ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Zaterdag 7 Mei 1927
Nummer 3224
Reisindrukken uit
SovjetRusland.
yggggafcgyeK,
Oorlog en liefde.
Skiis cfe
Sesie
Juliana-dag
te Breskens.
BRESKENSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden f 1.25 franco p. post f 1,40
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever J. C. LE BLEU
voorheen E. BOOM—BLIEK
TNoe.,02°in breskens po;*1™
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
36e Jaargang
G R A T I S verzekering
voor de abpnné's tegen vM
ongelukken voor:
De risico
gulden bij levens- 4»» gld. bij dood mm gld. bij verlies gld- bij ver- im gld. bij ver- «sar gld. bij ver- Ja
J lange ongeschikt- 1 door /h van een hM lies van een 4(1 lies van een /n lies van een II
heid tot werken. een ongeluk. hand of voet. oog. duim. wijsvinger.
van bovenstaande verzekering is herverzekerd bij de Ongevallen-Verzekering-Maatschappij „Fatum" te 's-Gravenhage.
i gld. bij verlies
J van eiken
anderen vinger.
De schrijfster van deze artike
len, Mevrouw E. Wirtz-Blok,
heeft onlangs een serie Radio
voordrachten gehouden over haar
belangrijke reizen door Sovjet-
Rusland, den Kaukasus, Perzië,
de Balkan- en de Rand-Staten
(in het geheel 21 Staten). Zij was
de eerste vrouwelijke en tevens
de eerste Hollandsche journaliste,
die Rusland, voor de eerste maal
in 1922 en later wederom in 1925-
1926, bezocht.
Slot.
Met welk een tegenzin.
Mijn welwillende gids vertelde
mij, dat het licht te begrijpen
was, met welk een tegenzin, zoo
wel door den werkman als door
al degenen, die daar vroeger
werkzaam geweest waren, er
thans gearbeid wordt. Met de
grootste moeite was er geld los
te krijgen om de hoogst noodige
reparaties te verrichten. Aan
salaris voor de arbeiders en het
personeel werd absoluut niet
gedacht. Op mijn vraag, hoe dan
een vader van een gezin met
kinderen aan den kost moest
komen, deelde men mij mede,
dat de werkman, wanneer hij
des avonds naar huis gaat, zich
de noodige petro'eum of olie
toeëigenen moei; tweemaal per
week houden zij dan een soort
beursje en de opbrengst daarvan
wordt onderling verdeeld. Het
bleek, dat daardoor een groot
gedeelte van de productie aan
het petroleum-bureau ontging, en
op die manier ook de prijs
bedorven werd.
Heel interessant was, dat juist
op het moment, dat ik te Bakoe
vertoefde, een dienstorder uit
Moscou kwam, waarin bepaald
werd, dat niemand zich meet
clandestien iets mocht toeëigenen.
Maar over een uitbetaling van
loonen in plaats daarvan werd
niet gesproken. Eenige arbeiders
vorderden toen hun loon op.
Daar zij gemilitariseerd waren,
werd dit als een een indicipli-
41.
DOOR
F. R.
Ik zei tegen u: .Dominee, ik
wai het nietmaar ik kan niet
zeggen, wie het gedaan heefi
Toen hebt u me bij de hand
genomen en tegen den burge
meester gezegd „Hansjorg liegt
niet, hij heeft het niet gedaan
Dominee, het wa» een jongens
streek, maar ik heb het nooit
vergeten. Al ben ik wei eens
wat lichtzinnig geweest en al
heb ik menige domme streek
uitgehaald éen ding staat
vastGelogen heb ik nooit, want
ik heb er altijd aan gedacht, wat
toen zei: „Hamjo-g, als je
een flinke brave man wilt wor
den, mag je nooit liegen Maar
nu is het zoover gekomen, do
minee Ik moet liegen en be
driegen mijn heele leven lang,
en dat ligt me als een steen op
het hart I"
.Maar Hansjorg, wat is er
dan om Godswil voorgevsller-?"
iDominee, hoe is het vijlde
gebod ging Hansjorg voort.
„Gij ZU'l uw vader cn rrso-def
naire daad beschouwd, en zij
werden gewoonweg opgesloten.
Een paar anderen verlieten
Bakoe om in Tiflis werk te
gaan zoeken. Zij werden door
politie opgevangen en terugge
bracht. Denzelfden middag wer
den zij als deserteurs gefusilleerd!
Maar dit was toch het geduld
van de arbeiders te veel getart
Zij wilden en moesten hun
kameraden wreken en des avonds
kon ik het ontzettende schouw
spel waarnemen, dat zij als
protest een paar petroleumbron-
nen in brand staken. Nog nooit
had men in Bakoe een zóó
catastrofale brand gezien.
Om verdere sabotage te voor
komen gelastte Moscou daarop
onmiddellijk, den arbeiders het
weekloon uit te betalen.
We zien dus, dat in een
„ideale land van den arbeider
hij niet eens aanspraak heeft op
de allereerste menschenrechten
en er vervallen is tot
een soort slavernij.
Daar de petroleumproductie
via Bakoe naar Londen gaat,
hebben dus de incasso's in
Europa plaats En wijl Moscou
dit geld absoluut voor propagan
da of andere doeleinden noodig
heeft, kwam men weer op het
oude systeem terug: er werd
oogluikend toegestaan, dat de
werklieden en het overige per
soneel zich het noodige toeëigen
den.
Niet veel beter is het met
het spoorwegpersoneel gesteld.
Ook dit moet clandestien aan
zijn loon komen. Dit gebeurt op
de navolgende manier: Wanneer
men in Rusland van den trein
gebruik wenscht te maken,
moet men van de stationspolitie
toestemming hebben om de stad
te verlaten; slechts meteen der
gelijk bewijs kan men een spoor
wegbiljet verkrijgen. Bij het ver
trek van iederen trein wordt het
getal der meegaande passagiers
vooruit bepaald, daar verschil
lende plaatsen voor militair trans
port of beambten moeten worden
vrijgehouden. Komt nu een
reiziger aan het loket, en verlangt
eeren, opdat het u welga 1 U
ziet, dat ik mijn catechismus nog
ken en ik ben de laatste, die
dat gebod zal overtreden Maar
mijnjnoeder." Van ontroering
kon hïj^qjet verder spreken en
snikkend vterborg hij het gezicht
in de handen.
„Je hebt toch geen oneenig-
heid met je brave moeder, Hans-
jorg. Jij, die altijd zoo'n volg
zame zoon was
„Dominee, moeder heeft wat
op haar geweten begon Hans
jorg weer. „Sedert gisteren weet
ik het, en dat heeft me hier naar
toe gedreven 1 Het moet van mijn
hart, anders stik ik ervan Na
den dood van vader, heeft zij"
Harsjorgs stem daalde tot
een fluistering „het papier
weggedaan, waarin vader mijn
stiefb-oer Hendrik als zijn zoon
erkende
„Hamjorg", zei de dominee
opgewonden, ,dat zeggen de
menschen I Geloof jij aan leege
geruchten, waar geen greintje
van waar kan zijn
„Giiterenavond heeft ze het
me zelf bekend, dominee ant
woordde de jonge man meteen
droef knikje.
„Heeft ze het je zelf bekend
riep de dominee opspringend.
j,Dus het ii toch wen-, wat je
hij een biljet, dan deelt men
hem mede, dat voor dien dag
alle plaatsen uitverkocht zijn.
Maar geen nood: een pakjesdra
ger biedt hem dan het verlangde
biljet tegen het dubbele bedrag
aan, en de helft hiervan wordt
in de kas van het spoorwegper
soneel gestort, waaruit dan de
uitbetaling van de loonen ge
schiedt.
Wanneer nu arbeiders van de
twee belangrijkste bedrijven op
die manier aan hun loon moeten
komen, kan men gemakkelijk
begrijpen, hoe het met de andere
arbeiders gesteld is.
Te 's Gravenhage was een
Hollandsch consortium gesticht,
dat concessionnaris voor man
gaan ijzerterreinen in den Kau
kasus was geworden, in het
belang van den geheèlen opzet
had de Nederlandsche Regeering
den vertegenwoordiger van dit
concern tot Hollandsch Consul
te Batoem benoemd. De nuchtere
Hollandsche werkgever, die van
het gezonde principe uitgaat, dat
men slechts van goed doorvoede
werkkrachten voldoende werk
kracht kan verwach'en, zond
groote hoeveelheden levensmid
delen naar Batoem, welke dage
lijks pondsponds-gewijze onder
het personeel en de arbeiders
zouden verdeeld worden. Doch
de Bolsjewistische autoriteiten
verboden de uitdeeling van deze
levensmiddelen en beschouwden
dit als anti-Bolsjewistische pro
paganda; immers, zoo zeiden zij,
wanneer wij den kapitalisten
zouden toestaan hun werkvolk
goed te voeden, dan zouden zij
conflict met hun eigen werklieden
krijgen. Het oorspronkelijk vast
gesteld rantsoen werd tot op
een minimnm teruggebracht.
Ik ving dit laatste artikel aan
met de opmerking, dat men zich
over niets meer moet verwonde
ren. Maar toen ik in Europa terug
kwam, verbaasde het mij toch te
vernemen, dat onder sommige
Europeesche arbeiders nog een
soort sympathie voor het com
munisme bestond Ik kan dien
ontevredenen als mijn vaststaande
broer Hendrik mij altijd heeft
beweerd de boerderij hoort
hem toe en niet jou?"
„Zoo zeker, als er een God in
den hemel ii, dominee
„In waarom kom je naar mij
toe, Hansjorg? Wat verlarg je,
dat ik doen zal Dacht je, dat
ik een bedrog kon goedkeuren,
als dat gepleegd is?"
„Ik kom bij u, dominee, alsof
ik bij onzen lieven Heer zelf
kwam I U moet alles weten 1 Ik
houd van mijn moeder voor
mij heeft ze die zware schuld
op zich genomen ze ver
wacht van me, dat ik mijn mond
houd en kalmweg zal behouden,
wat een diefstal aan het kind
van Hendrik is. Dat kan ik niet,
al was het mijn dood Onrecht
matig verkregen goed gedijt
niet Zei mijn vader altijdl Nog
op zijn doodsbed heeft hij me
laten beloven, me nooit door
mijn lichtzinnigheid tot oneer
lijkheid te laten meeslepen
Dominee, wat ik toen mijn vader
met een handdruk beloofd heb,
dat moet ik nakomen 1 Liever
ging ik als een bedelaar het
huis uit, eer dat ik mijn heele
leven lang tegen mezelf Zou
moeten zeggenJe bent een
dief
Met lutje stem, hoog opgericht,
overtuiging mededeelen.dat ner
gens ter wereld, (zelfs de koelie
in Indië, zelfs de transportneger
in den Congo niet) de werkman
het zóó bitter slecht heeft als in
Sovjet-Rusland. Het verenigings
wezen in Rusland is een aan
fluiting, want op een vergade
ring heeft niemand den moed,
zich vrij te uiten. En aan het
gezinsleven is alles ontnomen;
de kinderen zijn aan de ouder
lijke macht onttrokken. De huis
vader weet niet, hoe aan geld te
komen om den honger van zijn
gezin te stillen. En ook de rijpere
jeugd heeft er geen idealen meer,
want zij wordt opgevoed in
losbandigheid.
Men zal zich dan ook kunnen
voorstellen, hoe overgelukkig ik
mij gevoelde voor het eerst we
der voet op Nederlandschen bo
dem te kunnen zetten, en dat ik
diep vervuld ben van den innigen
wensch: Moge ons land voor de
„zegeningen" van het Communis
me ten allen tijde gespaardblijven!
Om den haarbidem geheel
vrij te maken efi vrij te hou
den van de hinderlijke en
den haaruitval/bevorderende
roos, is het da beste methode
zoo nu en dan met de vin
gertoppen s/echts een weinig
Purol goed/n de hoofdhuid te
wrijven. Hoofdhuid en haar
nemen PySrol snel in zich op,
zoodat er geen spoor van
eenig vet in het haar achter
blijft; git wordt alleen zach
ter en handelbaarder, en
/daardoor onberispelijk
zittc'
Purpl in Doozen 30. 60, Tube 80 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
had Hansjorg de laatate woorden
uitgebracht. Er lag een onbuig
zame energie in zijn atem, zoodat
men kon zien, dat het den jongen
man heilige ernat waa met de
verzekering, dat hij liever geld
en goed zou miaaen, dan een
onuitwiichbare vlek op zijn naam
en op zijn geweten te dulden.
Hier openbaarde zich een zui
verheid van gevoel, als de
dominee nog nooit in den loop
van zijn vele ambtsjaren bij een
van zijn gemeenteleden had
ontmoet. Hoe dikwijls had hij te
kampen gehad met het grootate
eigenbelang van de menschen,
hoe dikwijls had dit eigenbelang
zich op de meeat lage manier
geopenbaard, en hoe zelden was
het den ouden man vergund
geweest, edeler zielen te leeren
kennen die zijn ideaal dichter
bij kwamen en zich boven het
alledaagsche peil verhieven. De
moeilijkheden, waarmee demees-
te van zijn gemeenteleden
hadden te kampen om hnn
dagelijksch brood en een klein
bezit te verwerven, maakten die
laataten dea te waardevoller, en
ontwikkelden een eigenbslang,
dat wel in staat was rtleer ecleje
gevoelens te verstikken. Al was.
er onder de kudde, die aan zijn
gssiteüjke leiding was toever-
(Vervolg en slot.)
Waar de gemeente in zoo be
langrijke mate aan de totstand
koming van den muziektempel
heeft medegewerkt, heeft zij
gemeend de voorwaarde te mo
gen stellen, dat desgewenscht de
plaatselijke vereenigingen van
verschillende richtingen van de
tent zullen mogen gebruik ma
ken.
Zoo zou dan ook zeker vandaag
de Chr. Muziekvereeniging Solo
Deo Oloria hebben deelgenomen
aan de inwijding, wanneer niet
enkele van de bekwame werkende
Hden van die vereeniging deze
week smartelijk waren getroffen
door het sterven van een geliefd
familielid Onze hartelijke sym
pathie en deelneming gaan ook
heden naar hen uit.
Nog voel ik mij verplicht u
iets mede te deelen omtrent de
plaats, waar de tent is gebouwd.
Aanvankelijk viel het oog op de
markt, doch reeds een opper
vlakkig onderzoek bewees, dat
deze beduidend te klein zou
zijn. Dan maar op het Spuiplein,
dat veel geschikter leek. Even
weldit behoort in eigendom
aan het Rijk en op het verzoek
om er te mogen bouwen werd
afwijzend beschikt. Gelukkig
evenwel kwam in den loop van
het vorige jaar Z. Ex. den Minis
ter van Waterstaat, de heer Van
der Vegte, een bezoek aan de
streek brengen. Ik maakte van
deze gelegenheid toen gaarne
gebruik er de aandacht van Z.
Ex. op te vestigen, dat de entree
van Zeeuwsch-Vlaanderen er
heel wat bij zou winnen, indien
op het Spuiplein een vaardig
plantsoentje werd aangelegd in
het midden waarvan een muziek
tempel zou kunnen verrijzen.
Tot blijde verrassing kreeg ik
den indruk, dat de Minister dit
voorzichtig uitgesproken denk
beeld sympathiek vond. Met de
trouwd, zelden een slecht schaap
want rechtschapenheid en
eenvoud zijn den Nauauschen
boeren aangeboren toch hin
gen de meinchen met zoo'n
taaie vaethoudendheid aan dat,
wat ze eenmaal in handen had
den, dat alleen de uiterste nood
zakelijkheid hen kon dwingen,
dat op te geven.
En hier stond de eenvoudige
volkszoon en bewees een ge
zindheid, die een vorst niet
adellijker kon toonen zonder te
overwegen of hij niet door een
handig verdraaien van het recht
datgene zou kunnen behouden,
wat tot nu toe zijn eigendom
wat of zou worden en hoe
menigeen zou, daarvan was de
predikant overtuigd, de zaak zoo
uitgelegd hebben, dat zijn ge
weten in rust was gebleven
zonder zich een oogenblik te
bezinnen, wilde Hansjorg zonder
meer alles van zich werpen om
zijn nauwgezette rechtsgevoel,
dat hij van zijn vader had ge-
erfd, te bevredigen. Dat was de
lichtzinnige jongen, de deugniet,
de schrik van het dorp, over
wiens stfeken de goede dominee
dikwijls bedenkelijk het hoofd
had geschud
(Wordt vervolgd.)