r ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEREN Wekelijksch Omzicht, PUROL VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN 35e Jaargang Zaterdag 7 November 1925 Nummer 3078 Geen Geweten. Werkelijkheid of Fictie Ingezonden Mededeeling. Handen BRESKENSCHE COURANT Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 franco per po»t f 1,40 Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. D rukker-Uitgever E. BOOM—BLIEK tno.'2in breskens Abonnements-Advertentie8 zeer billijk tarief. Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur Is het de nadeining nog van de heftige beroering, waarin de groote oorlog de wereld bracht En is het deze felle actie, die, de wereld uit haar evenwicht stootend, ook de volken buiten Europa wier sluimer zoo vast en zoo diep scheen, plotseling in een beweging bracht, die thans niet meer tot stilstand te brengen schijnt Maar reeds voor dien oorlog toch was een ongewone beweeglijkheid merkbaar, die zich golfsgewijze scheen uit te breiden. Men zou kunnen meenen, dat de spanning, die aan alle groote gebeurtenissen pleegt vooraf te gaan, de niet-Europeesche volken onrustig had gemaakt, zooals een naderend onweer het wel eens in de wei doet. Overal onder vonden de Europeesche mogend heden in hun koloniën de "ge volgen van die onrust. Maar het was niet een doellooze bewege lijkheid. 'tZij zeal of niet onder den invloed stond van de groote gebeurtenissen, die zich op het wereldtooneel afspeelden, de on gerustheid zelve was als het eerste bewegen van een kind, dat uit diepen slaap ontwaakt en dat, ontwakend, zich tracht vrij te maken uit de belemmering van het dek, dat drukt, En wat we nu nog overal zien in Perzië, in Syrië, in China, in Egypte, in Marokko, is niets anders dan de voortgezette pogingen om de hinderlijke dekens terug te slaan en onbelemmerd eigen leven te kunnen leven. De Turken hebben het met een forsche slag gedaan en zich met dien eenen slag een plaats ver overd naast de groote volken van Europa. De behandeling van de Mosoel kwestie, thans voor het Hof van internationale Justitie, is nog de nawerking van dien eenen slag, waarvan de Europeesche mogendheden, en Engeland niet het minst, een beetje beduusd zijn geraakt. De Syriërs trachten dit voorbeeld te volgen en heb ben het daarover ernstig met de Franschen aan den stok gekre 34. roman van RE1NHOLD ORTMANN. Ik had haar verboden een afhankelijke betrekking aan te nemen en nu grijpt zij naar het eerste het beste andere middel, om zich van mij los te maken. Maar deze doctor, die niets heeft en niets is, zou zelfs dan nog niet in aanmerking kunnen komen als mijn schoonzoon, indien In geborg werkelijk in de meening verkeerde van hem te houden. Alle eer voor je vriendschap jegens hemmaar ik kan mijn eenig kind toch niet aan den eersten den besten weggeloopen hongerlijder uithuwelijken .Slechts enkele weken geleden nog was je een geheel andere meening omtrent Siegmund Artois toegestaan. Je sprak destijds over hem als over een flinken ener gieken jongen man". „Nu ja het schijnt, dat hij wel iets geleerd heeft en hij is in ieder geval een zeer onder houdend man in gezelschap. Maar wat wil dat zeggen Hij zou nog jarenlang op het geld van zijn gen, die aan een beslissing van den Volkenbond het recht mee nen te ontleenen te beslissen, hoe lang ze nog in bed onder de belemmerende dekens moeten blijven. Het resultaat is bloediger en vernielender dan een behan deling voor het Haagsche Hof en bestaat uit de verwoesting van een mooie Arabische stad en enkele duizende dooden en ge wonden. Maar het zou wel kun nen, dat dit niet het eenige re sultaat bleef en dat de Franschen er nog ernstiger gevolgen van ondervinden, dan de verwoestin gen, die ze Syrië hebben te dra gen gegeven. De Fransche schatkist is in de hoogste mate noodlijdend. En wanneer het een particulier gold en niet een groote mogendheid, dan zou men van een bankroet spreken. Caillaux, het finantieel genie, die redding brengen zou, is al overboord gezet. En dat is misschien het fataalste teeken in heel deze fatale geschiedenis. Het toont een min of meer radelooze nervositeit wanneer men een nieuw middel, nog voor het ern stig beproefd is, alweer weg gooit om naar een ander te grij pen. En een dergelijken gemoeds toestand is niet de beste om zöo'n uiterst neteligen economi sche en financieele vraagstuk op te lossen als het Fransche er een is. Blijkbaar heeft Caillaux' verzet tegen een kapitaalsheffing, die hem met de socialisten en ten slotte ook met de meerderheid der radicalen in botsing bracht hem parten gespeeld. En heeft Painlevé geen ander middel ge weten dan het ontslag van het heele ministerie aan te bieden en daarop een nieuw ministerie zonder Caillaux te vormen. Maar daarmee zijn Frankrijk's finan cien niet gered. En het is nog steeds niet duidelijk, hoe Pain levé of een ander zich die red ding voorstelt. Ondertusschen blijven expedities als die in Syrië en Marokko nog benenkelijk aan de restjes van Frankrijk's rijkdom knagen. vrouw, dat wil dus zeggen op mijn geld zijn aangewezen en ik ben niet rijk genoeg om mij de luxe van zulk een duren schoon zoon te permitteeren". „De jongelui zouden zich eerst zooveel mogelijk op allerlei ge bied kunnen inkrimpen en zijn eigen eergevoel zal Artois aan sporen, zich zoo spoedig mogelijk van je steun onafhankelijk te maken". „Je moest mij de bittere nood zakelijkheid je eersten wensch onvervuld te laten, niet nog zwaarder doen gevoelen, liefste Edith 1 Het gaat nu eenmaal niet het is geheel en al onmogelijk! Zij stond op en bedekte haar gelaat weer met een slui'er, alsof zij op het punt stond te vertrekken. „Het is heel jammer, dat het niet gaat", sprak zij met zonder ling vreemd klinkende stem, jammer niet alleen voor Artois en Ingeborg, maar helaas ook voor mij. Want ik moet je onder deze omstandigheden verzoeken, mij mijn woord terug te geven, Ludwig I" Wallroth sprong op en greep haar zoo stevig bij haar hand gewricht, dat het haar pijn deed. Je woord Welk woord, Edith Wat moet die zonderlinge ver klaring beteekenen Want de Marokkanen zijn even goed als de Turken in Syrië in de algemeene gistingsbeweging medegesleept. Frankrijken Spanje bestrijden enkel Rifkabylen Maar het is duidelijk, dat feitelijk ge heel Marokko met dit verzet sympathiseert en alleen daarom niet meedoet, omdat het onder Fransche of Spaansche heer schappij de armen niet vrij kan krijgen om het belemmerend dek terug te slaan. Ontwaakt is het niettemin. En het zou wel eens kunnen, dat Spanje en Frankrijk dit op het onverwachts en op noodlottige wijze ondervonden. In Perzië zijn ze ook al sinds lang wakker geraakt. En het is niet onwaarschijnlijk, dat de Rus sische Sovjet-vuist hulpvaardig meewerkt om de Perzen de slaap uit de oogen te wrijven en dat de afzetting van den Sjah daar van het gevolg is. Die zelfde hulpvaardigheid toont Rusland ook in China de Chineezen, die voor ons Westerlingen, altijd een beetje onbegrijpelijk zijn geweest, en deze gedragen zich nu ook bij hun ontwaken alleronbegrij- pelijkst. Misschien is het Ooster- sche wijsheid. Maar wij, hier in Europa, begrijpen niet goed, waarom het noodig is elkaar "dood te slaan, wanneer men zich van de overheersching van een derde wil bevrijden. Men zou haast zeggen, dat de Chineezen de overheerschers, die de Westersche mogendheden en Japan zijn niet durven dood slaan, en met deze te Peking maar ge- dweëelijk over douanetarieven confereeren, maar inmiddels hun niet langer te bedwingen lust om er op te slaan aan elkander bot vieren. Oogenblikkelijk gaat de strijd weer tusschen Tsjang-tso-lin, de dictator die thans de macht in China heeft en Woe-pei-foe, die een tijd geleden de macht bezat. Maar het is niet goed duidelijk, hoe de overwinning van den een of van den ander China een haarbreed verder brengt op den weg naar zijn bevrijding. En tochis het wel zoo wonderlijk, wat de Chineezen „lk voel mij niet sterk genoeg om den last te dragen, welke mij daar op de schouders geladen zal worden. Ik wil niet, dat met mij tegelijkertijd haat en onte vredenheid over den drempel van jouw huis zullen binnentreden. Niemand zal over mij als over een gelukverstorende indringster mogen spreken". „Maar om 's hemels wil, van dat alles is toch absoluut geen sprake 1" riep de professor geheel buiten zichzelf uit. Wanneer je thans door dergelijke bedenkingen er toe kunt komen mij op te geven, dan heb je nooit oprecht van mij gehouden". „Juist omdat ik je oprecht lief heb, Ludwig, kan ik de gedachte niet verdragen door jou misschien eens als de verstoorster van je huiselijk geluk te worden be schouwd. Juist omdat ik de gevoelens van je dochter volko men begrijp daar ik misschien in haar plaats precies hetzelfde zou gevoelen ais zij juist daarom, mijn vriend, kan ik er niet in toestemmen een strijd te ontketenen, waarin ik onder alle omstandigheden de hoofdschul dige zou moeten zijn. Ingeborgs rechten op jou zijn ouder en heiliger dan de mijne en ik wil niet, dat iemand zich door mij doen Doen wij in Europa niet feitelijk net zoo Grieken en Bulgaren hadden ook, als de Chineezen van verschillende pro vincies elkander doodgeslagen, als de Volkenbond niet tusschen beide gekomen was. En dat ze aan dien Bond ge hoorzaamden, komt toch ten slotte, omdat in dien Bond de groote landen van Europa zitten. Want zou een twist tusschen twee groote mogendheden ook zoo wel bijgelegd zijn Het was ook hier op den Balkan nog de nadeining van den grooten oorlog, die zich voelbaar maakte. Wij voelen haar overal, te Lo carno en bij Caillaux' val. De vraag is maar, waar ze ons bren gen zal. - ''1 N. W „Laat zc maar vechten, allicht hebben ze een nieuw jasje noodig". Het zou een miskenning van de werkelijkheid zijn te beweren, dat in onze, op de economische zelfverantwoordelijkheid van den individu berustende maatschap pelijke orde, geen belangenstrijd bestaat. Er is geen bestudeering van economische vraagstukken voor noodig om in het maat- scnappelijk gebeuren om ons, de verschijnselen aan te wijzen, die het gevolg zijn van belan in zijn rechten aangetast zou achten". Op den zachten, kalm berusten den toon van een martelares had zij hem dit alles gezegd om de duisternis, die haar sluier steeds dichter om alle zich in het vertrek bevindende voorwerpen scheen te weven, droeg er niet in ge ringe mate toe bij, haar woorden voor den professor iets bijzonder smartelijks en aangrijpends te geven. Hij liep eenige malen de kamer op en neer en bleef toen diep ademhalend staan, als iemand, die een zwaren strijd voert, om tot een beslissend besluit te komen. „Edllhzeide hij eindelijk na een zeer lange stilte. Beschouw je mijn toestemming in een ver loving van Ingeborg met dezen doctor werkelijk als een voor waarde voor de veryulling van je belofte?" „lk kan niet anders, Ludwig, de hemel weet, dat ik werkelijk niet anders kan". „En ben je ook bereid alle verantwoordelijkheid op je te nemen voor datgene, wat mijn toegevendheid aan leed en rouw voor ons allen tengevolge zou kunnen hebben Toonloos en zacht gelijk een gen-tegenstellingen tusschen groe pen en menschen. Wanneer wij dan desniettemin het bestaan van een klassenstrijd, zooals deze de laatste jaren gepropageerd wordt in woord en geschrift ontkennen, kan deze ontkenning niet anders geargumenteerd worden, dan door het aanvoeren van het bewijs, dat het begrip klasenstrijd nergens in onze maatschappij zijn verwezen lijking vindt. Hoe is dat woord klassenstrijd in de wereld ge zonden Anderhalve eeuw geleden on geveer, werd he®eonomische leven bevrijd van ae knellende banden van het uitgeleefde fen- dale stelsel. Gilden en andere instellingen, die het onmogelijk maakten, dat de individu zijn arbeidskracht naar eigen verkie zing aanwendde en over de op brengst van zijn arbeid eveneens naar eigen verkiezing beschikte, werden opgeruimd. Het gevolg hiervan was een in geheel West- Europa waarneembare uitbrei ding van de goederenproductie, een uitbreiding, welke noggroo- tere afmetingen zou aannemen, toen door het gebruik van machi nes de physieke kracht van den arbeider niet meer uitsluitend de opbrengst van het arbeidsproces beheerschte. Maardaarnaastleidde de omvorming van het econo mische leven tot het ontstaan van maatschappelijke verhoudingen, die ellendig waren. Wij weten allen hoe een Sismondi, Saint Simon, Robert Owen, Tourieren anderen, getroffen door de onge wone verscherping der sociale tegenstellingen, de armoede uit de wereld meenden kunnen ban nen door de maatschappij vol gens een door hen ontworden Als uw handen door een of andere arbeid ruw en beschadigd zijn, wrijf ze dan dadelijk in met 30-60-90 ct. zucht, maar toch duidelijk ver staanbaar kwam het over haar lippen: „Ja!" „Welnu, dan verzoek ik je om de beantwoording van nog slechts een enkele vraag. Stamt deze Artois dan tenminste uit een volkomen vlekkelooze familie Ik heb namelijk in mijn tamelijk lange loopbaan geconstateerd, dat bepaalde karaktereigenschappen van de ouders bijna met dezelfde zekerheid als zekere ziekten op de kinderen overgaan en niets ter wereld zou mij kunnen be wegen iemand in mijn familie kring op te nemen, die niet van eerbiedwaardige voorvaderen af stamt" Het zou hem hebben kunnen bevreemden, dat Edijh op deze vraag niet onmiddellijk antwoord gaf en dat zij eindelijk, inplaats van hem kort en bondig van repliek te dienen, zeide „Oordeel je op dit punt niet al te streng, Ludwig Wat zou je bijvoorbeeld doen, als iemand je thans mededeelde, dat er ook in het leven van mijn vader of moeder de een of andere don kere bladzijde was voorgekomen? „Dat zou het verschrikkelijkste zijn, Edith, dat mij zou kunnen overkomen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1925 | | pagina 1