Purol Hj Ruwe en Schrale Huid
ALGEMEEN NIEUWS- F.N ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
Een vriendenoffer.
Buitenland.
Binnenland.
BRESKENSSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs p. 3 maanden f 1.25 franco p. pont f 1,40
A d verten tl ep r Ijs an'1 5 regels 75 cent
Elke -egel meer !5 cent. ingez. Meded. 30 ct. p regel.
Drukker-Uitgever J, C. LE BLEU
voorbeen E. BOOM—BLIEK
TNot,T BRESKENS
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot n 11 e r 1 Ij k
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
7e jaargang
Woensdag 12 December 1828
Nummer 3387
OR A T1s verzekering gulden bij levens- aaa gld. bij dood gld. bij verlies ara gld. bij ver- j< gld. bij ver- aar gld. bij ver- ja gld. bij verlies
voor dabonné's tegen vim lange ongeschikt- IhJ door 7h vaneen hij lies van een 4l] lies van een /h lies van een IJ van eiken
ongelukken voor: WWtf held tot werken. een ongeluk. I» hand of voet. oog. duim. wijsvinger. anderen vinger.
De risico van bovenstaande verzekering Is herverzekerd bij de Ongevallen-Verzekering-Maatschappij „Fatum" te 's-Gravenhage.
ENGELAND.
Een vloot van vliegbooten
De bouwers zijn zoo goed als ge-
ed met een vloot van reusachtige
egbooten, die geheel uit metaal be-
lan en met drie motoren zijn uit
rust, ten behoeve van de nieuwe
egbootenbasis van het Britsche rijk
Basra. Zij zullen in het nieuwe jaar
arheen vliegen om mede te helpen
j het patrouilleeren in de Perzische
olf. Zij zijn groot genoeg tot >het
rvoeren van een jol voor het ver
men van plaats aan een bemanning
n vijf leden tot het onderhouden van
verbinding met de kust.
o
"FRANKRIJK.
Handel in ongelukken,
Een dokter aangehouden.
De Parijsche politie heeft een ge-
icsheer dr. Gaston Prieur, aangehou-
:n die een zaakje maakte van, arbeids-
igevallen. De wet van 1898 op de
•beidsongevallen geeft aan den ge-
offene vrije artsenkeuze. De gewonde
ie zijn halve loon krijgt, heeft recht
p de dokterskosten en op genees-
liddelen. De behandeling moet meer
an elf dagen duren wil de dokter
anspraak kunnen maken op honora-
um voor de gewonden die hij behan-
elt hetwelk betaald wordt door de
erzekeringsmaatschappijen.
Dr. Rrieur nu maakte de verwondin-
:u ernstiger oin op die manier een
ingere behandeling noodig te maken,
lijn patiënten kregen een premie van
em. Twee ziekenverplegers, die hem
ielpen, zijn eveneens aangehouden be-
evens een werkman.
Deze handel in ongelukken braeln
en dokter heel wat op. Sedert 1926
af hij aan de inkomstenbelasting bijna
en millioen op. Hij was eigenaar van
en renstal en een nachtcabarct.
Men verwacht nog meer aanhoudin-
en.
o
BELG1E.
De verkiezing te Antwerpen.
Dr. Borms is gekozen,
lij kreeg bij voorloopige telling 75.029,
e liberalen 38.197, de communisten
063 stemmen. Er werden 45.044 btan-
o stemmen uitgebracht.
Botsingen te Antwerpen
Het feit, dat de verkiezing van den
'laamsclien activist dr. Borms zeker
FEUILLETON
6.
oman van Lothar Brenckendorff.
„Ik heb het in mijn verder leven nog
ikwijls moeten ondervinden, maar u
uit verbaasd zijn, dat ik het heb dur
en wagen, u nog zoo laat een bezoek
brengen. Het verlangen, een kame-
aad uit den s'choonen gymnasiumtijd
:rug te zien, kan toch niet als ver-
ntschuldiging dienen, hoewel ik gedu-
ïnde de laatste jaren ineer dan 'eens
an plan ben geweest, mij eens nader
iet u in verbinding te stellen."
„Waarom deedt u het niet? Het is
zei eens aangenaam aan zijn jeugd, her-
inerd te worden."
„Ik was er niet zeker van of het u
.'el aangenaam zou zijn. Maar nu komt
I lij bezoek niet voort uit sentimentee-
overwegingen. U bent in een rechts-
aak betrokken, die mij door mijn be-
oep bijzonder interesseert."
„Door uw beroep U bent dus ju
ist geworden?"
„Ik heb tenminste een paar jaar op
'erschillende scholen in de rechten ge-
itudeerd, maar ik gevoelde er geen
is, heeft in regeeringskringen groote
verrassing veroorzaakt, daar de Vlaam-
sclie activisten hierdoor een grooet ovei
winning op de regeering hebben be
haald.
Zondagavond organiseerden eenige
duizenden Vlamingen te Antwerpen een
optocht, waarbij het Vlaamsche strijd
lied werd aangeheven. Hierbij kwam
liet tot botsingen met tegendemonstran
ten.
De „Standaard" wijst er in een be
spreking van den uitslag van de ver
kiezing van dr. Borms op, dab de Vlaani
sche bevolking de regeering een aan
wijzing heeft gegeven. Het voorbeeld
van Antwerpen zal zeker in de Vlaam
sche districten navolging vinden.
Daar dr. Borms niet herkiesbaar is,
zullen waarschijnlijk nieuwe verkiezin
gen noodig zijn.
De bevolking van België
Het koninkrijk België telde op 31
December 1927 een bevolking van
7.932.077 zielen tegen 7.638.755 op 31
December 1913.
Er werden 71.912 huwelijken vol-
'trokken. In 1927 werden 145.275 kin
deren geboren of 13.29 per 1000 In
woners, wat een der laagste cjfers van
geheel Europa is. Er overleden 106.151
personen of 12.1 per 1000 inwoners,
wat een zeer laag cijfer is.
Indrukken van een groot
bedrijf.
Een bezoek aan de Phllips-Fabrieken.
„Kijk hier", zegt onze geleider en
sleurt ons mee. Een lange baan. Een
der glasblazers heeft uit den oven een
klomp gloeiend glas genomen aan zijn
blaasroer en na verschillende ons
onbegrijpelijke manipulaties van het
glas ronddraaien op een ijzeren plaat
en weer nieuw vloeibaar glas er - bij
nemen en weer draaien, komt er een
ander bij, die met zijn pijp waaraan
hij reeds een soort glazen schaaltje ge
maakt heeft, dan glasklomp opvangt
en nu gaan beiden langzaam, zeer zorg
vuldig, zeer Voorzichtig achteruitloo-
pen, steeds blazend met geweldige bolle
wangen, als de wind uit het sprookje
en wij zien het roodgloeiende glas plot
seling worden tot een kristal heldere
glazen buis. Een ander paar is naast
deze twee bezig. Aan het einde van de
baan zit een manneke en snijdt met een
lust in, mij in rijksdienst te laten stel
len of advocaat of procureur te wor
den. Na een korte oefentijd bij kle
politie, ging ik op eigen beenen staan
en werd - schrik niet iprivaat de
fectieve."
„Zoo!"
Iets van de minachting, welke hij
vroeger voor den „spion" had gehad,
wilde zich weer van Gerold meester
maken. De bezoeker moest het op zijn
gezicht hebben kunnen zien, want om
zijn smallen mond trok weer dat oude
welbekende sarcastische lachje.
„U bent dus toch geschrokken. Nu
ik neem het u niet kwalijk. Wie zich
een beroep als het mijne kiest, moet
beginnen met afstand te doen van de
verwachting dat men hem met de mees
te hoogachting bejegent. Maar wat
moest ik doen? De levensloop van een
mensch wordt nu eenmaal bepaald door
de gaven, die de natuur hem gegeven
heeft. Het is niet mijn schuld, dat zij
aan mij juist deze gaf,"
„U behoeft u in het geheel niet te
verontschuldigen, mijnheer de dokter I
Ik heb van het beroep van een detec-
tieve veel te onbepaalde voorstellingen,
dan dat ik er een goed oordeel over
kan vellen. Hoe wist u echter, dat ik
in die moordzaak betrokken ben?"
„Ik zei reeds, dat mij het geval van
laconiek gezichtjes de buizen netjes tot
stukken van gelijke lengte.
De buizen zijn van verschillende door
snede. „Dat doen ze op het gevoel,
meneer, handigheid, oefening", zegt de
ingenieur. Jawel oefening, maar het
blijft toch onbegrijpelijk, dat ze dat
kunnen: 11 m.m., 15 m.m., 20 m.m.,
precies de maat, het scheelt geen
fractie van een millimeter.
Het blijkt ook de zwaarste en veel-
eischendste arbeid te zijn, dat buizen-
trekken. „Daarom doen we het óók
als mechanisch", en twee minuten la
ter staan we in de afdeeling, '.waar
dit gebeurt. Voor den technicus mis
schien overweldigd, deze machines, die
tot in het oneindige buizen produ-
ceeren, maar ons overweldigde toch meer
die eenvoudige mannen, die zoomaar
op het gevoel de buizen op precies
de gewenschte dikte wisten te trek
ken.
„Nu gaan we kijken hoe de lam
pen gemaakt worden", zegt de gelei
der, die nog heel jong is 'en die wel
heel erg knap moet zijn, want on-
ondanks zijn jeugd is hij al jaren in
genieur. Dit zijn wel de menschen,
die ze hier hebben moeten ere die mede
helpen kunnen de zaak steeds grooter
te maken. Vaart is er in -blies en een
ieder schijnt er van bezeten te zijn.
Tenminste wij krijgen geen gelegenheid
ergens lang te blijven kijken en .de
indrukken op ons te laten inwerken.
We kunnen slechts even vluchtig de
radio-fabriek, waar de ontvangtoestellen
gelijkrichters, luidsprekers, enz. ge
maakt worden, het laboratorium, de
papier- en cartonnagefabriek bezich
tigen.
Op den terugweg naar de groote
fabriek komen we voorbij een aller
liefst modern gebouwtje: Philips Kleu
terschool Lveu er in. Het is (aller
aardigst On«eicollijk keurig ingericht
ei: popperig klein alles, de stoeltjes
de tafeltjes, de bankjes voor de kleu
ters. Hier worui het kroost van Phi
lips' arbei.l is overdag zoet gehouden
en zoo v ora, reeds op dezen, jeugdigen
leeftijd de ccste grondslag gelegu voor
een betere toekomst. Want in zoo ver
zorgde omgeving, onder zoo goede lei
ding, moet het komende geslacht, dai
hier reeds zoo vroeg den invloed 'on
dergaat van netheid, reinheid, licht en
lucht, wel opgroeien tot een psvehi-
schen levensstandaard van beter en hoo-
het begin af bijzonder interesseerde.
Ik bemerkte reeds uit het eerste gebrek
kige bericht, dat het de politie 'niet
erg gemakkelijk zou zijn, licht in, deze
duistere zaak te brengen. Ingevolge
mijn betrekkingen was het mij niet
moeilijk over het verdere verloop der
zaak inlichtingen te verkrijgen. Zoo
gauw ik van uwe arrestatie hoorde,
besloot ik te verhoeden dat u de dupe
werd van verdere dwalingen en wille
keur van onze vaak onhandige ambte
naren."
„Dat was beslist een zeer Vriendelijk
voornemen eu ik dank u daarvoor zeer.
Maar, zooals u ziet, ben ik thans weer
op vrije voeten gesteld."
„Ja, dat hoorde ik een uur geleden
tot inijti genoegen, maar ik hoorde
ook nog iets anders, dat mijn belang
stelling in dit geval opnieuw gaande
maakte. U moet namelijk weten, dat ik
als onafhankelijk en tamelijk vermogend
man mij soms ook de luxe veroorloof,
zonder opdracht en alleen voor ge
noegen te Werken. Ik zou kunnen zeg
gen ter wille Van de gerechtigheid.
Maar dat komt niet geheel overeen met
de waarheid. Ik doe het namelijk in
derdaad slechts voor mijn genoegen."
„U oefent uw beroep dus in zekeren
zin uit als sport? Nu, dat is ten slotte
een van de smaken, waarover ik niet
ger kwaliteit dan de vorige generaties.
Dan weer de gloeilampen- en radio
lampenfabriek. Weer eindelooze zalen.
Nu alles machines. Maar machines, die
van een zoo wonderbaarlijke ingeni-
euziteit zijn, dat ze soms wel i mien»
schelijk schijnen, zooals ze, als met
.voorzichtige menschelijke handen, de
onderdeelen aanvatten en zorgvuldig in
elkaar zetten. Hier zien we het heele
proces, hoe de gloeilichamen, die in
de gloeilampen behooren, eerst in el
kaar gezet worden, hoe die dan weer
in de ballons worden gebracht, hoe er
de koperen dop opgezet wordt, hoe
tenslotte het fabrieksmerk erop gebracht
wordt en boe ze proefbranden. De ka
mer met de brandramen, waar de dui
zenden lampen branden. ,,'N lampies,
'n lichiesl", je moet er door een donJ
ker glaasje kijken, anders zou je er
verblind vandaan komen.
We zien, hoe |d|e wolfraamdraad ge
trokken wordt, een blijkbaar enorm ge
niaal proces, omdat het wolfraam een
poeder is, dat bijna niet in vasten toe
stand te brengen is, we zien den draad
eerst als een telefoondraad zoo dik ge
wonden worden om immense spoelen
en dan om steeds kleinere spoelen, tot
hij zoo dun is, dat de microscoop er
op gesteld moet worden om te con
troleeren; vijf maal dunner nog dan
een menschenhaar. We zien de meisjes,
met een onbeschrijflijke handigheid, de
draden óp het glazen raampje aan
brengen, dat later als geheel het gloei-
lichaam zijn zal, we zienwe'zien
zooveel, dat het niet meer te ont
houden is, dat het wordt als jhet flit
sen van een moderne film, dat 'lfle in
drukken worden verward in ons brein
tot een beeld als een futuristische crea
tie van Kandiusky of Picasso ifcn
dat is waarlijk niet bevorderlijk voor
de klaarheid van begrip.
Na een kijkje in de radiolampen af
deeling te hebben genomen, wippen
we nog even de polikliniek binnen en
zien er de prachtige moderne inrich
ting, die werkt voor het lichamelijk
heil der arbeiders, we krijgen een'kijkje
op het psychotechnisch bureau, waar
de menschen die soliciteeren op hun
psychische kwaliteiten beproefd wor
den en waar met een wonderlijk sy
steem van bladen papier met puntjes
bezaaid, waardoor ze verticale en hori
zontale strepen zetten moeten, met strik
vragen en- associatieve woorden, die
wil twisten. U verwacht nu van mij,
dat ik u op de een of andere manier
behulpzaam zal zijn
„Misschien. Maar ik weet natuurlijk
op liet oogenblik nog niet, of en in
hoever u daartoe in staat bent. Het
is gebleken, dat de vermoorde in het
geheel niet de persoon was, waarvoor
zij zich uitgaaf en, wanneer ik goed
ingelicht ben, was u het, die dit het
eerst dacht."
„Niet dacht of vermoedde, mijnheel
de dokter, maar wist, het zeker wist.v
„Mooi. Het komt er dus niet alleen
pp aan, den moordenaar, maar ook de
verblijfplaats van de werkelijke Hilde
Worner te vinden. Zou u me daarmede
behulpzaam willen zijn, mijnheer Ge
rold
Nu was de zanger plotseling geheel
vuur en vlam.
„Zonder twijfel!" riep hij. „Wij zul
len dan van begin af natuurlijk bond-
genooten zijn, want ik beschouw het| als
mijn levenstaak zekerheid over het lot
van Hilde Worner te verkrijgen."
„Wat is uw meening over dit geval?"
vroeg hij. „Hoe tracht u die raadsel
achtige gelijkluidendheid van namen te
verklaren
„Ik kan geen verklaring vinden, hoe
wel ik er al zooveel uren over gedacht
heb, dat mijn hoofd er bijna van breekt.
onthouden moeten worden en nog veel
meer, na te gaan is, of ze bruikbare
krachten zijn.
Dit systeem schijnt zeer te voldoen
en Philips is natuurlijk weer een der
eerste industrieën, die het toepaste in
ons land. Het heeft dit groote voor
deel, dat men er een zekerder selectie
van werkkrachten maakt en vele men
schen er de ellende door bespaart van
aangenomen te worden, terwijl spoedig
daarop blijkt, dat ze niet geschikt zijn.
Dan is het avond geworden en mer
ken we, dat we een ganschen dag in
deze enorme fabbriek hebben doorge
bracht.
„Ou hebt U liet belangrijkste wel
zoowat gezien", zegt de geleider.
Als we des avonds in den trein de
laatste glansen van de zich met vurige
roode letters tegen den nachthemel af-
teekenden naam Philips langzaam zien
verschemeren, bedenken we nog even,
dat we dezen dag wel iets héél bij
zonders hebben beleefd.
Want wat staan wij, die dagen kun
nen doorbrengen in een Louvre of'
Mauritshiiis, urenlang neuzend voor een
klein ons dierbaar schilderijtje, die we
kenlang snuffelend in oude boekerijen,
in incunabelen, die ons soms niets lee-
ren, vér van het waarachtige, klop
pende rhythmische leven van dezen tijd
en wat is dit alles grootsch, overwel
digend, wat leert het ons duidelijk, dat
er evolutie is, dat de wereld vooruit
gaat, zoolang er de energieën zijn als
deze, die niet alléén haar bedrijf voor-
uitstuwen, maar ook zorgen, dat haar
werk tot een cultureelc macht ére kracht
wordt, die zorgt, dat liet leven voor
den eeuvoudigen mensch, die zijn brood
met handenarbeid verdient, beter en
schoonre wordt, dan het vroeger was.
O zeker, er is in dit 'alles een sterk
bewijs, dat er evolutie is en men be
hoeft niet te betwijfelen, dat de moder
ne techniek ertooe bijdraagt. Dat en
kele kunstzinnige naturen gekwetst wor
den door de onaangename dingen, die
er nu nog noodzakelijkerwijs aan de
moderniteit verbonden zijn, als daar
zijn lawaai, onrust, gejaagdheid, ver
dwijnen van dc dingen die lief, rus
tig, vertrouwd en mooi waren, doet er
niets aan toe of af. Want dat alles is
slechts tijdelijk en alleen omdat de ge-
wane menschheid nu eenmaal niet in
staat was gelijken tred te houden met
den razend snellen wereldvooruitgang.
Het is de ontzettende vaart, die een
tijdelijke verbijstering veroorzaakt. Maar
als we het jonge geslacht zien, dat op
komt in de nieuwe wereld en vooral
Achter alle onwaarschijnlijkheden en
onmogelijkheden, komt bij mij steeds
weer de gedachte boven, dat liet heele
bedrog voortkomt uit een jegens de
werkelijke Hilde Worner gepleegde mis
daad."
Dr. Meussi knikte.
„Een mogelijkheid is het zeker. Maar
er is ook nog een andere.. Bij voorbeeld
dat het bedrog korter of langer' tijd ge
leden met haar goedkeuring in elkaar
gezet werd. Misschien heeft zij er ook
belang bij gehad, ergens onder vréém
den naam op te duiken."
„Dat is heelemaal uitgesloten," sprak
Gerold heftig tegen. „Nooit zou zij
zich tot zulk een leugen vernederd heb
ben. Zij was het edelste en waarheid-
lievendste schepseltje onder dc zon."
„Ook de edelste menschen begaan
soms strafwaardige dingen. Het karak
ter van een mensen bepaalt wel de
beweeggronden, maar niet zijn hande
lingen. Overigens sprak ik slechts van
een mogelijkheid, niet van een waar
schijnlijkheid, waarvoor voorloopig ook
geen steunpunt aanwezig is. Eerst wan
neer ik dieper op deze zaak «al zijn
ingegaan, kan in een eigen oordeel
vellen. Voor zeker houd ik het, dat de
politie deze zaak niet zal ophelderen."
iWortft vervolgd.}
