Breskensche Courant
200
50
40
25
HetgBhetm der Visschershut
Voorzichtig!
uitsluitend
PU ROL.
De ouderdom der aaide,
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
FEUILLETON
40ste Jaargang
Woensdag 10 December 1930
Nummer 3588
ABONNEMENT:
per kwartaal 1,25;
buiten Breskens ,40.
Buitenland 6,50 per
jaar.
Zondagsblad per kwar
taal j 0,65; en buiten
Breskens 0,725Bui
tenland f 3,50 per jaar.
Verschijnt
- iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND
Advertentiën worden aangenomen tot uiterlijk 1 uur nam.
Uitgave:
J. C. LE BLEU, Dorpsstraat 35, BRESKENS
Tel. 21 Postrekening 70179
ADVERTENTIËN:
van 1 5 regels f 0,75;
iedere regel meer 15 ent.
Ingez. mededeelingen 30
cent per regel.
Handclsadoertentièn bij
regelabonnement groote
korting. Tarief op aan
vraag verkrijgbaar.
GR A TI S verzekering voor de
abonnes tegen ongelukken, en
wel voor de volgende bedragen:
gld bij ver
lies van een
gulden bij levens- f x-\ gld bij dood v-r pm gld bij ver-
lange ongeschikt- J f If I door lies van een
heid lot werken een ongeluk hand of voet oog
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd bij de Ongevallen- Verzekering-Maatschappij
„Fatun
gld bij ver
lies van een
duim
te s-Gravenhage.
gld bij ver
lies van een
wijsvinger
gld bij verlies
I van e^en
anderen vinger
^r\ej u'\\ ^oxvAeu.
Suez en Akaba.
Het beroemde woord van Oxenstiér-
na: ..Mijn zoon, je hebt er geen idee
van met hoe weinig voorzorg de we
reld geregeerd wordt," is in het bij
zonder van toepassing .op de geschie
denis van ihet Britsche keizerrijk. Nadat
de Engelschen vergeefs getracht heb
ben, op het vasteland van Europa en
wel in Frankrijk vasten voet te krijgen,
zijn zij begonnen met op alle andere
vastelanden zonder het minste systeem
koloniën te stichten. Eerst toen deze
koloniën eenmaal bloeiden, begon men
te denken over een systematische on
derlinge verbinding. Dit begon met het
veilig stellen van den weg naar Indië;
toen Disraeli de talrijke aandeelen van
den Khedive van Egypte wist te koo-
pen. was men goeddeels n^eester over.
het Suez-kanaal. in den wereldoorlog
werd het kanaal echter door de Duit-
schers en Turken bedreigd en toen
Engeland daarop Palestina met zijn
troepen bezet had, verraste het de we
reld en misschien 'ook wel zichzelf
met de verklaring van Balfour, die Pa
lestina verklaarde tot nationaal tehuis
van het Joodsche volk onder Britsch
mandaat. Thans ziet men eerst, dat
deze verklaring eenigszins ondoordacht
Averd uitgegeven en slecht -voorbereid
was. Het kwam er destijds voor Enge
land ia de eerste plaats op aan, het
Jgebied ten Oosten van het Suez-kanaal
op de een of andere wijze te beheer-
- schen en ^nationaal tehuis van het
Joodsche volk" klonk zoo mooi en
stelde Engeland in zoo'n sympathiek
licht, zelfs bij de anti-Semieten, .dat
men maar besloot tot die verklaring
en zich niet veel zorgen maakte ctver
de toekomst.
Thans hebben er zich moeilijkheden
voorgedaan, waar de Engelschen al
evenmin gerekend hadden als de Jo
den het verzet der Arabieren, tegen de
Joodsche immigratie en de nationalis
tische beweging in Egypte, die Enge-
lands militaire macht over het Suez-
kanaal beschouwt als een bedreiging
der nationale onafhankelijkheid. Aanvan
Icelijk was de strijd tusschen: Joden en
Arabieren Engeland niet onwelkom,
want door nu eens de eene, dan weer
de andere partij gelijk te geven, voor
kwam me|n - wat zeer kortzic-htig bleek
te zijn, - de mogelijkheid van samen
werking tusschen de beide volkeren.
,Toen kwamen de eerste relieves, waaf-
63.
„Neen, vader," zeide de jonker,
terwijl zijn gelaat betrok, ,,wie is het
„Het is de jonge barones Van
Berk|envoorde. Ik geloof, dat zij elven
goed als schoon is en daarbij heeft
zij als eenig kind een onmetelijk for
tuin te verwachten, dat je een krachtige
steun zou zijn tot welslagen in jetöë,
komstige carrière. Zij zou bepaald een
uitstekende wouw voor je zijn. De
baron, haar vader, is een oud Vriend
yan mij en ik heb genoeg gemerkt
qm te weten, dat je bij den eersten
'aan'val beide harten stormenderhand
zoudt veroveren.
De jonker was verbleekt onder de
woorden van zijn vader. Hij voelde
nog zwaarder de moeilijkheden om met
zijn keuze, die zulk een diepe teleur
stelling voor den jonkheer moest zijn,
voor den dag te komen. Zijn vader
merkte zijn bleekheid en bedruktheid
op en zeide: „Wel Adolf, je behoeft
niet zoo verslagen te kijken. Er zijn
dozijnen die dankbaar zouden zijn voor
tulke kansen. Maar je sprak van trouw-
tegenover men in Londen radeloos
stond omdat zij tezamen met de moei
lijkheden in Egypte zeer gevaarlijk kun
nen worden voor het Engelsche gezag
in Britsch-Indië en daardoor voor het
re heele Engelsche keizerrijk. In de haast
con MacDonald geen andere oplossing
vinden dan het beperken der Joodsche
immigratie op een zoo ingrijpende wij
ze, dat zij eigenlijk stopgezet werd.
Hierdoor wijkt men natuurlijk af van
den geest der Balfour-verklaringdit
wordt döor vele Engelschen toegege
ven. Onder hen betvinden zich zoowel
leden als tegenstanders der Labour-par-
tij. De beperking der immigratie is
dan ook een maatregel, die door de
beweerde werkeloosheid in Palestina
onvoldoende gemot Veer J wordt
Engeland heeft zelf belang bij een
gunstigen economischen toestand in
Palestina, omdat de groote onkosten
van het bestuur en de militaire bezet
ting van het land door Palestina zelf
moeten worden betaaM. Palestina kan
zich alleen ontwikkelen, wanneer men
de belangen van Engelschen, Joden
en Arabieren op de een of andere wij
ze doet samengaan. En juut Uier schij
nen de Engelsche diplomaten geen op
lossing te kunnen bedenken.
Dan hebben de Engelsche ingenieurs
nog meer fantasie; die hebben n.l, een
plan ontworpen om evenwijdig aan het
Suez-kanaal een tweede kanaal te gra
ven, dat uitsluitend door Engeland
wondt beheerscht en dat de Middel-
landsche Zee zou moeten verbinden
met den Golf van Akaba, die ten Oos
ten van het Sinai-schiereiland diep in
het land indringt. Voor het kanaal zou
men gedeeltelijk gebruik kunnen maken
van de diepe kloof der Gadi el Arab.
De ingenieurs houden vol, dat het gra
ven van dit kanaal technisch mogelijk
is en wij zeg op de voordeelen ei van.
Ten eerstè ligt het nieuwe kanaal
geheel op Engelsch mandaatgebied,
zoodat men bevrijd zou zijn van de
internationale verplichtingen, die men
bij het Suez-kanaal dient na te komen.
Bovendien wordt de afstand tusschen
de havens van Pales.ina en die van
Britsch-lndië erdoor verkort, de econo
mische ontwikkeling van Palestina be:
vonderd en de nieiiw te stichten chemi
sche industrie aan de Doode Zee een
goede kans gegeven. Ook uit politiek
oogpunt zijn er voordeelen aan verbon
den. Engeland zou zijn aandeelen in
het Suez-kanaal kunnen overdoen aan
Koning Foead en daardoor zijn pro-
Engelsche monarchie kunnen steunen
tegenover het anti-Engelsche nationalis
tische element in Egypte.
De kosten, die men voor het grflven
van het Akaba-kanaal zou moeten ma
ken, zijn reusachtig, doch hiet kanaal
is het waard. Reeds thans is het Suez-
kanaal onvoldoende voor de behoeften
en overweegt men den aanleg van een
tweede kanaal, op korten afstand daar
aan evenwijdig loopend. Het zou meer
in Engelands belang zijn, wanneer er
een tweede kanaal kwam, dat zuiver
Engelsch bezit was. Men behoeft niet
te vreezen, dat van het kanaal geen
gebruik wordt gemaakt en dat men de
onkosten niet terugkrijgt. Er zal een
zeer druk gebruik van gemaakt worden,
zelfs al zouden alleen de Engelsche
schepen ervan gebruik maken. Boyen
dien moet men van de aanlegkosten de
som aftrekken, die Engeland zou ont
vangen bij den verkoop van zijn aan
deelen in het Suez-kanaal. Het is niet
te ontkennen, dat het plan van het
Akaba-kanaal ons ietwat fantastisch
lijkt. Doch het Suez-kanaal en he\
Panama-kanaal schenen ook eerst fan
tastisch en dat zij nu bestaan, heeft
men te danken aan de technische fan
tasie van den ingenieur.
(Nadruk verboden)»
plannen. Dan moet je al een keuze
gedaan hebben".
„Dat 'heb ik ook, vader." sprak
de jonker, en zijn stem beefde een wei
nig, „maar mijn 'keuze is een heel
andere als de uwe. Daar is maar één,
die ik tot vrouw begeer en dat is Lien
Luca".
,Wat Lien Luca riep de jonk
heer, terwijl hij zijn zoon verbijsterd
aanstaarde. „Je schertst zeker, dat kan
je niet meenen.- De erfgenaam van
„Grafhorst" met de visschersdoctit|er,
waar is je verstand
„Ik weet zeer goed wat ik .gedaan
heb, vader. Ik heb de inspraak van
mijn hart gevolgd en ik zou .niet an
ders willen en niet anders kunnen, want
ik heb de dochter van Luca lief".
„De inspraak van je hart. Maar
dat is zottetaal, de taal der onnoozele
jeugd die het leven niet kent. Het is
niet alleen het hart dat over deze din
gen beslist maar het is een zaak van
het verstand en het hart beide. Be
denk dat toch wel. Je zet je heele toe
komst op het spel. En dat het juist
nu moest komen. Dat is de tweede
slag die ons treft".
De jonkheer zonk na deze woorden
In de kussens van het eerste klas com
partiment terug en staalde somber Voor
zich uit. De mededteling van zijn zoon
Bij verwonde of bij ruwe huid
De meeningen van:
Sir James Jeans. Rutherford
en Lord Keivin.
De ouderdom der aarde kan op ver
schillende wijzen getaxeerd worden;
vroeger bltfven het uitsluitend gissin
gen, doch in de laatste jaren heeft
men ontdekkingen gedaan, waaruit lo
gische conclusies be.reffende den ouder
dom der aande kunnen worden getrok
ken. Het nieuwsté middel om dien te
bepalen is de ontleding der radioactieve
naast de erosie op afslijping van het
land en de veranderingen in den baan
der planeten.
In de vroegste tijden, waaruit de ge
schiedenis ons nadere bijzonderheden
verhaalt cttrer het gedacbtenleven der
was een nieuwe slag voor hem, die
hem niet minder zwaar trof dan de
erfeniskwestie, en welke 'vooral thans,
nu zijn bezittingen bedreigd wenden,
hem smartelijk teleurstelde. Het scheen
alsof de dingen samen liepen om hem
ontder de zorgen te begraven.
„Het spijt mij, vader" sprak nu
de jonker, dat ik u zoo';n teleurstel
ling moest bezorgen. Maar ik hooft,
dat u er nog eens anders over zuLt
denken. Lien J.yca is wel arm aan aard-
sche goederen, maar zij is rijk in zich
zelf, en ik weet zeker, dat zij mij rijker
zal maken dan barones Van Berken
voorde met haar schatten".
„De jonkheer schudde het hoofd
en mompelde voor zich heen: /„Het
is de onervarenheid, die je zoo doet
spreken. Met de schoonste karakter
eigenschappen koopt men het leven
niet. Maar Ik zou wel eens willen we
ten hoe je staat tegenover het meisje,
Heb je haar iets beloofd?"
,-Ja, vader. Ik heb haar tot vrouw-
gevraagd en haar trouw beloofd en
Zij heeft onder zekere voorwaarden ja
gezegd. Moeder weet alles".
„Dus je kunt niet meer terug.
„Nooit meer, vader, vader. Maar
dat zou ik ook nooit willen. Wij hebben
elkander trouw beloofd".
Dan i» er niets aan te doem al
menschen, heeft men zich reeds af
gevraagd, hoe oud de aarde was; de
eerste wetenschappelijke poging op dit
gebied is echter pas In het begin der
18e eeuw gedaan door den astronoom
Halley, die ook de bekende komeet
heeft ontdekt. Hij berekende den ou
derdom der aarde uit het zoutgehalte
der zee, dat voortdurend toeneemt door
de stoffen, welke de rivieren aanvoeren.
En dat was vrijwel de eenige ernstige
poging, die er gedaan werd -in vele
jaren. De filosofen uit zijn tijd meen
den, dat de aarde er altijd geweest
was en zij bevonden zich in (goed
gezelschap, want 300 v. Chr. had
Aristoteles dezelfde meening verkon
digd. En toen een eeuw geleden de
moderne geologie opkwam met haar ve
ie wetenschappelijke methoden tot be
paling van dien ouderdom, liepen de
meeningen der geleerden zooveel uiteen
dat de meeste leeken er niet veel aan
dacht aan schonken. In 1920 schreef
H. G. Wells nog: „Het eenige, wat
er met zekerheid van gezegd kan wor
den, is dat de ouderdom der aarde
geweldig is en gemeten moet worden
met millioenen. Doch de uitkomsten,
die hier voor ons liggen, kan men
gerust door 10 deelen of met 2 ver
menigvuldigen, zonder dat iemand het
zal tegenspreken".
Wij kunnen niet alle methodes ver
melden, die men voor deze berekenin
gen heeft trachten toe te passen, doch
enkele ervan zijn interessant genoeg
om ze even te noemen. Lord Keivin
ging uit van den tijd, die de aarde
noodig zou hebben gehad om af te
koelen. Hij kwam op 40 millioen jaar,
waar vele geologen het niet mee eens
konden zijn.
Sir James Jeans vond In 1929 als
uitkomst twee milliard jaar; hierovei
schijnen de deskundigen het vrij alge
meen eens te zijn, want Prof. A. F1
Kovarik van de bekende Yale-universi-
teit is gekomen tot 1852 milliard jaar
terwijl Sir Ernest Rutherford de ouder
dom op hoogstens 3,4 milliard jaar
berekent, zonder echter de meeningen
der beide anderen te bestrijden, wan(
hij geeft een maximum, dat zeer goed
te hoog kan zijn. Twee milliard jaar
komt er dus vrij dicht bij en deze
uitkomst schijnt in zooverre betrouw
baar, omdat zij verkregen wordt met
geheel van elkaar verschillende metho
des.
Sir James Jeans gaat uit van het
volgende idee. Elk jaar valt er een
bepaalde hoeveelheid regen op de aar
de, die een bepaalde hoeveelheid vaste
stoffen van het land afslijpt en naar
zou het ook tienmaal zoo erg zijn als
het is een Grafhorst breekt nooit zijn
woord. Je hebt dwaas, zeer dwaas ge
handeld, maar je schijnt het niet te be
seffen. Voordat je in deze .besliste,
had je eerst bij ons moeten komen,
bij je vader en moeder, wier heele ste
ven is geweest, voor je toekomst te
zorgen en die dus wel recht hadden in
deze zaak gekend te worden. Elk kind,
dat zijn plichten kent, hetzij groot of
klein, behoort zich aan bet ouderlijk
gezag, dat door God ingesteld is, te
Onderwerpen, zoolang het geen gewe
tenszaak is om landers te handelen,
dan de oudere voorschrijven. Dat je
dezen weg niet geVolgd hebt, neem ik
je zeer kwalijk en bedroeft mij diep.
De verwijtende half klagende toon,
waarop de jonkheer deze woorden sprak,
toonde welk een bittere teleurstelling
deze zaak voor hem was. De gedachte
dat zijn zoon, op wien hij zulke groot-
sche verwachtingen gesteld had, zich
zou verbinden met een meisje zonder
fortuin of aanzien, een arme visschers-
dochter zonder opvoeding en hooge be
schaving, en hij daardoor zichzelf den
weg zou afsnijden tot eer, rijkdom
en hooge positiei sloeg hem totaal -ter
neer. Het -beteekende voor hem de
verstoring van een 'schoonen dfoom,
dien hij jaren lang gekoesterd had.
de rivieren voert, die ze weer naar
zee voeren. Uit de totale dikte van
sliblagen en van het aanslibsel, dat er
elk jaar bijkomt, kan men afleiden,
hoe lang dit proces van afslijpen en
aanslibben reeds geduurd heeft.
De tweede methode is gebaseerd op
de uiterst geringe veranderingen in
de banen der planeten. Wij kennen de
wetten, waar deze veranderingen door
veroorzaakt woitden en zoo kan men
uitrekenen, hoe lang geleden de toe
stand bestond, die er bij het ontstaan
van ons zonnestelsel moet zijn ge
weest althans volgens de veronder
stellingen, dat de planeten oorspron
kelijk wentelden in het vlak van een
equator der zon.
De* derde en meest nauwkeurige me
thode beeft tot grondslag het feit,
dat de radioactieve elementen zich gaan
deweg omzetten in andere elementen
zoo verandert uranium in lood. Dit
proces heeft plaats met een bepaalde
snelheid en deze verandert niet. Men
kan dus uit de hoeveelheid lood, die
gevormd is, afleiden hoe lang het pro
ces aan den gang moet zijn geweest.
Uit stukken uraniumhoudende rotsen,
heeft men als uitkomsten gekregen
1400, 1465 en 1852 millioen jaar. Zoo
lang zou het dus geleden geweest zijn,
dat de aarde een vaste korst kreeg
en de uitstraling en omzetting der ra
dioactieve elementen begon. Sir Ernest
Rutherford heeit dezelfde berekeningen
gemaakt met actino-uranium en kwam
toen op een maximum van 3400 mil
lioen jaar. Actino-uranium is een iso
tope vorm van hetzelfde element m.a.W.
liet heeft dezelfde chemische en andere
eigenschappen, doch een ander atoom-
gewicht.
Deze getallen hebben alle nog slechts
betrekking op de tijd, die er sinds het
vormen van de vaste aardkorst is ver-
loopen. Het ontstaan der aarde zelf
(als gasvormige bol, die van de zon
afgeslingerd werd, om de meest gang
bare voorstelling te bezien) moet na
tuurlijk veel langer geleden zijn; men
noemt tijden van 4 en 10 milliard jaar,
doch het spieekt vanzelf, dat hier zelfs
geen taxatie mogelijk is op wetenschap
pelijke gronden. De tijd, die noodig was
om den oorspronkelijk gasvormigen bol
te doen afkoelen, tot er -een \vaste
korst ontstond, zal echter naar alle
waarschijnlijkheid eenige malen zoo
lang geduurd hebben als de tijd,- die
sinds het vormen Van die aardbonst
is veriaopen.
Prof, H. VREDENDAAIl
(Nadruk verboden).
De jonker was Verslagen door den
indruk, dien zijn mededeeling op zijn
vader gemaakt had en diens verwij
lende woorden. Noort, voor zooyer hij
zich herinneren kon, had zijn vader
zóó tot hem gesproken. Een oogenblik
voelde hij zich gekrenkt in zijn trots,
want was hij niet vier en twintig jaar,
een volwassen man, afgestudeerd en
doctor in de staatswetenschappen, die
oud en wijs genoeg geacht mocht wor
den om te weten wat hij deed en zelf
zijn weg te kiezen door 'tleven? Kon
hij niet tot Vrouw nemen, wie hij wilde
en afwijzen, die hij niet wilde?
Doch dat was maar een opwelling
van een oogenblik, die terstond verdron
gen werd door net schrijnende leed
over de droefheid van zijn vader, die(
dat wist hij, het allerbeste met hem
voorhad. „Vader, ik bid u, wees niet
zoo vertoornd," sprak hij met smee-
kende stem: „Ik wist niet, dat het u
zoo diep zou grieven. Ik heb dikwijls
uit uw mond gehoord dat een goede
vrouw, met een edel hart en karakter
haar gewicht in goud waard is en ik
meende, dat u zelf Lien genegen
waart".
(Wordt VtfypIgUJi
