doodt b
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEHEN
Tan
oos
Een kijkje in het rijk
der techniek.
FEUILLETON
Buitenland.
BR.SKENSSCHECOURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs p. 3 maanden 1.25 franco p. poat f 1,40
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-UItgever J. C. LE BLEU
voorbaea B. BOOMBLIEK
TNo*aT breskens p°;$)ro
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrjjdagmlddnp 1 uur
37e Jaargang
Woensdag 28 Augustus ifti.9
Nummer 3457
GR A TI S verzekering gulden bij levens- jis gid. bij dood gld. bij verlies pa gid. bij ver- is gid. bij ver- ap gld. bij ver- gld. bij verlies
voor deabonné's tegen yyij lange ongeschikt- J H u door van een hM lies van een 40 üe» vaneen /Q lies van een 1 J van eiken
ongelukken voor: Mil heid tot werken. een ongeluk. «W hand of voet. oog. duim. wijsvinger. anderen vinger.
De risico van bovenstaande verzekering Is bij de herver:ekerdOngevallen-Verzekering-Maatschappij „Fatum" te 's-Gravenhage.
Vervolg.
Met gerechtvaardigden trots toont,
de aïdeelingschef ons een drietal
ter nieuwste Zwitsersche boormachines
waarmede afstanden van gaten verkre
gen kunnen worden tot op een hon
derdste en een tweehonderdste milli
meter nauwkeurig.
De geheele weg van teekening, van
ruw materiaal, tot „afgewerkt product/'
kan op deze afdeeling worden gevolgd.
Het gemakkelijkst geschiedt dit in de
controleruimte, waar de teekeningen,
de mappen met opdrachten binnen ko
men, het ruw materiaal en het gereed
schap worden uitgereikt en het werk
stuk, telkens na iedere bewerking op
nieuw, en tenslotte dus kant en klaar
wordt gecontroleerd. Ook bij de an
dere afdeelingen treft men een dergelij
ke controle-ruimte aan.
We hebben thans onzen rondgang
door de machinefabriek vrijwel voltooid
dóch ons resten nog eenige afdeelingen
die hiermede in het nauwste contact
staan
In de eerste plaats het groote, mo
dern ingerichte laboratorium voor de
materiaal-keuring, waar alle materialen
en metalen gekeurd worden op hun
mechanische en metalografische eigen
schappen, alvorens 'zij in bewerking
worden gegeven.
Voorts de experimenteerruimte, waar
nieuwe constructies haar eersten vorm
krijgen, worden beproefd en zoo noodig
verbeterd. Hier zijn de meest bekwame
vakarbeiders te werk gesteld en de
experimenteerruimte zou men de hoog-
geschool der machinefabriek kunnen
noemen. Verder zijn er de teekenka
mers, waar deze nieuwe goed gekeurde
constructies op teekening worden vast
gelegd, waar aan vele tientallen van
teekenborden van elk te fabriceercn
machine-onderdeeltje 'een aparte tee
kening wordt gemaakt en voorts de
lichtdrukafdeling.
In de machine-fabriek komen de tee
keningen het eerst op het calculatie
bureau, waar wordt nagegaan, wat voor
materiaal er noodig is, welke bewer
kingen er uitgevoerd moeten worden^
hoeveel uren er aan gewerkt zal moeten
worden, enz.
Het levertijdbureau bepaalt den lever
tijd van het werk, 'wat er voorgaat
enz. en houdt tevens nauwkeurig aan-
teekening waar het werkstuk zicli be-
16.
j^Deze koffers zijn een specialiteit
van ons", zeide hij. „Ze zijn bestemd
om in een werkelijk gevoelde behoefte
te voorzien. Voor kleeren worden zij
minder gebruikt, maar zij leenen zich
bijzonder tot het bergen van boeken,
jacht-, en vischgerei, of andere van de
duizenderlei dingen, die de menschen
niet gaarne bij hun toilet benoodigd-
heden pakken. Vele reizigers hebben
zulk een bijzondere bewaarplaats noo
dig en vinden onze eenvoudige, solide
maar vooral zeer goedkoope koffers}
zeer practisch voor hun doel.
Wij verkoopen er een massa van".
,|,!Het is mij aangenaam zulks te
hooren", gaf ik hoffelijk ten antwoord,
„ofschoon het voldoen aan mijn verzoek
id'aardoor wat moeilijk zal vallen.
Mag ik vragen, of U de koffers in
verschiHende grootte fabriceert
j^iZeker, in drie grootten. Ik zal ze
JLf toonen".
Wij begaven ons naar de monster
kamer. Hier stonden, terstond in 'toog
vindt, zoodat dit elk oogenbtik kan
worden nagegaan.
We vernemen nog, dat er voor de
bekwame en ijverige vaklieden een
prachtige gelegenheid is om vooruit
te komen, daar in de leidende functies
zoowel in de machinefabriek, als bij
de verschillende fabricage-afdcelingen
bij voorkeur menschen uit liet eigen be
drijf worden aangesteld, die uiteraard
met den gang van zaken volkomen ver
trouwd zijn. Voorts wordt aan de leer
lingen-opleiding de grootst mogelijke
zorg besteed.
Wij verlaten dan de fabriek met als
eindindruk: een voortreffelijk geleiden
ingericht bedrijf, waar men zeer bekwa
me vaklieden, de modernste machines
en de beste gereedschappen aantreft.
Doch wij stellen niet alleen belang
in de fabriek en het werken der arbei
ders binnen haar muren, docli ook in
hun leven daarbuiten.
Natuurlijk werken ook de arbeiders
der machinefabriek onder precies de
zelfde gunstige omstandigheden als het
overige Philips-persoiieel. In geval van
ziekte genieten zoowel de arbeiders als
hun gezinnen gratis geneeskundige be
handeling. De Polikliniek der Philips'
Fabrieken, een groot gebouw van drie
verdiepingen, is uitgerust met de nieuw
ste hulpmiddelen op medisch gebied.
De ziekenkas, waarvan het bestuur
voor het grootste gedeelte gekozen
wordt uit en door de arbeiders zelf,
zorgt voor de uitkeering van ziekengeld.
Ten behoeve van invalide arbeiders,
om ouden van dagen een onbezorgden
levensavond te verzekeren en teneinde
weduwen en weezen te steunen, is een
pensioenfonds gesticht waarbij drie
kwart van de premies voor rekening
der onderneming komt.
Wie tusschentijds den dienst der ven
nootschap verlaat, ontvangt de door
hem gestorte premies terug en al naar
den duur van het dienstverband een
gedeelte der premies, door de onder
neming gestort.
Op het gebied der woningbouw is
en wordt door de vennootschap zeer
veel gedaan. Duizendtallen gerieflijke
arbeiderswoningen met tuin zijn en
worden door Philips gebouwd in een
gezonde omgeving: de naam „Philips-
dorp" geniet in dit opzicht een wereld
vermaardheid. Voor de kinderen zijn
scholen gesticht. Voor de niet-leer-
plichtigen, jongens en meisjes èn oude
ren, is een groote 4-verdiepingenhooge
bedrijfsschool verrezen, waar het tech
nisch en kantooronderwijs is gecon
centreerd. Verder is er de huishoud
school, waar meisjes, die in de fabriek
vallend, drie koffers, precies zooals op
het politiebureau van üaston lasset,
maar in verschuilende afmetingen. Ik
wees oogenblikkelijk den middclsteii
aan.
„Dat is de koffer, dien ik zoek",
zeide ik, „en al wat ik wil weten, is.
of U binnenkort zulk een verkocht hebt
aan een zekere miss Simpson, en een
tweeden, vermoedelijk eenigen tijd daar
vóór, aan een zekeren mijnheer Har
vey
„Het eerste gedeelte van uw vraag
kan ik terstond uit mijn geheugen be
antwoorden", hernam de heer Elder,
zonder een minuut te aarzelen. „Een
week geleden verkochten wij zulk een
koffer aan een dame van dien tiaain te
Southend, ik herinner mij, dat zij schrif
telijk hare- bestelling deed. Ik kan U
den brief toonen".
Na vlug een hoop brieven te hebben
doorgebladerd, welke aan een lias bo
ven zijn schrijftafel hing, had hij ge
vonden hetgeen hij zocht. Het was een
kort briefje van mejuffrouw Simpson,
waarin die dame de heeren Browne
gn Elder verzocht, een van hunne een
voudige, zwarte koffers, grootte No. 2
prijs 30 shilling, aan haar adres in
Southend te zenden. Een heer, die
onlangs zulk een koffer bij de firma
gekocht had, had ze haar gerecomman
werken, het huishouden kunnen leeren,
waartoe ze thuis vaak onvoldoende ge
legenheid hebben.
Aan de ontspannitig der arbeiders
na huil dagtaak wordt de volle aandacht
besteed. Naast de Philips' Schoolver-
eeniging is er de Philips' Sportvereni
ging, waar verschillende takken van
sport en athletiek worden beoefend.
Het Philips de Jonghwandelpark geeft
gelegenheid zich te verpoozen te mid
den van het prachtige Brabantsche na
tuurschoon, terwijl een ontspannings
fonds is gesticht om het personcdl
uitstapjes te laten maken. De Philips'
Harmonie geeft geregeld concerten, wel
ke op hoog peil staan en zeer gewaar
deerd worden.
Voorts is een monumentaal Ontspan
ningsgebouw gesticht, dat overdag in
verschillende eetzalen aan 1200 perso
nen gelegenheid tot schaften biedt; de
tooneelzaal kan 850 toeschouwers be
vatten; verder zijn er een bibliotheek,
leeszalen, gymnastiek-, schaak-, dam-,
en biljartzalen, benevens twee groote
zalen voor verenigingen. Vergeten we
ook niet even melding tc maken van de
voortreffelijk geoutilleerde cabine vooi
geluidsverstcrking en lichtprojectie.
De onderneming huldigt bij het tref
fen harer sociale voorzieningen niet het
systeem, dat dit ten kostje van het peil
der loonen moet geschieden. Integen
deel! Het peil der loonen steekt uit
boven dat van andere ondernemingen
hier te lande en kan mede door de
z.g. bij-voorwaarden, als toeslag vooi
overuren, vacantie-regeling enz. den
toets der critiek glansrijk doorstaan
Uit het bovenstaande blijkt wel, dat
de vennootschap ook op sociaal gebied
haar taak vervult op een wijze, welkt
eerbied afdwingt Zij stelt zich op het
standpunt, dat wat tu.n bate van de
arbeiders gedaan wordt, tenslotte het
bedrijf weer ten goede komt en omge
keerd! Haar iedeaal is: in een gezonde
onderneming gezond en gelukkig per
soneel!
CHINA.
De Russen tarten.
Het Nederlandsch correspondentie-bu
reau in Den Haag verneemt van be
voegde zijde
Sedert het incident, betreffende den
Chineeschen Oosterspoorweg, hebben
de Sovjet Russen, die zich langs den
Noord-Oostelijken grens van China be
vonden, herhaalde malen de Chineezen
deerd.
De brief was tien dagen geleden
geschreven. Er was een cheque voor
het verschuldigde bedrag bijgevoegd,
zooals uit het postcriptum bleek. Een
tweede, naar mij dacht overtollig na
schrift vermeldde, dat mejuffrouw Simp
son den koffer wilde gebruiken tot het
bergen van een photografietoestel.
„Mijn eene, maar minst belangrijke
vraag is daarmede beantwoord", zeide
ik. „Kunt U mij ook eenigszins behulp
zaam zijn in het beantwoorden mijner
tweede vraag, betreffende den koffer
dien U aart een zekeren mijnheer Har
vey heeft geleverd
Harvey, Harvey", moan pelde de
koopman, terwijl hij met zijn vleezige
hand over het voorhoofd streek. „Dat
moet reeds langer geleden zijn, althans,
ik herinner mij dien naam niet meer".
Hij sloeg een groot, dik boek op
dat op de tafel lag, en begon bladzijde
na bladzijde om te slaan. Vlug gleed
pijn vinger langs de lange rijen van
namen.
Ik sloeg hem opmerkelijk gade. De
inkoop van mejuffrouw Simpson was
voor mij van weinig beteekenis, maar
of de eigenaar van den tweeden koffer
bestond, en diens adres te weten te
komen, dat zou eert succe9 geweest
zijn.
getart door aanvallen en strooptochten
op hun gebied.
Hunnerzijds hebben de Chineezen
hun vreedzame en kalme houding niet
verlaten. Volgens een telegram d.d. 1?
Augustus van maarschalk Tsjang Hsoe.
Li^ng, opperbevelhebber der Chinee-
sche legers in Mantsioerije, hebben Je
sovjet Russen de bedoeling, Chalanore
te bezetten, teneinde de verbinding af tc
snijden tusschen Hai en Man.
In den namiddag van 16 Augustus
tegen half vier, zijn zij een gevecht
begonnen, dat tot bijna half acht 's
avonds geduurd heeft. Dc verliezen aan
Chineesche zijde bedroegen een officier
en 25 s oldaten gedoodeen offij&er
en meer dan een twintigtal soldhten
werd gewond.
In den loop van den volgenden nacht
ten half vier hebben de sovjet Russen
opnieuw de omstreken der kolenmijnen
van Chalanore aangevallen. Bij het af
zenden van dit telegram waren de ge
vechten nog niet geëindigd.
Volgens een telegram uit Pekinjg
heeft een Chineesche divisie het bevel
gekregen zich naar Mantsjoeli te bege
ven, waar de militaire autoriteiten om
artillerie- en cavaierie-versterklingen heb
ben gevraagd.
Het Chineesche officieuse nieuws
agentschap zond Woensdag een tele
gram uit Charbin, waarin het heet,
dat boewel de laatste twee dagen aan
de Mantsjoerijsche grens geen feiten
van beteekenis zich voordeden, het toch
duidelijk is, dat China en Rusland zich
kalm op den oorlog voorbereiden.
De Chileensche gezant te Washing
ton heeft aan het Amerikaansche de
partement van buitenlandsche zaken
£en nota inzake het Russisch-Chineesch
conflict overhandigd.
Het departement verklaarde later dat
aangezi-en in deze nota slechts het
Chineesch standpunt wordt uiteengezet,
de nota alleen voor kennisgeving in
aanmerking komt. Berichten uit China
bevestigen, dat een regiment Russische
troepen over de Westelijke grens van
(Wantsjoerije is 'gekomen. Zij werden
ondersteund door 21 vliegtuigen en ge
pantserde auto's.
De „Daily Mail" verneemt uit Tokio
dat de Japansche regeerimg verklaard
heeft, dat zij zich niet zal mengen in het
Chineesch-Russische conflict, zöolang
de eigendommen en levens van de Ja
panners in Mantsjoeli niet bedreigd wor
den.
Typhoon aan de Chineesche kust.
Uit Hongkong wordt gemeld, dat
in de omgeving van Tsjing-tsjing ern
De heer Elder fronste de wenkbrau
wen. „De man komt in dit boek niet
voor", zeide hij, „het moet verleden
jaar zijn geweest".
Hij nam een anderen zwaren foliant
ter hand en 'begon ook dezen haastig
te doorbladeren. Eensklaps helderde zijn
gelaat op.
„Hier hebben wij een Harvey", zeide
hij.'
Mijn hart klopte onstuimig. Hij
schoof mij het boek toe, en toonde mij
den ingedragen post.
Een zwarte koffer, grootte No. 1,
was vijftien maanden geleden gekocht
dooT een zekeren heer Eduard Harvey,
scheepsdokter, en aan boord van diens
schip te Southampton toegezonden.
„Dat is niet mijn man," zei ik. doch
schreef niettemin het feit in mijn zak
boek op.
Bovendien was de koffer in Parijs
grootte No. 2.
Mijnheer Elder doorbladerde met
groote dienstvaardigheid nog een ver
der halfjaar en sloot toen, het boek.
glk behoef niet verder te zoeken",
merkte hij aan, bwant omstreeks dien
tijd begonnen wij pas dat soort kof
fers te fabriceeren. Ze zijn nauwelijks
anderhalfjaar in den handel".
Ik bedankte hem zoo hartelijk als bij
taijne groote teleurstelling slechts moge
stige schade is aangericht door een
typhoon.
Terwijl de storm woedde, brak tot
overmaat van ramp nog brand uit,
waardoor tachtig huizen werden ver
nield. In de nabijheid van Tsjing-tsjing
zijn twee klein model Chineesche ka-
nonneerbooten gezonken, terwijl door
het vergaan van particuliere vaartui
gen meer dan 30 Chineezen om het
leven kwamen. Bovendien is ten ge
volge van den typhoon een Chineesche
passagiersboot vergaan. Het L nog niet
bekend, hoeveel slachtofiers om het
leven zijn gekomen.
o
AMERIKA.
De „Graf Zeppeiin" te Los Angelos.
De „(iraf Zeppelin" is te 4.30 uur,
Amerik. tijd, boven Los Angelos gearri
veerd. In verband met den mist kruist
het luchtschip nog steeds boven de
stad alvorens op het vliegveld Mains-
field te landen.
o
BULGARIJE.
Wolkbreuken en overstrooming^n.
In het geheele land hebben wolkbreu
ken groote verwoestingen aangewild A
en het verkeer tijdelijk gestoord. Vooral
de streek van Radomir is zwaar ge
teisterd. Door het buiten de oevers
treden der rivieren verdronken 13 per
sonen.
DUITSCHLAND.
Generaal Liman von Sanders.
Generaal Liman von Sanders, de op
perbevelhebber der verbonden legers
op het Schiereiland Gallipóli tijdens
den wereldoorlog, is Vrijdag op 74-
jarigen leeftijd te München overleden.
Otto Liman werd 18 Febr. 1855 te
Stolp (Pommeren) geboren als zoon
van een landeigenaar. Hij koos de
makelaarsloopbaan en werd in 1875 of
ficier. In 1913 werd hij, ter gelegenheid
van het regeermgsjubileum van den
keizer, in den adelstand verheven als
Leman von Sanders. In het zelfde jaar
vertrok hij al$ hoofd van een militaire
hervormi'ngscommissie naar Turkije;
Ruslands verzet daartegen had geen re-
Wrijf met de vingertoppen wat Purol
fel 'n wasch daarna Uw
W hoofd met^arm wateren gewone zeep
lof nog beter n^efPu rol zeep. Herhaal dit zoo nu
Idan. Uw^&tffdhuid wordt daardoor roosvrij, het
Ihaai^acRoon en zacht en valt niet uit.
lijk was. Zou hij de boeking over het
hoofd gezien hebben Dat was sctiier
niet aan te nemen.
.jKurit U de koffers van elkaar onder
scheiden vroeg ik. „Hebben zij alle
maal verschillende sleutels?"
„p, zeker", gaf hij ten antwoord.
,jwij dulden nooit, dat twee dezelfde
sleutels onze fabriek verlaten. Feitelijk
ligt aan het voortreffelijk slot, dat wij
aan deze zwarte koffers maken, een der
hoofdoorzaken, dat zij zoozeer gezocht
zijn. Wij nummeren al onze sleutels.
Ik zou oogenblikkelijk eik opgegeven
nummer vinden, ingeval de klant een
tweeden sleutel verlangen mocht".
„Dus U nummert alleen de sleutels,
niet het slot vroeg ik nadrukkelijk.
„De sleutels, alléén de sleutels. Het
slot te nummeren zou mijns inziens,
geen waarborg tot veiligheid bieden".
Dat verklaarde mij, waarom ik geen
nummer had gezien, ik geloof dat het
mij niet 7.00 gemakkelijk had kunnen
ontgaan. Maar dat alles was nu, helaas
doelloos voor mij geworden.
Ik had geen voorwendsel om mijn
bezoek te verlengen. Nogmaals betuigde
ik den heer Elder mijn hartelijken.
dank voor zijn minzaamheid en voor
zijn genomen moeite, en vertrok.
(Wordt vervolgd j.
