ndepunen
SanapifïnT abletten
ALGEMEEN NIEUWS- EN 4 ifERTtNTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
MERtEL.
Het gevaar van hpt
Amerikanisme.
De ferryboot,.Koningiii
Wilhelmina".
RESKENSCHE COURA
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS !N tLLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprijs p. 3 maanden f 1.25 ■•F- -st i: i,4ü
Advertentleprijsvsn 1 S regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent Ingez Meded 30 ct p. regel
Drukkeruitgever J. C. LE BLEU
voorheen E. BOOM-BLIEK
Postgiro
70179
T£!ï,°on BRBSKENS
WO. Ai
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
36e Jaargang
Woensdag 3 Augustus 1927
Nummer 3248
GRATIS verzekering gulden bij levens- i.. gld. bij dood m* gld. bij verlies tra gld. bij ver- i» gld. bij ver- aja gid. bij ver-
voor de abonné's tegen DMn lange ongeschikt- j door /h van een h!l lies van een 4Q Hes van een xh lies van een
ongelukken voorheid tot werken. een ongeluk. hand of voet. oog. duim. wijsvinger.
De risico van bovenstaande verzekering is herverzekerd bij de Ongevallen-Verzekering-Maatschappij Fatum" te 's-Gravenhage.
gld. bij verlies
van eiken
anderen vinger.
Het is niet enkel een gevolg
van den giooten oorlog, dat
Amerika een geheel andere plaats
heeft gekregen in het internatio
nale leven. Deze oorlog heefl
enkel het proces verhaast, en
ongetwijfeld in buitengewoon
snel tempo verhaast, dat reeds
sinds jaren gaande was. Dit
geeft juist aan de verandering
van Amerika's internationale po
sitie zoo bizondere beteekenis.
Waar het geen min of meer toe
vallige oorzaak, geen factor van
voorbijgaanden invloed, maar
een natuurlijk gevolg der oeco-
nomische wereldontwikkeling is,
die de verandering heeft veroor
zaakt, is aan te nemen, dat het
proces nog verderen voortgang
zal hebben en dat de tegenwoor
dige ontwikkeling der wereld, die
Amerika zoo'n geheel andere en
min of meer overheerschende
positie heeft gegeven, zich ook
in de toekomst in eenzelfde
richting zal voortzetten. Maar
bovendien volgt uit de oorzaak
der gewijzigde verhoudingen, dat
het niet enkel in politiek opzicht
is, dat Amerika een andere plaats
heelt gekregen en dat het over
wicht, dat het land Ihans kan
laten gelden, niet enkel een
politiek overwicht is, door den
afloop van den grooten oorlog
ontstaan en wellicht bestemd,
straks weer te verdwijnen, maar
dat het een overwicht van veel
ingrijpender beteekenis is en dat
uit dit overwicht niet enkel ook
een oeconomische, maar een
algemeen cultureele overheer-
sching van Europa dreigt, die
aan de menschelijke beschaving
der komende tijden haar speciaal
karakter dreigt te geven. Het
politiek en oeconomisch over
wicht, dat Amerika thans kan
laten gelden en ook steeds dui
delijker en beslister gelden laat,
dreigt Europa van haar plaats te
dringen als leidster der cultureele
ontwikkeling, waar het onvermij
delijk tot een algemeen overwicht
moet uitdijen, en schijnt dus aan
De oude man had allea nog
heel ouderwetscb, maar dejonge-
lui achikten zich daar in alleen
geloof ik, dat Mra Andrew liever
het bijzijn van haar zwager ge
mist zou hebbenhij wat een
loabol, die in de buurt de rol
van Don Juan vervulde, en aoma
zelf liet doorschemeren, dat Mrs
Andrew heel graag Mrs Roger
had willen worden als 't niet
geweest ware om h-t geld en
om het prestige waarop da
oudste aanspraak maakte. Er
bestond volstrekt geen reden om
Zoo iets te denken, integendeel
maakte hij bij anderen zijn hof
en verleidde een mei'je, dat
maar dat heeft u wellicht al
gehoord".
„Neen, wij hebben daar nog
niets van gehoord", verzekerde
ik hem, verwonderd dat hii den
ken zou, dat wij al die buurt-
geschiedenissen nu al kenden.
„Het komt er niet op aan
ik behoef geen namen te noe
men. Zij was veel te goed
voor hem, maar dat kon den
ellendeling niet schelen.
in ge richten en IfrtemAten, aicnjctfrhnnM.
enkiespHi.ivnrrirn rn r~m I in iiln 11 iiiliini
in nul- jes van 75 en 40 ct.; proefbuisje 25 ct.
de menschheid een cultuur te
beloven, die door Amerika haar
zeer bizonder accent krijgt en
min of meer van Amerikaansch
karakter wordt. En deze om
standigheid maakt Amerika, het
Amerikaansche leven, het Ameri
kaansch karakter en de Ameri
kaansche beschaving, kortom het
Amerikanisme, voor ons van zoo
buitengewone beteekenis.
Amerika is anders dan Europa.
Dat weten we feitelijk allemaal
wel door wat we voor en na over
Amerika hoorden en lazen. Maar
we stellen ons die afwijking te
veel in uiterlijkheden en als een
buitenissigheid voor, zijn ons
veelal nog niet duidelijk bewust,
dat in Ame ika zich een geheel
van het West-Europeesche, waar
mee het overigens nog de meeste
gelijkenis verloont, afwijkend
karakter en geheel andere maat
schappelijke verhoudingen heb
ben ontwikkeld en dat daaruit
het bijzondere valt te verklaren,
dat we als bisar en buitenissig
opmerken. De bevolking van
Amerika is gerecruteerd uit
pioniers en landverhuizers. De
trek naar Amerika was een trek
van avonturiers, van menschen,
die zich een nieuwe toekomst
wilden scheppen, 'izij uit drang
naar avontuur of verandering 't zij
omdat het leven hun thuis geen
kansen meer bood. Het was
de trek van wie helleven willen
aanpakken en zich een nieuwe
en betere werkelijkheid -willen
scheppen. En het was veelal de
harde werkelijkheid, die hen
dwong, maar die hen niet ont
moedigen, niet aan zich onder
werpen kon De bevolking, die
zich de eeuwen door hier heeft
gevormd, was een bevolking, die
het leven aandurfde, maar die
ook niet anders dan de realiteit
van dat leven zocht, niet veel
anders vroeg dan welvaart of
wellicht avontuur. Het waren
geen droomers, geen denkers,
geen zoekers op geestelijk terrein.
De broer van het meiije ont
dekte de verhouding en zwoer
wraak. Ik heb dat nooit kunnen
begrijpen, want Tem leek mij
niet iemand om het zich sterk
aan te trekken, en was zelfs al
tijd zijn trouwe metgezel in al
de duivelsche streken, die Roger
uithaalde De broer was weg toen
het uitlekte, maar het gerucht
liep, dat hij zou komen om met
Roger af te rekenen. Ik weet
niet, of dat gerucht algemeen
bekend was, maar in ieder geval
besloot de oude heer toeD, Roger
weg te zenden, minder omdat
hij bang was, dan omdat hij een
hekel had aan schandaal. Eenige
maanden te voren was Andrew
ziek geweest, en ik had htm
een zeereis aangeraden om op
zijn verhaal te komen de oude
heer maakte daarvan gebruik
om den loibol te vragen de reis
mee te maken en Andrew was
erg in zijn schik met dat plan,
omdat hij er bezwaar in zag zijn
zwager bij zijn jonge vrouw
achter te laten. 7oo vertrokkei
de beide broers in hetzelfde
«Chip, dat een rei» om de wereld
ging maken".
,En dat sch'p vergi-g vroe
ik, zeker dat dit volgen zou.
,Ja, 't schip werd door storm
overvallen en op de rotsen ver
maar daders en practici En hun
leven in het nieuwe land, of ze
zich nu of in de voorbije eeuwen
in Amerika vestigden, werd een
leven van strijd en aanpakken en
ha den arbeid. Dat heeft op de
ontwikkeling van het Ameri
kaansche karakier een over
wegenden invloed geoefend. De
Amerikanen zijn praktici, zij zijn
flink en krachtig en energiek en
opgewekt veelal, maar zij zijn
ook hard en wat ruw in hun
denken en voelen, wat opper
vlakkig, geen diepe naturen. Wat
hun kracht is, is ook hun zwak
heid. Ze kennen niet de fijnere
gevoelens en het fijnere wezen,
dat zich in Europa tengevolge
van een beschaving van vele
eeuwen ontwikkeld heeft. Hun
streven is gericht op het prak
tische. Hun oeconomisch leven
heeft zich vrij van de moreele
en intellectueele bedenkingen,
die zich in Europa doen gelden,
tot een mechanisme ontwikkeld,
dat de mensch meedoogenloos
als rad invoegt in een systeem
en waaruit het machtige groot
kapitalisme is voortgekomen, dat
de wereld gaat overheerschen.
Wat zich hier gevormd heeft,
heeft zich in Amerika tot de
uiterste consequentie geperfecti
oneerd. En het gevaar, dat
daaruit voor alle geestelijk leven
dreigt, moet voor ieder duidelijk
zijn. Het Amerikanisme bedreigt
krachtens zijn aard onvermij
delijk het hoogere cultuurleven,
tengevolge van de oppervlakkig
heid van het Amerikaansche
karakter, het uitsluitend op het
praktische gerichte streven en
de oeconomische ontwikkeling,
die van menschelijke samenleving
een machtig mechanisme maakt,
maar de persoonlijkheid onher
roepelijk dood drukt.
Natuurlijk staan tegenover de
schaduwzijden ook de lichtzijden.
Boven werd al de energie, de
kracht, de opgewektheid van
Amerika geprezen Die kracht zou
brijzeld; van al de opvarenden
waren er maar twee gered".
„Roger Tretheway en
,De hofmeester Trakes't
was een vreemd toeval dat Roger
Tretheway den dood in de gol
ven ontkwam om in zijn getel-
tchap van den duivel aan land
te komen. Zij konden beiden
zwemmen, al beteekent dat niet
veel in een ruwe zee, en hadden
het geluk op een onbewoond
eiland te belanden. Daar moes
tan zij ongeveer drie maanden
geweest zijn eer een voorbij
gaand schip hun noodsein in 'f
oog kreeg en ze meenam. Het
geheele geval is door Roger zelf
beschreven en in de courant
vermeld. Dat is alles wat ik er
van weet en ik heb hem na dien
tijd niet weer gesproken. Ik
trok natuurlijk partij voor de
familie van het meisje en had,
als ik de kans gekregen had,
den man kunnen vergiftigen".
E- lag bij deze woorden een
zoo bn saardige uitdrukking op
het gezicht van den dokter, dat
ik niet op dat onderwerp durfde
doorgaan.
„Wanneer drong heV-ljericht
tot deze plaats door vroeg
Vanfre y.
„Pas toen zij al weer werden
terug verwacht. Achttien jaar
niet bestendig Jjunnen zijn, wan
neer niet door aen praktischen
zin ook een draad van idealisme
liep. Het is geen idealisme, dat
zich verdiept in het zoeken van
het hoogste en het streven naar
wat feitelijk boven den drang
der menschelijke natuur uitgaat,
maar een wil tot het goede niet
temin in een gezonden zin voor
het zuivere.
Dit idealisme, dat ook in de
frischheid van het Amerikaansche
leven tot uiting komt, is echter
niet in staat, aan het Amerikanisme
zijn harde materialistische trek te
ontnemen en de Amerikaansche
cultuur op een hooger plan te
brengen. Dit Amerikanisme be
dreigt het leven met een mecha
nisatie, die vernietigend moet
werken op allen hoogeren gees
telijken bloei en moet het al-
gemeene cultuurleven vervlakken
tot een nuchter-materialistische
levensaanschouwing, die alle
fijnere uitbioeïing van een hooger
geestelijk leven noodzakelijk ver
nietigen moet. Europa moet zich
tegen dit gevaar schrap zetten
Maar het is nauwelijks waar
schijnlijk, dat het zich aan de
noodlottige overheersching zal
kunnen ontworstelen, die reeds
thans Amerika's onvermijdelijke
overwicht op ons begint uit te
oefenen.
O
In de atdeelingen van de Prov.
Staten zijn reeds vragen gesteld
over de nieuwe ferryboot van
den Provincialen Stoombootdienst
voor de lijn Vlissingen-Breskens.
Daaruit bleek dat verschillende
leden geen voldoende vertrouwen
in deze boot stelden, omdat men
meende dat daarmede niet onder
alle omstandigheden zou gevaren
kunnen worden. Door Ged. Stalen
werd op deze opmerkingen alleen
geleden bereikten de nieuws
tijdiDgen ons zoo gsuw niet als
nu. 't Eerste wat wij hoorden
wa» dat allen verdronken waren;
later vernamen wij dat Roger
gered was".
„Door hem zelf, toen hij terug
kwam
„Neen hij schreef 't ons. Nog
eer hij met Trakes terugkwam,
stiei f de oude heer. Deze had
zich het verlies van zijn lieve-
lings-zoon Andrsw erg aan
getrokken. Men gelooft over 't
algemeen niet aan gebroken
harten, maar er is toch een
toestand na een groot verdriet,
waarin men de macht verloren
heett om weerstand te bieden
tegen de aanvallen van den
vijandbij hem was pleuris de
vijand. Mrs Andrew stierf een
maand later aan lorgontatekirg.
De bezittingen waren aan de
mannelijke erfgenamen vermaakt
doch ingeval die er niet waren,
aan de vrouwelijke, zoodat Ro-
ger een buitenkansje te wachten
stond 't is daarom een raadaei,
hoe het kwam dat hij half gek
terugkeerde".
„Misschien knaagde het on
recht dat hij gedaan had aan
zijn geweten waagde ik op te
merken.
,Mijn waarde heer", zei de
geantwoord dat men vertrouwen
moest stellen in een ervaren
firma als en K. Smiis, scheeps
werven ie Kinderdijk, waar deze
boot gebouwd werd.
Het blijkt nu toch echter dat
er aan de2e boot heel wat schijnt
te haperen en er zelfs meerdere
deskundigen zijn die er aan twij
telen of deze feny-boot wel ge
schikt is om op de dikwijls woe
lende Schelde ondere alle weers
omstandigheden gebruikt te kun
nen wordeii.
Reeds bij het oyerbrengen van
de boot van Kindérdijk naar hier
moet zijn gebleken dat de bestuur
baarheid van de „Koningin-Wil-
helmina" te wenschen overliet
en ditzelfde moet, naar men meldt,
gebleken zijn bij een tocht welke
Woensdag op de Schelde is ge
houden.
Vrijdag zou de officieele proef
tocht plaats hebben, doch deze
is niet doorgegaan, daar de
„Koningin Wilhelmina" weder
door de scheepsbouwers naar
Kinderdijk is teruggebracht, ten
einde aldaar nog enkele veran
deringen aan te brengen.
In verband hiermede kon na
tuurlijk ook de tocht niet door
gaan, welke Zaterdag zou plaats
hebben en waartoe Ged. Staten
de leden van de Prov. Staten,
vertegenwoordigers van den rijks-
en prov. waterstaat en verschil
lende andere autoriteiten hadden
uitgenoodigd.
Voor dit seizoen zal de ferry-
boot dus wel niet meer in dienst
kunnen worden gesteld.
Het is nu maar te hopen dat
de scheepsbouwers er in slagen
zullen zulke veranderingen aan te
brengen dat de boot in alle op
zichten kan beantwoorden aan de
eischen welke aan een dergelijk
schip op de Schelde gestejj
moeten worden.
dokter ongeduldig, daarnaar was
hij de man niethij was vol
strekt niet bezwaard door de
schuld die op hem lag en ver
trok vroolijk en wel. Als ik het
meisje niet gekend had, zou ik
hem misschien niet zoo erg
veroordeelenen bovendieD,
waarom zou hij er alléén de
verantwoordelijkheid van op
zich nemen Ik geloof ook niet
dat hij zijn verstand verloor,
omdat zijn vader gestorven en
zijn broer verdronken wa». Neen!
dat lag niet zoo in zijn aard;
zou 't mogelijk wezen dat hij
zoo zeer geleden had onder de
lichamelijke inspanning en ent-
bering die hij ondervonden had,
dat daardoor zijn geestvermo
gens gekrenkt werden? Ook
niet. Dat zou met andere men
schen het geval kunnen zijn,
maar niet met hen er steekt
iets achter dat wij niet weten".
De dokter wa» zoo opgewon
den, dat hij den draad van ons
discours had laten glippen,
waarom ik zoo vrij was hem nog
eens te vragen waarin de af
wijkingen van Roger Tretheway
bestonden.
,Nu komen we op ons uit
gangspunt terug", antwoordde
Dr Port.
(Wordt vervolgd.)