i
Breskenssche Courant
TWEEDE BLAD
Hetfleschjevan dentoovenaar
Propaganda Kunstavond
Zaterdag i November 1930. No. 3577.
ui\eressaxt\e ipacjuva.
^\mer\VaaxiscYve W\e$
VOOR DE JEUGD.
De toekomst van het goud
in gevaar!
DE WERELD ROND
van de
ongeveer viermaal zooveel verdienen als
in zijn eigen land en hoewel de loo-
nen hier hoog zijn, staat het toch
te bezien, of dat peil door ieder ooit
bereikt kan worden.
(Nadruk verboden).
van
Wat kost het leven in New-York?
«jUi woont in New-York is het
daar niet erg duur?"
„U woont in New-York dan gaat
het zeker best met de zaken?"
Deze twee uitroepen geven het Eu-
ropeesche' standpunt weer ten opzich
te van een op dollars gebaseerd bud
get. De antwoorden zijn niet gemak
kelijk, maar ik zal me er toch eens
aan wagen. Die dus in het verre Eu
ropa met moeite rond kan komen, kan
dan eeps zien of het land van den
dollar werkelijk het paradijs is, waar
voor men het houdt. Het voornaamste
punt is: Het eten! En dat is betrek
kelijk niet duur. In Hollandsch geld
omgerekend kost het ,tnationaal ge
recht" van New-York, biefstuk, f0,90
a f 1.20 per pond, al naar de buurt-
Kalfscoteletten kosten f 1,20 a f 1,70
eieren f0,72 a f 2,16 per dozijn, af
hankelijk van het jaargetijde. Boter
kost f 1,20 a f 1,70 per pond, melk
f0,48 a f0,60 per liter. Fruit daar
entegen is zeer goedkoop en wordt
dan ook veel gegeten. Een pond uit
muntende appels of peren kost. zelden
meer dan 17i/2 cent een ananas van
een kilo 30 a 40 cent. Versche groen
ten zijn er eveneens zeer goedkoop.
Brood kost 28 cent per pond. Voor
onze begrippen zijn :de uitgaven voor
het voedsel gemiddeld zeer normaal
te noemen. DoCh een Amerikaansche
huisvrouw is lang niet zoo zu;n(g als
een Europeesche. Zij gebruikt ook zel
den meer dan een half uur voor (het
bereiden van een maaltijd, o.a. omdat
zij geen dienstbode kan krijgen of be
talen. Het gevolg is, dat de goed
koopte der levensmiddelen zuiver theo
retisch is. Want de Amerikaansche
huisvrouw zet U voor.,amenjk gecon
serveerde waren voor en al zijn die
ook al niet duurder dan bij ons, ze
worden dagelijks gebruikt, terwijl wij
ze als luxe beschouwen. Een blik dop
erwtjes van een kilo kost 40 a 60
cent, asperges 60 a 00 cent en soep
Ivoor twee personen 30 cent. Boven-
jdien eten de leden der familie di;e
een beroep uitoefenen, althans hun
middageten in een restaurant en daar
kan men moeilijk voor minder dan een
dollar een redelijk mail krijgen. Daar
door is het voor levensmiddelen uitge
trokken bedrag toch nog heel wat
hooger dan bij ons.
Een tweede voornaam punt zijn de
huurprijzen en die zijn heel wat hoo
ger dan bij ons. Zelts in de „slechte"
buurten van New-York betaalt men
nog minstens f2,5Ö per kamer en per
maand. Keukens, kabinetjes en zol
derkamertjes tellen alle mee. zoodat
een huis met vijf kamers al wel het
minimum is voor een gezin. De ge
middelde burgermanshuizen kosten ech-
(Slot).
Dat hoefde de man geen tweemaal
te zeggen! Joost liep zoo hard hij
(kon. Eerst had de schrik hem nog
te pakken, maar hoe verder hij uit
!de buurt van het heerenhuis kwam,
'en hoe warmer hij van het loopen
werd, hoe rustiger begon hij zich te
voelen. En hoewel hij zich nog pijn
lijk en stjjf ivoelde van zijn twee
laatste avonturen, had hij nog lang
geen zin som naar huis te gaan.
Daar kwam ,hij in den boomgaard
Van een boerderij. Kippen en varkens
liepen vrij rond, en dat had Joost
Zóó in de gaten! in de boomen
hingen de lekkerste appels, die hij
j ooit gezien had. Hij keek rond. Er was
geen mensch. Vooruit dan maar. Met
een vaart liep hij op een boom (toe en
gaf er een geweldige trap tegen. De
ter 40 a 50 gulden per kamer ien nieu
we huizen in „goede" buurten zelfs
f 120.-, wat dus f 600 is voor een huis
met vijf kamers. Het is dan ook geen
wonder, dat ook de welgestelden altijd
in zeer kleine huizen wonen.
Dienstboden zijn niet te betalen en
men doet verstandig, er niet aan te
beginnen. Een kamermeisje is abso
luut niet te krijgen voor minder dan
f125,- terwijl de meeste loonen bij
na 200,- 's maands bedragen. Een
goede keukenmeid of een kindermeisje
verdient f 200,- it 'f 300,- Ook voor
dienstboden geldt de achturige werk
dag, onverschillig of zij intern of ex
tern zijn.
De kleeding is daarentegen onge
veer even duur als bij ons, tenminste
wanneer men over een normaal figuur
beschikt en confectie kan dragen. De
prijzen voor een ,pak varieeren van
f35,- tot f90,- (maatkleéding minstens
f 250,-) en voor een zijden dames
japon van f 18,- tot f 90,.- (maatklee-
ding loopt in de honderden dollars).
Men heeft echter in de confectiezaken
zoo'n ruime keuze, dat men waarlijk
geen behoefte aan maatkleeding heeft.
Voor groote en kleine, dikke en magere
menschen is er 'van alles te koop-.
Schoenen, kousen enz. kosten vrijwel
hetzelfde als bij ons.
Tenslotte het eenige paradijsachtige,
dat ik in <de Amerikaansche prijzen
heb kunnen ontdekken: de auto. Aan
schaf en onderhoud zijn veel goed-
kooper dan bij ons. De nieuwe wagens
zijn niet goedkooper en omdat de klei
11e modellen practisch ontbreken, zou
men zelfs in vele gevallen duurder
uitkomen. Doch de verkoop van twee
dehands auto's is zoo prachtig georga
niseerd, dat men voor bijna eiken prijs
een bruikbaren wagen kan krijgen. La
ten wij zeggen, dat de goedkoopste
f90,- kost en dat de meeste autobe
zitters voor hun wagen een 300 gulden
betalen. Bijna iedereen laat Zijn wagen
voor de goedkoopte op straat over
nachten, doch garages zijn te huren
vanaf f30 's maands. Benzine kost 12
cent, olie 60 cent per L. En de be
lasting bedraagt voor de meest luxueu
se auto niet meer dan f60 per jaar!
De belastingen zijn over het alge
meen laag. Bovendien zijn ongehuwden
met een inkomen wan minder dan
f3500,- en gehuwden, die minder dan
f8600,- per jaar verdienen, van alle
belastingen vrijgesteld. Deze grens gaat
dan nog een 1000 gulden omhoog
voor elk kind. Onder die voorwaarden
zou bij ons 90 pCt. der bevolking
geen belasting betalen; in Amerika is
dit percentage echter veel lager. De
eenige belasting, die 'drukkend ge
noemd kan worden, üs die op het
grondbezit.
Wanneer men dus èen beetje slag
heeft van zuinig huishouden, behoeft
het leven in New-York inderdaad niet
zoo duur te zijn. Om echter als New-
Yorker te kunnen (leven, moet men
blaren ruischten en: plof, plof, ploften
een heeleboel appels neer. Een op
Joosts kersepit! Ai, dat deed pijn. Hij
bukte zich gauw om de gevallen appels
op te rapen.
Maar een paar van de appels wa
ren ook op de varkens neergekomen.
Eén varken kreeg er een 'bovenop zijn
snoet en 'dat maakte het dier zóó
kwaad, dat het regelrecht op Joost
afstormde, die zijn zakken vol appels
stopte.
Onverwachts werd hij door het var-
ken omvergestooten. Toen hij opkeek
zag hij tot zijn groote schrik een vie
ze varkenssnoet boven zich. Dadelijk
sprong hij op, maar 't varken had hem
al leelijk in zijn been gebeten!
Hij liep wat "hij kon, en - 't var
ken hem achtiema. 'Toen de andere
varkens hun makker zoo zagen loo
pen, kwamen ze er ook bij, en zoo
had Joost in een enkel oogenblik wel
acht varkens achter zich.
Hij zat in doodsangst. Geen won
der! Als er acht zwftre vafk'erts over je
heen loopen blijft er niet veel meer Van
je over. Het eenige wat hij doen kon
Door Dr E. Cartesius.
De door den Volkenbond in
gestelde commissie (tot .onder
zoek der economische vraagstuk
ken, die met de verdeeling van
het goud samenhangen, heeft er
dezer dagen op gewezen, dat
reeds in zeer 'afzienbaren tijd
de goudproductie belangrijk kal
dalen.
Aangezien de meeste leeken zich
geen voorstelling kunnen 'ma
ken van de draagwijdte van dit
bericht, hebben wij den bij uit
stek deskundigen Dr. E. Carte
sius verzocht om leen opstel,
waarin het verschijnsel Verklaard
wordt.
„Menschen worden geboren en ster
ven de eene generatie volgt de andere
op en het aantal menschen wordt
steeds grooter. Tarwe, rijst en andere
voedingsmiddelen worden al naar de
behoeften in steeds grootere hoeveel
heden geteeld. Die voedingsmiddelen
bestaan echter uit levende planten en
dieren, die zich mjiistlens even snel kun
nen vermenigvuldigen als de mensch.
Wij hebben echter ook levenlooze din
gen noodig en deze vermeerderen niet;
steenkoollagen worden uitgebuit, doch
vullen zich niet opnieuw; en hetzelfde
geldt van de goudvelden. Wanneer er
niet langer geregeld goud wordt ge
produceerd, zal het goud niet meer
als algemeen ruilmiddel der wereld
kunnen gelden". Tientallen jaren ge-
leden zijn deze woorden geschreven
door den grooten Alexander von Hum
boldt en zijn waarschuwende woorden
zijn juist nu weer bijzonder actueel
geworden. Wel wordt er dikwijls ge
zegd, dat wij niet kunnen beoordeelen
hoeveel goud ,er nog in de aarde
is, omdat «reusachtige gebieden nog
nooit geologisch onderzocht zijn. Deze
meening wordt echter niet door de fei-
tjen gestaafd, want overal waar de
aarde door beschaafde volken be
woond wordt, is de bodem grondig
afgezocht en zelfs in het steenen tijd.
perk moet er reeds naar goud gegra
ven zijn in Siberië.
Terecht heeft daarom de desbetref
fende Volkenbondscommissie onlangs
waarschuwend erop gewezen, dat vol
gens alle beschikbare statistische mede
deelingen binnen zeer korten tijd een
belangrijke vermindering van de we
reldproductie aan goud te verwachten
is. Óp het oogenblik bedraagt de waar
de van deze productie nog 405 millioen
dollar, doch in 1935 zal dit bedrag
381 en in '1940 zelfs 314 millioen
dollars geworden zijn, altijd aangeno
men, dat de internationale standaard
prijs van f 1674,- per KG. goud ge
handhaafd blijft.
Het is echter niet te ontkennen, dat
de hoeveelheid goud in de aarde en
in de in zee gezonken schepen op zich
zelf nog voldoende is, om gedurende
tientallen jaren te voldoen aan de be
hoefte aan goud over de geheele we
reld', ook al zou deze behoefte nog
zeer sterk toenemen. Van al dit goud
is echter het grootste deel waarde
loos, omdat de kosten der productie
meer zouden bedragen dan den tegen
woordlgen standaardprijs.
was weer in een boom te klimmen
Daar was er een. Wip! hij zat :met zijn
knieën op de eerste tak. Maar tege
lijk zei z'n broek „krak": het voorste
varken had hem nog net in zijn broek
gebeten en hield een groote lap tus
schen zijn tanden.
Joost probeerde op den tak te gaan
zitten, maar hij had nog zoo'n pijn
van den stierenstoot, dat hij onmoge
lijk zitten kon. Staan ging ook niet,
daar was geen ruimte voor en boven
dien begon Ae varkensbeet in zijn been
geweldig te steken. Dus bleef hij, zoo
goed en zoo kwaad als het ging, maai
op zijn knieën liggen.
De acht varkens liepen intusschen
schreeuwend en gillend om den boom
heen. 't Duurde niet lang of de boer
kwam op het lawaai af. Toen hij Joost
zag, begreep hij dadelijki dat die weer
wat moest hebben uitgehaald. De boer
kende zijn klantjes wel!
>iKom er uit!" riep hij. Toen zag
hij Joosts gescheurde broek en het
bloed, dat langs zijn been vloeide.
„Zoo, hebben ze jé gebeten? Kom
maar hier, nu ik er bij ben doen ze
De door geen ander natuurlijk of
kunstmatig product overtroffen be
langrijkheid van het goud voor de we-
retdhuishouding wordt vooral teweeg
gebracht door het feit, dat op de we
reldmarkt vraag en aanbod steeds in
evenwicht waren, zoodat de prijs prac
tisch aan geen schommelingen onder
hevig was. Vroeger was vooral gemunt
zilver de meest betrouwbare waarde
meter, doch bij het verhitten van ko
per-, lood- en 'zinkertsen werd zooveel
zilver als nevenproduct gewonnen, dat
de prijs op de wereldmarkt bijna on
afgebroken daalde: van f108,- per k.g.
zilver in 1870 tot f33,- in 1929.
Wanneer nu ook schommelingen op
treden in den prijs van het goud, dat
de algemeen e waardemeter is voor alle
bezit en elke arbeidsprestatie, zou djt
onberekenbare economische gevolgen
hebben. De wereldhuishouding zou kra
ken in haar voegen. Daarom hebben al
le landen, die den gouden standaard
ingevoerd hebben en hun bankbiljet
ten dekken door goud - aangemunt of
in staven - zich steeds veel moeite
gegeven om een goudprijs te behouden
op den eenmaal vastgestelden stan
daardprijs van f1674,- per K.G. Dit
gaat echter bezwaarlijkvoor het win
nen van goud zijn arbeiders en machine
rieën noodig en de onkosten daarvoor
bedragen ongeveer de helft meer dan
voor den oorlog. Bovendien voeren
steeds meer landen den gouden stan
daard bi, waardoor de vraag naar goud
tjoeneemt. De waarde van het voor
de financieele regeling noodige goud
woedt geschat op 33 millioen gulden,
waarvan slechts 1/10 in omloop is
als gemunt goud, terwijl 9/10 in staaf-
vorm in de schatkisten der staatsban
ken ligt tot dekking van het uitgege
ven papiergeld.
Het verminderen der wereldproduc
ductie is in de eerste plaats een gevolg
van de steeds kleiner wordende op
brengst der goudmijnen in Transvaal,
die meer dan 2/5 van de wereldpro
ductie leveren en vroeger voor onuit
puttelijk werden gehouden. De tweede
plaats wordt ingenomen door de Ver-
eenigde Staten, die "nu nog slechts
68.000 K.G. per jaar produceeren te
gen 133.000 K.G. in 1913. Australië
dat vroeger langen tijd op de twedde
plaats stond, levert nu nog slechts
3 pCt. der wereldproductie. Het eeni
ge land met stijgende productie is
Canada, dat 55 000 a 60.000 K.G. per
jaar levert. Verder hoopt men op de
goudmijnen in Siberië, die naar de
meening van Amerikaansche deskundi
gen nog 15 millioen gulden aan goud
kunnen opleveren.
Toch schijnt de vrees voor goudge
brek hierdoor niet te worden opge
heven en het handhaven van den tegen
woordigen standaardprijs schijnt bin
nen onrustbarend korten tijd onmoge.
lijk te zullen worden, terwijl er ook
geen middel schijnt (te bestaan om
het gevaar te ondervangen.
(Nadruk verboden).
,NederIandsche Blindenavond
Goedgek. bij Kon. besl. Opgericht 1895
Uitgaande van bovengenoemde or
ganisatie zal op Maandag 3 Nov.
avonds 71/2 uur in het Gebouw „Su
majo" te Breskens, een Propaganda
Kunstavond worden gehouden. Wel
willende medewerking voor dezen
avond zal worden verleend door
Den heer Herman Bresser, Bariton
van Arnhem, den heer Cor Verlinden
Pianist van (Vlissjngen en den heer
je niets".
Klappertandend liet Joost zich uit
den boom zakken. Eerst wou de boer
hem een pak slaag geven, maar toen
kreeg hij ook meelij met den gehaven
den jongen.
De boerin stopte 'hem in bed en haal
de den dokter. Die verbond hem en
nam hem in z'jn auto en zette hem
bij zijn ouders af, waarbij hij opnieuw
in bed werd gestopt. Wat had die jon
gen een pijn! De stier had hem een
leelijke duw gegeven met zijn horens
het loopen in inatte kleeren en
zonder kleeren had .hem ook geen
goed gedaan, en de beet van het var
ken, nou, 't kon nog wel veertien dagen
duren eer die genezen was!
Een week later was hij zoo ver
beter, dat hij naar school kon. De
meester keek vreemd'op, toen hij hem
eindelijk weer eens zag en nog meer,
toen Joost ook 1de volgende dagen
geregeld op school kwam, net als de
andere jongens. Zou hij zijn leven ge
beterd hebben
Er was niet aan te twijfelen, want
tot groote verwondering van 'iljn va-
Henri v. d. Heuvel, Declamator, van
Utrecht eveneens blinden, leden van
den N. B. B.„ terwijl als spreker zal
optreden de Bondspropagandist, de
Heer Joh. van den Berg van Oostter-
beek. Van harte 'hopen wij dat voor
dezen avond groote belangstelling zal
Bestaan, 'Immers heeft de N. B. B.
in zijn streven zoozeer van noode, de
belangstelling en sympathie van allen
die met 'tlot (der blinden begaan zijn ipn
die mede willen werken hun toestand
te verbeteren.
Tot dusver verk'eeren de blinden
over het algemeen nog in zeer ongun
stige omstandigheden. Zij hebben dik
wijls een driewerf kruis te dragen,
dat der blindheid, der armoede en ten
slotte dat der diepe afhankelijkheid.
De oorzaak van dezen toestand is, dat
in ons land de blindenverzorging bijna
geheel wordt overgelaten aan de parti
culiere liefdadigheid. Ofschoon hier
door veel goeds voor de blinden tot
stand is gebracht, kan de liefdadigheid
ten eenen male niet voorzien in de be
hoeften der blinden. Het groote ver
langen der blinden is, niet beschouwd
te worden als stakkers, doch als ge-
lijkwaardigen in de maatschappij werk
zaam te zijn, Het is reeds voldoende
gebleken dat de blinden nog zeer veel
kunnen leeren. Hiertoe is echter in de
eerste plaats noodig goed onderwijs
en uitgebreide vakopleiding. In dit ver
band streeft de Bond naar leerplicht
ook voor het blinde kind. De blinden
hebben dringend noodig de hulp der
gemeenschap.
Over dit alleszins belangrijke vraag
stuk, waarbij in óns land ruim 4000
menschen zijn betrokken, zal door de
Heer Joh. v. d. Berg, die in 't geheele
land voor de belangen van zijn lotge-
nooten pleit ook hier worden ge
sproken.
Gezien echter de zeer goede mede
werking die we hierboven noemden,
belooft het niet alleen een leerzame,
doch tevens een kunst- en genotvolle
avond te worden.
De entree is bepaald op slechts 50
cent. Moge dit voor niemand een be
zwaar zijn. Programma's (tevens be
wijs van toegang) zullen U dezer dagen
door jonge dames en anderen worden
aangeboden.
Komt dan zelf en brengt anderen
mede, steunt allen den zwanen strijd
der Nederlandsche blinden, voor meer
bestaanszekerheid en levensgeluk.
Het Comité van voorbereiding:
Mevr. E. Ramaker.
Mej. M. van Melle.
Zuster A. IJzenbrant.
Ds. A. Keers..
Dr. J. Broodman, arts.
D. H. van Zuijen.
Iz. Cappon.
P. Notebaart.
Joh. Ie Bleu.
voert Tl het
GBOJLUSTREEKD ZONDAUÜilL.tu,
wekelijks IS bladzijden, groot lormaat.
Ben Jaargang lelt duizenden Interes
sant* Toto's, vele boelende vervolg
verhalen. tientallen 9pannende kleinere
verhalen, enz. ens. U kunt zich abon-
neimi SgJ de Uitgevers dezer Courant
vaar slee hts (5 cent per kwartaal, 95 et.
der en van alle menschen deed hij
lang zooveel kattekwaad niet meer.
Niet, dat hij een brave Hendrik was
geworden. Geen nood! Hij had het
heusch nog wel eens met iemand aan
den stok. Maar '- niet meer door
loopend en niet meer met iedereen!
En bepaald leelijke streken, die had hij
lieelemaal niet meer.
Niemand begreep hoe 'tkwam. Al
leen zijn vader en de toovenaar»
wiens geheimzinnig fleschje maar wat
goed had geholpen.
De vader was zoo verheugd, dal
hij den toovenaar met Kerstmis een
lekker schapenboutje present deed. Zijn
grijze haren, werden langzamerhand
weer donker en zoo mager als hij ge
weest was, van verdrieti zoo dik werd
hij nu, van genoegen.
Toen hij dat zag kocht hij een
mooie gouden horlogeketting en die
hing hij 's Zondags over zijn buik. De
buik en horlogeketting stonden allebei
even deftig.
i P. van ■Renisen,
