Yadertjs Langbesn*
?£«&UU8T6ït.
Geen Geweten.
Economische Vrijheid,
De Warmte
Provinciale Staten
van Zeeland.
BRESKENSCHE COURANT
VERSCHIJNT WOENSDAGS EN ZATERDAGS IN ALLE PLAATSEN VAN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Abonnementsprj]8 per drie maanden f 1.25
franco per post f 1,40
Advertentieprijs van 1 5 regels 75 cent
Elke regel meer 15 cent Ingez. Meded. 30 ct. p. regel.
Drukker-Uitgever
BOO M—B LI E K
TNo.,02? breskens
Postgiro
17704
Abonnements-Advertenties zeer billijk tarief.
Advertenties worden aangenomen tot u 11e rI ij k
Dinsdag- en Vrijdagmiddag 1 uur
34e jaargang
Woensdag 29 juli 1925
Nummer 3049
l)e Staat als voorzorg voor
alle nooden is in ons land nog
geen sprookjesheld geworden,
maar zijn rijk is toch uit. Dat
heeft wel met harde lessen de
ervaring geleerd, in de achter
ons liggende jaren opgedaan
met de overdreven staatsbemoei
ing op zoo verschillend terrein,
waar in strijd met alle begrip
over economitche exploitatie van
het bedrijf Vadertje Langbeen
over de hekken tot buitenspo
righeden heenstapte om zich te
gaan verlustigen in de lachende
velden, die immers „wit stonden
om te oogsten". Er was ruimte
van geld allerwege, men was
mild en gul gestamd en allerlei
werschen en nooden schenen een
kleinigheid om vervuld te wor
den. Men stapte gemakk' lijk
heen over practische bezwaren,
niet rekende met terugslag, die
ongetwijfeld komen moest en
dan ook niet lang op zich deed
wachten. Na slechts twee jaren
van krankzinnigen voorspoed,
die de eiichen steeds hooger en
strenger deden stellen, viel h°t lid
neer. Harde lessen werden toen
uitgedeeld, zoo hier alselders,
maar de volledige constquenties
zijn er nog steeds niet uit ge
trokken, hoewel op belangrijke
punten al veel is prijs gegeven
van de schoon klinkende theo
rieën.
Een der meest sprekende be
wijzen, hoe volkomen ongeschikt
de Staat is te achten, op eco
nomische wijze handels- en nij
verheidsondernemingen te be
sturen heeft gelukkig ons land
niet opgeleverd. Daarvoor moeten
we in het buitenland rondkijken,
maar kennismaking met die er
varing kan haar nut hebben ook
voor ons. Wie zich aan een an
der spiegelt, enz.
Wij bedoelen de meer dan
rampzalige resultaten, welke be
reikt zijn met de exploitatie van
handelsvloten door den Staat en
het is niet te sterk gezegd, dat
zoowel in de oude als in de
nieuwe wereld op dit punt het
7
,En ben je er nu wel volkomen-
zeker van, dat je daarmee geen
onverijlden stap hebt gedaan
Denk je, dat het je gelukken
zal spoedig een andere betrek
king te krijgen
„Wat een practiiche aard
spreekt er toch uit je bezorgd
heid glimlachte hij, hoewel de
koele ontvangst hem zichtbaar
bevreemdde. Ik geloof, dat je
het moeilijk zou kunnen begrij.
pen, wanneer ik je zei, dat -lechts
het verlangen naar jou mij tot
deze streek heeft verleid".
„Neen I Want je zult moeten
erkennen, dat wil beiden thans
geen kinderen meer zijn", ant
woordde zij ernstig. Maar wil
je geen plaats nemen Je koes
tert dus plannen, om voor goed
hier te blijven f"
Hij ging op de sofa zitten en
greep naar haar hand om haar
naast zich te doen plaats nemen.
Edith wist hem echter haodig te
ontwijken, zonder dat er voor
hem iets kwetsends in deze soelle
beweging was. Zij rangschikte
de bloemen op het bloemen
tafeltje bij het raam en het bleef
meest volkomen fii-co is gele
den als men zich maar denken
kan.
De enkele cijfers, die wij
hieronder laten volgen, spreken
een duidelijke en niet te mis
kennen taal: ze vermelden de
verliezen door den Staat gele
den met zijn vloot.
Allereerst de Angelsaksische
landen.
West-Australië boekte, na ver
rekening op het crediet van de
abnormale winsten in de oorlogs
jaren, in de exploitatieperiode
van 1911 1923 een verlies van
210,250. Tasmanië kon na 2
jaren exploitatie bogen op een
deficit van 81.783, terwijl de
Commonwealth Austra'ië over
eveneens 2 jaren; van 1921
1923, nadat de waarde van de
vloot verminderd was meteven
tjes 7 millioen, nog stond
voor een tekort van 2,961,219.
Canada slaat het record van
de deelen van het Britsche kei
zerrijk en zag over het tijdsver
loop 19221923 de zegening
van deze staatsbemoeienis uit
gedrukt in een verlies van
3 876,161. In de Vereenigde
Sitaten, waar alles in het ti»n-
voud geschiedt van hetgeen wij
gewend zijn, werd het schitte
rende resultaat bereikt, dat in
3 jaren en 5 maanden, tot 31
December 1923, h-t nadeelig
slot 64,366.'74 bedroeg. Telt
men dit eenvoudige rekensom
metje bij elkaar op, dan komt
men tot het ontstellende cijfer
van 71,495,987 welk geld
eenvoudig weggesmeten kan
heeten.
In Frankrijk om wat dichter
bij huis te blijven, heeft men
gedurende 3 jaren de „zegenin
gen" van den Staat kunnen ge-
nieten met zijn eigen vloot, welke
geschapen werd in 1918 en ge
liquideerd bij de wet van 9
Augustus 1921. Hoewel geen
koopmansboekhouding werd ge
houden (een fraai zakelijk stand
punt I), is uit de officieele stuk
ken van de parlementaire er qnête
dienaangaande te vermelden,
dat op de exploitatie een deficit
is verkregen van meer dan een
wel een minuut lang stil, totdat
Artois, zijn eerste ontstemming
onderdrukkend, antwoorddeJe
weet, hoe ik al sinds jaren er
naar gestreefd heb, hier de een
of andere positie te verwerven.
In de kleine provinciestadjes is
toch aan geen snel vooruitkomen
te denken. Daar kan men oud
en grijs worden, zonder dat de
wereld iets van je verneemt en
je voelt je verstand er verstom
pen in een sfeer van kleinzielige
bekrompenheid. Maar hier mag
men hopen, de opmerkzaamheid
te trekken en slechts hier kan
men leven, Maar het is niet
gemakkelijk zich ergens in te
werken want waar zich maar
een vacature voordoet, daar dui
ken direct 100 sollicitanten op,
die elkander het liefst maar uit
den weg zouden ruimen. Al
mijn pogingen waren tot dusverre
vergeetsch geweest en alleen aan
een gunstig toeval heb ik het te
danken, dat men mij thans de
betrekking van Chsmiker heeft
aangeboden in het Sanatorium
van Dr. Giersberg. Maar eerlijk
gezegd, is deze positie nog veel
slechter dan die ik zooeven vaar
wel heb gezegd. Het salaris is
ellendig en ik zal bovendien nog
veel harder moeten werken als
daarginds. Maar dat ontmoe-
ha'f milliard francs, ongerekend
het verlies van 1 milliard op de
waarde der schepen, door den
Staat gekocht en gebouwd. Het
totale verlies is dus voor Frank
rijk veilig te becijferen op an
derhalf milliard francs. Dit reus
achtig cijfer krijgt echter nog
meer kleur en beteekenis, wan
neer men bedenkt, dat dit inder
daad fraaie resultaat bereikt is
in een zoo korte periode, terwijl
de waardevermindering van de
franc zich nog nauwelijks had
doen gelden. De koers van het
pond sterling heeft geschommeld
tusschen 27 f c. voor 1918, 35
voor 1919 en 51 voor 1920,zoo
dat een gemiddelde van 37 is
te nemen voor deze drie jaren
tezamen. Men komt dan voor
Frankrijk op een verlies van
meer dan 40,000,000.
Telt men de hier vermelde
verliescijfers op, dan is de door
deze Staats koopvaarders exploi
tanten voor de ervaring daar
mee opgedaan een losgeld be
taalt van ruim 112,000,000.
Wij schrikken er voor terug, dat
bedrag te herleiden in goede
Hollandsche guldens I
Maar ook de Portugeesche re
geering is bezig met de verwe
zenlijking van plannen tot liqui
datie van haar Staats-vloot ter
koopvaardijde exploitatie heeft
ook hier aanmerkelijk verliezen
opgeleverd en Zwitserland, dat
zich naast de operette oorlogs
vloot op het meer van Genéve
de weelde veroorloofde van toch
ook een handelsvloot, heeft juist
in de jongste dagen daarvoor
een verlies kunnen uitrekenen
van ruim 64 millioen Zwitsersche
francs.
Het zijn wel dure lessen ge
weest, maar als ze maar tot in
keer en verbetering hebben ge
bracht, dan is voor enkele tien
tallen jaren misschien de Staat
weer teruggebracht op zijn eigen
terrein, dat hij niet mag ver
laten dan alleen om uitwassen
te doen verdwijnen in het alge
meen belang.
digt mij niet. Ik ben immers in
de hoofdstad en ik heb eindelijk
mijn voet gezet op de onderste
sport van den grooten ladder
waarlangs men naar beroemd
heid en rijkdom omhoog stijgt.
Dat ik de capaciteiten daartoe
bezit, mag ik toch zonder over
drijving wel beweren".
Édith had hem, terwijl hij
sprak, langzamerhand haar ge
laat weer toegekeerd. Van de
opwinding, die de komst van
den doctor eerst had veroor
zaakt was nu dank zij haar her
kregen zelfbeheersching in haar
schoone trekken niets meer te
lezen.
„Als de inkomsten, die je nieu
we positie je verschaft, zoo slecht
zijn, hoe wil je het dan klaar
spelen daarvan te leven
Doctor Artois wierp het hoofd
in den nek en glimlachte over
moedig. Ik heb daarover nog
niet zoo zeer nagedachtmaar
aangezien ik mij op dit punt
nog steeds door alle moeilijk
heden heb weten heen te slaan,
zal zulks mij ook nu wel ge
lukken. De hoofdzaak is, dat
ik hier ben en dat wij elkander,
als wij willen, nu dagelijks kun
nen ontmoeten. Je kunt niet
gelooven, lieve Edith, hoezeer ik
naar je verlangd heb in mijn
Wanneer meh^ in sommige
kringen van voorstanders van
den achturigen arbeidsdag in
ons land hoort verkondigen, dat
in Engeland na den ooi log den
achturendag algemeen is inge
voerd moet tegen deze bewe
ring worden opgekomen, omdat
zij in hare algemeenheid niet in
overeenstemming is met de wer
kelijkheid.
Niet de acht-uiige arbeidsdag,
maar de acht-en-veertig-urige
werkweek is vrij algemeen als
norm aangenomen. Van eenigen
wettelijken dwang is geen sprake.
De invoering van den verkorten
arbeidstijd is in Engeland het
resultaat van den vakstrijd. En
het mag wel eens gezegd wor
den dat de Engelsche arbeiders
over het algemeen weinig of
niets voelen voor een wettelijk
vastgestelden achturendag. Zoo
bijvoorbeeld in de textiel-indu-
stie, waar de acht en veertig-
urige werkweek regel is In vele
bedrijven wordt op de werkda
gen 10 uren en meer gewerkt
met de bedoeling den Zaterdag
tot een vrijen dag te maken.
Voor de fabriekanten levert deze
regeling het economische voor
deel op, dat men Zaterdags de
bedrijven niet voor enkele uren
op gang behoeft te brengen.
De Engelsche katoenindustrie
komt met deze regeli ig van den
arbeidstijd op het oogenblik uit,
daar er geen overvloed van or
ders is.
Volgens de laatste berichten
uit de Engelsche textiel-centra
is de productie nog ver beneden
het normale peil.
Het verbond van katoenspin
ners heeft dezer dagen besloten
den arbeidstijd nog belangrijk
in te krimpen.
In dezen tijd kan dan ook
voor de taxtiel-industrie het
vraagstuk van den maximum
arbeidstijd per week als van
geen belang worden beschouwd.
Daarentegen is het voor de be
drijven van het grootste ge
wicht, dat de arbeidsdag in
overleg met bedrijfleider en het
treurig verbanningsoord I"
„Heb je je reeds door bin
dende afspraken verbonden
„Zeer zekert Het is niet
de gewoonte van doctor Giers
berg schriftelijke contracten op
te maken maar hij heeft mijn
toezegging en omtrent iedere
bijzonderheid zijn wij het eens
geworden".
„Desondanks bestaat er toch
nog wel een mogelijkheid om de
overeenkomst te verbreken riet
waar
„Wanneer er zich plotseling
wat beters voordeed mis
schien I Maar ik duif nauwelijks
hopen, dat je iets dergelijks als
een blqde verrassing voor mij in
voorbereiding hebt".
„Neen I Maar toch verzoek ik
je d ingend deze betrekking niet
aan te nemen. Wij kunnen nu
juist niet op dezelfde plaats
leven, Siegmund 1"
Hij richtte zich uit zijn ge
makkelijke houding op en boog
zich voorover teneinde haar beter
in het gelaat te kunnen zien.
„Wij kunnen niet Hoe moet
ik dat opvatten? Wat is er dan
voorgevallen, dat ons zulks zou
kunnen verhinderen
Als je slechts 24 uur later uit
Frankfoitvwas vertrokken, dan
zou je het geweten hebben. Ik
fabriekspersoneel geregeld kan
worden, zonder inmenging van de
"overheid.
Wanneer straks de toestanden
in dezen tak van nijverheid be
ter worden, kunnen de fabrie
kanten, vtij als zij zijn in de
regeling van den arbeidstijd, de
werkuren op de economisch en
technisch voordeeligste wijze
over de week verdeelen.
Wij meenden goed te doen op
deze „economische vrijheid" in
het Engelsche industrieele leven,
waarvan patroon en arbeider
profiteeren, de aandacht van
onze lezers te vestigen. Maar al
te zeer toch, is hier de meening
verspreid, dat in Engeland de
achturen-dag verwezenlijkt is.
Bestudeert men evenwel den
toestand van nabij, onderzoekt
men de bestaande regeling van
den arbeidstijd in de verschil
lende industrieën, dan komt men
tot geheel andere gevolgtrek
kingen. Bovendien ervaart men,
hoe de werktijd op het oogen
blik in belangrijke mate bein-
vloed wordt door de nog steeds
heerschende industrieele crissis.
Ingezonden Mededeeling.
veroorzaakt Slapeloosh-id, maakt
Benauwd en onristig.Mijnhardt's
Zenuwtabletten maken Kalm
en geven U een Verkwikkenden
slaap. Buisje 75 ct. Bij Apoth.
en Drogisten.
In verband met een ingediende
motie van het Statenlid P.
Erasmus, omtrent de dienstrege
ling van de Prov. Stoomboot-
dienst op de Wester-Schelde
willen wij hier weergeven, om
welke rede deze motie werd
ingediend.
De heer Erasmus richtte zich
tot den Voorzitter met de vol
gende woorden
We zijn wel eenigszins dank-
heb gisteren aan je geschreven
om je mede te deelen, dat ik mij
verloofd heb".
Doctor ^Artois bleef gedurende
een paar seconden onbeweeg
lijk toen leunde hij weer achter
over in de kussens en kruiste de
armen over de borst. Een on
aangename, hoonende trek ver
toonde zich op zijn gezicht.
Zoo sprak hij op gerekten
toon. Dus dat is het En daar
om deze zonderlinge ontvangst?
Dan moet ik je toch werkelijk
heel ongelegen gekomen zijn,
mijn arme Edith 1 Is het mis
schien onbescheiden naar den
naam van den gelukkige te
i >formeeren, wien het gelukt is
mij te verdringen
„Laat ons niet op dezen toon
over dit onderwerp verder spre
ken Siegmund I Als je mijn
brief gelezen had, dan zou je nu
weten, welk een strijd het mij
gekost heeft I"
Men kon het de spreekster
aanzien en hoorde het boven
dien uit den klank harer stem,
dat zij de waarheid sprak.
Dat scheen hem evenwel niet
op te vallen, want hij ging op
denzelfden hoonenden toon vooit!
„O, dat geloof ik graag zonder
meer 1
(Wordt vervolgd.)