ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN Ds ïiivsllesring. VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN J. C. LE BLEU 35e Jaargang Woensdag 6 Januari 1926 Nummer 3093 Te». Geen Geweten. I Zeeuwsck-Vlaamsche Waterleiding, Ingezonden Mededeeling. BRESKENSCHE COURANT Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 franco per poit f 1,40 Ad ver ten 11 ep r jj s v an 1 5 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. Drukker-Uitgever voorheen E. BOOM—BLIEK Telefoon RPF<%lfFN<« Postgiro No. 21 öKcoKcNÏ) 70179 Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief. Advertenties worden aangenomen tot u 11 e r 1 Ij k Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur Dank zij de machine bezitten wij zooveel goederen, dat wel vaart gebracht kan worden in de groote massa, die vroeger in ar moede leefde. Als een der bezwaren tegen de tegenwoordige productieorga nisatie wordt dikwerf aangevoerd: de nivelleering van het arbeids loon. Wanneer men de loonstatistie- ken nagaat, blijkt, dat tusschen de verschillende soorten van ar beid (wij zullen in dit artikel alleen spreken over fabrieks arbeid) betrekkelijk weinig ver schil in waardeering bestaat, dat bovendien de leeftijd van den arbeider, practisch gesproken, als loonbepalende factor uitgescha keld is, en dat ten slotte het verschil in waardeering van ge schoolden en ongeschoolden ar beid de laatste jaren belangrijk kleiner is geworden. Is deze nivelleering nu inder daad zulk een groot bezwaar als door velen beweerd wordt Zie hier een vraag, die onzes inziens van groot belang is. Immers, het betreft hier direct de levensvoor waarden van dat deel van ons volk, dat in het verrichten van loonarbeid het eenige middel van bestaan vindt. Wanneer wij nu de gestelde vraag ontkennend beantwoorden, kunnen wij aan een behoorlijke argumenteering niet ontkomen. Wij zullen po gen den lezer duidelijk te maken, waarom wij, het bezwaar der 49. ROMAN VAN REINHOLD ORTMANN. Maar nog voor zij den drem pel bereikt had, scheen er een verrassende gedachtenverande- ring bij haar gebiedster te heb ben plaats gehad' „Blijf nog een oogenblik, Emile 1" riep Edith plotseling uit. Geef mij voorloopig den brief maar terug. Ik zal je wel berichten, wanneer het tijd is hem te bezorgen". Zoodra het meisje zich ver wijderd had, scheurde zij het briefje in heele kleine snippers en verbrandde ze tot asch. ,Welk een dwaasheid zou ik daar weer begaan hebben P'sprak zij zacht in zich zelf. Alsof ik er niet zeker van kan zijn, dat hij bij mij zal komen, zoodra de tijd daartoe gekomen is. Waarom zou ik hem van te voren weer een voordeel verschaffen tegen over mij 1" En gedurende den geheelen dag wachtte de kamenier tever geefs op het geven van de op dracht, die zij maar al te gaarne nivelleering erkennende, er niet temin niet zulk een groote be- teekenis aan hechten, wanneer althans de gelijkmakerij niet tot het onredelijke wordt voortgezet. In de eerste plaats dan hebben wij te beschouwen de waardee ring gelijke waardeering van fabrieksarbeid in het alge meen. Dank zij de machine is hetarbeidsproces voor den mensch vereenvoudigd. De economische beteekenis hiervan is, dat de ar beider beweeglijker is, dat hij gemakkelijk van het eene bedrijf in het andere kan overgaan. De fabrieksarbeider is in het alge meen genomen minder sterk ge bonden aan zijn vak dan bijvoor beeld de gezel uit den gildentijd dat was. Dat er enkele bijzondere vakken zijn, die door specialisten uitgeoefend moeten worden, is waar, maar deze worden dan ook hooger beloond. De machine heeft vakverschillen verdoezeld. Het gevolg is geweest verdoe zeling van loonsverschillen. Wij laten hierbij andere dan econo mische factoren, die op het ver loop van dit proces ingewerkt hebben, buiten beschouwing. Nu rijst allereerst de vraag moeten wij treuren over dat ver dwijnen van de vakverschillen, over den ondergang van den vakman, die plaats moest maken voor den fabrieksarbeider Neen I De verdwenen vakman werkte voor een kleine groep bevoor rechten. Hij zelf leefde van de opbrengst van zijn arbeid en deze was juist voldoende om te leven. De scherpe maatschap pelijke tegenstelling tusschen rijk en arm bestond vroeger niet minder dan thans, met dit ver schil dan evenwel, dat de grens van armoede vroeger dicht bij de grens van den honger liep en dat „armöeland in vroegere jaren" zeer dicht bevolkt was en wij thans mogen spreken van een ontvolking van dit gebied. Dank zij de machine, die een deel van den arbeid voor ons heeft over genomen, en dat deel veel vlug ger afwerkt dan wij zouden kun nen doen. De Engelsche katoen- fabrieken hebben een capaciteit had uitgevoerd, omdat blijkens haar laatste ervaringen de ver vulling van dergelijke opdrachten steeds een flinke fooi opleverde. XII. Nat en koud striemde de Maart- sche wind door de straten en van de heerlijke bekoring der lente, die volgens den kalender reeds haar intrede moest hebben gehouden, viel op het natte, glib berige plaveisel der hoofdstad absoluut niets te bespeuren. Het was dan ook stellig niet voor zijn genoegen, dat doctor Sieg- mund Artois thans reeds voor de derde maal schijnbaar doelloos dezelfde straat op en neer wan delde, de handen in de diepe zakken van zijn overjas en tel kens schuwe, zijdelingsche blik ken werpend naar een bijzonder voornaam gebouw, waarvan hij door de breedte van den boule vard werd gescheiden. Op dit oogenblik verscheen een met twee prachtige paarden bespannen rijtuig om den hoek en snel, alsof hij er zijn redenen voor had zich te verbergen, sloeg Artois een der talrijke zij gangetjes in, teneinde de equi page voorbiji *e 'a'en gaan. Zij hield stil voor het voorname gebouwde in een lange, gele van ruim 5 milliard yards katoen per jaar. D. i. zooveel katoen, dat de aarde 120 maa' ermede omwonden kan worden. Als ge heel het Engelsche volk met de hand katoen ging weven, zou het lang geen 5 milliards yards per jaar kunnen afleveren en geen tijd over hebben om iets anders te doen M. a. w. na een dag zou het er mee moeten uit scheiden, om voedsel te zoeken enz. Dank zij de machine bezitten wij zooveel goederen, dat wel vaart gebracht kan worden in de groote massa, die vroeger in ar moede leefde. Thans de nivelleering van het arbeidsloon. Kon de arbeider voor zijn loon alleen het hoogst noo- dige koopen, d.w.z. zou zijn ar beid hem juist voldoende mid delen opleveren om in leven te blijven, dan zou de nivelleering als een vloek beschouwd moeten worden. Dan zou het van weinig be teekenis zijn, dat hij beter gekleed is dan de arbeider uit een vorige eeuw, dat hij beter voedsel nuttigt en dat hij met zijn gezin een be hoorlijke woning betrekken kan. Zoo is de toestand evenwel niet. Wij weten allen zeer wel, dat de tegenwoordige productie-organi satie het mogelijk maakt, dat ook de arbeider in staat is een deel te verwerven van wat men noemt de „cultuurgoederen". De heer Schaper heeft onlangs in „Het Volk" verklaard, dat ook voor den arbeider beschavingsgoederen beschikbaar zijn. Gelukkig Onze productie-organisatie maakt het mogelijk, dat de arbeider een deel van zijn inkomen kan be steden aan cultuurgoederen. En dit sluit in, dat arbeider A in staat is anders te leven dan ar beider B en deze weer anders dan arbeider C. Dank zij de marge tusschen loon en kosten voor levensonderhoud. Het ver schil tusschen beide bedragen kan ieder uitgeven aan die goe deren, welke het beste zijn le vensbehoefte bevredigen. Er is op het oogenblik een arbeiders- radio-vereeniging. Zegt dit niet jas gehulde bediende opende het portier en een welgedane, blonde heer van middelbaren leeftijd stapte uit, om achter de kunstig bewerkte toegangsdeur te ver dwijnen. „De hemel geve, dat hij van daag op de beurs goede zaken heeft gemaakt 1" bromde Artois, die er in 't geheel niet rooskleurig en goed geluimd uitzag, zachtjes in zijn baard. Je weet waarachtig nooit, wat je aan die geld-men- schen hebt. Hij wachtte nog een paarminu- ten en stapte toen met langzame schreden als een man, die vol strekt geen haast heeft, dwars de straat over op het voorname gebouw toe. „Harders Zoon Bankiers" prijkte in vergulde letters op een wit marmeren schild naast de deur en een portier met gouden tressen om de pet wees den vreemdeling den weg, toen hij informeerde naar het privé-kan- toor van den heer Harders. Een jong ambtenaar nam in de wacht kamer het visitekaartje van den doctor in ontvangst en verzocht hem, nadat hij hem op het privé- kantoor had aangediend, nog een oogenblik geduld te oefenen, aangezien de heer Harders juist door dringende bezigheden in reeds wat De arbeider heeft een gramofoon, hij kan van de tooneelkunst genieten, van de muziek enz. Toch zijn wij niet tevreden. Er kan meer bereikt worden. En hiermede zijn wij gekomen aan onze bezwaren tegen de nivellee ring. De uitschakeling van den leeftijd als loonfactor is een ern stig bezwaar. De gemiddelde-ar beider werkt het grootste deel van zijn leven voor een en het zelfde weekloon. Wij schrijven thans geen loon-technische be schouwing, zullen over de leef tijdskwestie daarom niet uitwei den. Volstaan wij met het neer schrijven van de bewering, dat naar onze overtuiging in het col lectief arbeidscontract, wil het voldoen aan de eischen, die aan een dergelijke instelling zijn te stellen, in de toekomst de leef tijdsfactor in rekening zal moeten worden gebracht. En ten slotte de ongeschoolde arbeider zal op den duur de be voorrechte positie, waarin hij, dank zij de oorlogsverhoudingen is komen te verkeeren, verliezen Zoo komen wij dan tot het besluit, dat de nivelleering van het arbeidsloon als tendentie er kend moet worden, maar, dat de gevolgen niet zoo hinderlijk zijn als velen denken en dat reeds thans krachten werken, die de overdreven gelijkmakerij der laatste jaren ongedaan zullen maken. En bedenken wij, die mopperen over de onvolmaaktheid van onze samenleving, bij dit alles wel het ware woord van een Amerikaan- schen socioloog De vooruitgang is geen automatisch proces. De wereld wordt beter, omdat de mensch wil, dat zij beter wordt en de middelen weet te vinden om haar beter te maken". Waar een wil is, is een weg. Dit wordt maar al te dikwijls vergeten. beslag was genomen.. Artois kneep zijn lippen op elkaar, want deze ontvangst was niet bepaald geschikt, om hem in een opgewekter stemming te brengen. Maar er bleef hem niets anders over dan geduld te oefenen en toen na verloop van een bijna eindeloos kwartier de deur van het privé-kantoor zich voor hem ontsloot, mocht hij niet eens het gezicht van een belee- digde toonen. Beleefd glimlachend, als het ware de levendige verpersoon lijking van de meest benijdens waardige zorgeloosheid, over schreed hij den drempel en trad met uitgestoken hand op den breedgeschouderden, blonden heer toe, wiens terugkeer van de beurs hij nog geen half uur geleden op straat had afgewacht. „Is het een groote misdaad, beste Harders, u hier bij het goud maken te storen vroeg hij. „Ik zou er haast bang voor zijn maar ik beloof plechtig, dat ik niets van uw geheimen zal afluisteren en dat ik uw kost baren tijd niet langer in beslag zal nemen dan strikt noodzakelijk is". Met een eenigszins terughou dende beleefdheid verzocht de ander, hem plaats te nemen. „Wij Het Zeeuwsch-Vlaamsche Water leiding-Comité heeft nogmaals brieven gezonden naar de volgende 16 gemeenten, welke nog niet zijn aangesloten en die plm. 30 pCt. van de bevolking uit ons gewest vertegenwoordigenAar denburg. Breskens, Cadzand, Eede, Groede, Hoek, Hoofdplaat, St. Kruis, Nieuwvliet; Philippine, Retranchement, Schoondijke, Stop peldijk, Westdorpe, Zaamslag, Zuidzande. Het comité meent, waar reeds 19 gemeenten (plm. 70 pCt. der bewoners) aangeslo ten zijn, nog een laatste poging te moeten aanwenden, om hen tot toetreding te bewegen. Uitvoerig worden de algemeene bezwaren bestreden, als daar zijn a. risico voor de gemeentekas b. te hooge tarieven; c. verplichte aansluiting. Om aan het 3e bezwaar tege moet te komen, zal thans vrij stelling van aansluiting worden gegeven aan hen,die over„goed en voldoende water" beschikken, ter beoordeeling van B. en W., die zich natuurlijk door een deskundige kunnen laten bij staan. Omdat latere aansluiting slechts tegen zeer bezwaarlijke voor waarden kan geschieden, zooals Borssele op Zuid-Beveland heeft ondervonden, spoort het comité tot zeer ernstige overweging aan. Een beslissing wordt gevraagd vóór 1 Maart a.s. Voor Allen die Sukkelen met Verstopping of moeilijken en onregelmatigen Stoelgang zijn Mijnhardt's Laxeer table tten onmisbaar. Zij werken vlug en radicaal en veroorzaken niet de minste kramp. Doos 60 ct. Bij Apoth. en Drogisten. kooplieden hebben tijdens onze zakenuren weliswaar slechts zel den gelegenheid om een oogen blik gezellig te praten", antwoord de hij. En juist nu het einde der maand ons zoo enorm veel te regelen geeft „Ah zoo, dat begrijp ikU zou me graag spoedig weer kwijt willen zijn. Maar u zult wel begrijpen, dat ik mij niet veroor loofd zou hebben u op zulk een ongelegen oogenblik lastig te vallen, wanneer het mij alleen daarom te doen was geweest een beetje met u te keuvelen. Daar voor hebben wij tenslotte toch des avonds op de club tijd ge noeg. Ik kom echter voor een zakelijke aangelegenheid". „Ah, dat is iets anders! Ik ben geheel tot uw beschikking". „In de eerste plaats moet ik vooropstellen, dat het niet slechts de bankier, maar ook de vriend is, tot wien ik mij wend. Kortom: ik heb een paar duizend mark noodig, beste Harders 1" „En u wilt daartoe vermoedelijk eenige papieren verkoopen of verpanden, vulde de blonde heer rustig aan. Het spijt mij zeer, dat u daarin aanleiding gevonden hebt om zoolang in de wacht kamer te blijven". (Wordt vervolgd,)

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1926 | | pagina 1