt voortdurend scholen en de Amerikaansche universiteiten te Ispahan en Teheran leiden s.eeds meer onderwijzers op. De siuiers van de vrouwen zouden reeds zijn afgeschaft, wanneer de moeilijkheden in Afghanis tan niet tusschenbeide waren gekomen, In de groote steden is de sluier ook niet meer verplicht en de ambtpnaans- vrouwen beginnen zich dan ook on gesluierd ie vertoonen. Het verzet te gen den sluier zal echter moeten ko men van de nu nog onvolwassen meis jes. De grootste verbetering, die de te genwoordige regeering tot stand heeft gebracht, is wel de openbare veilig- lieia, die men nu in het land vinat, Tien jaar geleden was elke provincie de prooi van een aantal machtige stam hoofden, die dynastieën op den troon brachten en weer afzetten al naar het Door Erwin Roth. Ik bevond mij .reeds een paar weken in Nieuw-Guinea. Langs de kust, die hier een grooten boog maakt, is een smalle, tamelijk bewoonbare landstreek, waar talrijke factorijen zijn, die meestal onder Chineesch beheer staan. Deze Chineezen onderhouden met de Pa- poeas een vrij winstgevend handeltje, waarbij de halfbeschaafde stammen langs de kust als tusschenhandelaars dienst doen met de schuwe, wilde vol keren in het binnenland. De handels objecten worden gevormd door wapens en werktuigen (een bijl is het grootste verlangen van deze wilden) en de uit voer bestaat uit de veeren van para dijsvogels. Door mijn medereizigen een Ne- derlandsche ambtenaar van het kolo niale bestuun werd ik aan de Chi- uitkwam. Iedereen, die van de toestan den in het land op de hoogte was zou het voor onmogelijk hebben gehouden, de macht van .deze onafhankelijke vorst jes te breken. Toch is dit de tegen- wooraige regeering gelukt met behulp van een leger van 35000 man, dat kori geleden tot 60.030 is uitgebreid. Men heeft alle stammen ontwapend met uit zondering van enkele bergbewoners en op de nieuwe weg door Lucristan ko men nog slechts sporadisch overvallen voor. In ieder geval is de 300 jaar oude toestand, dat de reizigers tol moesten betalen en meermalen leven en goed verlore", voorl ij Men heeft het Perzische leger thans zoover, dat men de buitenlandsche of ficieren en instructeurs heeft kunnen ontslaan. Het leger is goed gewapend en gekleed, beschikt over een flink aantal uitstekende paarden en wordt voldoende betaald. Het is speciaal ge vormd mei het doel om de centrale regeering te handhaven tegenover de afzonderlijke stammen en heelt getoond, voor zijn taak berekend te zijn. De loyaliteit der soldaten is boven allen twijfel verheven en gesteund door een tamelijk goede veldpolitie, is het legen- liet voornaamste middel geworden om de moderne nalionalistische ideeën in gang te doen vinden. Deze modernisatie van Perzië woiHlf geleid door zijn Sjah Reza Khan, die gediend heeft in een regiment der Ko zakken, minister van oorlog is gewor den onder de oude regeering en in 1923 met een leger naar Tehei'an is getrokken en zichzelf tot dictator lieert uitgeroepen. Een krachtige figuur was juist wat Perzië noodig had om op te komen uit de verwarring, die er na den oorlog heerschte. Reza Khan was niet alleen een verstandig bestuurdeii van het land, doch hij wist ook de geschikte medewerkers te kiezen en hen tegen elkaar uit te spelen, zoodat de een niet meer macht had dan de ande ren en daardoor gevaarlijk kon worden voor de regeering. Op het oogenblik hangt het welzijn van Perzië af van het leven van zijn Sjah en dat zal nog wel jaren lang zoo blijven. Zijn oudste zoon is nu 14 jaar, doch het is ondenkbaar, dat er teen tweede man in Perzië zou zijn, die zoo geschikt voor deze bijzondere taak is als Reza Klian. De Sjah alleen kan Perzië bewaren voor het lot van Afgha nistan en zoolang zijn werk niet in den loop der tijden geconsolideerd is, hangt de vrede in Centraal Azië van zijn neesche kooplieden voorgesteld, waar mede ik weldra op vertrouwelijken voet stond. Kangfi werkte met meer dan een dozijn ervaren, betrouwbare ja gers; hij was een zeer welvarend koop man. Hij verkocht de jachtbuit van liet twaalftal inboorlingen met grooten winst aan de groote firma's in Azië en Europa, wier vertegenwoordigers di rect aan de kust hun woonplaatsen nadden. Dank zij Kangfi's glimlachend gegeven toestemming, was ik spoedig inde gelegenheid zulk een paradijsvo geljacht van dichtbij te leeren kennen. De Papoeas jagen meestal in kleine groepen en zelden treft men hen geheel alleen aan; hoewel het een enkele maal wel voorkomt. De structuur van de eilanden - dicht oerwoud, moerassige grond, en koortsverwiekkenide insec ten maakt deze jacht 'buitengewoon moeilijk. Desondanks waren de wegen langs de kuststreek in tamelijk goeden toestand. En daar waar het oerwoud begon, begon ook reeds direct het rijk van de bonte vogels. Een stomme pijl was het wapen, waarmede de beide, ons op Kangfi'ls bevel vergezellende Papoeas de paradijsvogels zouden buit maken. Na eenige vermoeiende dagmarschen door het oerwoud stond ik eindelijk in de nabijheid van een nest en wij legden ons allen, verborgen in het dichte onderhout op de loer. Zulk een boom, die door in jagers-inboorlingen onmiddellijk herkend wond1;, heeft een sterkvertakte en zwaarbebladefde kroon. Hier maken de paradijsvogels, even als de duiven, elkaar het hof, leven af. Reza Khan is bijna 60 jaar oud. Hij heeft een moeilijk leven achter den rug en overwerjkt zich zoo, dat dit op den duur zijn gezondheid moet scha den., Alle regeeringszaken woi'den in zijn paleis afgedaan en elke koopman, die geen goed kan koopen of de hulp van den Sjah noodig heeft om nieuwe aren ingang te doen vinden, Stuurt hem zijn rekest; zoo is de schrijftafel van Reza beladen met klachten en ver zoeken van kooplieden, boeren, re- fugiè's, met verslagen over de loting, met telegrammen van de Russische gV-ens, die welhaast een front geworden is sinds Rusland zich aanmatigt zelfs op Perzisch groondgebied vluchtelingen na te zetten. Er liggen ook monsters van graansoorten en industrieproducten en rapporten over pelgrims, aardbevin gen, spoorwegen, wegen en douane. Toch blijft de Sjah er rustig onder, Hij is een lange man, met een zwaar, doch imposant figuur. Zijn groote kalm- <te is het eerste, wat den bezoeker treft. Hij spreekt langzaam en zoekt naar zijn woorden 'het kan ook zijn, dat hij ze met groote omzichtigheid kiest Zijn meeningen staan geheel vast en Zijn goed gefundeerd'. Hij wordt echter ook in hooge mate door zijn gevoe lens keheerscht en zijn vijandschap blijft zijn geheel leven. Dit blijkt wel uit zijn meedoogenlooze behandeling van den ouden Sjeik van Mohammerak, die nu aan een pijnlijke ziekte ligt te sterven in een huis buiten Teheran, waar hij eigenlijk gevangen wordt ge houden, hoewel de gezanten van ver schillende Europeesche mogendheden moerte hebben gedaan om hem naai Duitschland te mogen brengen, waar hij zich onder behoorlijke geneeskundi ge behandeling zou kunnen stellen. Doch hoe Oostersch-wreed Reze Khan ook moge zijn tegenover een over wonnen vijand, zijn plannen voor de toekomst van Perzië zijn geheel naar Westerschen trant gebouwd. Hij is een vurig patriot, wat reeds blijkt als men maar even met hem spreekt. Hij is zeer chauvinistisch, doch dat komt, omdat hij den invloed der Europeesche mo gendheden vreest, deze zouden hem waarschijnlijk belemmeren in zijn po gingen om het groote en schitterende Perzië der oude dynastieën weer op te bouwen. Een gesprek met Reza Khan. Ik had een particuliere audentie met hem in zijn zomerpaleis te So'dabad; een der eerste dingen, die hij tegen mij zei, was: ,,Perzië moet leeren, het zonder de vreemdelingen te stellen, ik hoop, dat het over vijf of zes jaar niet meer noodig zal zijn, andere dan Perzische ambtenaren in dienst te heb ben. Wij moe.en dan in staat zijn, alle Europeesche ambtenaren te ontslaan". Wanneer hij hiermee aanduidt, dat de contracten met de Belgische douane ambtenaren, de Duitsche employè's in de Nationale Bank en de Engelsche in de Keizerlijke Bank van Perzië niet meer zullen worden verlengd, zijn deze woorden ongetwijfeld van de grootste beteekenis. „Wij zullen dan natuurlijk nog wel buitenlandsche deskundigen in dienst houden voor onze industrie, landbouw en openbare werken, kortomj In de schemering van de snel op komende tropische morgen werd ons geduld beloond. Op een afstand van ongeveer vijftien tot twintig passen van onze schuilplaats af, zag ik het eerste dier tusschen het loof opduiken. Het was een wijfjesvogel, eentonig bruingekleurd zonder 'de zware pluimen, die de mannetjes zoo begeerlijk ma ken voor de pijlen van de jagers, Doch op hetzelfde oogenblik kwam het mannetje te voorschijn, een pracb.- exemplaar van een grooten paradijs vogel. Het kleurenspel, hier in de toch zoo betooverende natuur overtrof nog verre onze toch reeds hoog gespannen verwachtingen. Lichaam, vleugels en staart hadden een warmen, chocolade bruinen tint, die op de borst in een merkwaardig purperbruin overging. De met korte, dichtbij elkaar ingeplante stroogele veeren bedekte rug maakte den indruk van een fluweelen kussen. De halsvederen waren langer en even eens geel. Bij de keel lagen de vee- ren evenals de schubben van een vis- schenlichaam over elkaar heen, sma ragdgroene veeren, die fonkelden in het licht., Overweldigend echter was het schouwspel van de terzijde, van onder de vleugels uitkomende siervederen, die reeds aan zoo menigen vogel het leven kostten. Het waren oranjegeel-, bijna wit-lichtende ragfijne vederen, die bijna een halve Meter lang waren qn in een sierlijke boog naar de toeschou wers overhingen, die bij dezen aanblik elke gedachte aan moord vergaten en zich slechts 'bezighielden met het be wonderen van deze kleurenrijkdom. overal waar zij noodig zijn," ging hij voort, ,,doch Perzië moet leeren, haar efgen zaken zelf in orde te houden. Wij hebben reeds groote ervaring in bestuurszaken, want Perzië is vroeger een machtig rijk geweest". Ik vroeg hem, of er eenig gevaar bestond voor bolsjewisme en hij ant woordde: „In het geheel niet. Om te beginnen reizen een groot aantal Perzen heen en weer tusschen Bakoe, Erivan en verschillende Perzische stedenzij kunnen dus de armoede en ellende in Rusland met de toestanden in Tiun eigen land vergelijken. Zij zijn veel te verstandig om die ruil te wenschen en de Pers is niet van nature geneigd tot afbreken van het bestaande of zelfs tot het nemen van proeven met iets nieuws. Hij voelt ook niets voor de communistische denkbeelden, doch wil zijn eigen bezittingen hebben en zijn eigen levens- en denkwijze kunnen be houden in volle vrijheid". „.Eenige jaren geleden zouden wij dit alles ook van China hebben kunnen zeggen". Doch daar kwam hij tegen op. „Dat is een ander geval. China was bang voor vreemde overheersching en het bolsjewisme was ihet eenige wapen daartegen doch een dergelijk gevaar bestaat in Perzië niet". Hij sprak nu sneller en met vuur; het was hem aan te zien, dat hij oprecht meende, wal hij zei. „De twee grootste gevaren voor een land zijn vreemde overheersching en communisme," ging hij voort, „doch wanneer Perzië tusschen die twee moet kiezen, zou ik de eerste zijn om mij aan het hoofd van een communistisch leger te stellen". Daarna spraken wij over den land bouw, waarin Reza Khan levendig be lang stelt. „Wij hebben al een land bouwschool, waar wij proeven nemen met wetenschappelijke methodes en ik hoop binnen enkele jaren reizende des kundigen te kunnen aanstellen, om in het heele land de menscben te kunnen onderwijzen: enkelen zouden misschien een vaste standplaats kunnen krijgen in de grootere plaatsen. Ik doe ook alles, om de industrie te bevorderen. Ik zal u niet vervelen met een opsom ming van alle nieuwe dingen, die ik in wil voeren, doch er staan o.a. katoen molens en fabrieken op het programma, waardoor katoen verwerkt kan worden vanaf het oogenblik, dat het de plan tages van Azerbaijan verlaat totdat hei in de winkels ligt in den vorm van hem den, die wij allen zullen dragen". Hij deeïde mij nog mede, dat dc keurige khaki-uniformen van hemzelf en van den hoveling, (die als tolk fun geerde, te Ispahan gemaakt waren.,„En als u het volgend jaar terugkomt;'* besloot de Sjah met een van zijn zeld zame glimlachjes," ziet u mij mis schien aan het hoofd van de grootste fabriek van het land, want ik ben vast besloten onze productie op te voeren, totdat zij kan voldoen aan de be hoeften van het geheele land. Zooals hij daar op een harde stoel zit voor zijn schrijftafel, die met prach tig inlegwerk van ivoor, parelmoer en gekleurde houtsoorten is versierd, eren- als de paneelen van zijn kamer, is hij een rustige en indrukwekkende figuur. Onze Papoeas waren echter minder sentimenteel dan hun witte broeders. Zij lagen geduldig te wachten met de pijl op de lichtgespannen boog, totdat er meerdère vogels bij het eerste paar waren gekomen. Plotseling klonk het gesuis van voorl snorrende pijlen: De beide Papoeas hadden hun wapens afgeschoten. Met een rauw gekrijsch het is alsof de Natuur deze zoo overmatig mej schoone veeren getooide vogel heeft willen straffen met een akelig stemge luid vliegt het bonte gezelschap uiteen, behalve twee der allermooiste mannetjesvogels, die ik onder den boom zie liggen. Met de bewegingen van een lenige aap was een der schutters Feeds van zijn schuttersopstelling op een boomtak afgegleden en snelde hij op de dieren 'toe. De schijnbaar zoo ruwe jachtmethode van het schieten met stompe pijlen bleek bij nadere beschouwing toch zeer doelmatig. Door deze stompe pijlen worden de dieren niet bloedend ver wond, zoodat de veeren niet geschon den wanden. Zij vallen slechts ver doofd op den grond en werden dade lijk gegrepen, waarna hun noodlot be zegeld is. In ons geval was het echter een uitzondering. De beide Papoeas begeleidden ons tot aan de kust en transporteerden daarbij zorgvuldig de beide levende vogels in twee primitieve kooien uit gevlochten takken en lianen. Bij de kust aangekomem liet Kangfi voor ons> met de hoffelijkheid] die zijn ras eigen is( de beide dieren in een doelmatige kooi ovttferetigen etl enkele Hij zit rechtop en beweegt zijn handen slechts zelden. Zijn breede schouders en zijn geheele gestalte doen een groo te lichaamskracht vermoeden. Dit is een man, die belieerscht wordt door één vast doel, dat hij door zijn groo te wilskracht wist op te leggen aan een volk, dat bestond uit ontelbare ver schillende stammen, die vele rassen en godsdiensten vertegenwoordigden. Ik kon mij den invloed voorstellen, dien hij op zijn onderdanen moest hebben. Zij vreezen of bewonderen hem, als naar hun aard. Ik heb een zeer energie ke jonge Pers gekend, die een goed salaris verdiende bij een opkomende industrie en in het bijzijn van zijn vorst sidderde en onsamenhangende woorden stamelde. „Het karakter der Perzen moet flin ker worden," zei de Sjah. „zij hebben te lang op anderen vertrouwd. Ik wil hen bewust maken van hun eigen waar de, zoodat zij onafhankelijk van geest zullen worden en zelfstandig leeren handelen". „Lijkt het u verstandig, uw beste onderdanen een Europeesche opvoeding te geven vroeg ik hem. „Het zou natuurlijk veel beter zijn, hen op te voeden in het land; waar zij later moeten werken en waarvan de vooruitgang hun levensdoel moet zijn. Doch wij hebben nog niet de 'noodige macnines. Wij hebben allerlei technische deskundigen noodig en die kunnen nog alleen maar in Europa worden opgeleid. Ik hoop, dat de jon ge mannen, die wij naar Frankrijk en Italië hebben gezonden, zullen begrij pen, dat de beschaving in elk landa weer anders moet zijn. Perzië moet geen slechte navolging van Europa woidendat is ook niet noodig, want liet heeft een roemrijke tradiue achter zich. Ik wil mijn landgenooten maken tot de beste Perzen, die mogelijk zijn. Zij behoeven niet speciaal Westersch of speciaal Oostersch te zijn. Elk land heeft zijn eigen karakter en dat moet ontwikkeld en verbeterd worden, totdat men burgers krijgt, die geen navolgers zijn van iemand anders, doch die zeker van ziciizelf en trotsch op hun na tionaliteit zijn. Hier feliciteerde ik den Sjah met den vooruitgang van de laatste vijf jaar. Hij zuchtte. „Ik ben altijd ontevreden," zei hij. „Eir moet zooveel gedaan wor den, dat ik het niet snel genoeg kan afwerken". Hij keek naar de stapels op zijn schrijftafel en de hoveling viel in met de woonden: „Het ongeduld van Zijne Majesteit is een goed teeken. Als hij* ooit tevreden zou worden, zou er geen verdere vooruitgang meer zijn". Tenslotte verklaarde Reza Khan, dat de bestaande moeilijkheden tusschen Engeland en Perzië gemakkelijk uit den weg geruimd kunnen worden. Per zië wil echter de souvereine macht hebben in zijn eigen territorale wateren. Toen ik hem verliet, stond hij op een marmeren balcon, dat als een adelaars nest uitstak boven de afdalende ter rassen in de kamer achter hem waren de wanden ingelegd met duizenden spiegeltjes, die net zonlicht weerkaat sten. Het balcon zag uit op Teheran en de vlakte er omheen, die er uit dc verte uitzag als een Oosterscli carpet. In de verte zag men de eene bergketen weken later waren wij in Waren op het iregeeringsstoomschip gestapt, dat ons naar Soerabaia, op het eiland Ja va, bracht. Het is niet te doen om, ais particulier de voor klimaatverschillen uiterst ge voelige vogels per schip mee te nemen naar Europa. Ervaren zeelieden of zo* ölogen mag het na jarenlange prak tijk gelukken, ik mocht echter den dood van de beide dieren, die ik steeds bewonderde, en waarvan ik ondanks mijzelf was gaan houden, niet riskee- ren. Zij waren door ons toedoen van een wissen dood gered nu mocht ik ze niet wederom aan hetzelfde ge vaar blootstellen. Daarom schonk ik ze aan den zoölogischen tuin te Soera- baja, die nog niet zoo heel veel jaren bestond en deze bijdrage zeer goed kon gebruiken. Latec deelde de direc teur mij mede, dat een van de beide yogels geruild was tegen een lama. Men had het dier met goed gevolg weten over te brengen naar Europa en indendaad bevindt het dier zich nog steeds in goeden welstand in het Rot- terdamsche vogelhuis (in de diergaar de), waar hij in de kunstmatige tro- fienlucht het verloren gegane oerwöud- paradijs op Nieuw-Guinea heeft ver geten. Het was een in dergelijke za" ken zeer ervaren zeekapitein, die de gelukkige reis met het dier volbracht ■jieeft. Wie dus lust heeft kan het onderwerp van dit verhaal in levende lijve in Rotterdam gaan bezichtigen. (Nadruk verboden).

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1930 | | pagina 5