Gwbsüü lus.
Binnenland.
Predikbeurten.
Ned. Herv. Kerk.
Zondag 23 Sept. 1928.
Aardenburg v 10 u ds Barnouw
Biervliet v 9 30 u ds Vrijland!
Breskens v 9 33 u dhr Overgaauw
van Ooes
n 1.30 Zondagschool.
n. 5 30 Oeen dienst
Cadzand n 2 u ds Beukenhorst
Qroede v 10 u ds van Griethuijsen
Nieuwvl. n 2 30 ds van Griethuijsen
Schoondijke v 10 u ds Keers
St. A. ter M. v 10 u ds Scholte
ljzendijke v 10 u ds Castelein
Ev. Luth. Gem. Groede.
nm. 2 30 u ds Vrijlandt.
DE TROONREDE
Dinsdag werd de vereenigde ver
gadering van de beide Kamers der
Staten-Generaal in de Ridderzaal ge
opend.
Nadat H M. de Koningin met Z K
H Riins Hendrik en H. K H Prinses
Juliana in de zaai waien binnengeleid
door de co nmis ie vooi ontvangst en
de voor hen bestemde zetels hadden
ingenomen, las H M. de Koningin de
volgende Troonrede voor:
Leden ran de Staten Generaal!
Wede in uw midden vertoevend
gevoel ik i:ui t: 1 voor de zege
ningen, waarmee ons volk ook in het
afgelooperi jaar is omringd en die ons
de moeilijkheden en zorgen, welke
overblijven, met te meer moed en
vertrouwen doen onder het oog zien.
De algerneene toestand van het land
geeft in menig opzicht s'of tot vol
doening.
Het voo tsch. ij Jend economisch her
stel buiten onze gre spalen heeft on
danks de kunstmatige belemmeringen
in hel internationaal ruilverkeer, een
gunstigen invloed op handel en nijver
heid. Een deel der scheepvaart lijdt
echter bij voortduring onder een te veel
aan scheepsruimte op de wereldmarkt
De toestand van land- en tuinbouw
stemt tot erkentelijkheid. Weliswaar
stelde de fruitteelt teleur, maar zoowel
de omvang en de hoedanigheid van den
oogst, als de prijzen der. producten
mogen bevredigend heeten. Langs den
weg van ontwatering en ontginning
wordt met kracht verhbogiug van hei
voortbrengingsvermogen van den bo
dem bevorderd.
De financieele toestand blijft tot
soberheid manen, niet het minst omdat
de zware las.en door de verschil
lende publieke lichamen op de be
volking gelegd, een duurzame ver
betering van den eccnomischen toe
stand belemmeren.
De betrekkingen, welke wij met de
andere mogendheden onderhouden, zijn
van den meest vriendschappelijkeu aard.
Met eenige mogendheden werden arbi
trage- en verzoeningsverdragen geslo
ten. Onze aandacht blijft op dit belang
rijk onderwerp gevestigd
Betreurende, dat de pogingen om tot
internationale vermindering van bewa
pening te geraken niet sneller tot tast
bare resultaten vermogen te leiden, be
groet ik met voldoening de loenemende
internationale samenwerking op veler
lei, in het bijzonder ook op economisch
gebied.
Een voorstel tot toetreding tot het on
langs te Parijs geteekende verdrag tot
uitbanning van den oorlog, waaiineen
nieuwe waarborg mag worden gezien
voor de handhaving van den vrede,
zal U binnenkort bereiken
Ik vertrouw, dat hernieuwde bespre
kinge met België zullen leiden tot een
vor oeide landen bevredigende uit-
4Ï{
.st de in het afgeloopen jaar in-
nde en nog aanhangige wetsont-
en op welker afdoening wordt
p.i, gesteld zuilen eenige andere
aai. uw oordeel worden onderworpen
Daartoe behooren ontwerpen tot
nieuwe regeling van de arbeidsovereen
komsten van kapiteins en van schepe
lingen, en tot wijziging van het huwe
lijksgoederenrecht.
Spoedige indiening is te verwachten
van een wetsontwerp tot herziening van
de Gemeentewet en van een voorstel tot
technische yvijziging van de Armenwet
Een ontwerp inzake het paehtcontradt
is in vergevorderden slaat van voor
bereiding.
Tegemoet gezien kunnen worden
ontwerpen van een natuurbesche rml ïgs
wet en van een mjnumenlenwet
Een voorstel tot herziening van de
financieele verhouding tusschen het
Rp en de gemeenten zal uwe aan
dacht vragen.
Wetsvoorstellen betreffende mini
mum loonen in de huisindustrie en be
treffende de bescherming van jeugdige
personen en vrouwen bij het verrichten
van landbouwarbeid zijn in voorbe
reiding. evenals een voo slel van wet
tot regeling der werkloosheidsverzeke
ring.
De politieke toestand in Neder-
landsch Indië, hoewel voortdurende
waakzaamheid vereischende, is, verge
leken bij dien van het vorige jaar
verbeterd. Het bedrijfsleven verheugt
zich over het algemeen in een nor
malen bloei
De econ mische ontwikkeling van
Suriname, hoewel nog steeds onzeker,
vertoont enkele lichtpunten welke be
lof'en voor de toekomst kunnen inhou
der. De cultuur van Liberiakoff e blijft
gunstige resultaten opleveren, de
bauxietwinning ontwikkelt zich krach
tig en houtbedrijf vertoont een onmis
kenbare opleving
De economische opleving van Curasao
blijft aanhouden.
Met den wensch, dat Oods rijke zeg, n
op uwen arbeid mege rusten, verklaar
Ik de gewone zitting der S'aten-Gene-
nal geopend.
o o o
De rijksmiddelen.
De rijksmiddelen hebben in de maand
Augustus opgebracht t" 37.151.165* te
genover f 38.516.012 in dezelfde maand
van 1927. Sedert 1 Januari werd ont
vangen f 329.546.872 t.o. f 335.477.141
in 1927. Wij zijn dus bijne 6 inillioen
ten achter bij 1927.
De vermindering wordt veroorzaakt
door de successierechten die in de
eerste 8 maanden van 1927 bijna 8
millioen meer hebben opgeleverd dan
in hetzelfde tijdvak van 1928, nl. in
1927 f 32.442.680.23 en in het jaar
•1928 f 24.877.126.30.
Het zijn dus zeer wisselvallige rech
ten waaraan de vermindering is toe
te schrijven en dat stemt tot tevreden
heid, omdat er uit blijkt dat de andere
middelen dus nog bijna millioen meer
hebben opgeleverd dan in 1927.
De inkomsten van het leeningfonds
bedroegen in Augustus f 4.685.756.84
en sedert 1 Januari f 54.121.809.18 en
de opbrengst van liet wegenfonds resp.
f 569.510.12 en f 12.173.315.05
De balans van den Volkenbond
Als we de balans gaan opmaken van
alles wat zich deze week te Gerève
heeft afgespeeld dan ziet het er niet
bepaald schitterend uit en vertoont
onze balans het beeld van een zaak
die zoetjes maar zeker achteruit gaat,
die failliet gaat voor ze is ingewerkt
en hiervan profiteert.
De Volkenbond zou het artikel
vrede invoeren, een artikel met een
prachtig perspectief, dat na den oorlog
zeer gewild was, doch waarvan de
afzet begint te haperen. We vinden op
de balans der Volkenbond zeer zeker
ook heel goede posten, doch ons
overschot of eVenwicht wordt verstoord
door een groot aantal dubieuse posten
waaronder zelfs bepaald kwade posten
voorkomen.
Het is hard dit te moeten erkennen,
pijnlijk hard, doch de werkelijkheid
wordt niet gediend door de zaak te
verbloemen. Dezen keer zou het te
Oei ève gebeuren, alie voorteekenen
wezen daarop en er gebeurde vrij
wel niets, althans niet datgene wat
mocht worden verwacht De oplossing
van het conflict Polen Lltauin werd
weer op de lange baan geschoven
omdat men huiverig was te interveni-
eeren in een conflict dat zonder arbi
trage van een onpartijdigen autoriteit
zeker nooit tot oplossing zal komen
Het eigenlijke doel van den Volken
bond. het opbouwen van een vredes-
techniek tegenover een dagelijks in
kraiht toenemende oorlogstechniek
blijft tot de vrome wenschen behooren.
Waar de oude diplomatie had gefaald,
vestigden wij onze hoop op Genève.
van hieruit zou de menschheld worden
verlost van zijn chronische kwalen,
doch op deze verlossing zit heel de
wereld nog te wachten.
Diplomaten overtreffen zelfs een
journalist in kornkommeriijd in het
liegen en dat wil heel wat zeggen Na
een of andere gebeurtenis laat een
staatsman zich interviewen door de
nieuwsgierige journalisten en geeft dan
zijn uiteenzettingen overal het belang
rijke wat er tot stand is gebracht
Steeds krijgen we bij zoo'n gelegen
heid te hooren, dat de oorlog nu voor
de toekomst nagenoeg onmogelijk is.
wal belabberd dat dat kleine restje er
nooit bij is dat de wereldvrede op
hechtere basis is gezet, kortom dat de
wereld zoo iets als gered is van een
ondergang. Deze vertooning hebben
wij sinds den oorlog reeds meer dan
twintig maal beleefd alsof de voor
gaande toestand heelemaal nergens
naar geleek.
We hebben nu weer hetzelfde met
de vervroegde ontruiming van het
Rijniand. De geheele gerChiedenis
waar het om gaat is den lezer vol
doende bekend Na de heftige rede
van Briand tegen de Duitscheis heb
ben de laatsten geconfereerd met al
de betrokken slaten gezamelijk en het
resultaat is een voorloopig princip ieel
accoord, dat voor het moment een
oplossing geeft, een oplossing die
voor een niet gering deel is verkre
gen, door de grootste tegenstellingen
die er tusschen Frankrijk en Duitsch
land op dit punt bestaan, zooveel
mogelijk te vermijden.
Briand en ook Hermann Miiüer heb
ben over dit principieel accoord ver
klaringen afgelegd en het natuurlijk
zooals dit gebruikelijk is. flink ge
prezen De Duitsch rs kond n en
moch'en niet met leeg handen terug
komen uit Gerèe, het zou het einde
zijn geweest van een Du.hch Fransche
samenwerking. we|k noodzakelijk is
voor het welzijn van geheel Emopa
Met niet gering lendve maak zal Mos
kou reeds 'oe te kijken, hopende op
een nederlaag der Dui'scheis in het
Westtn omdat in dat geval de rich
ting der Duilsche buifen'a-dsche po
litiek naar het O sten zou gaan, wijl
er geen andere keus bestaat. Niets was
Moskou liever geweest, dat bovendien
ook reeds a's een verlirfde dwaas zit
Ie lonken naar Italië dat langzaam
maar zeker steeds meer ontevreden
wordt over de Fransch E igelsche
politiek.
De Amerikanen houden z:ch angst
vallig builen den Europeeschen war
winkel, ze voelen er niets voor r m
vcor ten ander ce vuile wasch te
doen en dan ook nog de kans te loof en
een groot deel der kosten te moeten
betaten. Er zullen nieuwe besprekingen
over de vervroegde or truimirg plaats
hebben, doch het is g' enszins zeker
dat Amerika hiera.n zal dee'n'mcn
Het zal geheel afha' gen van de uitnoo-
d'ging, t.f hierop punten vrorkomen
waarover De Ver. Staten niet wensctrn
te p atrn.
Th- men in the street voelt dat e>
ondanks alle mooie redevoeringen, die
wel het verlangen naar vrede uitdruk
ken, geen vermindering van oorlogs
gevaar is. En hierin ligt de verklaring
waarom de wereld zoo koud staat
tegenover Genève Men krijgt het wan
hopige gevoei, dat er wei geapp'audi
seerd wordt dat alle pogingen om
uit den modderpoel te geraken wor
den toegejuicht, doch niet onder
stem d.
o o o
Deze voorstelling van zaken mag op
het oog wat al te zwartgallig schijnen,
doch als we zoo links en rechts om'ons
heen zien wat er aan voorbereiding
voor den oorlog wordt gedaan, dan
wordt die zwartgallige indruk volkomen
bevestigt en bekruipt ons het onaange
name gevoel, dat we leven op een vul
kaan, die ieder moment tot uitbarting
kan komen. Laten we als voorbeeld
nemen de Fransche begrooting voor
1929, het is slechts een der vele voor
beelden die voor het grijpen liggen.
De totaal uitgaven bedragen 45 mil
liard francs. Hiervan zijn 25 milliard
francs noodig voor betaling van rente
en een weinig aflossing op de schul
den, welke voor een zeer belangrijk
gedeelte tijdens den oorlog zijn ont
staan. Van de overschietende 20 mil
liard wordt tien milliard uitgegeven
voor leger en vloot en tien milliard voor
productieve doeleinden. Het is een droef
beeld van een land dat zegevierend
uit den strijd kwam, dat de overwinning
heeft behaald, een een overwinning die
bijna gelijk staat met economischen
zelfmoord. Nog zoo'n overwinning en
Frankrijk neemt de plaats in van den
Onbekenden Soldaat, het zou ten onder
gaan en hiervoor ligt de belastingbe
taler krom, is sparen voor een groot
gedeelte onmogelijk, want de oorlogs
god is onverzadigbaar, verslindt alles.
En zoo zouden we kunnen doorgaan,
doch wat baat het. De heeren te Genève
boomen ook wel eens over ontwape
ning, waar heelemaal geen vooruitgang
in is te bespeuren. De gezellige drukte
te Genève steunt de heeren om hun
falen te vergeten. Want het is er zeer
gezellig geweest en al is er weinig
bereikt, de nieuwe sport van het ver
zamelen van handteekeningen der be
kende grootheden, is een waar succes
geworden en het belang hiervan moet
vooral niet worden onderschat. Ook
de heeren zelf doen ijverig aan deze
sport. Een kinderhand is gauw gevuld.
Volgens snoodaards is het opgevallen,
dat verschillende afgevaardigden en ook
Journalisten zooveel knappe nichtjes te
Oenève hadden, nichtjes waarvan ver
moed wordt dat ze hoogstens familie
kunnen zijn in den honderdsten graad,
doch daar zullen we verder over zwij
gen, zooiets komt ook buiten Oenève
wel voor.
o o o
Over de verdere berichten kunnen
we kort zijn.
Amerika blijft ons onthalen op voor
spellingen wie 1ret bij de a.s. verkie
zingen zal winnen. Momenteel wordt
Hoover de meeste kans gegeven en
er wordt heel braaf, of heelemaal niet
braaf, gewed.
Tengevolge van orkanen zijn Je Porto
Rico groote verwoestingen aangericht.
Er zijn talrijke dooden en de mate-
rieele schade loopt in de millioenen
dollars.
De toestand in China vertoont het
oude beeld. We zijn daar gewend aan
een voortdurend gekrakeel en pis er
eenigen tijd een schijnbare rust is ge
weest, dan kan pisai met zekerheid
voorspellen, dat de heibel weer begint.
Daar moet bepaald veel te veideelen
zijn, want anders was de boel al lang
op en zouden al die generaals met
hun onuitsprekelijke namen zich niet
zoo druk maken.
De Chineezen zijn bovendien onte
vreden over het feit, dat ze geen zetel
in den Volkenbondsraad hebben gekre
gen. Hun delegatie heeft zelfs aan de
regeering geadviseerd voor liet lid
maatschap te bedanken. Het voorbeeld
van Spanje maakt school. Bescheiden
heid is wel een deugd, doch niet in
de internationale politiek. Hier geldt het
juist andersom en is het, hoe brutaler
hoe beter.
Onze zuidelijke buren zijn er einde
lijk in geslaagd de legerwetten af te
handelen. De socialisten hebben hier
tegen een geweldige actie gevoerd en
hebben op alle mogelijke en onmoge
lijke manieren getracht de behandeling
te saboteeren. Niet minder dan 249
amendementen zijn ingediend enz enz.
De sluizen der welsprekendheid, die
bij een kamerlid in den regel tocli al
niet gerin«gi zijn, waren geheel en al
geopend en we hebben bewondering
voor het geduld, waarmee dit alles is
aangehoord. De bewapening van het
Belgische leger, dat voor een groot
gedeelte uit oorlogsbuit bestond, welke
weinig oi geen gevechtswaarde meer
had, zal geheel worden gemoderniseerd
En hiermede sluiten we ons overzicht.
Pmiiciil Mn
PROVINCIAAL WEGENPLAN.
De Provincie Zeeland wil den weg
ljzendijke Belgische grens naar het
Noordwestelijk einde van den verbin
dingsweg tusschen Oost- en West.-
Zeeuwsch-Vlaandeien verbeteren en
her ft hem in bet Prov. wegenplan
opgenomen. Zij verzoekt echter om de
verbete irg van rijkswege te steunen.
Het rijkssubsidie zou kunnen worden
gesteld op 25 pCt van de kosten.
EEN KRANIGE REDDING
Woensdagmiddag geraakte een zes
jarig knaapje te Middelburg al spe
lende aan den Kousteenschen Dijk in
de Kade. Reeds was de kleine een
paar maal onder geweest, toen de
^3 jaiige W. Schuil we ve per rijwiel
ankwam.
a De jongeman belicht zich geen
oogerbiik. sprong van zijn fiets en
daarop, niettegenstaande hij slechts
een matig zwemmer is, te water Hij
mocht het geluk smaken den dre^ke
ling te g ijpen en hem met hulp van
toegeschoten personen aan wal te
brengen.
GROEDË.
Maandagmiddag bestuurde den land
bouwer J. M alhier zijn met een pagrd
bespannen onbeladen wagen op een
landweg aan 't zoogenaamde Oliekot
te Zuidzande. Doordat het paard
schrikte van een voorbijloopt nde hond,
sloeg het op hol, tengevolge waarvan
M kwant te val ei en twee wielen
over zijn beenen gingen. Wonder
boven wonder kwam hij er met eenige
pijn af, die echter van dien aard was
dat hij niet in st at was het gespa
zelf te besturen De toestand van M.
is al zoo vergevorderd dat hij zich
met behulp van een stok looper.de kan
verplaatsen.
Dinsdagnamiddag weid het 7-
jarig zoontje van den werkman W d.
G. alhier bij het naar school gaan door
een auto aangereden Hit ngeluk
liep gelukkig goed af zoodat het ventje
er met enkele schrammen in een op
gezette enkel afkwam. De chauffeur
treft in deze geen schuld omdat het
knaapje zelt tegen de auto opliep en
de bes'uu.der onmiddellijk zijn stuur
omzwenkte, zoodanig, dat ce auto nog
op het zoogenaamde trottoir terecht
kwam
BRESKENS.
Hedenmiddag had alhier de heer
J. L uit Waterlandkerkje het ongeluk
bij het jagen op een stoppeheld te
vallen, waardoor een halm in zijn
oog drong. Per auto werd direct den
dokter opgezocht.
Den ongelukkige zal waarschijnlijk
zijn oog moeten missen.
Politierechter te
Middelburg.
Zitting van 18 Sep*.
De volgende zaak werd behandeld
P C V, 54 j arbeider te Ijzen
dijke, werl ten laste gelegd, dat hij
op 14 Augustus 1928 te ljzendijke P.
M. heeft beleedigd.
E'sch f 10 boete of 10 d. hechtenis,
uits jraak f 5 of 5 d.
Gemensrd' Nieuws
BRAND.
Een paar minuten r.adai de werk
zaamheden waren beëindigd, m gevp r
halt zeven, brak Woensdagavond brand
uit in de N V. Gebrs. van Thiel s
Draadnagel Klinknagel- en Moer
bouten-fabrieken Ie II imond De brand
schijnt wederom te zijn ontstaan in
de kuiperij welke thans op een an
dere plaats in de gebouwen gelegen
is. De groote voorraad vaatjes en
planken, welke daar momenteel wa
ren opgeslagen, was een gretig voed
sel voor de vlammen. Naast de
kuiperij bevindt zich de opslagzolder
der zakken, waarvan er thans onge
veer vijftig- a zestigduizend stul s
waren opgeborgen. Het geheeie export-
magazijn, waarin zich een enorme
hoeveelheid draadnagels bevond, de
trommelkamer en een gedeelte der
draadnagelfabriek werden een prooi
der vlammen.
Ongeveer tweehonderd werklieden
worden door dezen brand werkloos.
Ze zijn echter tegen schade verzekerd.
Om elf uur was men den brand
meester. De portierswoning cn het
schaftlokaal zijn eveneens een prooi
der vlammen geworden De kantoor
gebouwen bleven behouden, doch
leden veel waterschade.
Tijdens den brand had een brand
weerman het ongeluk van een 5 meter
hoogen muur te vallen. Ernstig gewond
werd hij opgenomen.
GEARRESTEERD.
Woensdagnacht zijn te Gilze door
den veldwachter, in samenwerking met
marechaussees, in een hótel gearres
teerd een Amerikaan en een Italiaan.
Deze heeren waren per auto naar Qilze
gekomen. Dinsdagmiddag brachten zij
een bezoek aan de kerk en het viel
toen op, dat zij het interieur buiten
gewoon goed in oogenschouw namen.
Daar korten tijd geleden te Lage Zwa-
iuwe een kerkinbraak heeft plaats ge
had, werd de politie gewaarschuwd en
deze heeft de heeren toen in arrest
gesteld. Zij bleken in het bezit te zijn
van een compleet stel inbrekers-wei k-
tuigen, een geladen revolver en een
groot bedrag aan geld. Ook hun auto
dien zij in een garage hadden onder
gebracht, is in beslag genomen.
ONOENOODE GASTEN.
Het personeel van het station te
Leerdam kwam deze week tot deont
dekking, dat ongeVioode gasten des
nachhts een bezoek in het gebouw ge
bracht hadden. Men had de brandkast
geforceerd en een aanmerkelijk som,
men vermoedt drie duizend gulden, ont-
vreemd.
