ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCHVLAANDEBEN Onze woningen. VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN Woensdag 12 Augustus 1925 Nummer 3053 Economische Barometers. Geen Geweten. m. BRESKENSCHE COURANT Abonnementsprijs per drie maanden f 1.25 franco per poit f 1,40 Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel. Drukker-Uitgever E. BOOM—BLIEK Tn'o'°2? BRESKENS Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief. Advertenties worden aangenomen tot uiterlijk Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur 34e Jaargang In tal van dagblad- en tijd schriftartikelen is gedurende de laatste maanden het vraagstuk der .economische barometers" gesproken. De ervaring, tijdens de oorlogen en meer nog in de na-oorlogsche malaise jaren op gedaan, bracht velen ertoe te trachten den loop van het eco nomisch leven in de naaste toe komst ?oo juist mogelijk te voor spellen aan de hand van gegevens uit het verleden. Deze gegevens noemt men dan .economische barometers" omdat men, evenals op den barometer .mooi weer" en .slecht weer", op het econo mische instrument „hoogconjunc tuur" en .malaise" hoopt te kun nen aflezen. Men gaat daarbij uit van de veronderstelling, die trouwens haar juistheid in den loop der jaren bewezen heeft, dat er een vooitdurende regelmaat kan wor den geconstateerd in de opeen volging van de bepaalde ver schijnselen. Evenals de golven der zee met een eeuwig voort durende regelmatigheid op het stra d uiteenspatten en evenals eb en vloed met diezelfde regel matigheid elkaar opvolgen, zoo wisselen ook in het economisch leven de gunstige periodes af met tijden van werkloosheid en malaise. En als men dan ook de ge schiedenis leest van de crisis, die zich sedert het begin van de vorige eeuw hebben voor gedaan, dan wordt men getroffen door het feit, dat voortdurend dezelfde verschijnselen de komst van den plotselingen terugslag, van den conjunctuuromslag aan kondigen en dan vraagt men zich af, hoe het mogelijk is, dat men het onweer niet heeft zien naderen en bijtijds gezorgd heeft dat de schade zoo gering mo gelijk werd. Een moeilijkheid is echter, dat de crisis niet, zooals hon derd jaar geleden en zelfs ook nog voor 1850, een plaatselijk gebeuren is en tot een enkele fSreFILïsBTeN. it. Een kleine wolk van onaan gename verrassing vertoonde zich op professor Wallroths gelaat, toen hij den vreemden jongen man in de salon van mevr. van Manstein in het oog kreeg. Maar hij. bezat als man van de wereld te goede manieren, om zijn be vreemding door woord of gebaar te laten blijken. Hij kuste ridder lijk de hand van zijn verloofde en wieip haar een vragenden blik toe, nadat hij de eerbiedige buiging van den doctor met een vriendelijken hoofdknik had be antwoordt. Met een ongedwongen glim lach, die na de opwinding van het laatste kwartier van een bewonderenswaardige zelf beheer- sching getuigde, zeide Edith .Moet ik de heeren eerst aan elkander voorstellen Zou de meester zich zijn leerling niet meer weten te herinneren Professor Wallroth trachtte zijn verlegenheid achter een zeer beleefde gelaatsuitdrukking te natie beperkt blijft, maar dat thans de geheele wereld, die uit economisch oogpunt bekeken, één geheel vormt, de gevolgen van een crisis ondervindt en dat het uitbarsten van de catastrofe nu eens hier en dan weer er- gers anders kan gebeuren. Het zou te ver voeren, om in deze enkele regels een volledige uiteenzetting te geven van de verschillende crisis theorieën, nog daargelaten, dat het zeer te be twijfelen is, of dit de belang stelling der lezers zou hebben, maar wij meenen niet te mogen nalaten, in het kort weer te ge ven wat eigenlijk de oorzaak der crisis is. In de middeleeuwen werkte men uitsluitend op bestelling. Een meubelmaker maakte eerst dan een kast, als hij een bestel ling kreeg en zoo wai het met alles. Men had zoodoende nooit de kans, dat men met onver koopbare voorraden bleef zitten. Tegenwoordig werkt men voor de .markt", d. w. z. men produ ceert eerst en dan tracht men het geproduceerde te verkoopen. Alleen met schepen, zeer bijzon dere en kostbare installaties, spoorrijtuigen en dergelijke wordt nog op bestelling gewerkt. Een producent is nu genood zaakt vooruit te weten le. hoeveel door de verbrui kers gekocht zal worden 2e. hoeveel zijn concurrenten produceeren Het verschil zal door hem ge maakt en verkocht kunnen wor den. Het spreekt vanzelf, dat deze uiteenzetting tal van fac toren buiten beschouwing laat, maar voor de kern der zaak is zij o. i. voldoende. En omdat nu voor de voor naamste artikelen, zooals ijzer, katoen, graan, petroleum, steen kool, suiker, rubber, e.d. een wereldmarkt is, waar tegenover het wereldverbruik de wereld productie staat, bevinden zich de verschi lende producenten in de noodzakelijkheid te taxeeren, hoe groot het verbruik zal zijn door de bewoners van onzen aardbol en wat van die benoo- digde hoeveelheid in andere verbergen. De ander kwam hem te hulp. .Doctor Siegmund Artois I" zeide hij, wederom met een diepe buiging. Ik had gedurende een reeks van jaren het buiten gewone voorrecht uw colleges te kunnen volgen, professor 1" Met die innemende vriende lijkheid, die hem in gezelschap eigen was, reikte de professor hem de hand. ,Ik herinner mij u zeèr goed, waarde doctor. En ik verheug mij, u weer eens te ontmoeten. Naar ik hoop bent u onze weten schap trouw gebleven f" ,Ja, professor 1 Maar ik zou er haast aan toe willen voegen helaas! Want ik vrees, dat ik niet onder uw gelukkigste jon geren gerangschikt kan worden?" .Doctor Artois is een speel kameraad uit onze jeugd", meng de Edith zich onbevangen in 't gesprek. Wij waren vele jaren lang buurkinderen en goede kameraden. Je bent hoop ik niet boos op mij, dat ik onze verloving voor hem niet geheim gehouden heb". „Nu ik dit heugelijke nieuws zoo juist bij monde van uw ver loofde vernomen heb, zult u mij stel'ig toestaan, professor, u mijn deelen der aarde wordt voort gebracht, terwijl men eveneens moet weten, hoeveel voorraad van vorige jaren nog aanwezig is. Hoewel deze becijfering uiter aard niet nauwkeurig behoeft te zijn en veelal niet meer dan een zeer ruwe schatting is, is het bijzonder meer duidelijk, dat er tal van factoren kunnen zijn, die roet in het eten gooien en daar door reeds de directe aanlei ding zijn \oor de ineenstorting van het commercieele kaarten huis dat over de geheele wereld is opgetrokken. In de eerste Dlaats denken we aan mis oogst, die niet alleen geldt voor de plantaardige grond stoffen (katoen, graan, suiker, rubber), maar ook indirect van invloed is op de andere wereld artikelen, doordat er ook samen hang is tusschen het verbruik van verschillende artikelen on derling. Vooral wanneer er geprodu ceerd is van een bepaald arti kel en deze .overproductie" zich manifesteert in een val der prijzen, is de kans groot dat het faillissement van de betrok ken handelaren of bankiers het sein is tot een algemeene daling, die het karakter van een lawine aanneemt en zoowel prijzen als koersen van aandeelen meesleept terwijl ook de wisselkoersen aan hevige schommelingen onder hevig zijn. Het zijn ook psycho logische factoren, die hun in vloed doen gelden, terwijl uit den aard der zaak de specula tie het panische van den con junctuur-omslag aanwakkert. Na deze plotselinge gebeurte nissen pleegt een tijdperk van malaise te komen, doordat de pro ductie die kunstmatig uitgezet geweest is en dit geldt niet alleen van de productie der grondstoffen, „maar ook die van half- en heelfabrikaten moet worden ingekrompen. Overal dus stilstaand, afbouw en achteruitgang, werkloosheid en armoede, kortom al de ver schijnselen, die wij de laatste jaren in ons land en in de meeste andere deelen der wereld heb ben kunnen constateeren. Het oprechte gelukwenschen aan te bieden". Wederom volgde een levendig handendrukken en toen doctor Artois zich bescheiden wilde terugtrekken, kon de professor als beleefd man niet anders doen, dan hem nog voor eenige oogen- blikken het genoegen van zijn gezelschap te doen verzoeken. Hij had waarschijnlijk verwacht, dat de jonge man de uitnoodi- ging zou beschouwen als een beleefdheidsphrase, hetgeen ze ook in werkelijkheid wasmaar de doctor gaf zonder aai zelen gevolg aan de vriendelijke in vitatie en hij gedroeg zich zoo onbevangen als iemand, die zich op oude vriendschapsrechten mag beroepen. Dat hij Edith vaker dan misschien strikt nood zakelijk was, met het vertrou welijke „je', aansprak, scheen professor oogenschijnlijk onaan genaam te stemmen, hoezeer hij zich ook moeite gaf zulks te verbergen. Edith wierp achter zijn rug dan ook herhaaldelijk smeekende blikken op Artois, zonder dat deze de bede in haar oogen scheen te willen begrijpen. Het gesprek kwam op den tegenwoordigen werkkring van den doctor en op zijn plannen kapitaal, dat door besparing gevormd wordt welk proces zich thans ook langzamer dan anders voltrekt vindt geen belegging, daar de industrie geen kapitaal noodig heeft en men bovendien ook zeer huiverig is zich wederom in de nijverheid te interesseeren, zoodat de kapi taal-rente laag blijft. Het is deze ruimte op de geld markt, die de prikkel wordt voor de industrie voor hernieuw de energie. De lage rentevoet stelt haar in staat, dure leenin gen af te lossen en de kostprijs te drukken. Langzamerhand gaat het weer bergopwaarts. Nieuwe energie wordt door de nijverheid ont wikkeld gesteund door de han delspolitieke maatregelen van ver schillende regeeringen, wordt 'n internationale strijd aangebonden om nieuwe afzetgebieden-over zee ieder is weer bereid zijn geld te steken in nieuwe onder nemingen, die als paddestoelen uit den grond verrijzen; in koorts- achtigen ijver worden weer sche pen en locomotieven aange bouwd. De koersen der aandeelen stijgen weer, de industrie vraagt steeds meer kapitaal, zoodat ditschaarsch wordt en de rentevoet een stij gen vertoont. Steeds meer wordt geproduceerd, deexportisenorm, de magazijnen en voorraad schuren zijn overvol, het publiek is verzadigd, toch wordt nog door geprocudeerd tot opeens een moment van weifel, tengevolge van de een of andere kleine gebeurtenis, ende crisis breekt los. Ziedaar in korte trekken de economische kringloop, het ver loop der conjunctuur, waarvan de slechte periodes oneindig veel meer fiancieele en ook ideëele en moreele schade aanbrengen, dan de gunstige periodes aan winst te boeken geven. En dat er daarom stemmen opgaan, die zich afvragen, of 't niet mogelijk is den stormbal te doen hijschen, wanneer de tee kenen uitwijzen, dat er onweer dreigt aan den economischen hemel, is volkomen begrijpelijk. voor de naaste toekomst. Duide lijker nog dan eerst vertoonde zich het kleine wolkje op het gelaat van den professor, toen hij vernam, dat de jeugdmakker van zijn verloofde voor goed in de hoofdstad dacht te blijven en zijn gezicht veranderde niet, toen Edith achter zijn stoel ging staan en met een ongewoon zachten klank in haar aangename stem zeide „Siegmund wil de acade mische richting kiezen. En jij zult hem een beetje onder je hoede nemen, niet waar Onder jouw machtige bescherming zal hij stellig menige moeilijkheid gemakkelijker overwinnen", „Het zal mij genoegen doen, je vriend van nut te kunnen zijn", antwoordde hij ontwijkend, maar je doet me te veel eer aan, als je denkt, dat mijn bescher ming van zulk een groote waarde is. Indien ik werkelijk de macht bezat, die jij mij schijnt toe te kennen, dan zou ik die stellig reeds ten gunste van mijn wak keren assistent Düiinghoffen heb ben aangewend, dien ik van harte een schitterende loopbaan toewensch". Düringhoffen vroeg Artois, zonder zich door de tamelijk duidelijke afwijzing ontstemd te Vooral in verband met het werkloosheidsvraagstuk zou't van eminent belang zijn, indien men ook maar eenigszins de toekom stige conjuctuur kon voorspellen. En hoewel er niets met zeker heid kan worden gezegd, is toch ongetwijfeld met een meerdere of mindere mate van waarschijn lijkheid een conclusie te trekken uit het bijeengegaarde materiaal. Maar en hieraan twijfelen wij het meest men moet ook weten te luisteren, als het waarschu wingssignaal weerklinkt. Het is nu eenmaal een vaststaand feit, dat er nergens meer wordt ge zwommen dan rondom de bord jes .Gevaarlijk, verboden te zwemmen" en daarom vreezen wij, dat als mettertijd een baro metercommissie tot de conclusie is gekomen, dat er gevaar dreigt en zij dientengevolge alarm blaast, haar stem zal zijn „als die eens roependen in de woes tijn". Nog steeds is .Eigen haard goud waard" en daarom valt het te betreuren, dat nog zoo vele menschen geen eigen huis hebben, maar slechts door een overmatige bekrompen samen woning met anderen, kans zien een dak boven hun hoofd te krijgen. Als men de vraag stelt, waar om niet naar een eigen huisje of een eigen etage wordt om gezien, hoort men steevast „Woningnood! er ziin wel hui zen, maar daarvan zijn de hu ren niet te betalen 1" Nu spreekt het vanzelf, dat die hooge hu ren een gevolg zijn van het feit, dat er te weinig huizen zijn, want als er voldoende waren, of nog beter, als er een overschot was, zou de concurrentie de huiseige naren wel dwingen de huren té verlagen 1 Al zijn we nu nog niet zoover, dat er een overschot aan wo ningen is integendeel, de achterstand van de oorlogsjaren, toonen. .Valentin Düringhoffen? Dat doet mij werkelijk genoegen den naam van dien braven jon gen weer eens te hooren 1 Ik hoop dat het hem heel goed gaat I" „Wel, dat is een kwestie van opvatting", meende de professor eenigszins verlegen. Zijn in komsten zijn nu niet bepaald ruim te noemen. U bent dus met hem bevriend? Ik leerde hem gedurende mijn studietijd hier in de hoofdstad kennen en waardeeren. Hij was een van de meest rechtschapen menschen, die ik ooit in mijn leven ontmoet hebvoor een groot genie echter zou ik hem weliswaar niet gehoudenhebben". „Ik beschouw hem evenwel stellig als zoodanig tenminste voor zoover het zijn wetenschap betreft", zeide professor Wall roth op tamelijk beslisten toon. Het lijkt mij niet in het miAst twijfelachtig, dat die jonge man een prachtige toekomst tegemoet gaat". „Natuurlijk zal ik niet ver zuimen hem een bezoek te brengen. Op het scheikundig laboratorium van de universiteit kan men dus zijn adres te weten komen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Breskensche Courant | 1925 | | pagina 1