Breskensche Courant
25
200
Het geheim der Visschershut
Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
§>vic$e\sc\ve
FEUILLETON
De strijd
om het Zuidpoolgebied.
Buitenland.
39ste Jaargang
Woensdag 17 September 1930
Nummer 3564
ABONNEMENT:
per kwartaal 1,25;
buiten Breskens 1,40.
Buitenland 6,50 per
jaar.
Zondagsblad per kwar
taal j 0,65; en buiten
Breskens f 0,725Bui
tenland 3,50 per jaar.
Verschijnt:
- iederen DINSDAG- en VRIJDAGAVOND
Advertentiën worden aangenomen tot uiterlijk 1 uur nam.
Uitgave:
J. C. LE BLEU, Dorpsstraat 35, BRESKENS
Tel. 21 Postrekening 70179
ADVERTENTIËN:
Van I 5 regels f 0,75;
iedere regel meer 15 ent.
Ingez. mededeelingen 30
cent per regel.
Handelsadüertentiën bij
regelabonnemenl groote
kortingTarief op aan
vraag verkrijgbaar.
GRA TIS Verzekering voor de
qbonnes tegen ongelukken, en
wel voor de volgende bedragen:
gulden bij levens- x-v s-\ gld bij dood w—r gld bij oer- gld bij ver- j s-\ gld bij ver-
lange ongeschikt- 11 Jl J door lies van een j(es Van een es Van ccn
hcid tot werken een ongeluk hand of voet oog duim
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd bij de Ongevallen-Verzekering-Maatschappij „Fatum" te 's-Gravenhage.
gld bij ver
lies van een
wijsvinger
gld bij verlies
lil van eiken
anderen vinger
Kinderen worden groot
Londen. September 1930.
Sinds vele jaren, heeft men te Lon
den niet zooveel zorgen gehad als
thans. Men kan het merken aan het
feit, dat men er weinig van de season
heeft bespeurd. Een tennis-wedstrijd.
de Derby, een roeiwedstrijd trekken
nog altijd legioenen goed-gekleede toe
schouwers. Ze zien er allen uit. of er
geen werkeloosheid, geen boycot van
Engelsche goederen in Britsc'h-lndië en
China bestond. Een staatsman neeft
eens gezegd: Engeland is onder crisis
sen groot geworden. Men doet er geen
afstand van een meerwaardigheidsge-
voel en men zou dit zelfs blijven hou
den, wanneer het eens falicant ver
keerd ging en het Empire in elkaar
zou vallen. Natuurlijk zal men alles
doen, om de zaak zooveel mogelijk
bijeen te houden. Want Moeder Brit-
tannia heeft al eens een flink uit de
kluiten gewassen kind verloren. Een
kind dat sindsdien onder den naam
van de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika onafhankelijk is geworden en
voordeelig geboerd heeft.
Nu zijn het twee andere kinderen,
die het de moeder lastig maken: Indiê
en Zuid-Afrika. Indië zelf ontkent elke
bloedverwantschap. Het is zelfs een
paradox, ouder dan de moeder en wil
daarom van die Engelsche moederlijke
gevoelens niets weten. Wat moet En
geland daar tegen doen? Want eigen
lijk werd Ghandi opgesloten, omdat de
Engelschen zic'tr voor hem schamen!
Op zekeren dag moeten zij hem en de
andere nationalistische leiders toch los
laten, om met hem te onderhandelen.
Ging het in Egypte met Zagnloel niet
precies zoo? j
Voor Engeland is Indië toch ver
loren en het zou struisvogelpolitiek)
zijn, dit niet te willen erkennen. Op
een andere manier echter dan Ameri
ka verloren ging. Daar bleef tenminste
de Engelsche cultuur bestaan. Maar
in Indië wendt men zich van de En
gelsche cultuur af. en tradht men een
nieuwe Indische cultuur te scheppen,
wat natuurlijk niet zonder moeilijk-
heden gaat en vermoedelijk nog lang
zal duren.
Voorloopig schijnt Engeland dat nog
niet in tejzien en ook het kabinet zal
daarom niet vallen, want men vindt
het veiliger, dat een arbeiderskabinet
zich bemoeit met Indische quaesties,
39.
Doch hij zong niet meer. Nu en dan
bewogen zich zijn lippen en prevelde
hij een gebed. En de golven gingen
voort zich hoog boven het schip te
verheffen en dan met bulderend ge
raas en dof gekraak zijn flanken te
geeselen en het dek te beuken. Elk
oogenblijk kon den dood brengen. Roer
loos als een stijf geworden vleesch-
klomp zat Willem aan het roer. Hij
dacht niet meer aan huis, aan moeder,
zelfs niet aan Lien. Hij had slechts
één gedachte: uit te houden tot het
schip met zijn vier mensc'henlevens ge
red was.
Dat was ook de gedachte, die de
andere drie mannen, den ouden schip
per en de knechts, bezielde: Gered
worden niet sterven. Want het le
ven is zoet.
o—
De Btorm woedde nog voort, maar
met verminderde kracht, toen de ,,Wen-
delina" 's avonds laat behouden de
haven van Strandwijk binnenliep. Zij
Was de eerste van de heele vloot want
dan met binnenlandsche.
En ook een ander kind snakt naar
onafhankelijkheid Zuid-Afrika. Ook dit
land veroorzaakt vele moeilijkheden
moeilijkheden die zien zelfs uitstrek
ken van Cairo tot aan Kaapstad. Ook
in Egypte heeft men immers met Ou
dere beschaving te maken. En Engeland
schaamt zich ervoor eens op voet van
gelijkberechtigheid met Egypte te moe
ten onderhandelen. Het zal er toch van
moeten komen wanneer de zoo belang
rijke macht over het Suez-kanaal niet
verloren wil gaan! Want dan gaat het
om het bestaan van het Rijk. een rijk,
dat niet meer alleen met louter mili
taire middelen kan verdedigd worden.
Men moet van koers veranderen. En
zal Engeland daartoe overgaan
De gevaarlijkste onafhankelijkheids
pogingen doet Zuid-Afrika echter. Want
de Boeren zijn slechts schijnbaar over
wonnen. In werkelijkheid be'heerschen
zij heden ten dage de economische
en politieke machten in de geiieele
Zuid-Afrikaansche Unie. Ze hebben nim
mer iets voor de Britsche vlag ge
voeld en zullen er nooit iets voor voe
len. En de Boeren zijn des te gevaar
lijker. omdat men hen niet meer kan
bestrijden.
Men tracht er in Londen iets anders
op te vinden, maar de leiders der
Zuid-Afrikaansche Unie, die zelfs een
zetel en stemrecht 'neeft in de Vol
kenbond, zijn mannen, die weten, wat
zij doen en hebben zien reeds menig
maal uitnemende politici getoond.
De oplossing van het probleem is
dan ook verre van gemakkelijk!
(Nadruk verboden).
Een worsteling om het bezit van
Walvischtraan.
Door Dr. LAMPE.
De Britsch-Australische expe
ditie naar de Poolstreken onder
leiding van Sir Douglas' Mawson.
heeft een nieuw walvisdhgebied
ontdekt, dat een der grootste
moet zijn. dat ooit werd aange
troffen. De eigendomsrechten zijn
reeds aangevraagd. Korten tijd
daarop verscheen in 'hetzelfde ge
bied een Noorsche walviscnvaar-
der. die echter onverrichter zake
weer moest terugkeeren. De op
brengst van dit gebied wordt
nog geen der booten was binnengeko
men en het gansche dorp verkeerde in
doodelijke ongerustheid. Ondanks 'nel
ruwe weer hadden de vrouwen zich
op de pier verzameld en toen de vis-
schers aan land traden, werden zij mei
angstige vragen overstelpt. Doch zij
konden niets zeggen, want reeds kort
na het uitbreken van den storm waren
de schepen verstrooid geworden en de
visschers 'hadden sinds dien van de
anderen niets vernomen.
Een der vrouwen drong tot schipper
Bram door en zijn hand vattend zeide
zij„Wat denk je, kapitein Zullen
mijn man en mijn jongens terugko
men i
Het was de vrouw van Tijs Vlas.
Ontsteltenis en schrik lagen in haar
oogen en het scheen alsof het voorge
voel van een groote ramp haar zinnen
geschokt 'had. Want toen de schipper
haar poogde gerust te stellen, ofschoon
hijzelf sombere vermoedens 'had, ant
woordde zij niet en keek met starren
blik naar de woelige zee.
Hanna was niet onder de vrouwen.
Dat verwonderde den schipper en zijn
zoon evenwel niet, want nooit zou zij
zich aan den dijk vertoonen, als andere
vrouwen er te zamen waren. Het was
nu eenmaal niet haar gewoonte om
haar lui bij haar thuiskomst te begroe
ten aan de haven.
door vaklieden op ruim 25 mil-
lioen gulden per jaar geschat.
Door het steeds toenemend verbruik
van plantaardige en dierlijke vetten en
oliën zijn deze grondstoffen niet alleen
van economisch belang, doen ook reeds
politieke vraagstukken geworden. Nog
is de strijd van de politieke machtheb
bers en de kapitaalcentra om het be
zit van de petroleum niet beslecht of
daar ontbrandt een nieuwen strijd een
worsteling om het bezit van de „Wal
vischtraan".
Nadat men dank zij de moderne vang-
middelen de walvisschen op de Noor
delijke Zeeën vrijwel heeft uitgeroeid
werd de vangst naar de Zuidelijke
IJszeeën verplaatst. Met de economi
sche beteekenis van dit gebied groeiden
ook de politieke belangen en ontstond
er een strijd tusschen de verscuillende
landen om het bezit van de Wal-
vischvelden".
In 1908 verklaarde Engeland de Zuid-
Shetlandsche-, de Zuid-Sandwich-, Zuid-
George- en Zuid-Orkney-eilanden voor
Britsch eigendom. Hierdoor raakte En
geland in conflict met Argentinië. Daar
deze beide landen reeds lang een hef-
tigen politieken strijd voeren over het
bezit van de Falkland-eilanden, die niet
alleen strategische beteekenis 'nebben,
doch ook voor de walvischvaart een
belangrijk steunpunt zijn nam het con
flict gedurende korten tijd zelfs ernstige
vormen aan. Tot op heden is men
nog niet tot een bevredigende oplossing
van deze aangelegenheid gekomen.
In 1917 vergrootte Engeland deze
gebieden door de annexatie van de
uitgestrekte landen om de Weddel-zee.
Het geheele gebied voert den naam
van „Falkland-Islands-Dependencies".
In 1923 annexeerde Engeland een twee
de sector, het ,,Rosz-Dependency".
Daarmede had Groot-Brittanië dus de
toegang tpt de Zuidelijke Poolzeeën
en de controle op de rijkste gebieden
voor de Zuidelijke walvisChvangst in
zijn nana. Drie jaar later breidde
het zijn Zuidelijke bezittingen nog uit
door de annexatie van eenige landstre
ken in den poolcirkel. En in het begin
van dit jaar werd tenslotte de Britsche
vlag op de kust van Enderby-land ge-
heschen. De eilanden-groepen ten Zui
den van Australië en Nieuw-Zeeland
zijn reeds langeren tijd Engelsch bezit.
De vluchten van Byrd en zijn ont
dekkingen in 1929 leidden tot het uit
wisselen van nota's tusschen Engeland
en de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika.
Door de ontdekkingsvluchten van Wil-
Maar waar zij zich wel over ver
baasden dat was over de afwezigheid
van Lien. „Waar zou Lien zijn, va
der vroeg Willem. De stoere vis-
scnersmaat scneen de overmatige in
spanning van den woesten tocht geheel
te boven gekomen te zijn. Het laatste
kwartier van de reis toen de kust in
't gezicht kwam. was 'hij vervangen ge
worden .door de twee knechts en zijn
ijzersterk lichaam had zich intusschen
reeds weer hersteld van de vermoeienis
sen. Maar wel droeg zijn gelaat de
sporen van de heftige worsteling. Dodh
de zee had nen ditmaal nog gespaard
en dat was de hoofdzaak. Daarom gin
gen zij dankbaar huiswaarts.
Maar zij misten Lien, die steeds aan
de haven was als zij thuiskwamen van
een visscherstocht Het was onbegrijpe
lijk dat Lien na zulk een noodweer
niet naar de haven was gekomen om
hun van de pier net welkom toe te
wenken, zooals zij gewoon was.
Schipper Bram wist geen antwoord
op de vraag van Willem en daarom
zweeg hij. slechts zijn schouders op
halend. Zij 'haastten zich naar huis,
waar Hanna reeds het zeil van .de
„Wendelina" had waargenomen en on
derricht was van de be'nouden thuis
komst der schippers,
Dit stelde haar gerust. De groote
vrees voor een ramp was nu geweken,
kins werden de verhoudingen nog in
gewikkelder, temeer daar nu ook Noor
wegen met eischen kwam opdagen. Dit
land had in 1928 de Bouvet-eilanden
in beslag genomen en dit bezit eneT-
giek en met succes tegen de Engelsche
protesten verdedigd. Met dit eiland heet
Noorwegen een steunpunt van beteeke
nis veroverd voor den watvisCh- en
den Robbenvangst. Er zijn reeds plan
nen ontworpen om fabrieken op te rich
ten voor het verwerken van traan en
andere visch-producten. Het Bouvet-ei-
land is niet alleen geschikt voor uitroer-
haven, maar tevens is er gelegenheid tot
bunkeren, om levensmiddelen en olie in
te nemen. Gedurende den strengen win
ter van 1928/1929 bezette Noorwegen
d'e Peter 1-eilanden en tenslotte in den
winter van 1929 de Nieuw-ontdekfte
gebieden tusschen Coats- en Enderby-
land. Bij deze laatste inbezitname gin
gen de belangen van de walvischvaarl
samen met wetenschappelijke onder
zoekingen.
Behalve deze landen is tenslotte ook
Frankrijk bij het Zuidpoolgebied geïn
teresseerd. Het heeft de Kerguelen en
de Grozet-groep in bezit, terwijl in 1927'
nog Adélic-land daarbij kwam.
De hierboven gescnilderde eigen
domsverhoudingen zijn echter nog steeds
niet vaststaand, want de volkenrechrter-
lijke aanspraken op deze gebieden zijn
in verband met de eigenaardige natuur
van dit gebied in bijna alle gevallen niet
geheel onaanvechtbaar. De diplomaten
en professoren in het Staatsrecnt zullen -
hier nog menig vraagstuk moeten op
lossen, om tot een vastomlijnde eigen-
doms-aanvraag te komen, tenminste als
hier tenslotte niet zooals dit in de
politiek meer gebruikelijk is dc
machtsverhoudingen beslissen.
Aan den anderen kant zijn de snel
op elkaar volgende annexaties een be
wijs voor de stijgende waarde der Zuid
poolgebieden. Misschien verbergt de
bodem nog kostbare schatten en mis
schien krijgen de landstreken en de
eilanden nog eens meer beteekenis door
een luchtlijn Zuid-Amerika-Australië en
omgekeerd. Wat de toekomst in dit op
zicht zal brengen, is echter onzeker.
Van veel grooter gewicht is tegenwoor
dig de waarde van dit gebied voor de
wereld-industrie, met het oog op den
rijkdom aan walvisschen.
Vleesch en beenderen, welke tot Gua
no worden verwerkt. Amber dat in de
Pharmacie en in de Parfurmerie wordt
gebruikt, en de Baleinen spelen een
betrekkelijk geringe rol. Het gewichtï(g-
ste product, dat deze reusachtige die-
doch nu was weer een andere vrees in
haar opgekomen, 'hoe zij het verdwij
nen van Lien zou verklaren tegenover
de mannen. In de enkele uren. die
voorbijgegaan waren, had zij 'haar ge
wone kalmte teruggewonnen. Het be
rouw en de spijt, die zij zoo kort
te voren had gekend, waren geheel
verdwenen. Zij was weer de oude zelf
zuchtige Hanna, die nu toornde op
Lien, die naar haar meening schande
bracht over haar fatsoenlijk huis.
Zij had een sterken kop thee gezet
en was begonnen het eten klaar te
maken. Zoo wachtte zij de mannen af
en bereidde er zich op voor om zich
goed te houden en haar partij te win
nen. Ter zelfder tijd dat Lien op haar
kamertje in Amsterdam plannen maakte
voor de toekomst, traden kapitein Bram
en zijn zoon de visschershut binnen.
De dampende thee stond op tafel
met een stuk koek er bij. Met zijn ge
wone opgewekte gehumeurdheid alsof
hij niet pas de worsteling om het leven
achter den rug 'had, trad de oude schip
per op zijn vrouw toe en haar toege
stoken hand vattend riep hij„Nou
vrouw, wat zeg je ervan We zijn weer
binnen. Willem heeft er ons met Gods
hulp doorgeholpen. Het was bar en ik
vrees voor sommige booten, die niet
al te sterk zijn, Is alles goed? Is Lien
niet bjj de hand? Waar i« «ij toeh?"
ren opleveren is de „Walvischtraan".
Ddze dient in de eerste plaats voor
verwerking in de margarine industrie
en bij de zeepfabrikatie. Ook wordt de
ze traan aan verschillende p'narmaceuti-
sche en kosmetische preparaten toege
voegd.
In de periode 1909—1918 bedroeg de
opbrengst van de verkregen walvisch
traan ongeveer 135 millioen gulden.
In 1928 daarentegen werd door de 150
walvisclnaarders en de 25 traankook-
schepen van Noorwegen reeds 96 mil
lioen liters walvischtraan gewonnen,
terwijl in 1929 dit getal reeds meer
dan 120 millioen Liter bedroeg. En de
prijs per ton bedraagt gemiddeld 360
gulden! Deze geweldige stijging is
groofendeels te danken aan de verbe
terde vangmefhodenaan den anderen
kant zijn de drijvende traanstokerijen
waar het walvischspek versch wordt be
werkt, van invloed hierop. In den laat-
sten tijd heeft men zelfs vliegtuigen
gebruikt om de walvisschen te helpen
opsporen. Zij verrichten bij het op
zoeken der walvischsChoIen uitstekend
werk.
AMERIKA.
Een goederentrein in brand.
Bij Enid zijn. naar uit Oklahoma
wordt gemeld, van een goederentrein
verscheidene tankwagens in brand ge-
De begroeting was hartelijk doch
stijf van Hanna's kant. Zoo was zij
altijd. Er verscheen even een flauw
glimlachje op haar stug gelaat, toen
zij haar man en zoon de hand drukte.
Alles is goed," antwoordde zij. „Wat
ben ik blij, dat jullie thuis bent. Ik
heb zoo'n angst uitgestaan. Je zult
wel veel behoefte hebhen aan eten en
rust. Je vindt alles klaar".
„Best vrouw, best. Het schikt
nog al met ons. Maar je hebt nog
niet gezegd waar Lien is. ik zie ze
niet".
Lien is niet thuis. Kom ga jullie
nu maar eerst eten. Je zult wel trek
hebben. Straks kunnen we dan wel
praten," antwoordde Hanna ontwijkend,
terwijl zij een fllnken pot gestampte
boerenkool met aardappelen en een
homp worst er in op tafel zette.
„Nou Hanna, zeg nu eens waar
Lien is. Wat doe je geheimzinnig,')
hield de schipper aan, die evenals Wil
lem intusschen zijn jekker en laarzen
uitgeworpen had waaronder zij bijna
geheel droog gebleven waren. „Is zij
misschien op het kasteel?"
„Zij is daar vanmorgen wel ge
weest," antwoordde Hanna. ,,Komt man
nen, schikt aan, laat ons niet lan
ger wachten. Het eten staat klaar",
PKMt varralgU
