ALBE^EEii NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSGHVLAANDEREN
Tfanspiieeieode heten
Buitenland.
Binnenland.
Een kijkje in het rijk
der techniek.
FEUILLETON
BRlSKENSSCHE courant
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs p. 3 matinden 11.25 franco p. post f 1,40
Ad vertentieprjjs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever J. C. LE BLEU
voorheen E. BOOM BLIEK
15E?«f breskens pj;W'0
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot a 11 e r 1 L k
Dinsdag- en Vrijdagmlddm f uur
37e Jaargang
Zaterdag 24 Augustus 1929
Nummer 3456
OR A T1S verzekering gulden bi} levens- too gld. bij dood gld. bfl verlies gld. bij ver- ra gld. bij ver- s» gld. bij ver- gld bij -erl'es
voor deabonné's tegen vjj iange ongeschikt- IJ door Vh vaneen hll lies van een 4N lies van een /h lies van een
ongelukken voor: heid t.-jt werken. een ongeluk. hand of voet. oog. duim. wijsvinger vi -
Di risico van iiivens anijde verzekering is bij de herver :ekerdOrgevallen-Verzekering-Maatschappij .Fatum" te 's-Oravenhage.
het werkstuk op een magnetisch voet
stuk onwrikbaar wordt vastgehouden;
even nog een blik geworpen in de ka
mer waar de meetinstrumenten o.a. voor
het meten van gaten en van assen ge
controleerd worden, hetgeen geschiedt
met Johanssen-meet-blókjes tot op het
duizendste deel van een millimeter nauw
keurig.
Daarna komen we terecht in wat
we bij eersten blik wanen de werkplaats
te zijn van Vulcanus. den God van het
Vuur en de Metalen, doch tot onze
geruststelling vernemen we, dat dit de
harderij is, waar de verschillende me
talen tot op den verfeifcehten graad
worden verhard, welke hardheid met
een speciaal meetinstrument kan wor
den opgenomen. Het verhitten geschiedt
in gas- of electrische ovens, het afkoe
len door dompelibg in een water- of.
oliebak. Er staat een reservoir,' dat
2200 Liter raapolie bevat en even flitst
ons de gedachte door het hoofd, hoe
veel oliebollen hiermede wel zouden
kunnen worden gebakken.
Na dit „tusschenspel" komen we in
de bankwerkerij, waar de onderdeden
tot z.g. groepsplanmen worden gemon
teerd; deze laatste zijn bepaalde, bij
elkaar behoorendB onderdeden eener
machine.
In de montageruimte woriflen die
groepsplannen dan tot machines sa
mengesteld. Dit is de „kraamkamer"
der machines, waar men ze langzaam
ziet geboren worden.
In de beproevingsruimte worden ten
slotte de vervaardigde machines be
proefd en eventueel gewijzigd.
Merken we nog even op, dat er een
aparte reparatiewerkplaats is en men
op de norm a! i sa tieaf d eeling al de ge
normaliseerde onderdeden der hier ver
vaardigde machines vinden kan.
Opzettelijk hebben we een afdeelmg
nog niet genoemd, de afdeeling „Ge
reedschapmakerij", omdat deze als hei
ware een kleine machinefabriek op zich
zelf is; verschillende machines, die we
reeds hebben „ontmoet" vinden we hier
terug.
Hier worden onder rnjtfer gemaakt
boor- en fraismallpn, matrijzen voor
bakeliet en stempels voor ponsmachi
nes. De boor- en fraismallen zijn hulp-
gereedschappen, die het mogelijk maken
vele duizende onderdeden zeer nauw
keurig te boren of te fraizen.
De stempels dienen tot het stampen
van metalen onderdeden. In de bake
lietmatrijzen worden - in de bakeliet-
fabrieken - de honderdduizenden bake-
lietouderdeeïen voor de verschillende
radioapparaten geperst, b.v. de voorpla
ten der luidsprekers. Men zal begrij
pen, dat het vervaardigein van deze
hulpgereedschappen voor de fabricage
een uiterst fijn en precies werk is, want
hun graad van nauwkeurigheid bepaalt
dien van de verschillende onderdee-
len en deze is beslissend voor de kwali
teit der producten.
(Wordt vervolgd.)
en andere transpireerende lichaamsdee-
len moet men behandelen met* Pu rol?
poeder, als zijmjd' het meest afdoende
middel daarvpor.
Purol-Voet,- Toilet- en Kiiiderpoeder
in Bussen van 60 c. en 1 gld. Bij iApoth.
en Drogisten.
DU1TSCHLAND.
Regelmatige luchtschependiensten.
Er bestaan plannen om op het vlieg
veld Staaken, dat in verband met de
uitbreiding van de Berlijnschje vlieg-
havens waarschijnlijk de centrale vlieg-
haven van de Duitsche hoofdstad zal
worden, een groote ankermast voor
luchtschepen te bouwen, waardoor het
mogelijk wordt, dat niet allieen de
Duitsche, doch ook de groote Engel-
sche luchtschepen, die in de toekomst
het verkeer tusschen Londen en Egypte
Indië en Australië zullen onderhouden,
op Staaken kunnen ankeren. De kosten
zullen gezamenlijk gedragen worden
door het Rijk, door Pruisen en door de
stad Berlijn. Masten van hetzelfde type
zullen gebouwd worden te Ismaila in
Egypte, te Karachi in Britsch-Indië,
te Montreal in Canada en op verschilden
de andere plaatsen. Reeds eenige tijd
geleden hebben te Londen onderhande
lingen plaats gevonden over de route
der Engelsche luchtlijnen over Berlijn.
Voorts zijn reeds geruimen tijd bespre
kingen hangende tusschen de Duitsche
de Russische regeeriug en het Reichs-
verband der Deutsche Industrie, over
het instellen van een geregelden
Transsiberischen luchtdienst Berlijn
Tokio, met Duitsche Zeppelinluchtsche-
pen.
Bankbiijettenvervalscher geknipt.
in den nacht van Maandag op Dins
dag, zoo vertelt een Wolffbericht, heeft
de politie te Berlijn-Weissensee een in
val gedaan in een valsche munters-
werkplaats, en den eigenaar, een zeke
ren Hardamek, gearresteerd. Hij was
voornemens 50-Markbiljetten na te ma
ken en wilde, na vier maanden 'lang
alles te hebben voorbereid, met druk
ken beginnen. De politie vond cliché's
proefdrukken, papier ir.et watermer
ken en gereedschappen in zijn werk
plaats, en verraste hein. terwijl hij met
de loep in het oog en de graveerstift
in de hand zat te werken. Reeds vroe
ger had Hardamek wegens oankbil-
jettenvervalsching 4i_. jaar tuchthuis
straf ondergaan.
o
BRITSCH-INDIë.
Een reusachtige safier.
Een safier van ongekende grootte,
naar wordt gemeld van duizend karaat^
zou zijn gevonden nabij Mogok en wel
in een aan eenige arme Birmanen toe-
behoorendc mijn. Deskundigen op het
gebied van edelgesteenten te Rangoon
kunnen de waarde van den steen niet
schatten, maar zij zeggen dat deze sa
fier de grootste edelsteen is, die in
Birma werd gevonden sinds de vermaar
de Noli Mauk-robijn.
De grootste safier, die ooit in Enge
land werd tentoongesteld, -was die wel
ke op de expositie te Wembley te zien
was en 916 karaat haalde. Die steen
was gedurende lange jaren door een
ambtenaar in een Britsdi-lndischen staat
als presse-papier benut, zonder dat de
eigenaar de waarde van het kleinood
besefte. Gezegd werd, dat deze steen
werd gevonden in de twaalfde eeuw
Een deskundige in Engeland vertelde*
dat een safier van duizend karaat zeker
een buitengewoon groote steen was;
die idie afmeting moest hebbeiv van>
"een eendenei.
Het gebeurde te Nieuwerbrug
Op de vragen van het Tweede Ka
merlid den heer Duys betreffende het
optreden van de burgerwacht te Nieu
werbrug (Z.-H.), in den nacht van 2
op 3 Juli. 1929, en liet hemen van
maatregelen met betrekking tot de bur
gerwachten, hebben de minister van
Binnenl. Zaken en Landbouw en van
-29^ smaakt als room
Dc bezoeker van de Philips' Fabrie
ken te Eindhoven, wordt er steeds weer
opnieuw door getroffen, dat bij de
fabricage der gloei- en radio-f.ampen
tal van ingewikkelde bewerkingen door
machines worden verricht. Dit zijn dan
ook inderdaad zeer vernuftig gecon
strueerde machines, waarvan men, hun
werk gadeslaande, bijna gelooven zou,
dat ze niet alleen handelen", doch
ook ,jdenken".
- Daar zijn de hamermachitnès voor
het wolfraam, het materiaal waarvan
de gloeidraad is vervaardigd, de trek-
machines voor de glazen buisjes, staaf
jes en stengels van het binnenwerk
der lamp, de sorteermachiines, de bal-
lonblaasmachines, dié voor het aanbren
gen van de steunhaakjes en het op-
wikkelen van den draad, voor het in
smelten van het binnenwerk, voor het
luchtledig pompen en voor het vullen
der lampen met een bijzonder gas en
tenslotte die voor liet aanbrengen .van
de huls. Al deze machines worden hier
geconstrueerd in de eigen machine
fabrieken vervaardigd, hetgeen tal van
voordeden oplevert: de practische er
varingen, in het bedrijf opgedaan, ver
beteringen worden aangebracht, ter
wijl van nieutye uitvindingen onmid
dellijk profijt getrokken kan worden.
En wanneer reparaties noodig zijn*
is de machinefabriek, die over alle
technische hulpmiddelen beschikt, in
staat deze op de snelste wijze uit te
voeren.
De Philips' Machinefabriek is in den
loop der jaren mede uitgegroeid tot
een der grootste en best geoutilleerde
van het geheele land. Bedroeg een
jaar geleden de oppervlakte 5U00 m2,
thans is deze reeds 15000 m2. Ook in
deze cijfers vindt men natuurlijk een
weerspiegeling van den geweldigen
groei van het Philipsbedrijf.
In de machinefabriek zelf zijn thans
ca. 1000 arbeiders en ambtenaren werk
zaam, terwijl nog een zeshonderd
menschen direct of indirect aan de
machinefabriek zijn verbonden, n.l. het
personeel der teekenkamers en de bank
werkers en andere vaklieden,die ar
beiden in de kleinere werkplaatsen,
welke toegevoegd zijn aan de fabricage-
afdeelingen der gloeilampen-, radio-
lampen-, glas-, apparaten-, bakeliet-
fabrieken, enz.
Een wandeling door de uitgestrekte
ruimten der machinefabriek is bij uit
15.
Dat antwoojd moest gezocht worden
in 'Engeland, zoo mogelijk bij Paul
Harvey zelf. Ik telegrafeerde naar mijn
chefs en maakte toebereidselen, Parijs
te verlaten. De jongelui in 't Grand Ho
tel in het oog te houden, kon ik gerust
overlaten aan den jongen detective, die
in mijn plaats zou komen.
Ik was van plan eerst naar Londen
te gaan, daar mijn principaals te bezoe
ken, de zaak met den koffer te con-
stateeren en te Dover mijne nasporm-
gen te beginnen. Paul -Harvey werd
het - middelpunt van mijn gedachten;
ik moest hem trachten te vinden en
meer van hem zien te weten te komen.
En vooral moest ik mij van dien man
Verzekeren, alvorens zijn broeder tijd
en gelegenheid vond, hem aan te raden
om te vluchten. Genadige hemel, hau
hij dat al niet reeds kunnen doen
'Nog dienzelfden avond vertrok ik
naar Engeland. De reis scheen mij
eindeloos te zijn, want ik werd schier
stek belangwekkend. Men loopt dooi
liooge zalen, waar door groote ramen
het daglicht overvloedig binnenvalt. En
in die /alen zien we reeksen moderne
machines, van velerlei soort, vorm en
grootte; stuk voor stuk worden deze
'machines clectrisch aangedreven, waar
bij voor een goede beveiliging is zorg
gedragen. Menschen en machines wer
ken hier samen om weer nieuwe ma
chines voort te brengen.
\X'e nemen een kijkje in de gieterij,
waar groene vlammen siaan ujt ide
deksels der smeltkroezen, waarin ko
per gesmolten wordt; in de smederij,
waar een reusachtige hamer, onder oor-
verdomend geraas gloeiend ijzer be
werkt, waar geweldige knipscharen dik
ke Ijzeren platen knippen, als waren
ze van papier en ponsmachines, in een
oogwenk, lieele hoeken er uit nemen.
In de autogenelassclicrij siraalt het feilt
licht der spattende vonkenfonteinen,
waartegen de oogen der arbeiders door
donkere brillen worden beschermd.
Na in liet voorbijgaan nog even dc
fitterij te hebben bezichtigd, die de zorg
heeft voor de water-, stoom-, gas- en
lucht- (druk en vacuum) leidingen in
de fabriek, komen we in de grofbank-
werkerij met de machines voor liet
walsen en het electrisch punt-lasschen.
We zien dan een kranig werkstuk
van de koperslagerij in de edelgasfa-
briek, waar zware bundels koperen pij
pen, die lionderdvijftig atmosfeeren druk
moeten doorstaan, gereed liggen voor
een nieuw toestel voor het produceeren
en behandelen van vloeibare lucht.
Na dezen kleinen omweg gaat de
tocht door de machinefabriek verder
naar de fraiserij, waar op tientallen
van fraisbanken schroefdraden, gleh-
ven en veelsoortige groeven in liet har
de ^taal worden aangebracht. Met be
wondering bekijken we de banken, waai
aan gecomoineerd, van drie kanten te
gelijk, kan worden gefraisd, de meer-
spilljgc boormachines, de gecombincer
de boor- en tap-machines, en de z.g.
copieerbanken. in de draaierij treffen
we aan dc instrumentmakfcrsbanken, dc
revolverbanken, waarop zes verschillen
de bewerkingen kunnen worden verricht
door in een cylinder, te vergelijken
met de kamer van een revolver, zes di
verse werktuigen te plaatsen. Wc Ieeren
het onderscheid tusschen lialf-automa-
tische machines en volautomaten, welke
laatste zonder „toezicht" en als liet
ware „zelfstandig" werken en we zien
telkens de oliefonteinen, die oliestort
baden op het werkstuk spuiten. Dan
volgen de schaverij, met de sleeschaaf
banken en draaiende earousselbanken
de slijperij met de slijpbanken, waarop
verteerd door ongeduld.
X.
Zoodra ik Londen bereikt, en aan
ons kantoor een bezoek gebracht had,
begon ik mijn verdere nasporingen.
Voor mijn vertrek uit Parijs had ik
per post een bripfje van den heer
Arthur Harvey ontvangen. Het luidde:
Mijnheer!
Ik was vanmorgen buiten mijzelven
en gedroeg mij als een gek. Ik kan
mijn gedrag alleen verklaren en ver
ontschuldigen door de opgewonden
heid wegens den schrikkelijken toe
stand, waarin ik zoo onverwacht wem
geplaatst.
U zult dat zeker in aanmerking willen
nemen en inij mijn onbeleefdheid niet
euvel duiden. Want ondanks alles, moet
ik U verzoeken, in ons belang werk
zaam te zijn. Alles is beter dan die
afgrijselijke onzekerheid. Ik blijf tot
nader bericht in Hotel Paix.
Hoogachtend,
Arthur Harvey.
De arine jongen! Kon men rond-
borstiger en eerlijker een verontschul
diging aanbieden? Ik vergaf hem gaar
ne zijne overrompeling, want, als mijn
veronderstelling juist was dan bevond
hij zich in een hoogst pijnlijken toe
stand,
Zoo dacht ik, zeer tevreden over mij
zelven, overtuigd, dat ik nu het juiste
spoor ontdekt hail, terwijl ik inderdaad
er verder van af was dan ooit.
De eigenaar van den koffer heette
„Paul". Ik nam uit mijn zakboek het
papierstrookje, waarop ik uit 't geheu
gen de letters P. H. had: nageteekend,
welke ik op het witte passagiersgoed-
briefje „Greenwich naar Southend",
had gevonden. Ik legde het vlak naast
den brief en vergeleek zorgvuldig de
P. van de onderteekening met de P.
van het facsimile. Het was van dezelfde
hand, daar viel niet aan te twijfelen.
Nu zocht ik ir. den brief naar een hoofd
letter H. Hier was er een, in het woord
„Hemels". Ze geleek op mijne H. als
twee druppels water.
Het viel mij niet moeilijk den naam
aan te vullen. De naam van den brief
schrijver, zoowel als die van den eige
naar der koffers was Paul Harvey. Hij
was een bloedverwant, misschien een
broeder van Arthur Harvey en de ver
moedelijke moordenaar van de oude
juffrouw.
Ik voelde, dat ik alle reden had met
mijn succes tevreden te zijn. De mis
daad was waarschijnlijk Zondagavond
gepleegd. Maandagavond te half zeven
had ik voor het eerst er van gehoord.
Dus heden, Woensdagvoormiddagj wa
ren er nog niet ten volle 48 uur ver
streken, eer het te mijner kennis kwam
en ik kende reeds den naam der ver
moorde, de plaats der misdaad, vele om
standigheden, welke onmiddellijk met
de diaad in verband stonden,, en zeffs
den naam en de tijdelijke .verblijf
plaats van den vermoedelijken->moorde
naar.
Ik zag nu mijn veronderstelling be
vestigd, dat mejuffrouw Simpson eerst
van de misdaad vernam, toen de kof
fer, dien zij abusievelijk voor den haren
hield, aan het douanekantoor openge
maakt werd. Welke redenen zij had, ter
stond den dader te gissen, dat kon ik
"vooralsnog niet beoordeelen.
Maar klaarblijkelijk had zij juist ge
redeneerd en hare eerste opwelling was
geweest, een familielid van haar ver
loofde, hoogstwaarschijnlijk zijn broe
der, te beschermen.
Een merkwaardig krachtigen wil be
zat dat Engelsche meisje! Natuurlijk
kwam het er op de allereerste plaats
op aan, het antwoord te vinden op
de vraag: „Hoe en waarom is de daad
gepleegd
üp Vrijdagmorgen, op een uun dat
er nog geen klanten te verwachten
waren, begaf ik mij naar het magazijn
van de heeren Browne en Elder, kof
fer-fabrikanten, Cheapside 117. Ik vroeg
of ik een der heeren patroons kon spre
ken, en gaf mijn kaartje af.
Alvorens verdere stappen te doen,
wilde ik nog trachten mij zekerheid
te verschaffen, omtrent het werkelijk
bestaan van Paul Harvey, dien ik mij
uft den „PauJ" in Arthur Harvey's
brief gefabriceerd had.
Ik werd geleid in een kantoortje,
waar den heer Elder, een gezet, zelf
bewust zakenman van middelbaren leef
tijd, mij ontving. Klaarblijkelijk bezat
hij een winstgevende zaak. Des te be
ter voor mij. Hoe uitgebreider de han
del, des te nauwkeuriger is de boek
houding. Waarschijnlijk zou ik de noo-
dige informaties hier kunnen bekomen.
Onderweg h ad ik nog in beraad ge
staan, of ik mij zou voordoen als een
nieuwe klant, door mijnheer Harvey ge
recommandeerd, of dat ik ridderlijk die
hulp zou vragen, welke ik in mijn quali-
teit a,ls de detective behoefde. Ik koos
den laatstgenoemden weg, als den een-
voudigsten, om tot het doel te geraken.
Ik beschreef den zwarten koffer, dien
ik te Parijs gezien had, zoo nauwkeurig
mogelijk. De eer Elder In kende het
artikel tersli uo.
(Wordt vervolgdl.
