ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN -pen 1#!§ PU ROL De overbevolking van Java Looneischen. VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN E. BOOM—BLIEK 35e Jaargang Woensdag 2 December 1925 Nummer 3085 Geen Geweten. Ingezonden Mededeeling. Schrale /I ,<fg?Sk BRESKENSCHE COURANT Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 franco per po»t f 1,40 A d v e r t e n t i e p r ij s v a n 1 5 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent. Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. Drukker-Uitgever TNo.'2>in BRESKENS Postgiro 17704 Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief. Advertenties worden aangenomen tot niterljjk Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur Het kapitaal is een keten waar van de schakels door arbeid worden gesmeed en waarboven de vlam van den handel brandt. Bij koop en verkoop moet, evenals bij elke andere verbin tenis, een wederzijdsche wils overeenstemming plaats vinden. Het loven en bieden gaat over verschillende punten, waarbij een van de belangrijkste de prijs is. Heel dikwijls houdt de verkooper zich aan vaste prijzen, doch hij zal zulks alleen kunnen doen in dien zijn prijs binnen de grenzen ligt van de marktwaarde die op zeker oogenblik bestaat. Hoe is het met het arbeidsloon gesteld, bepaalt daar iemand den vasten prijs, kan daar hetzij de werknemer of de werkgever voor schrijven welk loon zal gelden, of bestaat ook hierbij de nood zakelijkheid van .wilsovereen stemming", welke dan allicht ook met een „loven en bieden" gepaard zal gaan Hoe moet men loon zien, ook als een prijs die zich vormt vol gens dezelfde wetten waarbij prijsvorming van goederen plaats heeft Daarmee zou dus uitge maakt zijn, dat de menschelijke 41. ROMAN VAN REINHOLD ORTMANN. Voortdurend hielden haar ge dachten zich bezig met Valentin Düringhoffen, die haar slechts tweemaal in zijn leven had ont moet en die toch zooveel goede wenschen voor haar had alsof zij hem door jarenlange vriendschap dierbaar was geworden. Nog steeds voelde zij een brandende schaamte in haar hart, wanneer zij aan zijn brief dachtdaarnaast echter werd toch ook een soort geheimzinnig zoet gevoel van geluk bij haar opgewekt door de bijna eerbiedwaardige vereering, die zulk een goed en rechtscha pen mensch zonder iedere zelf zuchtige nevengedachte voor haar koesterde. En zij was vast be sloten, voor hem van nu af aan, voorzoover de omstandigheden het maar eenigszins toelieten, werkelijk een vriendin te zijn. De oude vriendschap tusschen hem en Artois moest het haar wel gemakkelijk maken, den juis- ten weg daartoe te vinden en voor haar geest doemden allerlei arbeidskracht in wezen overeen stemt met elk willekeurig stoffe lijk goed. Deze opvatting kan niet aanvaard worden. De ar beidskracht is gebonden aan den mensch. Het standpunt dat tegen over de arbeidskracht wordt in genomen is dus de gedraging welke tegenover den mensch wordt toegepast. Menschen en goederen kunnen niet op één lijn worden gesteld en bevinden zich in geheel an dere omstandigheden. De hoe veelheid menschelijke arbeids kracht richt zich niet automatisch naar de behoefte die aan den arbeid bestaat en evenmin kun nen menschen wier arbeidskracht op een gegeven oogenblik niet noodig is voor de maatschappij tijdelijk buiten rekening blijven. Ook al zal de drager van ar beidskracht bij een toestand, waarin aan zijn arbeid behoefte bestaat, zijn arbeidsvermogen als een verhandelbaar object ge voelen en trachten daar aan het werk te zijn waar hem den bes ten prijs voor zijn prestatie ge boden wordt, toch wordt niet aanvaard, dat in een slechte markt deze prijs onmiddellijk terug gaat tot het laagste loon. Evenwel zijn de voortbrengende bedrijven daar om nog maar niet de organen geworden die aan ieder over ar beidskracht-beschikkend mensch 'n onbekommerd bestaan verze keren. Het is zonderling wat een vol maakt ongegronde opvattingen bestaan over de grenzen die voor de Ioonen behooren te gelden. „Arbeid is de bron van alle pro ductie en de arbeider heeft daar om recht op een toereikend loon". Ziet hier een uitspraak onlangs op een congres van fabrieks arbeiders gegeven. Hoe komt men aan deze opvatting, welke grond bestaat er die het hier gelegde verband rechtvaardigt. Kan men niet evengoed zeggen, dat de zon de bron is van het licht en de mensch daarom recht heeft op mooi weer 1 Zeer juist, dat de zon ons het licht verschaft, maar of dit licht den dag goed zal maken door een mooie zonnige vriendelijke beelden op, hoe zij later met hun drieën over het gezellige kamertje in het oude huis van den dorpsonderwijzer en zijn bewoners zouden keu velen. Toen zij op haar kamer kwam, vond zij een brief, waarvan de envelop het handschrift van dr. Artois vertoonde. Zij greep er naar, maar zij legde hem weer op zijn plaats terug zonder hem open te maken. De woorden van Valentin Düringhoffen, .want het beslissende voor haar toekomstig geluk is toch maar, dat zij hem liefheeft", waren haar plotseling te binnen geschoten en hadden een onaangenaam gevoel in haar opgewekt, dat zij verbannen en verstikken wilde, eer zij den brief van haar verloofde las. Lang moest zij den volgenden dag met de verleiding worstelen, de wandeling naar het dorp te herhalen. Slechts de zekerheid, dat het onmogelijk zou zijn, ook bij dit tweede bezoek onbekend te blijven, hield haar tenslotte daarvan terug. Gedurende de rest van de week echter belette het meest onaangename regen weer haar om zulk een verren tocht nog eens te wagen. Op den vooravond van het Pinksterfeest eerst begonnen de weergesteldheid hangt van vele samenwerkende omstandigheden af. Precies eender bij het loon. Zeker zonder arbeid geen pro ductie, maar beteekent alle pro ductie goede bedrijfsuitkomsten Helaas neen, vandaar dus ook, dat bij de prijsvorming van loon de werkgever spoedig zijn beste bod heeft gedaan, eenvoudig om dat hetgeen als loon zal gelden wordt aangewezen door den gang van het bedrijf. Waaraan is te zien wat het bedrijf kan betalen In het algemeen aan de bedrijfs- uitkomst. Indien het bedrijf met verlies werkt wil dit zeggen, dat de aan de onderneming ten koste gelegde bedragen, dus die voor grondstoffen, loon en installatie niet zijn terugverkregen. Wanneer deze toestand blijft aanhouden zal een aanpassing onvermijdelijk zijn en wanneer de loonstandaard op een peil is gekomen waar beneden eene da ling, op de hiervoren genoemde gronden, niet meer mogelijk is zal zich in de maatschappij door egalisatie een algemeene daling van het welvaartspeil gaan ver- toonen. Bij de boekhoudkundige methode wordt het bedrijfsresul taat gevonden nadat rekening is gehouden met de waarde van grondstoffen, betaalde loonen en andere onkosten. Een maatschap pelijk zuivere beoordeeling van het bedrijfsresultaat is hiermee nog niet gemaakt. In onze gemeenschap vervult de kapitalist een functie, name lijk door spaarzaamheid het ka pitaal te vormen, dat wij alle ge zamenlijk voor ons bestaan noo dig hebben. Voor den kapitalist geldt zoo goed als voor dengeen die zijn arbeid geeft, dat in zijn levensonderhoud behoort te wor den voorzien. Maatschappelijk gesproken vertoont een verlies zich daarom reeds dan wanneer het bedrijfsresultaat geen gelegen heid laat den daarbij betrokken kapitalist een matig levensonder houd te betalen. Dit alles zijn overwegingen die voor het stel len van looneischen dienen over wogen te worden. Het kapitaal is een keten, dichte wolkenmassa's hier en daar te breken en de voorspelling van weerkundige profeten, dat men van een schitterenden Pink ster-morgen zou kunnen genieten, ging gelukkig in vervulling. De oude grondbezitter van Lindow was met zijn echtgenoote uit gereden, om eenige bezoeken in de buurt af te leggenIngeborg evenwel had de uitnoodiging zich bij het gezelschap aan te .sluiten, dankend afgeslagen en zonder dat zij zelf zoo precies geweten had, waarheen haar weg haar heen zou voeren, wandelde zij weer moederziel alleen het bosch in. De richting naar het dorp evenwel trachtte zij zorgvuldig te vermijden maar toen zij eenmaal uit de schemering van het dicht- bebladerde woud in het vrije veld trad, bevond zij zich op den welbekenden landweg, aan het einde waarvan een slanke kerk toren als een wenkende reuzen- vinger zichtbaar werd. Nog maar een klein eindje wilde zij langs dezen weg wandelen, voor zij omkeerde. Maar er moest wel de een of andere geheimzinnige macht de hand in het spel heb ben, want het gebeurde, dat zij opeens voor het witgeschilderde tuinhek van het lage huisje stond, zonder eigenlijk te begrijpen, hoe waarvan de schakels door arbeid worden gesmeed en waarboven de vlam van den handel brandt. ruwe MwERT huid Doos 3G *60 90ct.Tube 80ct door Mr. J. GERR1TZEN, Oud-lid der Tweede Kamer. II. Met het tweede middel tot afwending der gevaren, ver bonden aan de dreigende over bevolking, namelijk de emigratie naar de buitengewesten, is de Regeering in 1905 begonnen door een groot terrein in de Lampong- sche districten te bestemmen voor kolonisatie van Javaansche emigranten. Hoewel die emigran ten in den beginne met groote moeilijkheden te kampen had, kan thans gezegd worden, dat hij geslaagd is. Op het oude kolo nisatieterrein Gedong Tataanzijn thans 20.000, op het nieuwe terrein in de onderafdeeling Kota Agoeng ruim 5000 Javanen ge vestigd. Het grootste gedeelte dier terreinen is geïrrigeerdde padi-oogst bedraagt 50 tot 60 pikol per bouw, een uiterst gun stig cijfer vergeleken met Java, waar het gemiddelde niet meer bedraagt dan 23 pikol per ge slaagden bouw. Bij de Indische begrooting voor 1926 stelt de Regeering verschil lende maatregelen voor om de bestaande kolonisatie uit te brei den. Door die maatregelen denkt men 8000 bouws te kunnen be- zij in zulk een korten tijd tot hier had kunnen komen. Nu was het waarlijk den hoog- sten tijd geweest om te keeren en stellig had Ingeborg zich ook ten spoedigste teruggetrokken, als zij niet plotseling door een hel dere mannenstem haar naam had hooren roepen en wanneer niet door den kleinen tuin Valentin Düringhoffen op haar toegesneld was met uitgestrekte handen en met een gelaat, alsof hem plot seling alle aardsche geluk ten deel was gevallen. Toen viel er aan een vlucht in het geheel niet te denken want in de open huisdeur ver scheen ook reeds Regine's sier lijke figuurtje en met kloppend hart onderwierp Ingeborg zich aan haar lot, dat zij zichzelf ver schuldigd was. Door louter gelukzaligheid over deze onverwachte ontmoeting, scheen Valentin Düringhoffen er ditmaal in 't geheel niet aan te denken, schuchter en onhandig te zijn. De wijze, waarop hij de dochter van den professor uit- noodigde het met jong berken groen feestelijk versierde vertrek binnen te treden, was werkelijk onweerstaanbaar en toen daar binnen eindelijk door zijn niets I vermoedende vreugde aan het vloeïen, waardoor er dan weer plaats is voor 6000 gezinnen. Toch moet men van deze kolo nisatie als maatregel tegen drei- gendeoverbevolkinggeen te groote verwachtingen koesteren, want 't duurt gernimen tijd, eer een Javaansche volksplanting in de buitengewesten tot stand komt. Te Gedong Tataan wonen nu 5000 gezinnen, dus ongeveer 20.000 zielen, doch het heeft twintig jaar gekost om dit resul taat te bereiken. Vooral in den beginne, als de kolonisten ont ginningswerk moeten doen, is hun bestaan moeilijk. Daarom is het beter volksplantingen te be ginnen in streken, die reeds min of meer zijn opengelegd, en waar ds kolonisten ook op andere wijze dan door ontginning van boschgronden werk en voedsel kunnen vinden. Daarom is het uitermate gewenscht, dat het stichten van volksplantingen zoo veel mogelijk hand in hand gaat met de openlegging van de buitengewesten door het vestigen van ondernemingen aldaar. Vandaar, dat vooral met het oog op de te groote en steeds toenemende bevolking van Java de openlegging der buitengewes ten door het vestigen aldaar van Europeesche ondernemingen zulk een enorm belang is. Voor zoover men thans kan zien, zullen de besproken maat regelen in de toekomst niet vol doende zijn om de met een half millioen zielen per jaar toene mende bevolking van Java aan het noodige voedsel te helpen. Naar onze meening dient de Regeering het bevolkingsvraag stuk voor Java door een speciaal daarvoor ingesteld orgaan te doen bestudeeren, om aan de hand van diens adviezen het gevaar zooveel mogelijk te bezweren. Maar daarnaast zal in de op voedende politiek der Regeering ten opzichte van den Javaan veel veranderd moeten worden. Men moet hem leeren zichzelf te hel pen en economisch op eigen beenen te staan. Tot nutoe dacht de Regeering voor den Javaan, men deed voor hen, men leerde licht gekomen was, welk een buitengewone loop van omstan digheden zich hier had afgespeeld, toen hoorde men van alle kanten slechts uitroepen van vreugde en van vroolijke verwondering, zoo dat Ingeborgs verlegenheid ook niet goed tot uiting kon komen. Over den brief, dien men haar ter lezing had gegeven, werd met geen enkel woord gesproken en Valentins gelukkige onbevangen heid had een merkwaardige aan stekelijke uitwerking ook op de jonge gast. Heimelijk kon Ingeborg zich weliswaar niet genoeg verwon deren over den zonderlingen om mekeer, die met den ernstigen man had plaats gehad. Het scheen wel, alsof hij eerst thans uit een vreemde atmosteer in zijn eigen lijke levenslucht was teruggekeerd. Uit zijn blauwe oogen schitterde zulk een zonnige blijheid, zulk een warme levensvreugde, zijn bewegingen waren zooveel leven diger, zijn spraak zooveel vlotter, dat de meesten zijner kennissen in de hoofdstad stellig moeite zouden hebben gehad, het wonder te begrijpen, dat bij zijn intrede in het onaanzienlijke, armoedige huis geschied was. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1925 | | pagina 1