200
10
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
I
Het geheim dpr Visschershut
IÉ
Vliegen zonder motor.
FEUILLETON
Buitenland.
Binnenland.
BRESKENSSCHE COURA
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs p. 3 maanden f 1.25 franca p. p*«t f 1,40
A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent
Elke regel mier 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
1) rukker-Uitgever J. C. LE BLEU
ratteen B. BOOMBLIEK
Pottglro
70179
Tn®*2!B breskens
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddng 1 uur
39e Jaarg ng
Woensdag 23 Juli 1930
Nummer 3548
OR A T 1 S verzekering
voor deabonné's tegen
orgelukken voor
gulden bij levens- aaa gld. bij dood gld. bij verlies mm gld. bij ver- ja gld. bij ver- gld. by ver-
lange ongeschikt- I [lfl door 7h van een hfj lies van een 4[] lies van een /Q Hes van een
heid tot werken. een ongeluk. hand of voet. oog. duim. wijsvinger.
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd by de Ongevallen-Verzekering-Maatschapoy .Fatum" te 's-Qravenhage.
gld. by verlies
van eiken
anderen vinger.
De argelooze wandelaar, wielrijder
of ruiter, die zich in deze schoone
zomerdagen langs het Noordzeestrand
vanaf Katwijk in Noordelijke richting
beweegt, heeft kans dat plotseling zijn
aandacht wordt getrokken door een
soort vliegtuig, waarvan de vorm be
langrijk afwijkt van dien van de ge
wone vliegtuigen. Treedt men wat
meer naderbij, dan bemerkt men dat
het vliegtuig in het geheel geen wie
len heeft en, wat nog veel meer be
langstelling opwekt, in het geheel geen
motor bezit. Wellicht is men aan
vankelijk geneigd, te denken aan een
stuk onschuldig speelgoed, maar als
men verneemt de klinkende namen
van de personen, die in zoo u.terse
luchtige kleeding rondom het vliegtuig
zijn geschaard, dan begint men te be
grijpen, dat men te maken heeft met
een zeer serieuze zaak. En vraagt men
dan, wat dit vreemdsoortige apparaat
eigenlijk moet voorstellen, dan krijgt
men ten antwoord, dat dit is het eerste
zweefvliegtuig en dat ernstige" pogin
gen worden aangewend om dezweef-
sport ook in ons land ingang te doen
vinden.
Duitschland is het land van het
zweefvliegen, dat vooral in het Rhön-
gebergte wordt beoefend. Reeds lang
voor den oorlog zijn tal van (mislukte)
pogingen ondernomen om zonder mo
tor te vliegen; in den oorlog was alle
aandacht geconcentreerd op de vlieg
tuigen met motorische kracht, en ook
na den oorlog trokken vooral de ron
kende motoren de jonge piloten aan.
Doch wat de amateurs gedaan hebben
- op het gebied van de radio, hebben
zij ook gedaan ten aanzien van het
zweefvliegen, dat thans in Duitschland
een sport is geworden, welke zelfs
wetenschappelijke waarde verkregen
heeft.
Voor het zweefvliegen moet men
beschikken overeen bergachtig terrein.
Na de start moet de zeilvlieger ge
bruik maken van de luchtmassa's, die
tegen de berghellingen aandrijven en
daarlangs opwaarts gaan. Laveerende
langs de hellingen klimt het vliegtuig
dan regelmatig op, en wanneer de
vlieger op die wijze stapelwolken, die
omgeven zijn door krachtig opstijgen
de lucht, weet te bereiken, kan hij tot
op groote hoogte komen. In Duitsch
land zijn vluchten bekend van ruim
een etmaal en over een afstand van
150 K M., terwijl eenmaal een hoogte
van ruim 3 K.M. werd bereikt. Inder-
23,
Hij was de lieveling van ihijn
grootvader, begon freule Bertha, die
hem nog tijdens zijn leven het kasteel
ten geschenke gaf en zich een groot-
sche toekomst voor zijn Oudsten zoon
droomde. Doch toen oom Albert in
Leiden studeerde, gebeurde er iets,
waardoor alles omkeerde. Hij was in
kennis gekomen met een eenvoudig bur
germeisje. bij wier ouders hij op' ka
mers was geweest, en had haar oprecht
lief.
Doch toen hij zijn verhouding aan
grootvader blootlegde kende diens
toorn en verontwaardiging geen gren
zen. Hij gebood oom Albert onmiddel
lijk om deze onzinnige verhouding.
"Waardoor de naam Grafhorst door het
slijk gesleurd werd, zooals hij zeide,
te verbreken.
Oom weigerde beslist, Al zou hij
öök alles ter wereld hebben moeten
missen, dan zou hij nog geweigerd
hebben. Want hij 'had zijn woord van
trouw gegeven aan het gneisje, dat
daad heeft het zweefvliegen in Duitsch
land groote vorderingen gemaakt; tien
jaren geleden steeg men enkele tien
tallen meters hoog, thans gaat de
vlieger zonder motor eenige kilometers
de zon tegemoet. Vroeger meed men
stapel- en vooral onweerswolken, thans
zoekt de zweefvlieger ze op en pro
fiteert van de krachten die daarin
werkzaam zijn.
En zoo wordt dan thans ook onder
zocht, of boven onze duinen de stijg-
kracht van den wind groot genoeg is
om het zweefvliegen mogelijk te ma
ken. De eerste proefnemingen hebben
een alleszins bevredigend résultaat op
geleverd, zoodat het zwoegen van het
clubje volhardende amateurs niet ver-
geefsch is geweest. Want gezwoegd
moét er zeker worden om het vlieg
tuig te doen starten; hét heeft geen
motor en derhalve moet het door
menschelijke kracht in de lucht wor
den afgeschoten. Dit geschiedt door
middel van een zwaren elastieken
kabel, welke in V-vorm voor het
vliegtuig is gespannen. Op bevel van
den zweefvlieger beginnen twee groe
pen van trekkers met den kabel uit te
loopen; anderen houden het vliegtuig
aan den achterkant op zijn plaats. Acht
de vlieger het elastiek voldoende ge
spannen, dan commandeert hij: los I
De kabel trekt zich krachtig samen en
daarmede met een stevigen ruk het
vliegtuig in de lucht.
Bewezen is, dat onze duinen niet
ongeschikt zijn voor de zweefvlleg-
'spört. Commercieele beteekenis heeft
zij niet, voor handel, industrie en ver
keer zal zij wel nimmer van belang
worden. Doch met deze proefnemin-
,gen op ons Noordzeestrand is een
nieuwe prachtige sport ingewijd, welke
uitsluitend door een gaaf amateurisme
kan. worden beoefend. En wie zal
zeggen, tot welke ontdekkingen en
ervaringen zij in de toekomst nog kan
leidenl
De ontruiming van het Rijnland.
Een bezetting van 12 jaren. Moei
lijkheden in het begin en in
1923. Zwarte' troepen. Geen con
tact met de bevolking. Ten; slot
te overleefde d«-,-bezetting zich
zelf. Geen oeco'Jiotnische gevol
gen van "beteekenis,Het Saar
gebied. Schitterend geslaagde
ontruimingsfeestelijkheden.
Men schryft uit het ontruimde gebied
ded. 17 Juli:
arm maar hoogst achtenswaardig was
en een eens gegeven woord mag nim
mer, gebroken worden. Dat is een vaste
wet bij alle Grafhorsten, sprak de freu
le trots.
Nu dan, ging zi] voort, hij bad
en smeekte grootvader om toch zijn
hart te vermurwen doch het baatte al
les niets. De oude man was onver
biddelijk. Hij had gehoopt 'dat zijn.
zoon een schitterend huwelijk zou doen,
die nieuwe glorie zou hechten aan den
adel van Grafhorst, doch door zulk
een verbintenis ver benéden zijn stand
te sluiten zag hfj aian al zijn verwach
tingen den bodem ingeslagen. Deze
teleurstelling kon hij niet dragen en
toen oom bij zijn voornemen bleef vol
harden, wees hij hem koud de deur
met liet gebod hem nimmer weder on
der de oogen te komen.
O, hoe hard! onderbrak Lien.
Ja, het Was hard, sprak dé freu
le, en een vreeselijke slag voor oom,
die zich nu-van alle middelen versto
ken zag en zijn studiën-niet kon voord
zetten. Te vergeefs was al hét pleiten
Van grootmoeder. De breuk tusschen
vader en zoon brak haar hart en werd
de oorzaak van haar dood. Doch ook
dit kon grootvader niet verbidden; een
eens genomen besluit stond onher-
De geschiedenis van. Europa kent se
dert ten minste anderhalve eeuw geen
bezetting, die zoolang geduurd heeft
als die van het Rijnland na den grooten
oorlog 1914 1918. De bezetting van
gedeelten van Frankrijk na de Napo
leontische oorlogen en na den oorlog
van 1870 -1871 duurde beide keeren
slechts een paar jaar. Een vergelijking
tusschen die bezettingsperioden is ech
ter niet goed mogelijk, omdat de mo
tieven, die tot de bezetting zoowel van
Fransch als van Duitsch gebied voer
den, geheel verschillend waren. Hierbij
kwam verder, dat de laatste oorlog
gevolgd werd door een oeconomischen
oorlog, die tot einde 1923 duurde, zou-
dat het niet te verwonderen is, dat de
bezetting na den wereldoorlog ook
langer duurde dan vroegere bezettingen
Toch is de periode van 15 jaren, zoo
als in het verdrag van Versailles voor
zien, Keulen zou na 5 jaren, Ko
blenz na 10 jaar en Mainz eerst na
afloop van 15 jaren, worden ontruimd
tot 12 jaren verkort. Wat twaalf
dergelijke jaren beteekenen ziet men
eerst, als men terugdenkt aan het begin
der bezetting en aan het jaar 1923,
nc. jaar van de Roerbezetting en den
strijd der bevolking tegen de door de
Franschen gesteunde separatisten. Toen
in November 1918 Amerikanen. Ln-
gelschen. Franschen en Belgen hét Rijn
land binnenrukten was de bevolking
door den langen oorlog in letterlijken
zin totaal uitgeput. Zij was daardoor
in het begin tamelijk onverschillig ten
opzichte van de bezetting.
De persoonlijke zorgen vroegen de
geheele belangstelling. Te Keulen, waar
de Engelsche troepen en in Koblenz,
waar de Amerikanen het bewind voer
den, was al spoedig een draaglijke
verstandhouding tusschen de vreemde
militairen en de bevolking tot stand
gekomen. Moeilijker bleek dit echter
in de door Franschen en Belgen bezette
gedeelten. De Engelschen en Amerika
nen zagen, sportief als ze nu eenmaal
zijn, in de Duitsche bevolking meer
den geslagen tegenstander, terwijl, ook
al weer om begrijpelijke redenen, de
Franschen en Belgen die den oorlog
in het eigen lang in al zijn verschrik
kingen hadden ondervonden, de be
volking veel vijandiger behandelden. De
zending van vele gekleurde troepen
door de Franschen. droeg er vérder, ook
allerminst toe bij, een schappelijke
verstandhouding tusschen bezettings
troepen en bevolking te doen ontstaan.
Wie deze tijden meegemaakt heeft, zal
ze zeker nooit vergeten. Maar het erg
ste jaar kwam eerst met de Roerbe-
roepelijk bij hem vast. Nimmer zou
zijn zoon. zoolang hij leefde, weder
bij hem over den drempel komen, of
schoon het kasteel Grafhorst, dat hij
hem eenmaal geschonken had, om na
grootvaders dood te aanvaarden, vooi
altijd het eigendom van oom bleef.
Toen grootvader stierf heeft papa,
alle moèite gedaan' om oom Albert
op te sporen, doch zonder eenig re
sultaat. Papa kon toen niet anders
doen dan het kasteel en de daaraan
verbonden bezittingen voor zijn broer
in bézit te nemen, altijd hopend dat de
rechtmatige bezitter eenmaal zou ttrug-
keeren. JJit is nu reeds ongeveer 23
jaar geleden.
- Maar weet ge heelemaal niet wat
er met uw oom gebeurde, toen zijn
vader hem zoo hard behandeld had
vroeg Lien, die met teekenen van de
grootste belangstelling geluisterd had.
Wij weten alleen, dat hij met
het meisje zijner keuze, voor Wie Hij
alles had opgeofferd, familie, rijkdom,
teHuis en toekomst, getrouwd is en
toen met zijn vrouw naar Indië is
gegaan. Nooit is er sindsdien iets meer
van hem gehoord.
O, welk eert édel man, riep Lien
Uit, terwijl haar oogen schitterden, hoe
bewonder ik hem, welk een trouw en
zetting en het daarop volgende lijdelijk
verzet. In 1923. het jaar der inflatie.
Hoe onhoudbaar de toestand einde
1923 was geworden en wat de gelukte
stabilisatie in November 1923 eigenlijk
beteekende. kunnen slechts zij begrij
pen, die dit verschrikkelijke jaar, Euro
pa onwaardig, in het bezette gebied
mee hebben doorleefd. Men herinnere
zich slechts één der ernstige épisodes
van dit jaar 1923: het separatisme. De
geschiedenis vanden s.r.;d der be
volking tegen de separatisten moet nog
geschreven worden. Dan zal blijken
wat wij hier natuurlijk al lang weten-
op welke middeleeuwsche wijze men
elkaar hier heeft bestreden. Moord en
doodslag op groote schaal waren toen
aan de orde van den dag. Brisons
la-dessus. Tempi passati. Men wil aan
deze dingen niet meer denken. De
mensch, tenminste de normale, vergeet
graag alles wat onaangenaam in het
leven was. Het Zijn dan ook niet de
beste elementen. die nu, nadat de
bezettingstroepen waren verdwenen
zich den haat tegen de separatisten
herinnerden en op grondige wijze aar.
het'vernielen gingen van hun bezit
tingen.
Er mag veel begrijpelijks in deze
wraaknemingen liggen, maar toch kan
niet worden beweerd, dat deze vernie
ling van eigendom van vroegere se
paratisten door de bevolking algemeen
wordt goedgekeurd. Dit optreden tegen
de vroegere bondgenooten der Fran
schen is echter een interessant bewijs
voor den grooten afstand, die er steeds
tusschen de bezetting en de bevolking
heeft bestaan. Er is nooit eenig contact
van belang tot stand gekomen. Dit
is ook niet gelukt, toen de Franschen
omstreeks 1925 hunne houding wij
zigden en aan de bevolking geen moei
lijkheden van eenig belang meer in den
weg legden. De bezetting werd sedert
dien eigenlijk onzichtbaar. Geen mensch
maakte zich nog druk om de vreemde
troepen, hoewel de bezetting op zich
zelf natuurlijk nog steeds als een voor
het nationale gevoel der bevolking on
aangenaam feit werd gevoeld. Tenslotte
werd de bezetting onmogelijk. Het
werd voor de Fransche troepen een
zichtbaar onaangename toestand, dien
zij zelf ook als zoodanig voelden. De
verbetering van den algemeencn po
litieken toestand en voornamelijk het
optreden van Stresemann, waren dan
oorzaak, dat nu eindelijk aan de be
zetting een einde kon worden gemaakt.
Het heelt Frankrijk zeer waarschijnlijk
veel minder moeite gekost de bezetting
op te heffen, dan misschien buiten het
welk een liefde. Zoudt ge denken, dat
alle mannen zoo zijn, juffrouw Bertha
Ik weet het niet, Lien. Ik geloof
het haast niet. Maar als ik ooit zou
trouwen, zou ik willen dat mijn man
ook zoo was. Ik zou met niets minder
tevreden zijn.
Lien antwoordde niet meer. Zij had
haar oogen strak gericht op 'het portret
uit welk oogen haar een geheimzinnige
macht tegenstraalde- die een wonder
lijk, onverklaarbaar verlangen in haar
wekte en zij keek er naar, alsof zij
het vriendelijk beeld van dit gelaat
voor altijd in zich wilde opnemen.
o
HOOFDSTUK IX.
Elkaar gevonden-
Tegen den avond verliet Lien het
kasteel, hartelijk uitgeleid door me
vrouw Grafhorst en haar dochter. De
innige sympathie die deze twee vrou
wen voor de vis6chersdochter voelden
Was daarom te merkwaardiger, omdat
de maatschappelijke afstand, die haar
scheidde, zoo groot was.
Lien Luca was nog maar kort van
Het kasteel Weg, toen het gekletter
van paaardehoevert zich vlak bij haar
deed hooren en zij een ruiter gewaar
werd, wier verschijning haar hevig ent
ontruimde gebied wel wordt gedacht.
De bezetting had zich grondig over
leefd.
Dat het einde der bezetting voor het
Rijnland van groote oeconomische be
teekenis zal zijn. denkt niemand. De
wereldcrisis, die zoo bijzonder zwaar
op het Duitsche zakenleven drukt, trekt
zich van al of niet bezettijng al heel
weinig aan.
Of nu ook het vraagstuk van het
Saargebied spoedig zal worden opge
lost, blijve in het midden. Het Saai-
gebied is, wat iedereen weet, die liet
ook maar oppervlakkig kent. zoo vol
komen Duitsch. dat het eigenlijk van
zelf spreekt, dat ook daar de oude
toestand wordt hersteld. Hiertie schijnt
te meer reden te bestaan, omdat de
industrie en handel in het Saargebied
heel duidelijk hebben verklaard, dat zij,
van hun kant ook goed begrijpen, dat
een verder nauw oeconomisch contact
met Frankrijk voor het Saargebied nood
zakelijk zal zijn.
De bevrijdingsfeesten ter gelegenheid
van de ontruiming in den nacht v-hi
den laatsten Juni op 1 Juli zijn overal
door duizenden bijgewoond. Alen trof
een buitengewoon mooien zomerschen
nacht met een zeldzaam schi{terden
sterrenhemel. Men stelle zich dien natfit
aan den Rijn voor. toen 'snachts om
12 uur overal op de bergen groote vu
ren werden ontstoken, beneden in dc
grootste en kleinste stadjes vuurwerk
zich in het rustig vloeiende donkere wa
ter begon te weerspiegelen en overal
de klokken hun bevrijdingstonen lieten
hooren. Bij de gelukkige stemming der
bevolking waren het oogenblikken. die
men niet gauw zal vergeten.
Jammer was het, dat met deze mooie
stemming ook geprobeerd werd zaken
te doen. Alle mogelijke dingen werden
als bijzonder geschikt voor deze feeste
lijke dagen aanbevolen. De Duitsche
taal is dezer dagen b.v. verrijkt met
het woord ,,Befreiungswein"ü
Een huiselijk drama te Rotterdam.
Vrijdagavond tegen half acht heeft
zich in de Rubroekstraat alhier een hui
selijk drama afgespeeld, waarbij een
meisje van 11 jaar is gedood en een
jongetje van 10 jaar levensgevaarlijk
is gewond, van welk drama misschien
wel de meest tragische bijzonderheid
is, dat de dader de vader van be
beide kinderen is. Na zijn weerzinwek-
roerde. Het was niemand anders dan
jonker Adolf, die terugkeerde van een
rijtocht.
Liefst had zij hem fnans ontweken,
doch hij sprong onmiddellijk van zijn
paard en kwam op haar toe en zij kon
niet anders doen dan stil blijven staan.
Ben je thuis geweest? vroeg hij, na
haar met groote minzaamheid begroet
en de hand gedrukt te hebben, Hoe
jammer, dat ik niet wat eerder ge
komen ben. Als ik dat geweten had,
zou ik nog harder gereden hebben
Maar nu mag ik toch ook zeker wel
het genoegen hebben een eindje met
je mee te loopen als een goede, oude
vriend. Ik zal even Arab naar den
stal rijden en als je een beetje zacht
loopt haal ik je zoo weer in. Lien
schrok. Wat wilde hij toch van haar?
Als ze met hem het dorp inkwam zou
den de metlschen die altijd zoo graag
over anderen spreken, er over praten.
En wat zou haar moeder wel zeggen,
na hetgeen pas voorgevallen was Neen
dat ging niet.
Dat waren de gedachten die Lien
door het hoofd gingen en daarom zeide
zij, jerwijl zij trachtte koel te zijn;
,,Neén, jonker, dat gaat niet. Op 't
kasteel wachten ze op u met het eten,
Daarom zal ik maar doorloopen".
(Wordt vervolgd,)