PUROL M "ftumd-vnSnijuwnden,
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
De stille getuige.
Het Gooiende Radio.
FEUILLETON
Provinciaal Nieuws.
SOHECOURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs p. 3 maanden 11.25 francs p. pe»t f 1,40
Advertentieprijs ran 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer IS cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-ültgever J. C. LE BLEU
voorheen E. BOOM—BLIEK
TNofaf BRESKENS
Abonnements-Advertentles zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot n 11 e r 1 |j k
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
"7e jaargang
Woensdag 15 Januari 1930
Nummer 3496
OR ATI S verzekering gulden bij levens- jas gld. bij dood ma gld. bij verlies >t gld. bij ver- gld. bij ver- as gld. bij ver
voor de abonné's tegen vMIJ lange ongeschikt- 1011 door 7h vaneen hQ Hes van een 4Q lies van een Xh lies van een
ongelukken voor: UU* held tot werken. ■9" een ongeluk. hand of voet. oog. duim. wijsvinger.
De risico van bovenstaande verrekering Is bij de iier/er :e'<erd Ongevallen-Verzekering-Maatschappij .Fatum" te 's-Oravenhage.
J q gld. bij verlies
van eiken
anderen vinger.
Dat mooie Gooi met zijn wijde hei
den en plechtige bosschen is zoo in
korten tijd een echt radioland geworden.
Het heeft er dus een attfractie bijge-
kregen en 's zomers weer een aanlei
ding méér voor de fietsers en auto
mobilisten, om de vele wegen, die in
het Gooi uitmonden in te slaan en dan
maar hun oogen uit te kijken aan het
onbekrompen groen en paars, en vol
enthousiasme te wijzen naar het puntje
van een antenne-toren, dat achter een
groepje huisjes of boom en opduikt-.
De Gooische burger ziet nu ook
langs zijn huisje allerlei vreemde we
zens gaan, menschen die eigenlijk in
zijn afgesloten milieu nooit zul'en pas
sen, maar toch weer te veel Gooier
worden om bij de forensen Ie kunnen
worden ingedeeld; het zijn de menschen
van de „radio," door industrie of om
roep naar het Gooi gezogen.
Het begon in 1918. Het buitenland le
verde geen radio-installaties voor de
schepen meer en de reeders wilden
vooral in dien tijd van mijnen en tor
pedo's hun schepen zoo maar niet de
zee opsturen; er moest dus een nationa
le industrie komen en die kwam er
met de oprichting van de Nederlandsche
t Seintoestellen Fabriek te Hilversum,
maar deze onderneming heeft zich niet
tot haar eerste taak beperkt: behalve
dat de vliegtuigen met haar installaties
werden toegerust, heeft zij ook de
grondslagen gelegd van ons huidig om-
roepwezen. Er werd n.l. in 1923 een
telefoniezender gebouwd, die later nog
eens vernieuwd werd, en rondom dien
zender vormde zich een clubje, eerst
in, later buiten den boezem der onder
neming, welks eerste naam uit de let
ters H.D.O. bestond: de Hilversumsche
Draadlooze Omroep.
Maar wat zijn een zender en een
omroep zonder ontvangers? Er werden
dus ook omroep-ontvangtoestellen gefa
briceerd. Steeds eenvoudiger en naar
mate het aantal zendstations in Europa
waste, steeds selectiever ook.
Er is in Hilversum echter niet alleen
een industrie met een zendstation, er
zijn ook nog plaatsen, waar men dat
gene maakt, dat die zender in elec-
trische trillingen omzet en door het ont
vangtoestel weer iii zijn oorspronkelijke
vorm wordt teruggebracht, dus geluid,
maar dan gemoduleerd geluid: mooie
muziek en verstandige woorden. Er
zijn n.l. ook drie studio's: een van de
A'A/R.O., een van de V A.R.A. en
een van de N.C.R.V., waarvan de
11.
Een luide angstkreet klonk buiten
voor het venster. Warner sprong doods
bleek van schrik van zijn slachtoffer
op. Studlv, die gedurende de vecht
partij der beide mannen met het gezicht
in de handen verborgen aan tafel had
gezeten, liep naar het venster, schoof
het open en keek naar buiten. Een
vrouwelijke gestalte lag op den grond.
Het was Anna.
Studly wankelde terug. Zij had dus
alles gezien. De vreeselijke misdaad
Was doelloos geweest, daar er nu toch
nog een getuige was. Studty vroeg
zich af, of Warner met Anna ook korte
metten zou maken, zooals hij met
Damby had gedaan
Maar neen, dat moeit niet. Hij was
Anna's vader, hij zou haar verdedigen.
Wankelende liep hij naar de deur.
Toen Warner hem wilde volgen, weerde
Studly hem af. „Blijf daar," zeide hij,
aan jou handen kleven de sporen van
je bloedige daad. Laat mij vall(een".
laatste met het zendstation van den
Ned. Draadloozen Omroep een naam
looze vennootschap ge o nid door den
Katholieken Radio Omroep, de Nederl.
Christ. Radio Vereeniging en de xNeder-
landsche Seintoestellen Fabriek - te
Huizen is verbonden. Maar er is in
Hilversum eigenlijk nog meer, de we
reldwijde kortegolf-zender PJC in welks
studio de „five ianguages announcer"
Eduard Startz zijn practisch internationa
'.isme ootviert, door elk land op zijn
eigen wijze te amuseeren en aldus pret
tig te stemmen voor de Nederlandsche
Industrie, d e dezen zender bestaan doet.
We hebben ons laten vertellen, dat
een zendtoestel eigenlijk niet zoo hce^
veel van een ontvangtoestel verschilt,,
alleen gaat aljes in omgekeerde volgor
de en is, omdat een zender reusachtige
afstanden te overschreeuwen heeft, alles
veel grooter en monstrueuzer, zoodat
iemand, die van een ontvanger naar
een zender loopt, zich zoo'n beetje voelt
a's Gulliver op reis van de dwergen
naar de reuzen, bij wie hij dan spoelen
krijgt te zien als vogelkooien, conden
sators als steijages en lampen als bloe-
menvazen - ja met water erin!, want
er zijn „watergekoelde" lampen om te
voorkomen, dat door een buitengewone
verhitting ongewensente uitzettingen
zouden plaats vinden. Het benoodigde
water krijgt de Hilversumsche zender
uit de waterleiding, maar in Huizen is
geen waterleiding en zoo hoorden we
daar in den z.g. Phohizender, dat hier
27 watergekoelde lampen worden ge
bruikt, waarvoor 100 M3 water in één
uur tijids een „vijver," een pomp en
de lampen doorloopt en dan weer met
10 gr. verhooging opnieuw in den „vij
ver" terecht komt.
In eik van de drie Hilversumsche
omroepstudio's die, zooals oorspron
kelijk de gewoonte was, dus afgezien
van ae door den minister voorgeschre
ven omruiling, op den zender van de
Nederlandsche Seintoesteilm Fabriek te
Hilversum zijn aangesloten, heeft deze
haar „enclave" in den vorm van een
controle-kamer, waar het ter studio ge
produceerde geluid, gecontroleerd en ver
sterkt wordt voordat het per lijn naar
den zender gaat. Door middel van
lichtsignalen staat de controleerende
technicus met dengene, die in de studio
optreedt in contact, in dier voege, dat
de eerste tijdig zorgt, dat hij de lijnver
„Is het je dochter?" vroeg Warner.
„Pén je er zeker van? Het is de keu
kenmeid toch niet?"
„Neen, het is Anna. Ze heeft alles
gezien en is in onmacht gevallen. Laat
me alleen, ik moet haar helpen".
„pek die je bent," zeide Warner
en pakte Studly bij den arm. „Ben
je "je verstand kwijt? Zij is bewusteloos,
laat haar maar liggen, we hebben wel
wat noodzakelijkers te doen".
„Laat me los/' riep Studly, „raak
me niet aan. Je weet, wat je gedaan
hebt".
„Ik heb mezelf en jou het leven
gered," zeide Warner. „Dat is te zeg
gen, wanneer het ons gelukt, alles in
orde te brengen, voor je meid terug
komt". Bij deze woorden ging hij naar
het lijk. van zijn slachtoffer. Met een
stuk van het tafelkleed, dat bij de
worsteling op den grond was gevaren,
had hij het gezic it bedekt. Hij nam het
nu met de grootste kalmte weg, be
keek zijn ongelukkig slachtoffer en
wenkte Studly naderbij te komen.
Deze bleef echter onbewegelijk staan.
„Kom hier/' schreeuwde Warner hem
toe. „Wil je nu komen, of zullen we
wachten tot het dienstmeisje hier is en
het heele dorp bij elkaar schreeuwt?"
„Is hij dood heelemaal dood?"
binding instelt en de laatste niet te
vroeg begint te spelen of te speechen
en niet met een collega een genoege[;ijk
>praatje maakt in de meening, dat de
microfoon is afgezet!
In liet gebouw van de A.V.R.O. aan
den Oudc-Engweg ontdekten wij twee
studio's, een tamelijk groote voor mu
ziek en een kleine voor sprekers, twee
keurig ingerichte vertrekken, uiter
aard eenvoudig en wegens de plechtige
draperieën langs de wanden veel ge
lijkend op doodekamers. In de kleine
studio, waarin, toen men er ons bin
nenleidde, nog de parfum van een der
trouwe spreeksters tegen de vele
plooien opkroop, is een royale katheder
opgesteld die den „aangezochte" onge
twijfeld in staat moet stelten rustig
en wel „in de ruimte" te praten. Voor
groote uitvoeringen heeft men beslag
gelegd op de concertzaal van het hotel
„Hof van Holland," dat via een speciale
lijn met het A.V.R.O.-gebouw is ver
bonden.
Om den echo, die het geluid zijn
volheid geeft en door studio's dikwijls
opgeheven wordt, te herwin^n, is een
leeg kamertje als echo^amer Ingericht:
wat de microfoon in de studio opslorpt/
geeft een luidspreker hier weer, om het
nu van wat echo voorzien, door een
tweede microfoon weer te laten opne
men. Ook de V.A.R.A. heeft in haar
residentie aan de Heuvellaan een kamer
om echo te maken.
De genoemde arbeiders-omroep be
schikt over een royale vilte, waarin
de verdwenen kapitalist zich ongetwij
feld zeer behagelijk zal hebben gevoelfd,
een flinke tuin ilgt er om heen en uit
de inrichting van het geheel waar
van het orgel wel de clou is b[ijkt
dat de organisaties der geestverwanten
baar eigen omroep niet in den steek
hebben gelaten.
Men weet, dat een der vele radio-
vraagstukken luidt: wel of geen publ ek
in de studio Als een poging ter op
lossing, zoo deelde men ons ter
V.A.RA. mede, zou men in de sprekers-
studio een verlichte afbeelding hangen,
die den spreker den indruk zou moeten
geven een zichtbaar, reageerend publiek
vóór zich te hebben.
,rfEn hier hebt u onze leeuw"; zei
men mij een tonnetje toonend; dat men
vervaar.ijk kon laten brullen. Er waren
nog andere trucs, allerlei hoogst on
vroeg Studly.
„Ja, maar nu is het de zaak, 1 dat
we hem weg krijgen!" Maar waar
heen Hoe diep is de vijver in je
tuin
„Zes voet".
„Gat is genoeg/' meende Warner.
„Nu moeten we alleen nog wat heb
ben om hem in te toen, ëen zak oi
zooiets".
Hij stond op, om dien in de schuur
te gaan zoeken. Dadelijk ging Studjy
mee.
„Jk ga mee," zeiide hij1. ,,Ik kar»
hier niet alleen blijven".
Zij zochten in de donkere schuur
rond en vonden eindelijk een ouden
aardappelzak. Warner vond dezen ge
schikt voor hun doel. Studly keek be
vend en sidderend naar het lijk, to^
Warner hem ruw aanmaande, niet zoo
te staan suffen, maar hein te helpen.
Studly kwam werktuigelijk naderbij
en zeide plotseling naar den grond
wijzend
„Kijk daar! Het bloed zit zelfs op
het kleed".
„[Laat dat maar tot straks"/ sprak
Warner. „Ik geloof, dat we moeten
zorgen, dat een paar dagen, totdat alles
weer in orde is, hier niemand in huis
komt. Maar voor alles moeten we het
schuldig kinderspeelgoed, dat vóór de
microfoon als een razende fabriek of
een verscheurend dier had te fungeeren.
Als groote studio van de Ned. Chr.
Radiovereeniging doet, aan de Boom
berglaan een Luthersche kerk dienst,
tenzij er een godsdienstoefening ge
houden moet worden. De voortdurende
omwisseling kerk-studio heeft de heeren
van de N.C.R.V. op vernuftige middel
tjes doen zinnen om dien zoo vlot mo
gelijk te doen geschiedenhet doet
eenigsziris denken aan het voormalige
schuilkerkje op de O.Z. Voorburgwal
te Amsterdam, dat nu als „Museum
Amstelkring" de geniale maskeeringen
voor belangstellenden demonstreert-.
We zijn ook eens naar Huizen ge
weest, het rustige dorp met zijn zwarte
rokken en breede kappen, dat nu te.kens
in zijn rust verstoord wordt door vreem
delingen, d:e een van de beide zenders
komen bezichtigen.
In een klein vriendelijk en modern
gestyleerd gebouwtje is het station van
den N.D.O. ondergebracht. Er is ook
een allerknust studiootjje met een ceio-
tex (suikerrietvezel)-bekleeding in plaats
van draperieën. Dit vertrekje is er
echter alleen volledigheidshalve, doen
wordt practisch nooit gebruikt. Men
vestigde onze aandacht ook op een
inrichting, om in tijd van rijpvormiing
de antenne des nachts, wanneer de
zender niet „draait", te verwarmen en
de wintersche parasiet te doen smelten.
Een belangrijk grooter gebouw her
bergt de zender van den Philips' Om
roep Hoiland-Indië, wejke op een golf
lengte van ongeveer 16 M. proefuitzen-
dingen doet naar onze koloniën in het
Oosten en Westen en daartoe een spe
ciaal antenne-stelsel in toepassing
brengt, dat de in de studio te Am
sterdam geproduceerde muziek slechts
in twee richtingen den aether injaagtt
Uit deze vluchtige „trip blijkt wel,
dat wie het Gooi een echt radioland
noemt, niet overdrijft. Waar de N.S.F,
12 jaren geleden begon in een klein
huisje met een schuin dak, zooals er
nog zooveel in de kern van Hilversum
staan, als een oorlogskindje met on
zekere toekomst maar doelbewust op
gevoed, is thans opgegroeid een groote
industrie die nog andere uitingen van
radiodeven naar het Gooi toe tjtok;
waarbij komt, dat het Gooi niet alleen
voor industrieële doeleinden gunstig
lijk doen verdwijnen".
Het hoofd en bovenlijf werden in
den zak gebonden en zoo droegen de
beide mannen het lijk naar den vijver.
Ze wierpen het midden van de brug in
het water, waar het onmiddellijk zonk.
,-^En laten we nu naar je dochter
gaan kijken," zeide Warner, terwijl de
beide mannen zich weer naar het huis
begaven. „Ze is nog altijd bewuste
loos," zeilde hij, terwijl hij haar op
beurde, ,,ik zal haar naar haar kamer
dragen". Hij liep met haar de trap
op en legde het jonge meisje op haar
bed.
,*Zoo, kleed jij haar nu uit," zeide
hij tot Studly, tidan zal ik ondertusschen
naar beneden gaan en daar alles op
ruimen. Beef nu niet als ieen kind,
maar houd 't hoofd op. De eerste vier
en twintig uur zijn de gevaarlijkste vooi
(Ons; zijn We die eenmaal door, dan
zijn we gered. Kleed haar dus uit en
leg haar weer op bed; de kleeren gooi
je op den grond. Ik zal den brandewijn
van beneden halen en als je een kleine
huisapotheek hebt, zet die dan nier
op tafel. Het moet schijnen, alsof ze
plotseling ziek is geworden. En haast
je, want zij blijft niet eeuwig bewuste
loos en voor ze weer bijkomt, moet dat
alles gedaan zijp",
gelegen is, doch ook ajs centrum, dat
het heele land met de electlrische uit
stralingen van twee zenders, zooals een
tuinsproeier een bloemperk, gelijkelijk
besproeien moet, wel gelegen is.
M. v. W.
Stormschade te Middelburg-
De hevige storm van Zondagavond
heeft ook daar vrij hevig huis gehouden
en dit vooral ook op het terrein van
den brand van 7 December. Een groot
deel van de schutting voor de panden
van den Franschen Bazar en de lunch
room Oosterhuis werd neergeslagen en
kwam op straat te liggen in de Lange-
delft. Het werd later weer opgenomen
en tegen een ruit van den winkel van
Simon de Wit geworpen, die daardoor
brak.
Deeien van de binnenmuren van het
Grand Hotel kwamen naar beneden en
vernielden 'n deel van den tijdepjken
houten gang, die voor ingang van het
achterdeel is opgericht.
Een groote schrik hadden de families
Helder en Bosdijk. Laatstgenoemden
wonen boven het bloemenmagazijn
,,'Jris" en van dit pand is een deel
van het dak ernstig beschadigd en
zoowel bij de familie Bosdijk ajs bij
de familie Hekier in huis terecht ge
komen. De bewoners vluchtten, ten dee-
le slechts hap gekleed uU huis en
werden ejders ondergebracht. De scha
de is echter niet van dien aard, dat men
niet Maandagmorgen de woningen weer
kon betrekken.
Ook in andere deelen van. de stad
is schade aan daken enz. toegebracht.
Zoo riep de directeur van Van Gend
Loos de tusschenkonist der politjie
in om hulp voor voorloopig lierstej van
liet zeer gehavend dak aldaar.
Op den Kinderdijk werd een groote
booni omver geworpen. Ook hier ge
lukkig geen persoonlijke ongelukken.
De storm te Vlissingen.
Zondagavond circa 8 uur is met don
derend geraas een stelling omgewaaid
op het terrein van de Kon. Maatsch.
,xde Schelde" aan de zijde van de
Aagje Dekenstraat te V.issiiigen,
Uelukküg dat het Zondag was en
geen werklieden aanwezig waren, anders
waren ongelukken niet uitgebleven.
Op den Boulevard Evertsen zijn eeni-
ge rustbanken door den storm omge
waaid, waardoor schade aan die banken
is ontstaan.
Van de oude Geref. kerk aan de
Warner ging naar beneden; toen hij
weer terugkwam vond hij Anna te bed
en verder alles, zooals hij gezegd had.
„£oo is 't goed/' zeide hij. ,,Ik heb
er nog eens over nagedacht. Het is nu
half tien. Over een half uur komt
het dienstmeisje thuis. Als ze belt, doe
je haar open en zegt, dat je dochter
plotseling ziek is geworden. Praat van
een of andere besmettelijke ziekte; mis
schien gaat ze dan wel uit haar eigen
weg".
,„Maar als ze blijft?" vroeg Studly.
„Dan breng je haar dadelijk bij het
bed van je dochter en zegt, dat ze
bij haar moet waken, maar je verliest
haar geen oogenblik uit het oog. In
ieder geval laat je het meisje in geen
andere kamer. Wat ons verder te doen
staat, kunnen We overleggen, als ik
weer terugkom".
„Waar wil je heen?" vroeg Studly.
„Naar den apotheker/' zeide Warner.
„We moeten namelijk zorgen^, dat je
dochter in de eerste vier en twintig
uur niet volkomen bij haar positieven
komt. Wanneer ze bijkomt, moet je
haar daarom dadelijk een slaapmiddeitje
ingeven".
,*Ik heb nog chloraal in huis".
IW.oidt vervolgd*