Breskenssche Courant
TWEEDE BLAD
vft\eressaxv\e ipacjvtva.
xneu-fle ^evx'xe.
De jacht op Paradijsvogels,
van de
Zaterdag 13 December 1930. .No. 3589.
I
Reza Klian schept een moderne staat.
In de laatste vijf of zes jaar
heeft Perzië een merkwaardiger,
soms bijna ongelooflijken bloei
beleefd. Wij meenden onze le
zers het volgeode belangwekken
de artikel niet te mogen onthou
den, en geven gaarne Rosita For
bes het woord:
De invoering der Westersche ideeën
en gebruiken heeft in geheel Perzië
een groo'e vooruitgang teweeggebracht
Door een net van belangrijke wegen
is het land open gelegd, het invoe
ren van Europeesche kleeding heeft
een zindelijkheid tengevolge gehad, die
er tot nu toe onbekend was en het af
schaffen der kleederdrachten der af
zonderlijke districten bevorderde de een
heid van het land. De hoofdstad Te
heran is verfraaid door nieuwe open
bare gebouwen, breede lanen en kunst
zinnig aangelegde piarken. Ook 1de
hoofdsteden der provincie', die tevens
knooppunten zijn van de smalspoor,
worden snel gemoderniseerd ëoqr het
aanleggen van breede, good verlichte
Straten, garages en eenvoudige hotels.
De karavanen van kameelen en muil
ezels zijn teruggedrongen naar de woes
tijnen en naar de ontoegankelijke berg
streken inplaats daarvan ziet men op
de nieuwe straten automobielen.
De Perzische jeugd wordt volgens
de Westersche principes opgevoed. De
regeering bouwt voortdurend scholen
en de Amerikaansche universiteiten te
Ispahan en Teheran leiden s.eeds meer
onderwijzers op. De siuiers van de
vrouwen zouden reeds zijn afgeschaft,
wanneer de moeilijkheden in Afghanis
tan niet tusschenbeide waren gekomen,
In de groote steden is de sluier ook
niet meer verplicht en de ambtpnaans-
vrouwen beginnen zich dan ook on
gesluierd ie vertoonen. Het verzet te
gen den sluier zal echter moeten ko
men van de nu nog onvolwassen meis
jes.
De grootste verbetering, die de te
genwoordige regeering tot stand heeft
gebracht, is wel de openbare veilig-
lieia, die men nu in het land vinat,
Tien jaar geleden was elke provincie
de prooi van een aantal machtige stam
hoofden, die dynastieën op den troon
brachten en weer afzetten al naar het
Door Erwin Roth.
Ik bevond mij .reeds een paar weken
in Nieuw-Guinea. Langs de kust, die
hier een grooten boog maakt, is een
smalle, tamelijk bewoonbare landstreek,
waar talrijke factorijen zijn, die meestal
onder Chineesch beheer staan. Deze
Chineezen onderhouden met de Pa-
poeas een vrij winstgevend handeltje,
waarbij de halfbeschaafde stammen
langs de kust als tusschenhandelaars
dienst doen met de schuwe, wilde vol
keren in het binnenland. De handels
objecten worden gevormd door wapens
en werktuigen (een bijl is het grootste
verlangen van deze wilden) en de uit
voer bestaat uit de veeren van para
dijsvogels.
Door mijn medereizigen een Ne-
derlandsche ambtenaar van het kolo
niale bestuun werd ik aan de Chi-
uitkwam. Iedereen, die van de toestan
den in het land op de hoogte was zou
het voor onmogelijk hebben gehouden,
de macht van .deze onafhankelijke vorst
jes te breken. Toch is dit de tegen-
wooraige regeering gelukt met behulp
van een leger van 35000 man, dat kori
geleden tot 60.030 is uitgebreid. Men
heeft alle stammen ontwapend met uit
zondering van enkele bergbewoners en
op de nieuwe weg door Lucristan ko
men nog slechts sporadisch overvallen
voor. In ieder geval is de 300 jaar
oude toestand, dat de reizigers tol
moesten betalen en meermalen leven
en goed verlore", voorl ij
Men heeft het Perzische leger thans
zoover, dat men de buitenlandsche of
ficieren en instructeurs heeft kunnen
ontslaan. Het leger is goed gewapend
en gekleed, beschikt over een flink
aantal uitstekende paarden en wordt
voldoende betaald. Het is speciaal ge
vormd mei het doel om de centrale
regeering te handhaven tegenover de
afzonderlijke stammen en heelt getoond,
voor zijn taak berekend te zijn. De
loyaliteit der soldaten is boven allen
twijfel verheven en gesteund door een
tamelijk goede veldpolitie, is het legen-
liet voornaamste middel geworden om
de moderne nalionalistische ideeën in
gang te doen vinden.
Deze modernisatie van Perzië woiHlf
geleid door zijn Sjah Reza Khan, die
gediend heeft in een regiment der Ko
zakken, minister van oorlog is gewor
den onder de oude regeering en in
1923 met een leger naar Tehei'an is
getrokken en zichzelf tot dictator lieert
uitgeroepen. Een krachtige figuur was
juist wat Perzië noodig had om op
te komen uit de verwarring, die er na
den oorlog heerschte. Reza Khan was
niet alleen een verstandig bestuurdeii
van het land, doch hij wist ook de
geschikte medewerkers te kiezen en hen
tegen elkaar uit te spelen, zoodat de
een niet meer macht had dan de ande
ren en daardoor gevaarlijk kon worden
voor de regeering.
Op het oogenblik hangt het welzijn
van Perzië af van het leven van zijn
Sjah en dat zal nog wel jaren lang
zoo blijven. Zijn oudste zoon is nu 14
jaar, doch het is ondenkbaar, dat er
teen tweede man in Perzië zou zijn, die
zoo geschikt voor deze bijzondere taak
is als Reza Klian. De Sjah alleen kan
Perzië bewaren voor het lot van Afgha
nistan en zoolang zijn werk niet in den
loop der tijden geconsolideerd is, hangt
de vrede in Centraal Azië van zijn
neesche kooplieden voorgesteld, waar
mede ik weldra op vertrouwelijken
voet stond. Kangfi werkte met meer dan
een dozijn ervaren, betrouwbare ja
gers; hij was een zeer welvarend koop
man. Hij verkocht de jachtbuit van
liet twaalftal inboorlingen met grooten
winst aan de groote firma's in Azië
en Europa, wier vertegenwoordigers di
rect aan de kust hun woonplaatsen
nadden. Dank zij Kangfi's glimlachend
gegeven toestemming, was ik spoedig
inde gelegenheid zulk een paradijsvo
geljacht van dichtbij te leeren kennen.
De Papoeas jagen meestal in kleine
groepen en zelden treft men hen geheel
alleen aan; hoewel het een enkele maal
wel voorkomt. De structuur van de
eilanden - dicht oerwoud, moerassige
grond, en koortsverwiekkenide insec
ten maakt deze jacht 'buitengewoon
moeilijk. Desondanks waren de wegen
langs de kuststreek in tamelijk goeden
toestand. En daar waar het oerwoud
begon, begon ook reeds direct het rijk
van de bonte vogels. Een stomme pijl
was het wapen, waarmede de beide,
ons op Kangfi'ls bevel vergezellende
Papoeas de paradijsvogels zouden buit
maken.
Na eenige vermoeiende dagmarschen
door het oerwoud stond ik eindelijk
in de nabijheid van een nest en wij
legden ons allen, verborgen in het
dichte onderhout op de loer. Zulk een
boom, die door in jagers-inboorlingen
onmiddellijk herkend wond1;, heeft een
sterkvertakte en zwaarbebladefde kroon.
Hier maken de paradijsvogels, even
als de duiven, elkaar het hof,
leven af.
Reza Khan is bijna 60 jaar oud.
Hij heeft een moeilijk leven achter den
rug en overwerjkt zich zoo, dat dit
op den duur zijn gezondheid moet scha
den., Alle regeeringszaken woi'den in
zijn paleis afgedaan en elke koopman,
die geen goed kan koopen of de hulp
van den Sjah noodig heeft om nieuwe
aren ingang te doen vinden, Stuurt
hem zijn rekest; zoo is de schrijftafel
van Reza beladen met klachten en ver
zoeken van kooplieden, boeren, re-
fugiè's, met verslagen over de loting,
met telegrammen van de Russische
gV-ens, die welhaast een front geworden
is sinds Rusland zich aanmatigt zelfs
op Perzisch groondgebied vluchtelingen
na te zetten. Er liggen ook monsters
van graansoorten en industrieproducten
en rapporten over pelgrims, aardbevin
gen, spoorwegen, wegen en douane.
Toch blijft de Sjah er rustig onder,
Hij is een lange man, met een zwaar,
doch imposant figuur. Zijn groote kalm-
<te is het eerste, wat den bezoeker treft.
Hij spreekt langzaam en zoekt naar
zijn woorden 'het kan ook zijn, dat
hij ze met groote omzichtigheid kiest
Zijn meeningen staan geheel vast en
Zijn goed gefundeerd'. Hij wordt echter
ook in hooge mate door zijn gevoe
lens keheerscht en zijn vijandschap
blijft zijn geheel leven. Dit blijkt wel
uit zijn meedoogenlooze behandeling
van den ouden Sjeik van Mohammerak,
die nu aan een pijnlijke ziekte ligt te
sterven in een huis buiten Teheran,
waar hij eigenlijk gevangen wordt ge
houden, hoewel de gezanten van ver
schillende Europeesche mogendheden
moerte hebben gedaan om hem naai
Duitschland te mogen brengen, waar
hij zich onder behoorlijke geneeskundi
ge behandeling zou kunnen stellen.
Doch hoe Oostersch-wreed Reze Khan
ook moge zijn tegenover een over
wonnen vijand, zijn plannen voor de
toekomst van Perzië zijn geheel naar
Westerschen trant gebouwd. Hij is een
vurig patriot, wat reeds blijkt als men
maar even met hem spreekt. Hij is zeer
chauvinistisch, doch dat komt, omdat
hij den invloed der Europeesche mo
gendheden vreest, deze zouden hem
waarschijnlijk belemmeren in zijn po
gingen om het groote en schitterende
Perzië der oude dynastieën weer op
te bouwen.
Een gesprek met Reza Khan.
Ik had een particuliere audentie met
hem in zijn zomerpaleis te So'dabad;
een der eerste dingen, die hij tegen
mij zei, was: ,,Perzië moet leeren, het
zonder de vreemdelingen te stellen, ik
hoop, dat het over vijf of zes jaar
niet meer noodig zal zijn, andere dan
Perzische ambtenaren in dienst te heb
ben. Wij moe.en dan in staat zijn, alle
Europeesche ambtenaren te ontslaan".
Wanneer hij hiermee aanduidt, dat de
contracten met de Belgische douane
ambtenaren, de Duitsche employè's in
de Nationale Bank en de Engelsche in
de Keizerlijke Bank van Perzië niet
meer zullen worden verlengd, zijn deze
woorden ongetwijfeld van de grootste
beteekenis. „Wij zullen dan natuurlijk
nog wel buitenlandsche deskundigen
in dienst houden voor onze industrie,
landbouw en openbare werken, kortomj
In de schemering van de snel op
komende tropische morgen werd ons
geduld beloond. Op een afstand van
ongeveer vijftien tot twintig passen
van onze schuilplaats af, zag ik het
eerste dier tusschen het loof opduiken.
Het was een wijfjesvogel, eentonig
bruingekleurd zonder 'de zware pluimen,
die de mannetjes zoo begeerlijk ma
ken voor de pijlen van de jagers,
Doch op hetzelfde oogenblik kwam
het mannetje te voorschijn, een pracb.-
exemplaar van een grooten paradijs
vogel. Het kleurenspel, hier in de toch
zoo betooverende natuur overtrof nog
verre onze toch reeds hoog gespannen
verwachtingen. Lichaam, vleugels en
staart hadden een warmen, chocolade
bruinen tint, die op de borst in een
merkwaardig purperbruin overging. De
met korte, dichtbij elkaar ingeplante
stroogele veeren bedekte rug maakte
den indruk van een fluweelen kussen.
De halsvederen waren langer en even
eens geel. Bij de keel lagen de vee-
ren evenals de schubben van een vis-
schenlichaam over elkaar heen, sma
ragdgroene veeren, die fonkelden in het
licht., Overweldigend echter was het
schouwspel van de terzijde, van onder
de vleugels uitkomende siervederen,
die reeds aan zoo menigen vogel het
leven kostten. Het waren oranjegeel-,
bijna wit-lichtende ragfijne vederen, die
bijna een halve Meter lang waren qn in
een sierlijke boog naar de toeschou
wers overhingen, die bij dezen aanblik
elke gedachte aan moord vergaten en
zich slechts 'bezighielden met het be
wonderen van deze kleurenrijkdom.
overal waar zij noodig zijn," ging hij
voort, ,,doch Perzië moet leeren, haar
efgen zaken zelf in orde te houden.
Wij hebben reeds groote ervaring in
bestuurszaken, want Perzië is vroeger
een machtig rijk geweest".
Ik vroeg hem, of er eenig gevaar
bestond voor bolsjewisme en hij ant
woordde: „In het geheel niet. Om te
beginnen reizen een groot aantal Perzen
heen en weer tusschen Bakoe, Erivan
en verschillende Perzische stedenzij
kunnen dus de armoede en ellende
in Rusland met de toestanden in Tiun
eigen land vergelijken. Zij zijn veel
te verstandig om die ruil te wenschen
en de Pers is niet van nature geneigd
tot afbreken van het bestaande of zelfs
tot het nemen van proeven met iets
nieuws. Hij voelt ook niets voor de
communistische denkbeelden, doch wil
zijn eigen bezittingen hebben en zijn
eigen levens- en denkwijze kunnen be
houden in volle vrijheid".
„.Eenige jaren geleden zouden wij dit
alles ook van China hebben kunnen
zeggen".
Doch daar kwam hij tegen op. „Dat
is een ander geval. China was bang
voor vreemde overheersching en het
bolsjewisme was ihet eenige wapen
daartegen doch een dergelijk gevaar
bestaat in Perzië niet". Hij sprak nu
sneller en met vuur; het was hem aan
te zien, dat hij oprecht meende, wal
hij zei.
„De twee grootste gevaren voor een
land zijn vreemde overheersching en
communisme," ging hij voort, „doch
wanneer Perzië tusschen die twee moet
kiezen, zou ik de eerste zijn om mij
aan het hoofd van een communistisch
leger te stellen".
Daarna spraken wij over den land
bouw, waarin Reza Khan levendig be
lang stelt. „Wij hebben al een land
bouwschool, waar wij proeven nemen
met wetenschappelijke methodes en ik
hoop binnen enkele jaren reizende des
kundigen te kunnen aanstellen, om in
het heele land de menscben te kunnen
onderwijzen: enkelen zouden misschien
een vaste standplaats kunnen krijgen
in de grootere plaatsen. Ik doe ook
alles, om de industrie te bevorderen.
Ik zal u niet vervelen met een opsom
ming van alle nieuwe dingen, die ik in
wil voeren, doch er staan o.a. katoen
molens en fabrieken op het programma,
waardoor katoen verwerkt kan worden
vanaf het oogenblik, dat het de plan
tages van Azerbaijan verlaat totdat hei
in de winkels ligt in den vorm van hem
den, die wij allen zullen dragen".
Hij deeïde mij nog mede, dat dc
keurige khaki-uniformen van hemzelf en
van den hoveling, (die als tolk fun
geerde, te Ispahan gemaakt waren.,„En
als u het volgend jaar terugkomt;'*
besloot de Sjah met een van zijn zeld
zame glimlachjes," ziet u mij mis
schien aan het hoofd van de grootste
fabriek van het land, want ik ben vast
besloten onze productie op te voeren,
totdat zij kan voldoen aan de be
hoeften van het geheele land.
Zooals hij daar op een harde stoel
zit voor zijn schrijftafel, die met prach
tig inlegwerk van ivoor, parelmoer en
gekleurde houtsoorten is versierd, eren-
als de paneelen van zijn kamer, is hij
een rustige en indrukwekkende figuur.
Onze Papoeas waren echter minder
sentimenteel dan hun witte broeders.
Zij lagen geduldig te wachten met de
pijl op de lichtgespannen boog, totdat
er meerdère vogels bij het eerste paar
waren gekomen.
Plotseling klonk het gesuis van voorl
snorrende pijlen: De beide Papoeas
hadden hun wapens afgeschoten. Met
een rauw gekrijsch het is alsof
de Natuur deze zoo overmatig mej
schoone veeren getooide vogel heeft
willen straffen met een akelig stemge
luid vliegt het bonte gezelschap
uiteen, behalve twee der allermooiste
mannetjesvogels, die ik onder den boom
zie liggen. Met de bewegingen van een
lenige aap was een der schutters Feeds
van zijn schuttersopstelling op een
boomtak afgegleden en snelde hij op
de dieren 'toe.
De schijnbaar zoo ruwe jachtmethode
van het schieten met stompe pijlen
bleek bij nadere beschouwing toch zeer
doelmatig. Door deze stompe pijlen
worden de dieren niet bloedend ver
wond, zoodat de veeren niet geschon
den wanden. Zij vallen slechts ver
doofd op den grond en werden dade
lijk gegrepen, waarna hun noodlot be
zegeld is. In ons geval was het echter
een uitzondering. De beide Papoeas
begeleidden ons tot aan de kust en
transporteerden daarbij zorgvuldig de
beide levende vogels in twee primitieve
kooien uit gevlochten takken en lianen.
Bij de kust aangekomem liet Kangfi
voor ons> met de hoffelijkheid] die zijn
ras eigen is( de beide dieren in een
doelmatige kooi ovttferetigen etl enkele
Hij zit rechtop en beweegt zijn handen
slechts zelden. Zijn breede schouders
en zijn geheele gestalte doen een groo
te lichaamskracht vermoeden. Dit is
een man, die belieerscht wordt door
één vast doel, dat hij door zijn groo
te wilskracht wist op te leggen aan een
volk, dat bestond uit ontelbare ver
schillende stammen, die vele rassen en
godsdiensten vertegenwoordigden. Ik
kon mij den invloed voorstellen, dien
hij op zijn onderdanen moest hebben.
Zij vreezen of bewonderen hem, als
naar hun aard. Ik heb een zeer energie
ke jonge Pers gekend, die een goed
salaris verdiende bij een opkomende
industrie en in het bijzijn van zijn vorst
sidderde en onsamenhangende woorden
stamelde.
„Het karakter der Perzen moet flin
ker worden," zei de Sjah. „zij hebben
te lang op anderen vertrouwd. Ik wil
hen bewust maken van hun eigen waar
de, zoodat zij onafhankelijk van geest
zullen worden en zelfstandig leeren
handelen".
„Lijkt het u verstandig, uw beste
onderdanen een Europeesche opvoeding
te geven vroeg ik hem.
„Het zou natuurlijk veel beter zijn,
hen op te voeden in het land; waar
zij later moeten werken en waarvan
de vooruitgang hun levensdoel moet
zijn. Doch wij hebben nog niet de
'noodige macnines. Wij hebben allerlei
technische deskundigen noodig en die
kunnen nog alleen maar in Europa
worden opgeleid. Ik hoop, dat de jon
ge mannen, die wij naar Frankrijk en
Italië hebben gezonden, zullen begrij
pen, dat de beschaving in elk landa
weer anders moet zijn. Perzië moet
geen slechte navolging van Europa
woidendat is ook niet noodig, want
liet heeft een roemrijke tradiue achter
zich. Ik wil mijn landgenooten maken
tot de beste Perzen, die mogelijk zijn.
Zij behoeven niet speciaal Westersch
of speciaal Oostersch te zijn. Elk land
heeft zijn eigen karakter en dat moet
ontwikkeld en verbeterd worden, totdat
men burgers krijgt, die geen navolgers
zijn van iemand anders, doch die zeker
van ziciizelf en trotsch op hun na
tionaliteit zijn.
Hier feliciteerde ik den Sjah met den
vooruitgang van de laatste vijf jaar.
Hij zuchtte. „Ik ben altijd ontevreden,"
zei hij. „Eir moet zooveel gedaan wor
den, dat ik het niet snel genoeg kan
afwerken". Hij keek naar de stapels
op zijn schrijftafel en de hoveling viel
in met de woonden: „Het ongeduld van
Zijne Majesteit is een goed teeken.
Als hij* ooit tevreden zou worden, zou
er geen verdere vooruitgang meer zijn".
Tenslotte verklaarde Reza Khan, dat
de bestaande moeilijkheden tusschen
Engeland en Perzië gemakkelijk uit
den weg geruimd kunnen worden. Per
zië wil echter de souvereine macht
hebben in zijn eigen territorale wateren.
Toen ik hem verliet, stond hij op een
marmeren balcon, dat als een adelaars
nest uitstak boven de afdalende ter
rassen in de kamer achter hem waren
de wanden ingelegd met duizenden
spiegeltjes, die net zonlicht weerkaat
sten. Het balcon zag uit op Teheran
en de vlakte er omheen, die er uit dc
verte uitzag als een Oosterscli carpet.
In de verte zag men de eene bergketen
weken later waren wij in Waren op
het iregeeringsstoomschip gestapt, dat
ons naar Soerabaia, op het eiland Ja
va, bracht.
Het is niet te doen om, ais particulier
de voor klimaatverschillen uiterst ge
voelige vogels per schip mee te nemen
naar Europa. Ervaren zeelieden of zo*
ölogen mag het na jarenlange prak
tijk gelukken, ik mocht echter den
dood van de beide dieren, die ik steeds
bewonderde, en waarvan ik ondanks
mijzelf was gaan houden, niet riskee-
ren. Zij waren door ons toedoen van
een wissen dood gered nu mocht
ik ze niet wederom aan hetzelfde ge
vaar blootstellen. Daarom schonk ik
ze aan den zoölogischen tuin te Soera-
baja, die nog niet zoo heel veel jaren
bestond en deze bijdrage zeer goed
kon gebruiken. Latec deelde de direc
teur mij mede, dat een van de beide
yogels geruild was tegen een lama.
Men had het dier met goed gevolg
weten over te brengen naar Europa en
indendaad bevindt het dier zich nog
steeds in goeden welstand in het Rot-
terdamsche vogelhuis (in de diergaar
de), waar hij in de kunstmatige tro-
fienlucht het verloren gegane oerwöud-
paradijs op Nieuw-Guinea heeft ver
geten. Het was een in dergelijke za"
ken zeer ervaren zeekapitein, die de
gelukkige reis met het dier volbracht
■jieeft. Wie dus lust heeft kan het
onderwerp van dit verhaal in levende
lijve in Rotterdam gaan bezichtigen.
(Nadruk verboden).