s
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
r
Buitenland.
FEUILLETON
VOGELVRIJ.
Binnenland.
\ve\
e v\axv&sc\ve o\V
Uit hoofde van het Pinkster
feest verschijnt Dinsdagavond
tg geen nummer van ons blad.
De Uitgever.
je
SKENSSCHE COURAN
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs p. 3 maanden f J.25 franco p. poat f 1,40
Advertentieprijs Tan 1 5 regels 75 cent j
F.lke regel meer 13 cent lngez. Meded. 50 ct. p. regel.
Drakker-Uitgever J. C. LE BLEU
voorheen E. BOOM-BLIEK
Tno'02°° breskens P»»**1™
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
37e Jaargang
Zaterdag 18 Mei 1929
Nummrr 3429
GRATIS verzekering
voor deabonné's tegen
ongelukken voor
gulden bh" levens- jia gld. bij dood m» gld. bh verlies gld. bh ver- ii gld. bh ver- atr gld. bh ver- ia gld. bij verlies
inn lange ongeschikt- illM door '7h v»n een hl] lies van een 4[J lies van een Ah lies van een Ifj van eiken
jvv heid tot werken. ®BB eenongeluk. hand of voet. 00g ÉB duim. "B wijsvinger. anderen vinger
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd bh de Ongevallen-Verzekering-Maatschapplj „Fatum" te 's-Gravenhage.
ENGELAND-
De Britsche minister van Financiën
heeft in een kabinetsraad verklaard,
dat de Engelsche regeering onder
geen omstandigheden zal ingaan op
de jongste voorstellen van de com
missie van experts voor de herstelbe-
langen te Parijs. Kort daarop is het
Britsche parlement ontbonden, krach
tens het door den Koning te Bognor
in een zitting van den raad van State,
door hem gepresideerd, geteekend
besluit. Het was de eerste keer sedert
4 December j. 1. ,dat de Koning een
zitting van den raad presideerde. In
de troonrede bij de ontbinding wordt
o. a. verklaard, dat de regeering onder
voorbehoud van wederkeerigheid de
noodige maatregelen zal nemen, om
het protocol betreffende het verbod
van het gebruik van chemische en
bacterio ogische middelen bij het voe
ren van oorlog te doen aannemen.
Voor de 615 zetels in het lagerhuis
bestaan momenteel reeds meer dan
1718 candidaten, onder wie 67 vrou
wen. De vrouwelijke kiezers zijn ech
ter verre in de meerderheid. In 441
van de 615 kiesdistricten zijn al 1,25
millioen meer vrouwelijke kiezers dan
mannelijke.
o
FRANKRIJK.
Het eindrapport der experts, dat
door de redactiecommissie werd opge
steld, had begin dezer week reeds
voor een reeks vraagstukken formulee
ringen gevonden, wat evenwel nog
niet wilde zeggen, dat deze ook zoo
'door de conferentie zouden worden
aanvaard. Heden hoopte men in ple
naire zitting' bijeen te komen, ter be
sprekingen van het rapport, Men is
niet zeer optimistisch inzake aanvaar
ding der Duitsche desiderata door
België en Frankrijk.
Er is een Fransche oceaanvlucht,
door de aviateurs Eefèvre, Assolant
en Lotti in voorbereiding in de rich
ting West Oost, van New-York naar
j Parijs. Zij hopen over eenige weken
I te vertrekken en stellen zich voor Pa
rijs in 30 uur te bereiken.
Verder zou er uit New-York e
117.
Toen Klaartje weer eenigszins tot
kalmte was gekomen, zocht zij hare
legerstede weer op.
Het duurde echter lang, eer zij den
I slaap kon vinden, want telkens en tel
kens weer traden de vreeselijke spook
gestalten haar voor den geest.
Eindelijk, toen de sterrren reeds lang
zamerhand verbleekten, de nieuwe dag
aanbrak en de vochtige nevelen zich
over de weiden uitspreidden, viel het
meisje in eene onrustige sluimering,
waaruit zij plotseling werd opgeschrikt
door luide, onheilspellende stemmen.
Het lawaai nam steeds toe, en zij
meende ook uitroepen van ontzetting
te hooren.
Haastig kleedde zij zich en wilde
(wegsnellen; maar reeds werd de deur
iharer kamer opengerukt, en doods
bleek vloog de oude meid binnen met
den uitroep: „Beneden in Föhrengrund
ligt de houtvestersleerling Balder dood
geschoten." Als waanzinnig staarde
Klaartje de ongeluksbode aan; doch
eer zij nog een geluid over hare lippen
jton brengen, ging de meid voort met
vlucht naar Kopenhagenen Stockholm
ondernomen worden met een driemo-
torig Fokker-watervliegtuig,
o
DUITSCHLAND.
In den Pruisischen landdag hadden
stormachtige scènes plaats bij de be
sprekingen der bloedige 1-Mei-onlus-
ten. De communisten dienden een
motie van wantrouwen in tegen den
premier Braun en den minister van
Binnenlandsche zaken Grzesinsi. De
communisten scholden den minister
uit voor bloedhond en arbeidersmoor
denaar. In den Rijksdag ging het veel
kalmer toe. De communistk."-*4ie voor
stellen, om het verbod van den bond
van roode frontstrijders en de „Rote
Fahne" op ce heffen, werden verwor
pen, waarna de communisten den
strijdkreet., Rotfront" aanhieven, terwijl
de andere afgevaardigden lachten.
Daarmee was de bloedige affaire van
de baan.
De Duitsche gezant te Moskou had
geprotesteerd tegen de anti-Duitsche
demonstraties te Leningrad, naar aan
leiding van de 1-Mei-onlusten te Ber
lijn De sovjet-regeering verklaarde,
dat zij voortaan zal optreden tegen
het beleedigen van Duitsche emblemen
terwijl naar de demonstraties te Le
ningrad een onderzoek zal worden
ingesteld.
DIVERSEN.
De eerste ratificatie, afkomstig van
Zweden, van de generale acte voor
de verplichte beslechting van inter
nationale geschillen is Dinsdag te Ge
neve ontvangen.
Bij het Amerikaansche congres
is een wetsontwerp ingediend, strek
kende om den president der Ver. Sta
ten permanente bevoegdheid te ge
ven, in tijd van oorlog alle mannelij
ke personen van 18 45-jarigen
leeftijd onder de wapenen te roepen.
In de Italiaansche Kamer werd
het Lateraanverdrag en het concor
daat met het vaticaan in stemming
gebracht en aangenomen met 357 te
gen 2 stemmen. De bij die gelegen
heid gehouden rede van Mussolini
vond bij het vaticaan geen instem
ming, en in r. k. kringen nam men
aanstoot aanzijn pertinente verklaring,
onder geen voorwaarde meer gebied
aan den vaticaanstaat toe te voegen,
en van zijn onwrikbaar besluit om de
controle te behouden over de opvoe
ding der jeugd.
bevende stem verder te vertellen: „En
Dalberg, wiens geweer men bij den
doode gevonden heeft, is de moor
denaar, en heeft zoo zijn dorst naar
wraak gestild".
„Jezus Maria! klonk het gillend
door het vertrek, en terstond daarna
viel Klaartje in onmacht.
Ais een loopend vuurtje verbreidde
zich het bericht van den moord, en
van alle kanten stroomde het volk naar
het toneel van de vreeselijke misdaad.
Daar lag Balder's lijk nog in zijn
bloed, juist zooals de wachtmeester
Werner het had verlaten. De gebalde
vuisten krampachtig opgeheven, het
haar verward om het bleeke voorhoofd
en den mond als tot een kreet om
wraak geopend.
Hoe meer de menschenmenigte aan
groeide, des te meer bijzonderheden
omtrent den moord vlogen door de
lucht, en weldra wist iedereen, wat er
tusschen de beide houtvestei sleedingen
was voorgevallen, en dat aan het eind
van den strijd Dalberg zijn tegenstan
der op diens doodelijke beleedigingen
had gezworen, dat de aarde voortaan
slechts nog plaats had voor een van hen
maar ook de liefdesbetrekking van von
Dalberg en Klaartje werd ijverig be
sproken en er werd op gewezen, dat de
opperhoutvester plotseling Dalberg zijn
huis had verboden en de hand zijner
MIJNHARDT'S
Hoofdpijn Tablettetf 60 ct
L&xeer-Tabletten 60 ct
Zenuw T>f>letten 75 ct
Staat^Tablelter» 90 ct
aag-Tabletten 75 ct
D Bij Apoth. en Drogisten
De Jaarlijksche kunstmatige verleng
ing van het daglicht is deze week
weer ingegaan in de nacht van Dins
dag op Woensdag, door de klokken
één uur vooruit te zetten. De zomer
tijd zal op 6 October eindigen. Hier
mede is dus een einde gemaakt aan
het ongerief ten aanzien van de ver
trektijden der treinen enz. naar het
buitenland, waar men reeds eenige
weken den zomertijd had.
In den Haag werd een bijeenkomst
van leeraren en onderwijzers om te
komen tot oprichting van een vredes-
vereeniging van hen, die bij het on
derwijs werkzaam zijn. Staande de
vergadering werd tot oprichting be
sloten van een vereeniging genaamd
„School en vrede". Een motie werd
aangenomen, die o.m. uitsprak, dat
de vredesidee bij de jeugd moet wor-
den aangebracht, dat de strijd wordt
aangebonden tegen oorlog en oor
logstoerusting terwijl allen, die bij het
onderwijs werkzaam ziin, opgeroepen
worden dezen mede te voeren, op
dat de menscheid bevrijd zal worden
van den oorlog.
Dezer dagen werd de wet afgekon
digd vau 25 April J.I.. houdende
goedkeuring van het voorbehoud tot
toetreding tot het verdrag van Parijs
van 27 Augustus j.l. tot uitbanning
van den oorlog, het z.g. Kellogg-pact.
In den Haag vond een tragische
gebeurtenis plaats. Een twintigjarige
jongeman uit beschaafden kring, dood
de met drie revolverschoten in het
park van Zorgvliet de eveneens twin
tigjarige mej. A. B. dochter van den
vice-president der rechtbank. Het
meisje had geweigerd zich met den
jongeman te verloven. De verslagen
heid is begrijpelijkerwijs groot en er
heerscht een sterk medegevoel met
de ouders, zoowel van het zoo nood
lottig om het leven gekomen meisje,
als van den jeugdigen dader.
In de werknemerskringen in
dochter aan den nu vermoorden Bal
der had toegezegd.
Eerst zacht, maar steeds luider en lui
der klonk het in het rond: „Dalberg
heeft den moord gepleegdfl
Allen schenen zoo overtuigd van de
juistheid van dit vermoeden, dat zelfs
de tegenwoordigheid der gendarmes hen
niet kon beletten het uit te spreken.
Maar ook de beide ambtenaren der
justitie, die uit de stad waren gekomen,
om proces-verbaal van de misdaad op
te maken, koesterden dezeldfemee
ning als het volk.
Zij waren ervaren rechters, die reeds
in menige donkere zaak licht en hel
derheid hadden gebracht.
Hier scheen alles heel duidelijk te zijn
en zoo waren zij ook van meening,
dat Dalberg alleen de ware moordenaar
was.
Met pijnlijke nauwkeurigheid begon
het gerecht, bijgestaan door twee dok
ters, met het opmaken van alle bijzon
derheden van het proces-verbaal.
De kogel, welken den vermoorde
door de borst was gedrongen en die
achter tegen eene rib was blijven ste
ken, paste precies in den loop van Dal-
berg's geweer, dat men bij den doode
had gevonden, en geleek volkomen op
den zich in den anderen loop van het
wapen nog bevindenden kogel.
Ook na een nader onderzoek kwam
de verschillende bedrijven is het ee
nigszins onrustig. In|Zaandam worden
meerdere werkwilligen, niet alleen
uit de Zuiderzeeplaatsen, doch ook
uit Zeeland te werk gesteld bij het
lossen van houtschepen. De bemiddel-
ling heeft nog geen resultaat opgele
verd, evenmin als dit het geval was
in Groningen, waar hog steeds ca.
2000 landarbeiders staken. Maandag
zijn ook de Scheveningsche visschers
in staking gegeven, welke ca. 1000
man omvat. Wat de haringvisscherij
betreft, is de stakieng algemeen. De
kuipers zeilmakers, boetsters enz. wer
ken nog door De rijksbemiddelaar
doet ook hier pogingen,om een oplos
sing tot stand te brengen. Er wordt
meer loon en langere rusttijden ge-
éi scht.
Te Amsterdam vond een vergade
ring plaats van een nieuwe partij de
z.g. Middenpartij voor stand en land,
onder voorzitterschap van Abr. Staal
man, lid van Tweede Kamer en voor
malig lid van den Vrijheidsbond. De
nieuwe partij, de hervormde vroegere
middenstandpartij, zal weer aan de
verkiezingen deelnemen. De heer
Staalman zelf zal echter geen candi-
datuur aanvaarden. De Middenpartij
zou willen bevorderen de belangen
van de groep Nederlanders, die ee-
nerzijds de groot-ondernemers, ander
zijds de arbeidersbevolking naast zich
ziet.
smaakt als room
Het Minahassa-Comité, ingesteld bij
bij Koninklijk Besluit van 12 April 1.1.
No. 14, waarvan Hare Majesteit de Ko
ningin-Moeder als Beschermvronwe is
opgetreden, komt tot U met een drin
gend verzoek.
Het was op 10 Januari van dit jaar
250 jaar geleden, dat het eerste con-
het de commissie heel waarschijnlijk
voor, dat geen ander dan Dalberg den
inoord had begaan.
Alleen de omstandigheid, dat de
dader zijn wapen op de plaats der
misdaad had laten liggen, was vooi
de leden der commiss.e voorloopig nog
het eenige donkere punt, dat hun nog
niet duidelijk was; doch dit was bij al
die overtuigende bewijzen van schuld
eene bijzaak voor hen, en het vermoe
den werd alleen uitgesproken, dat Dal
berg ongetwijfeld kort na de daad
door iemand was overvallen en in den
eersten schrik zijn wapen van zich had
geslingerd, of wei het had ach,ergelaten
omdat het hem op de vlucht door net
dichte kreupelhout .verhince.de, snel
vooruit te komen.
Aan de mogelkijheid evenwel, dat
Dalberg's geweer t.e.n ontvreemd was
door een ander, die daaarmede de bloe
dige daad had volbracht, daaraan dacht
voorloopig niemand, en zoo was als 't
ware over den ongelukkigen Dalberg
reeds de staf gebroken, eer de zaak
nog voor het gerecht behandeld werd.
Natuurlijk bevond ook Felseck zich
onder de aanwezigen, daar hij zich
onmogelijk kon terugtrekken, zonue
achterdocht op te wekken-
Hij gedroeg zich zeer kalm en waai
dig, en beantwoordde de door de leden
der gerechtelijke commissie tot hem
tract werd gesloten tusschen de Oost
Indische Compagnie en de gezament-
lijke hoofden van de Minahassa.
In die twee-en-een-halve-eeuw is het
volk der Minahassa onafgebroken en
ongerept trouw geweest aan het Ne-
derlandsche gezag. Ontelbare malen
hebben de Manadoneezen van hun on
verdachte gehechtheid jegens Neder
land blijk gegeven en gedurende vele
geslachten hebben zij, zoowel in bur
gerlijke als in militaire betrekkingen,
den Lande belangrijke diensten be
wezen.
In Nederlandsch-Indié is ditjubileum
in den aanvang van dit jaar dan ook
dankbaar herdacht, doch wij meenen,
dat het moederland evenzeer van zijn
belangstelling en zijn oprechte waar
deering moet blijk geven. En daarom
komen wij thans tot U.
Het plan is gerijpt, om aan de Mi
nahassa uit particuliere giften, door
Nederlanders bijeengebracht, een na
tionaal geshenk van blijvende sociale
waarde te geven, als nagedachtenis
aan dit jubileum.
De hygiënische toestanden in de
Minahassa laten nog zeer veel te wen-
schen over. Een vreeselijke volksziekte,
de tuberculose, maakt nog steeds ve
le slachtoffers, De Gouvernements-
Arts, prof. Weck, heeft daaromtrent,
na uitgebreide onderzoekingen, cijfers
gepubliceerd, die den ontstellenden
omvang dier ziekte, zoowel bij kinde
ren als volwassenen, duidelijk aantoo-
nen. Vooral ook de-zuigelingensterfte
4s zeer groot, en met het oog op dit
alles behoeft het niet te verbazen, dat
de bevolking in veertig jaar slechts met
1.3 procent toenam.
Welnu In deze richting ligt een
duidelijke aanwijzing voor een hoogst
nuttig jubileumgeschenk.
Het voornemen bestaat, uit de bin
nenkomende bijdragen de oprichtings
kosten van een Sanatorium voor long
lijders en van een Centrale ziekenin-
richting te betalen. De Nederlandsch-
Indische Regeering zal als haar aandeel
in dit geschenk de exploitatie van
beide inrichtingen op zich nemen.
Hieraan bestaat dringend behoefte,
In totaal zal daarvoor een bedrag van
f 400.000 noodig zijn. En wij vragen
aan ons Volk dit bedrag bijeen te
brengen, ^als blijk van waardeering
voor hetgeen de Minahassa voor Ne-
derland is geweest en heeft gedaan. '4
Het zal een mooie daad zijn, van soci
ale en van ideëele waarde, wanneer
ons volk met vereende krachten de
gerichte vragen kort en duidelijk, zijn
best doende alles te vermijden, wat
den argwaan had kunnen wekken, dat
hij Dalberg te zeer verdacht maakte en
bezwaarde.
Wie Felseck op dat oogenblik zag,
hoe rustig en zeker hij zufi geJroeg,
die had er niet het geringste ver
moeden van kunnen hebben, welkeen
vreeselijke strijd nu in zijn binnenste
woedde.
Zeker, als de opperhoutvester zich
eenige oogenblikken onbeme.kt waande
dan vloog zijn blik als angstig zoekend
over den grond; want sedert het
oogenblik, dat hij de vreeselijke mis
daad had begaan, miste hij een klein
notitieboekje, dat hij altijd hij zich
placht te dragen.
Waar dat gebleven was, kon hij zich
op geenerlei wijze verklaren, en hoezeer
hij er thuis ook naar had gezoent, hij
kon het nergens vinden. Was he. boek
je hem gedurende zijne vlucht hier
op de plaats der misdaad ergens ont
vallen en werd het nu ontdekt, dan was
hij verloren want dan was het be
wijs immers geleverd, dat hij den laaat-
sten nacht niet thuis had doorgebracht
zooals hij had verklaard, inaar
zich bij die plek in Föhrengrund had
opgehouden, waar men den doode had
gevonden.
Jwordt vervolgd.)